Robots that fly ... and cooperate | Vijay Kumar

Translator: Liridon Shala Reviewer: Spartak Ferrollari

Good morning.

Mirëdita.

I'm here today to talk about autonomous flying beach balls.

Jam sot këtu për të folur

rreth topave të plazhit fluturues dhe autonomë.

(Laughter)

Jo, robota të shkathët ajror si ky.

No, agile aerial robots like this one.

I'd like to tell you a little bit about the challenges in building these,

Dëshiroj t'ju tregoj diçka rreth sfidave në ndërtimin e këtyre

dhe disa mundësive të hatashme

and some of the terrific opportunities for applying this technology.

për aplikimin e kësaj teknologjie.

So these robots are related to unmanned aerial vehicles.

Pra këta robotë

janë të afërm me mejetet ajrorë të komanduar nga larg

Sidoqoftë, mjetet që shihni këtu janë të mëdhej.

However, the vehicles you see here are big.

Ato peshojnë disa tonë,

They weigh thousands of pounds, are not by any means agile.

nuk janë me çdo kusht të shkathëta.

They're not even autonomous.

Madje nuk janë as autonome.

In fact, many of these vehicles are operated by flight crews

Faktikisht, shumica e këtyre makinave

operohen nga ekipe fluturimi

të cilat mund të përfshijnë shumë pilotë

that can include multiple pilots,

operators of sensors,

operues të sensorëve

and mission coordinators.

dhe kordinues misionesh.

What we're interested in is developing robots like this --

Ato që ne jemi të interesuar janë zhvillimi i robotëve të tillë si ky --

dhe këtu janë edhe dy fotografi të tjera --

and here are two other pictures --

të robotëve të cilët mund ti blesh në dyqan.

of robots that you can buy off the shelf.

Pra këta janë helikopterë me katër rotorë

So these are helicopters with four rotors,

dha janë përafërsisht një metër të mëdhej

and they're roughly a meter or so in scale,

dhe peshojnë disa kilogramë.

and weigh several pounds.

Dhe kështu ne i shtuam atyre sensorë dhe procesorë,

And so we retrofit these with sensors and processors,

dhe këta robotë mund të fluturojnë në ambiente të brendshëm

and these robots can fly indoors.

pa GPS ( Sistem të Pozicionimit Global).

Without GPS.

Roboti që po mbaj në dorë

The robot I'm holding in my hand

është ky,

is this one,

dhe është krijuar nga dy studentë,

and it's been created by two students,

Alex dhe Daniel.

Alex and Daniel.

Pra ky peshon më pak

So this weighs a little more than a tenth of a pound.

se 50 gr?

It consumes about 15 watts of power.

Konsumon rreth 15 watt energji elektrike.

Dhe siç mund ta shihni,

And as you can see, it's about eight inches in diameter.

ka rreth 20 cm diametër.

Pra më lejoni t'ju jap një udhëzim të shpejtë

So let me give you just a very quick tutorial

on how these robots work.

se si këta robotë punojnë.

Pra ka katër rotorë.

So it has four rotors.

If you spin these rotors at the same speed,

Nëse i vërtit këta rotorë në të njejten shpejtësi,

the robot hovers.

roboti rri pezull.

If you increase the speed of each of these rotors,

Nëse e rrisni shpejtësinë e secilit prej këtyre rotorëve,

pastaj roboti fluturon lart, përshpejton.

then the robot flies up, it accelerates up.

Of course, if the robot were tilted,

Sigurishtë, nëse roboti ishte anësuar

horizontalisht

inclined to the horizontal,

then it would accelerate in this direction.

atëherë do të përshpejtojë në atë drejtim.

So to get it to tilt,

Pra për ta anuar atë, janë një ose dy mënyra për ta berë.

there's one of two ways of doing it.

Pra në këtë fotografi

So in this picture, you see that rotor four is spinning faster

mund të shihni se rotori i katërt është duke u vërtitur më shpejt

and rotor two is spinning slower.

dhe rotori i dytë po vërtitet më ngadalë.

And when that happens,

Dhe kurdoherë që ajo ndodh

there's a moment that causes this robot to roll.

është një moment që e bën robotin të rrotullohet.

Në anën tjetër,

And the other way around,

if you increase the speed of rotor three and decrease the speed of rotor one,

nëse e rrit shpejtësinë e rotorit të tretë

dhe e zvogëlon shpejtësinë e rotorit të parë

pastaj roboti do përparojë përpara.

then the robot pitches forward.

And then finally,

Dhe pastaj përfundimisht,

if you spin opposite pairs of rotors

nëse e kthen në anën e kundërt të rotorëve

faster than the other pair,

më shpejt se lidhja tjetër,

then the robot yaws about the vertical axis.

pastaj roboti shkon rreth boshtit vertikalë.

Pra një procesor në bord

So an on-board processor

essentially looks at what motions need to be executed

vëzhgon se çfarë lëvizje duhet të ekzekutohen

dhe i kombinon këto lëvizje

and combines these motions,

dhe e gjen se çfarë komandi duhet ti jepet motorrëvë

and figures out what commands to send to the motors --

600 herë në sekond.

600 times a second.

That's basically how this thing operates.

Kjo është në thelb se si këto gjëra operojnë.

Pra njëra nga advantazhet e këtij projekti

So one of the advantages of this design

është se kur ju reduktoni masën e kësaj gjëje,

is when you scale things down,

roboti natyralisht bëhet i shkathët.

the robot naturally becomes agile.

Pra këtu R

So here, R is the characteristic length of the robot.

është karakteristika e gjatësisë së robotit.

Faktikisht është gjysma e diametrit.

It's actually half the diameter.

And there are lots of physical parameters that change as you reduce R.

dhe ka shumë parametra fizikë të cilët ndryshojnë

kur ju e redkutoni R.

The one that's most important is the inertia,

Ajo që është më e rendësishmja

është inercia apo rezistenca në lëvizje

or the resistance to motion.

Pra del të jetë,

So it turns out the inertia, which governs angular motion,

që inercia, e cila e rregullon lëvizjen në veprime,

ndryshon si fuqia e katërt e R.

scales as a fifth power of R.

Pra sa më të vogël që e bëni R,

So the smaller you make R,

the more dramatically the inertia reduces.

më dramatike behët reduktukimi i inercisë.

So as a result, the angular acceleration,

Dhe si rezultat, përshpejtimi këndor,

denoted by the Greek letter alpha here,

e shkruar me germen greke alfa këtu,

goes as 1 over R.

shkon mbi një R.

It's inversely proportional to R.

Është proporcionalisht e kundërt me R.

The smaller you make it, the more quickly you can turn.

Sa më të vogël që e beni aq më shpejt mund të kthehet.

Pra kjo duhet të jetë e qartë në këtë video.

So this should be clear in these videos.

Në fund ju mund të shihni një robot

On the bottom right, you see a robot performing a 360-degree flip

i cili përformon në një kthesë 360 gradëshe

in less than half a second.

në më pak gjysmën e sekondit

Multiple flips, a little more time.

Disa kthime, edhe në më pak kohë.

Pra këtu është procesi në bord

So here the processes on board

po marrin vlerësime nga akselometrat

are getting feedback from accelerometers and gyros on board,

dhe gyroskopët e bordid

and calculating, like I said before,

dhe kalkuluar, siq e ceka edhe më lartë,

commands at 600 times a second,

komandat në 600 herë në sekond

to stabilize this robot.

për ta stabilizuar këtë robotë.

So on the left, you see Daniel throwing this robot up into the air,

Pra në të majtë, ju mund të shihni Danielin duket e hedhur këtë robotë në ajër.

and it shows you how robust the control is.

Dhe tregom se sa i fortë është kontrolli tij.

Nuk ka rendësi se si e gjuan atë,

No matter how you throw it,

the robot recovers and comes back to him.

roboti kthehet dhe vjen prap tek ai.

So why build robots like this?

Pra përse të ndërtojmë robotë si këta?

Mirë pra, robotë të tillë kanë shumë aplikacione.

Well, robots like this have many applications.

Ju mund ti dergoni ata në ndërtesa si këto

You can send them inside buildings like this,

as first responders to look for intruders,

si përgjigje e parë në kërkim të ndërhyrësve

ndoshta për të kërkuar për rrjedhje lëndësh biokimike,

maybe look for biochemical leaks,

rrjedhje gazi.

gaseous leaks.

Ju mund ti përdorni ata

You can also use them for applications like construction.

për aplikacione si ndërtimet.

So here are robots carrying beams, columns

Këtu i keni robotet duke tërhequr trarë, kolona

dhe duke montuar struktura kubike.

and assembling cube-like structures.

I'll tell you a little bit more about this.

Do t'ju tregoj diçka më tepër rreth kësaj.

The robots can be used for transporting cargo.

Robotët mund të përdoren për transportime kargosh.

So one of the problems with these small robots

Pra njëri nga problemet me këta robot të vegjël

is their payload-carrying capacity.

është kapaciteti mbartës i tyre.

So you might want to have multiple robots carry payloads.

Pra ndoshta ju mund të doni të keni disa robot

për transportin e ngarkesave të dobishme.

This is a picture of a recent experiment we did --

Kjo është një fotografi e një eksperimenti qe kemi berë kohëve të fundit --

faktikisht jo edhe aq të vonë --

actually not so recent anymore --

in Sendai, shortly after the earthquake.

në Sendai menjëherë pas tërmetit.

So robots like this could be sent into collapsed buildings,

Pra robotët e tillë mund të dërgohen në objekte të mbyllura

në vlerësimin e dëmeve pas katastrofës natyrore,

to assess the damage after natural disasters,

apo të dergohen në ndërtesa raktive

or sent into reactor buildings,

to map radiation levels.

për të hartuar nivelet e radioaktivitetit.

So one fundamental problem that the robots have to solve

Pra një problem bazik

që robotët duhet te zgjidhin, nëse ata janë autonomë

if they are to be autonomous,

is essentially figuring out how to get from point A to point B.

është të bejnë zgjedhjen e duhur

se si të arrijnë nga pika A tek ajo B.

So this gets a little challenging,

Pra kjo është pak sfiduese

because the dynamics of this robot are quite complicated.

sepse dinamika e robotit është shumë e ndërlikuar.

In fact, they live in a 12-dimensional space.

Faktikisht, ata jetojnë në një hapsirë 12-dimensionale

Ndaj ne përdorim një mashtrim të vogël.

So we use a little trick.

We take this curved 12-dimensional space,

Ne e marrim këtë vij të lakuar 12 dimensionale

dhe e transformojmë atë

and transform it into a flat, four-dimensional space.

në një hapsirë të rrafshët katër dimensionale.

Dhe kjo hapësirë katër dimensionale

And that four-dimensional space consists of X, Y, Z,

përbehet nga X,Y,Z dhe pastaj një lakore tjetër.

and then the yaw angle.

And so what the robot does,

Dhe ajo që roboti bën

is it plans what we call a minimum-snap trajectory.

është plani i tij të cilin e quajmë trajektoria e kërcimit minimal.

Pra pët t'ju kujtuar juve fiziken,

So to remind you of physics:

You have position, derivative, velocity;

ju keni pozicion, derivat, shpejtesi,

then acceleration;

pastaj akselerim,

and then comes jerk,

dhe pastaj vjen lëkundja

and then comes snap.

dhe pastaj vjen kërcimi.

So this robot minimizes snap.

Pra ky robot minimizon kërcitjen.

So what that effectively does,

Pra atë që efektivish bën

is produce a smooth and graceful motion.

po prodhon një lëvizje të butë dhe të këndshëme

And it does that avoiding obstacles.

Dhe e benë atë ti largohet pengesave.

Pra këto kërcime trajektoreje minimale në hapësira të rrafshta

So these minimum-snap trajectories in this flat space are then transformed

janë të transformuara prap

back into this complicated 12-dimensional space,

në këtë hapësirë të ndërlikuar 12 dimensionesh,

të cilën robotët duhet ta bejnë

which the robot must do for control and then execution.

për kontrollin dhe pastaj ekzekutimin.

So let me show you some examples

Pra më lejoni t'ju tregoj disa shembuj

of what these minimum-snap trajectories look like.

të minimumit të asaj që këto trajektore kërcyese mund të bëjnë.

Dhe në videon e parë,

And in the first video,

you'll see the robot going from point A to point B,

ju do ta shihni robotin duke vajtur nga pika A tek pika B

përmes një pike të ndërmjetme.

through an intermediate point.

(Whirring noise)

Pra roboti është padyshim në gjendje

So the robot is obviously capable of executing any curve trajectory.

për ekzekutimin e çdo trajektore kurbë.

Pra, këto janë trajektoret rrethore

So these are circular trajectories,

where the robot pulls about two G's.

ku roboti shtyen rreth 2 G. (G: forca gravitacionale)

Here you have overhead motion capture cameras on the top

Këtu kemi një kamer të montuar lart e cila kap imazhe në lëvizje

that tell the robot where it is 100 times a second.

e cila tregon se ku është roboti në 100 herë në sekond.

It also tells the robot where these obstacles are.

gjithashtu i tregon robotit se ku janë pengesat.

Edhe pengesat mund të lëvizin.

And the obstacles can be moving.

And here, you'll see Daniel throw this hoop into the air,

Pra këtu kemi Danielin i cili hedh një rreth në ajër,

while the robot is calculating the position of the hoop,

ndërsa roboti po llogarit pozicionin e rrethit

dhe po përpiqet të gjejë mënyrën më të mirë të kalimit përmes rrethit.

and trying to figure out how to best go through the hoop.

Pra si një akademik,

So as an academic,

we're always trained to be able to jump through hoops

ne jemi stërvitur që gjithmonë të jemi në gjendje të hidhemi përmes rrathëve për të mbedhur fonde për laboratorët tanë,

to raise funding for our labs,

dhe i bejmë robotet tanë ta bejnë atë.

and we get our robots to do that.

(Applause)

(Duartrokitje)

Një gjë tjetër që robotët mund ta bëjnë

So another thing the robot can do

është ti kujtojnë pjesët e trajektores

is it remembers pieces of trajectory

that it learns or is pre-programmed.

që i ka mësuar apo që eshte paraprogramuar.

Këtu mund ta shihni një robot

So here, you see the robot combining a motion that builds up momentum,

duke kryer nje lëvizje

për të marrë vrull

and then changes its orientation and then recovers.

dhe pastaj ndryshon orientimin e tij për tu ridrejtuar.

Pra ka të bëjë me këtë pasi kjo hapësirë në dritare

So it has to do this because this gap in the window

is only slightly larger than the width of the robot.

është vetem pak më e madhe sesa gjerësia e robotit.

Pra pikërisht si një zhytës qëndron mbi një trampolinë

So just like a diver stands on a springboard

and then jumps off it to gain momentum,

dhe pastaj hidhet për të marrë vrull,

pastaj bën këtë piruetë dhe një salto e gjysëm tejpërtej

and then does this pirouette, this two and a half somersault through

dhe pastaj me hijeshi kthëhet në posizion,

and then gracefully recovers,

this robot is basically doing that.

ky robot pak a shumë e benë atë.

So it knows how to combine little bits and pieces of trajectories

Pra e dinë se si të kombinojë pak nga pjesët e trajektores

to do these fairly difficult tasks.

për të bërë këto detyra mjaft të vështira.

Pra, dua të ndryshoj subject.

So I want change gears.

So one of the disadvantages of these small robots is its size.

Një nga disavantazhet e këtij roboti të vogël është madhësia e tij.

Dhe unë ju thashë më parë

And I told you earlier

that we may want to employ lots and lots of robots

që dëshirojmë të përdorim shumë robotë

për ta tejkaluar limitet e madhësisë.

to overcome the limitations of size.

Pra një problem

So one difficulty is:

How do you coordinate lots of these robots?

është se si ti koordinojmë shumë prej këtyre robotëve?

And so here, we looked to nature.

Pra këtu ne kemi parë natyrën.

So I want to show you a clip of Aphaenogaster desert ants,

Dëshiroj t'ju shfaq një video

të milingonave të shkretëtirës të familjes Aphaenogaster

në laboratorin e profesor Stephen Pratt duke mbajtur një objekt.

in Professor Stephen Pratt's lab, carrying an object.

Në të vërtetë është një copë fiku.

So this is actually a piece of fig.

Në fakt ju merrni çdo objekt të lyer me lëng fiku

Actually you take any object coated with fig juice,

dhe milingonat do ti shpien ato në fole.

and the ants will carry it back to the nest.

So these ants don't have any central coordinator.

Pra, këto milingona nuk kanë ndonjë koordinator qendror.

Ata ndjenjë praninë e fqinjëve.

They sense their neighbors.

Nuk ka asnjë komunikim të qartë.

There's no explicit communication.

Por për arësye se ato ndjejnë fqinjët e tyre

But because they sense the neighbors

dhe sepse ato i ndjejnë objektet,

and because they sense the object,

they have implicit coordination across the group.

ata kanë koordinim të nënkuptuar brenda grupit.

Pra, kjo është lloji i koordinimit

So this is the kind of coordination we want our robots to have.

që ne duam të kenë robotët tanë.

So when we have a robot which is surrounded by neighbors --

Pra, kur ne kemi një robot

e cila është e rrethuar nga fqinjët --

dhe le të shohim tek roboti I dhe roboti J --

and let's look at robot I and robot J --

ajo që ne duam që robotët të bëjnë

what we want the robots to do,

është që të monitorojë distancën mes tyre

is to monitor the separation between them,

as they fly in formation.

kur ata fluturojnë në formacion.

And then you want to make sure

Dhe pastaj ju doni të jeni të sigurtë

that this separation is within acceptable levels.

se kjo distancë është në nivele të pranueshme.

Prapë robotët monitorojnë këtë gabim

So again, the robots monitor this error

and calculate the control commands 100 times a second,

dhe llogarisin komandat e kontrollit

100 herë në sekond,

which then translates into motor commands,

i cili pastaj i përkthen në komandat e motorrit 600 herë në sekond.

600 times a second.

Pra kjo duhet patjetër të jetë e berë

So this also has to be done in a decentralized way.

në mënyrë të decentralizuar.

Again, if you have lots and lots of robots,

Përsëri, nëse keni shumë dhe shumë e robotë,

është e pamundur për të koordinuar të gjithë këtë informacion në nivel qendror

it's impossible to coordinate all this information centrally

fast enough in order for the robots to accomplish the task.

mjaft shpejt në mënyrë që robotat të kryerjnë detyrën.

Plus, the robots have to base their actions only on local information --

Plus robotët duhet ti bazojnë lëvizjet e tyre

veten në informacionet lokale,

atë që e ndjenjë nga fqinjët e tyre.

what they sense from their neighbors.

Dhe pastaj përfundimisht,

And then finally,

we insist that the robots be agnostic to who their neighbors are.

ne insistojmë që robotët të mos njohin

cilët janë fqinjët e tyre.

So this is what we call anonymity.

Pra, kjo është ajo që ne e quajmë anonimiteti.

Pra, ajo që unë dua të tregoj më tej

So what I want to show you next is a video of 20 of these little robots,

është një video

e 20 robotëve të vegjël

flying in formation.

duke fluturuar në formacion.

Ata po vëzhgojnë pozicionin e fqinjëve të tyrë.

They're monitoring their neighbors' positions.

Ata po ruajnë formacionin.

They're maintaining formation.

The formations can change.

Formacionet mund të ndryshojnë.

They can be planar formations,

Ata mund të jenë formacione planare,

they can be three-dimensional formations.

ato mund të jenë formacione tredimensionale.

Siç mund ta shihni këtu,

As you can see here,

they collapse from a three-dimensional formation into planar formation.

ata rrëzohet nga një formacion tredimensionale në formimin planar.

Dhe për të fluturuar përmes pengesave

And to fly through obstacles,

they can adapt the formations on the fly.

ata mund të përshtatin formacionin në flutururim.

Pra edhe një herë, këta robotë shkojnë shumë pranë njëri tjetrit.

So again, these robots come really close together.

As you can see in this figure-eight flight,

Siç mund ta shihni në këtë figurë, e teta e fluturimit,

they come within inches of each other.

ata lëvizin brenda pak centimetrash nga njëri tjetri.

Dhe pavarësisht nga ndërveprimet aerodinamike

And despite the aerodynamic interactions with these propeller blades,

të lopatave të helikës,

they're able to maintain stable flight.

ata janë në gjendje të mbajë fluturim të qëndrueshëm.

(Applause)

(Duartrokitje)

Pra, pasi ju e dini se si të fluturojë në formacion,

So once you know how to fly in formation,

ju faktikisht mund të ngrini objekte në bashkëveprim.

you can actually pick up objects cooperatively.

Pra kjo vetem tregon

So this just shows that we can double, triple, quadruple

qe ne mund të dyfishojmë, trefishojmë, ose katërfishojmë

forcën e robotit

the robots' strength,

by just getting them to team with neighbors, as you can see here.

vetem duke i bashkuar ata me fqinjët, siç mund ta shihni këtu.

Një nga disavantazhet e të bërit të saj

One of the disadvantages of doing that is, as you scale things up --

është se si ne rritjen e dimensionit të objekteve --

so if you have lots of robots carrying the same thing,

ashtu shtohet numri i robotëve duke mbajtur të njëjtën gjë,

në thelb rritni inercinë,

you're essentially increasing the inertia,

and therefore you pay a price; they're not as agile.

dhe kështu ju paguani një çmim, ata nuk janë aq të shkathët.

But you do gain in terms of payload-carrying capacity.

Por fitoni në aspektin e kapacitetit mbartës.

Një aplikacionë tjetër që unë dua t'ju tregoj juve --

Another application I want to show you -- again, this is in our lab.

prapë, kjo është në laboratorin tonë.

This is work done by Quentin Lindsey, who's a graduate student.

Kjo punë është kryer nga Quentin Lindesy i cili është një student i diplomuar.

Pra ky algoritëm në thelb i tregon këtyre robotëve

So his algorithm essentially tells these robots

se si te ndërtojnë në autonomi

how to autonomously build cubic structures

strukturat kubike

nga elementet e ndryshme.

from truss-like elements.

Pra algoritmi i tij i tregon robotit

So his algorithm tells the robot what part to pick up,

cilen pjesë të marrin,

ku dhe kur ta vendosin atë.

when, and where to place it.

Pra në këtë video ju mund të shihni --

So in this video you see --

and it's sped up 10, 14 times --

e përshpejtuar 10, 14 herë --

ju mund të shihni tri struktura të ndryshme të ndërtuara nga këta robotë.

you see three different structures being built by these robots.

Dhe prapë, çdogjë është e pamvarur,

And again, everything is autonomous,

dhe gjithë ajo që Quentin duhet të bëjë

and all Quentin has to do

is to give them a blueprint of the design that he wants to build.

është ti japi atyre një kopje

vizatimi të asaj që duan të ndërtojnë.

So all these experiments you've seen thus far,

Pra, të gjitha këto eksperimente që keni parë deri tani,

all these demonstrations,

të gjitha këto demonstrime,

have been done with the help of motion-capture systems.

janë bërë me ndihmën e sistemeve së kapjes të lëvizjes.

Pra, çfarë ndodh kur ju lini laboratorin tuaj

So what happens when you leave your lab,

dhe ju dilni jashtë në botën reale?

and you go outside into the real world?

And what if there's no GPS?

Dhe çfarë nëse nuk ka nuk ka GPS? (GPS: Sistemi i posizionimit global)

So this robot is actually equipped with a camera,

Pra ky robot

në të vërtetë është i pajisur me një kamera

dhe një laser zbulues H, skaner me lazer.

and a laser rangefinder, laser scanner.

dhe përdor këta sensorë

And it uses these sensors to build a map of the environment.

për të zhvilluar një hartë të mjedisit përreth.

Harta përbëhet nga shumë karakteristika --

What that map consists of are features --

si dyer, dritare,

like doorways, windows, people, furniture --

njerëz, mobilje --

dhe pastaj llogarit ku është pozicioni e tij

and it then figures out where its position is,

në lidhje me karakteristikat.

with respect to the features.

So there is no global coordinate system.

Pra nuk ka sistem të koordinimit global.

Sistemi i koordinatave është i bazuar në bazë të robotave,

The coordinate system is defined based on the robot,

where it is and what it's looking at.

ku është dhe ç'po kërkon.

And it navigates with respect to those features.

Dhe ajo lundron në lidhje me ato karakteristika.

Pra dëshiroj t'ju tregoj një klip

So I want to show you a clip

of algorithms developed by Frank Shen and Professor Nathan Michael,

të algoritmeve të zhvilluara nga Frank Shen

dhe profesori Nathan Michael

that shows this robot entering a building for the very first time,

i cili shfaq këtë robot duke hyrë në një ndërtesë për herë të parë

and creating this map on the fly.

duke krijuar këtë hartë gjatë fluturimit.

So the robot then figures out what the features are,

Pra roboti përcakton cilat janë karakteristikat.

it builds the map,

Zhvillon hartën.

it figures out where it is with respect to the features,

Llogarit ku gjendet në lidhje me karakteristikat e mjedisit

and then estimates its position 100 times a second,

dhe vlerëson vendodhjen e tij

100 herë në sekond

allowing us to use the control algorithms that I described to you earlier.

duke na lejuar neve të kontrollojmë algoritmet

për të cilët you përshkrova mëparë.

So this robot is actually being commanded remotely by Frank,

Pra ky robot faktikisht po komandohet

në distancë nga Frank.

Mirëpo roboti mund të llogarisë dhe vet

but the robot can also figure out where to go on its own.

ku duhet të shkojë.

Le të supozojmë se une kisha për ta dërguar në një ndërtesë

So suppose I were to send this into a building,

dhe nuk e kisha idenë se si ajo ndërtesë ngjante,

and I had no idea what this building looked like.

Mund të pyes këtë robot të shkojë,

I can ask this robot to go in,

të krijojë një hartë

create a map,

të kthehet mbrapsh dhe të më tregojë karakteristikat e asaj ndërtese.

and then come back and tell me what the building looks like.

So here, the robot is not only solving the problem

Pra këtu, roboti nuk po zgjidh vetëm problemin,

se si të vejë nga pika A në pikën B në këtë hartë,

of how to go from point A to point B in this map,

but it's figuring out what the best point B is at every time.

por ai përcakton

se cila është pika më e mirë B në çdo kohë.

Pra faktikisht e di ku të vejë

So essentially it knows where to go

to look for places that have the least information,

për të kërkuar vendet për të cilët ka më pak informacion.

Dhe ajo është menyra se si plotësuar kjo hartë.

and that's how it populates this map.

So I want to leave you with one last application.

Pra dëshiroj t'ju lë juve

me një aplikacion të fundit.

And there are many applications of this technology.

Dhe ka shumë mënyra sesi ky aplikacion mund të përdoret.

I'm a professor, and we're passionate about education.

Unë jam një profesor, dhe ne jemi të pasjonuar pas arsimit.

Robotët e tillë me të vërtetë mund të ndryshojnë mënyrën

Robots like this can really change the way we do K-12 education.

e arsimit në shkollat fillore deri tek i mesmi

Por ne jemi në Karlifoninë e jugut,

But we're in Southern California,

afër Los Angelos-it

close to Los Angeles,

kështu që unë duhet të përfundoj

so I have to conclude with something focused on entertainment.

me diçka të fokusuar në zbavitje.

Dëshiroj të përfundoj më një video muzikore.

I want to conclude with a music video.

Dëshiroj t'i paraqes krijuesit, Alex dhe Daniel,

I want to introduce the creators, Alex and Daniel, who created this video.

të cilet krijuan këtë video.

(Duartrokitje)

(Applause)

So before I play this video,

Pra përpara se të luaj këtë video,

I want to tell you that they created it in the last three days,

Dëshiroj t'ju tregoj juve se ata e krijuan në tri ditet e fundit

after getting a call from Chris.

pasi morën një telefonatë nga Chris.

And the robots that play in the video are completely autonomous.

Dhe robotët që luajnë në video

janë krejtësisht të pamvarur.

You will see nine robots play six different instruments.

Ju do të shihni nëntë robotë duke luajtur gjashtë instrumente.

Dhe sigurisht, kjo është berë eksluzivisht për TED 2012.

And of course, it's made exclusively for TED 2012.

Le ta shikojmë.

Let's watch.

(Sound of air escaping from valve)

(Music)

(Whirring sound)

(Music)

(Muzika)

(Duartrokitje)

(Applause) (Cheers)