Michael Anti: Behind the Great Firewall of China

334,725 views ・ 2012-07-30

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

00:00
Translator: Thu-Huong Ha Reviewer: Jenny Zurawell
0
0
7000
Tłumaczenie: Capa Girl Korekta: Marta Krzeminska
00:16
In the past several days, I heard people talking about China.
1
16098
4611
Ostatnio wiele słyszałem na temat Chin.
00:20
And also, I talked to friends about China and Chinese Internet.
2
20709
3954
Rozmawiałem ze znajomymi na temat Chin i internetu.
00:24
Something is very challenging to me.
3
24663
2463
Pewna kwestia wciąż jest wyzwaniem.
00:27
I want to make my friends understand:
4
27126
3061
Chcę, aby znajomi zrozumieli,
00:30
China is complicated.
5
30187
3568
że to skomplikowana kwestia.
00:33
So I always want to tell the story, like,
6
33755
2095
Zawsze mam ochotę powiedzieć,
00:35
one hand it is that, the other hand is that.
7
35850
3456
że z jednej strony jest tak, a z drugiej tak.
00:39
You can't just tell a one sided story.
8
39306
2786
Nie można przedstawiać jednej wersji.
00:42
I'll give an example. China is a BRIC country.
9
42092
3181
Podam wam przykład. Chiny należą do BRIC.
00:45
BRIC country means Brazil, Russia, India and China.
10
45273
5410
Brazylia, Rosja, Indie i Chiny.
00:50
This emerging economy really is helping the revival of the world economy.
11
50683
5826
Te wschodzące gospodarki ożywiają gospodarkę światową.
00:56
But at the same time, on the other hand,
12
56509
3169
Z drugiej strony,
00:59
China is a SICK country,
13
59678
2904
Chiny należą również do SICK.
01:02
the terminology coined by Facebook IPO papers -- file.
14
62582
5956
To termin ukuty przez Facebook:
01:08
He said the SICK country means Syria, Iran, China and North Korea.
15
68538
6282
Syria, Iran, Chiny i Korea Północna.
01:14
The four countries have no access to Facebook.
16
74820
4680
Są to kraje, które nie mają dostępu do Facebooka.
01:19
So basically, China is a SICK BRIC country.
17
79500
4118
Te opisujące Chiny akronimy po angielsku tworzą nazwę "chora cegła".
01:23
(Laughter)
18
83618
994
(Śmiech)
01:24
Another project was built up
19
84612
1895
Ostatnio powstał nowy projekt
01:26
to watch China and Chinese Internet.
20
86507
2844
monitoringu Chin i chińskiego internetu.
01:29
And now, today I want to tell you my personal
21
89351
3383
Chcę wam opowiedzieć o moich osobistych,
01:32
observation in the past several years, from that wall.
22
92734
5232
kilkuletnich obserwacjach zza tego muru.
01:37
So, if you are a fan of the Game of Thrones,
23
97966
3561
Jeśli jesteście fanami "Gry o Tron",
01:41
you definitely know how important a big wall is for an old kingdom.
24
101527
4983
na pewno wiecie jak istotną rolę pełni mur dla bezpieczeństwa Królestw.
01:46
It prevents weird things from the north.
25
106510
4876
Chroni on mieszkańców przed zagrożeniami z Północy.
01:51
Same was true for China.
26
111386
3197
Podobnie było w przypadku Chin.
01:54
In the north, there was a great wall, Chang Cheng.
27
114583
3560
Wielki Mur Chiński, Chang Cheng,
01:58
It protected China from invaders for 2,000 years.
28
118143
5372
przez 2000 lat chronił Chiny przed najeźdźcami.
02:03
But China also has a great firewall.
29
123515
4063
Obecnie kraj ma dodatkowo ogromna zaporę sieciową.
02:07
That's the biggest digital boundary in the whole world.
30
127578
4329
Największe cyfrowe "ogrodzenie" na całym świecie.
02:11
It's not only to defend the Chinese regime from overseas,
31
131907
4325
To nie tylko ochrona chińskiego reżimu przed wpływami zagranicy,
02:16
from the universal values, but also to prevent
32
136232
3704
ale również uniemożliwianie Chińczykom
02:19
China's own citizens to access the global free Internet,
33
139936
3675
dojścia do zasobów światowego internetu
02:23
and even separate themselves into blocks, not united.
34
143611
5288
i dzielenia się na grupy.
02:28
So, basically the "Internet" has two Internets.
35
148899
4146
I tak internet zyskał dwa oblicza. Jedno światowe,
02:33
One is the Internet, the other is the Chinanet.
36
153045
3992
a drugie chińskie - "chinanet".
02:37
But if you think the Chinanet is something
37
157037
3792
Ale jeśli myślicie,
02:40
like a deadland, wasteland, I think it's wrong.
38
160829
6522
że to martwe pustkowie, mylicie się.
02:47
But we also use a very simple metaphor, the cat and the mouse game,
39
167351
5737
Stan rzeczy ostatnich 15 lat,
02:53
to describe in the past 15 years
40
173088
3023
najlepiej oddaje metafora o zabawie w kotka i myszkę.
02:56
the continuing fight between Chinese
41
176111
3400
To niekończąca się walka
02:59
censorship, government censorship, the cat,
42
179511
3280
między kotem, cenzurą rządową,
03:02
and the Chinese Internet users. That means us, the mouse.
43
182791
6152
a chińskimi internautami odgrywającymi role myszy.
03:08
But sometimes this kind of a metaphor is too simple.
44
188943
4193
Czasami jednak ta metafora już nie wystarcza.
03:13
So today I want to upgrade it to 2.0 version.
45
193136
5435
Podrasuję ją zatem. Oto wersja 2.0.
03:18
In China, we have 500 million Internet users.
46
198571
3762
Prawie 500 milionów użytkowników korzysta z chińskiej sieci.
03:22
That's the biggest population of Netizens, Internet users, in the whole world.
47
202333
4855
To największa populacja internautów na całym świecie.
03:27
So even though China's is a totally censored Internet,
48
207188
5511
Mimo że chiński internet objęty jest całkowitą cenzurą,
03:32
but still, Chinese Internet society is really booming.
49
212699
3594
chińska społeczność internetowa kwitnie.
03:36
How to make it? It's simple.
50
216293
2710
Jak to możliwe? To proste.
03:39
You have Google, we have Baidu.
51
219003
2701
Wy macie Google, my mamy Baidu.
03:41
You have Twitter, we have Weibo.
52
221704
3114
Wy macie Twittera, a my Weibo.
03:44
You have Facebook, we have Renren.
53
224818
3025
Wy macie Facebook, my mamy Renren.
03:47
You have YouTube, we have Youku and Tudou.
54
227843
5333
Wy macie YouTube, my Youku i Tudou.
03:53
The Chinese government blocked every
55
233176
4530
Chiński rząd zablokował
03:57
single international Web 2.0 service,
56
237706
3711
każdą międzynarodową stronę serwisów Web 2.0,
04:01
and we Chinese copycat every one.
57
241417
2816
a my wszystkie kopiujemy.
04:04
(Laughter)
58
244233
1393
(Śmiech)
04:05
So, that's the kind of the thing I call smart censorship.
59
245626
4615
To nazywam inteligentną cenzurą,
04:10
That's not only to censor you.
60
250241
3568
bo nie chodzi wyłącznie o kontrolę.
04:13
Sometimes this Chinese national Internet policy is very simple:
61
253809
4599
Czasami chińska polityka internetowa
04:18
Block and clone.
62
258408
2387
ma inne cele: blokuj i klonuj.
04:20
On the one hand, he wants to satisfy people's need of a social network,
63
260795
5104
Z jednej strony chce zaspokoić potrzebę tworzenia serwisów społecznościowych,
04:25
which is very important; people really love social networking.
64
265899
3280
bo to bardzo istotne, ludzie je uwielbiają.
04:29
But on the other hand, they want to keep the server
65
269179
2825
Z drugiej strony, serwery muszą być w Pekinie,
04:32
in Beijing so they can access the data any time they want.
66
272004
4530
żeby rządowi mieli stały dostęp do danych.
04:36
That's also the reason Google was pulled out from China,
67
276534
4248
Google zostało wyparte z Chin,
04:40
because they can't accept the fact
68
280782
1809
bo nie mogło zaakceptować faktu,
04:42
that Chinese government wants to keep the server.
69
282591
4799
że chiński rząd chce utrzymać serwer.
04:47
Sometimes the Arab dictators didn't understand these two hands.
70
287390
5428
Niektórzy arabscy dyktatorzy nie rozumieli inteligentnej cenzury.
04:52
For example, Mubarak, he shut down the Internet.
71
292818
3753
Przykład - Mubarak zablokował internet,
04:56
He wanted to prevent the Netizens [from criticizing] him.
72
296571
3112
chcąc uniemożliwić internautom krytykowanie swojego reżimu.
04:59
But once Netizens can't go online, they go in the street.
73
299683
5690
A kiedy internauci nie mogą wejść do internetu, wychodzą na ulicę.
05:05
And now the result is very simple.
74
305373
3280
Na efekty nie trzeba było długo czekać.
05:08
We all know Mubarak is technically dead.
75
308653
5610
Wszyscy wiemy, że Mubarak już praktycznie nie istnieje.
05:14
But also, Ben Ali, Tunisian president,
76
314263
4512
Podobnie Ben Ali - prezydent Tunezji.
05:18
didn't follow the second rule.
77
318775
1926
Miał problem z zastosowaniem drugiej zasady,
05:20
That means keep the server in your hands.
78
320701
3953
"trzymaj serwer w swoich rękach".
05:24
He allowed Facebook, a U.S.-based service,
79
324654
5845
Pozwolił na funkcjonowanie amerykańskiego Facebooka
05:30
to continue to stay on inside of Tunisia.
80
330499
3402
na terenie Tunezji.
05:33
So he can't prevent it, his own citizens to post
81
333901
3572
A tym samym przyzwolił na publikowanie opinii krytycznych
05:37
critical videos against his corruption.
82
337473
2652
względem skorumpowanych rządów.
05:40
The same thing happend. He was the first
83
340125
4049
Jak we wcześniejszym przykładzie,
05:44
to topple during the Arab Spring.
84
344174
3017
obalił go gniew Arabskiej Wiosny.
05:47
But those two very smart international censorship policies
85
347191
5150
Mimo wszystko ta polityka nie przeszkodziła
05:52
didn't prevent Chinese social media [from] becoming a really public sphere,
86
352341
6337
chińskim mediom społecznościowym
05:58
a pathway of public opinion and the nightmare of Chinese officials.
87
358678
5673
wtargnąć w sferę publiczną,
06:04
Because we have 300 million microbloggers in China.
88
364351
4528
co jest koszmarem chińskich urzędników. Mamy w Chinach 300 mln bloggerów.
06:08
It's the entire population of the United States.
89
368879
3832
To liczba odpowiadająca ludności Stanów Zjednoczonych.
06:12
So when these 300 million people, microbloggers,
90
372711
3864
I nawet jeśli te 300 mln ludzi
06:16
even they block the tweet in our censored platform.
91
376575
4768
nie może tweetować ze względu na cenzurę,
06:21
But itself -- the Chinanet -- but itself can create
92
381343
3987
to chinanet sam w sobie ma ogromny potencjał,
06:25
very powerful energy, which has never happened
93
385330
4095
jakiego Chiny w całej w swojej historii
06:29
in the Chinese history.
94
389425
1654
dotąd nie widziały.
06:31
2011, in July, two [unclear] trains crashed,
95
391079
4696
W lipcu 2001 roku zderzyły się dwa pociągi
06:35
in Wenzhou, a southern city.
96
395775
2256
w mieście Wenzhou.
06:38
Right after the train crash,
97
398031
1624
Niezwłocznie po wypadku
06:39
authorities literally wanted to cover up the train, bury the train.
98
399655
5016
władze próbowały zatuszować całą sprawę,
06:44
So it angered the Chinese Netizens.
99
404671
2216
co rozwścieczyło chińskich internautów.
06:46
The first five days after the train crash,
100
406887
3063
W ciągu pierwszych 5 dni po wypadku
06:49
there were 10 million criticisms of the posting
101
409950
4145
na władze spadło 10 milionów krytycznych postów.
06:54
on social media, which never happened in Chinese history.
102
414095
3753
Pierwszy raz w historii Chin.
06:57
And later this year, the rail minister
103
417848
3328
Kilka miesięcy później minister transportu
07:01
was sacked and sentenced to jail for 10 years.
104
421176
5466
został zdymisjonowany i skazany na 10 lat więzienia.
07:06
And also, recently, very funny debate between
105
426642
5047
Kolejnym przykładem będzie zabawna debata
07:11
the Beijing Environment Ministry
106
431689
3296
pomiędzy chińskim Ministerstwem Środowiska
07:14
and the American Embassy in Beijing
107
434985
3368
i Amerykańską Ambasadą w Pekinie,
07:18
because the Ministry blamed
108
438353
2465
kiedy to ministerstwo oskarżyło ambasadę
07:20
the American Embassy for intervening in
109
440818
2145
o wtrącanie się
07:22
Chinese internal politics by disclosing
110
442963
3429
w wewnętrzne sprawy Chin
07:26
the air quality data of Beijing.
111
446392
2684
i ujawnianie jakości powietrza w stolicy.
07:29
So, the up is the Embassy data, the PM 2.5.
112
449076
6888
Na górze są dane atmosferyczne z ambasady: PM 2,5,
07:35
He showed 148, they showed it's dangerous for the sensitive group.
113
455964
5944
liczba 148 oznacza niebezpieczeństwo dla grup wrażliwych.
07:41
So a suggestion, it's not good to go outside.
114
461908
3802
Sugestia, żeby nie wychodzić z domu.
07:45
But that is the Ministry's data. He shows 50.
115
465710
5624
Według danych Ministerstwa, wartość ta wynosiła 50,
07:51
He says it's good. It's good to go outside.
116
471334
3352
co oznacza, że wyjście jest bezpieczne.
07:54
But 99 percent of Chinese microbloggers
117
474686
3544
99% chińskich bloggerów
07:58
stand firmly on the Embassy's side.
118
478230
3760
stanęło zdecydowanie po stronie ambasady.
08:01
I live in Beijing. Every day, I just watch
119
481990
4672
Mieszkam w Pekinie i każdego dnia sprawdzam,
08:06
the American Embassy's data to decide whether I should open my window.
120
486662
8731
czy dane z Ambasady Amerykańskiej pozwolą mi otworzyć okno.
08:15
Why is Chinese social networking, even within the censorship,
121
495393
4291
Dlaczego pomimo cenzury chińskie sieci społecznościowe rozkwitają?
08:19
so booming? Part of the reason is Chinese languages.
122
499684
4244
Odpowiedź ma związek z chińskim językiem.
08:23
You know, Twitter and Twitter clones have a kind of
123
503928
3672
Twitter i inne mikro-blogi
08:27
a limitation of 140 characters.
124
507600
2465
są ograniczone do 140 znaków.
08:30
But in English it's 20 words or a sentence with a short link.
125
510065
4199
W angielskim to może 20 wyrazów lub jedno zdanie i krótki link.
08:34
Maybe in Germany, in German language, it may be just "Aha!"
126
514264
3248
W niemieckim starczy na zdawkowe "Aha".
08:37
(Laughter)
127
517512
2534
(Śmiech)
08:40
But in Chinese language, it's really about 140 characters,
128
520046
5745
W chińskim to pole do popisu,
08:45
means a paragraph, a story.
129
525791
2676
zmieści się cały akapit, jakaś historia.
08:48
You can almost have all the journalistic elements there.
130
528467
4238
Można tam praktycznie zawrzeć wszystkie dziennikarskie ozdobniki.
08:52
For example, this is Hamlet, of Shakespeare.
131
532705
3687
To na przykład jest "Hamlet" Szekspira.
08:56
It's the same content. One, you can see exactly
132
536392
3791
Ta sama treść, zawarta w jednym tweecie,
09:00
one Chinese tweet is equal to 3.5 English tweets.
133
540183
6513
odpowiada 3,5 tweeta angielskiego.
09:06
Chinese is always cheating, right?
134
546696
3257
Chińczycy zawsze oszukują, prawda?
09:09
So because of this, the Chinese really regard this
135
549953
3913
Dlatego Chińczycy postrzegają blog
09:13
microblogging as a media, not only a headline to media.
136
553866
5081
jako medium przekazu, nie tylko nagłówek do treści.
09:18
And also, the clone, Sina company is
137
558947
3711
Przedsiębiorstwo Sina
09:22
the guy who cloned Twitter.
138
562658
2087
skopiowało Twittera.
09:24
It even has its own name, with Weibo.
139
564745
2421
Ma nawet swoją własną nazwę, Weibo,
09:27
"Weibo" is the Chinese translation for "microblog".
140
567166
2435
co po chińsku znaczy "mikroblog".
09:29
It has its own innovation.
141
569601
1904
Ma też udoskonalenia
09:31
At the commenting area, [it makes] the Chinese Weibo
142
571505
3633
w zakresie komentowania, co czyni go bardziej podobnym
09:35
more like Facebook, rather than the original Twitter.
143
575138
3742
do Facebooka niż Twittera.
09:38
So these innovations and clones, as the Weibo and microblogging,
144
578880
4424
Kiedy te nowatorskie klony, czyli Weibo i inne,
09:43
when it came to China in 2009,
145
583304
2320
dotarły do Chin w 2009 roku,
09:45
it immediately became a media platform itself.
146
585624
4013
natychmiast stały się platformą medialną.
09:49
It became the media platform of 300 million readers.
147
589637
4201
Platformą dla 300 milionów czytelników.
09:53
It became the media.
148
593838
1901
Stały się mediami sensu stricto.
09:55
Anything not mentioned in Weibo,
149
595739
2425
Jeśli coś nie pojawiło się na Weibo,
09:58
it does not appear to exist for the Chinese public.
150
598164
5284
dla chińskiej opinii publicznej nie istnieje.
10:03
But also, Chinese social media is
151
603448
2436
Chińskie media społecznościowe
10:05
really changing Chinese mindsets and Chinese life.
152
605884
4395
zmieniają też chiński styl życia i sposób myślenia.
10:10
For example, they give the voiceless people
153
610279
3489
Pozwalają usłyszeć głos ludzi,
10:13
a channel to make your voice heard.
154
613768
2753
którym wcześniej odmawiano tego prawa.
10:16
We had a petition system. It's a remedy outside the judicial system,
155
616521
5443
Mieliśmy w Chinach system petycji, narzędzie poza władzą sądowniczą.
10:21
because the Chinese central government wants to keep a myth:
156
621964
3077
Rząd centralny próbuje pokazać się jako stróż porządku,
10:25
The emperor is good. The old local officials are thugs.
157
625041
4626
Cesarz jest dobroduszny, to lokalni oficjele są źli.
10:29
So that's why the petitioner, the victims, the peasants,
158
629667
3391
Petycjonista, ofiara systemu, człowiek ze wsi
10:33
want to take the train to Beijing to petition to the central government,
159
633058
3631
mógł wsiąść w pociąg, przyjechać do Pekinu
10:36
they want the emperor to settle the problem.
160
636689
2795
i uskarżać się na swój los.
10:39
But when more and more people go to Beijing,
161
639484
2839
Ale jeśli taką chęć wyraża więcej osób,
10:42
they also cause the risk of a revolution.
162
642323
3523
stwarza to realne zagrożenie rewolucją.
10:45
So they send them back in recent years.
163
645846
2872
Dlatego od jakiegoś czasu odsyłają ich z kwitkiem.
10:48
And even some of them were put into black jails.
164
648718
3567
Niektórych z tego powodu wtrącono do więzienia.
10:52
But now we have Weibo, so I call it the Weibo petition.
165
652285
3601
Ale teraz zamiast petycji jest Weibo.
10:55
People just use their cell phones to tweet.
166
655886
2839
Wysyłamy tweeta z telefonu i każda smutna historia
10:58
So your sad stories, by some chance your story
167
658725
3577
ma szansę zostać dostrzeżoną
11:02
will be picked up by reporters, professors or celebrities.
168
662302
3641
przez jakiegoś reportera, profesora czy celebrytę.
11:05
One of them is Yao Chen,
169
665943
1913
Jedną z takich osób jest Yao Chen.
11:07
she is the most popular microblogger in China,
170
667856
3389
Jedna z najsłynniejszych blogerek w Chinach,
11:11
who has about 21 million followers.
171
671245
3859
z 21 milionową armią fanów.
11:15
They're almost like a national TV station.
172
675104
3622
Prawie jak widownia stacji telewizyjnej.
11:18
If you -- so a sad story will be picked up by her.
173
678726
3336
I tak serwis Weibo,
11:22
So this Weibo social media, even in the censorship,
174
682062
4448
mimo wszechogarniającej cenzury,
11:26
still gave the Chinese a real chance for 300 million people
175
686510
5740
daje 300 milionom Chińczyków szansę
11:32
every day chatting together, talking together.
176
692250
3324
codziennej wymiany informacji.
11:35
It's like a big TED, right?
177
695574
2906
To taki duży TED, nie?
11:38
But also, it is like the first time a public sphere
178
698480
3848
Jest to pierwszy przejaw kształtowania się w Chinach
11:42
happened in China.
179
702328
1704
sfery publicznej.
11:44
Chinese people start to learn how to negotiate
180
704032
3215
Chińczycy uczą się, jak rozmawiać
11:47
and talk to people.
181
707247
3185
i dogadywać się z innymi ludźmi.
11:50
But also, the cat, the censorship, is not sleeping.
182
710432
3704
Niestety, cenzura nie śpi.
11:54
It's so hard to post some sensitive words on the Chinese Weibo.
183
714136
4246
Ciężko zamieszczać słowa określające kwestie drażliwe.
11:58
For example, you can't post the name of the president,
184
718382
3207
Nie można używać nazwiska prezydenta Hu Jintao,
12:01
Hu Jintao, and also you can't post the city of Chongqing, the name,
185
721589
5578
ani pisać o mieście Chongqing.
12:07
and until recently, you can't search the surname of top leaders.
186
727167
4734
Nie można szukać w sieci nazwisk liderów partyjnych.
12:11
So, the Chinese are very good at these puns
187
731901
4333
Dlatego Chińczycy wyspecjalizowali się
12:16
and alternative wording and even memes.
188
736234
3672
w słownych kalamburach i memach internetowych.
12:19
They even name themselves -- you know,
189
739906
2245
Stworzyli swój własny, internetowy żargon,
12:22
use the name of this world-changing
190
742151
2495
odwołując się do legendarnej walki
12:24
battle between the grass-mud horse and the river crab.
191
744646
3971
pomiędzy "koniem trawiasto-błotnym" a krabem.
12:28
The grass-mud horse is caoníma,
192
748617
2009
Po chińsku ten koń to "cào nǐ mā",
12:30
is the phonogram for motherfucker,
193
750626
2954
co znaczy też "sukinsyn",
12:33
the Netizens call themselves.
194
753580
6216
jak sami siebie nazywają chińscy internauci.
12:39
River crab is héxiè, is the phonogram for
195
759796
2617
Krab rzeczny to po chińsku "héxiè"
12:42
harmonization, for censorship.
196
762413
2894
fonetycznie znaczy to "harmonizacja", czyli cenzura.
12:45
So that's kind of a caoníma versus the héxiè, that's very good.
197
765307
5120
Obserwujemy walkę cào nǐ mā z héxiè.
12:50
So, when some very political, exciting moments happened,
198
770427
5977
Szczególnie w momentach ekscytujących wydarzeń politycznych,
12:56
you can see on Weibo, you see a lot of very weird stories happened.
199
776404
5581
Weibo aż wrze od dziwnie brzmiących słów i zdań,
13:01
Weird phrases and words, even if you have a PhD
200
781985
4832
niezrozumiałych nawet dla posiadaczy
13:06
of Chinese language, you can't understand them.
201
786817
3467
doktoratu z sinologii.
13:10
But you can't even expand more, no, because
202
790284
2823
Ale to nadal niewielkie pole manewru.
13:13
Chinese Sina Weibo, when it was founded
203
793107
2923
Sina Weibo zostało utworzone
13:16
was exactly one month after the official blocking of Twitter.com.
204
796030
5136
zaledwie miesiąc po zablokowaniu Twittera.
13:21
That means from the very beginning,
205
801166
2096
Dlatego od samego początku
13:23
Weibo has already convinced the Chinese government,
206
803262
4192
właściciele Weibo musieli zapewniać chińskie władze,
13:27
we will not become the stage for
207
807454
2744
że serwis nie będzie polem politycznej krytyki
13:30
any kind of a threat to the regime.
208
810198
2592
i zagrożeniem dla reżimu.
13:32
For example, anything you want to post,
209
812790
2200
Wszystkie posty, trywializmy,
13:34
like "get together" or "meet up" or "walk,"
210
814990
2895
jak "spotkanie", "zebranie", "spacer",
13:37
it is automatically recorded and data mined
211
817885
4193
są automatycznie rejestrowane
13:42
and reported to a poll for further political analyzing.
212
822078
6528
i zgłaszane do analizy politycznej.
13:48
Even if you want to have some gathering,
213
828606
2000
Załóżmy, że planujesz spotkanie dużej grupy.
13:50
before you go there, the police are already waiting for you.
214
830606
3680
Na miejscu już na ciebie czeka milicja.
13:54
Why? Because they have the data.
215
834286
1808
Mają dane.
13:56
They have everything in their hands.
216
836094
2192
Wszystko zależy od nich.
13:58
So they can use the 1984 scenario data mining of the dissident.
217
838286
6224
Korzystają z iście orwellowskich sposobów monitoringu dysydenta
14:04
So the crackdown is very serious.
218
844510
3599
i rozprawiają się z nim w podobny sposób.
14:08
But I want you to notice a very funny thing
219
848109
2541
W całej tej zabawie w kotka i myszkę
14:10
during the process of the cat-and-mouse.
220
850650
2888
ciekawe jest również to,
14:13
The cat is the censorship, but Chinese is not only one cat,
221
853538
4225
że oprócz kota centralnego, cenzury,
14:17
but also has local cats. Central cat and local cats.
222
857763
3628
Chiny mają jeszcze koty lokalne.
14:21
(Laughter)
223
861391
1926
(Śmiech)
14:23
You know, the server is in the [central] cats' hands,
224
863317
3074
Serwery lokalne trzymają w pazurach,
14:26
so even that -- when the Netizens criticize the local government,
225
866391
4622
ale kiedy internauci krytykują lokalną administrację,
14:31
the local government has not any access to the data in Beijing.
226
871013
4638
nie ma ona możliwości wglądu w dane z Pekinu,
14:35
Without bribing the central cats,
227
875651
1888
bez którego pozwolenia
14:37
he can do nothing, only apologize.
228
877539
3426
nie może absolutnie nic.
14:40
So these three years, in the past three years,
229
880965
2728
Dzięki temu w ciągu 3 ostatnich lat
14:43
social movements about microblogging
230
883693
2646
nastąpił taki rozkwit portali społecznościowych i blogów,
14:46
really changed local government,
231
886339
2361
że lokalne władze uległy dużej zmianie,
14:48
became more and more transparent,
232
888700
2256
stały się bardziej przejrzyste.
14:50
because they can't access the data.
233
890956
2848
Bo nie mają dostępu do tych danych.
14:53
The server is in Beijing.
234
893804
3613
Serwery są w stolicy.
14:57
The story about the train crash,
235
897417
1470
Katastrofa kolejowa
14:58
maybe the question is not about why 10 million
236
898887
3207
niesie ze sobą bardzo istotne pytanie:
15:02
criticisms in five days, but why the Chinese central government
237
902094
4246
dlaczego rząd centralny pozwolił obywatelom
15:06
allowed the five days of freedom of speech online.
238
906340
3224
na 5 dni całkowitej wolności słowa?
15:09
It's never happened before.
239
909564
1909
To się nigdy dotąd nie zdarzyło.
15:11
And so it's very simple, because even the top leaders
240
911473
3451
Odpowiedź jest prosta. Nawet najwyższa władza
15:14
were fed up with this guy, this independent kingdom.
241
914924
3521
miała już dość panoszenia się tego ministra.
15:18
So they want an excuse --
242
918445
1670
Chcieli pretekstu,
15:20
public opinion is a very good excuse to punish him.
243
920115
3457
by go odsunąć od władzy, i było nim publiczne wzburzenie.
15:23
But also, the Bo Xilai case recently, very big news,
244
923572
2970
Wiele uwagi zyskała również sprawa
15:26
he's a princeling.
245
926542
1331
Bo Xilai'a.
15:27
But from February to April this year,
246
927873
4119
Między lutym a kwietniem tego roku
15:31
Weibo really became a marketplace of rumors.
247
931992
2703
Weibo zmieniło charakter na bardziej plotkarski.
15:34
You can almost joke everything about these princelings,
248
934695
3337
Można tam obśmiewać wszystko i wszystkich.
15:38
everything! It's almost like you're living in the United States.
249
938032
3400
Prawie jak w Ameryce.
15:41
But if you dare to retweet or mention any fake coup
250
941432
4649
Jednak jeśli ktoś pozwoli sobie, nawet dla żartu,
15:46
about Beijing, you definitely will be arrested.
251
946081
3943
na wzmiankę o zamachu stanu, na pewno zostanie aresztowany.
15:50
So this kind of freedom is a targeted and precise window.
252
950024
5923
Oto jaką wolność słowa aprobuje reżim.
15:55
So Chinese in China, censorship is normal.
253
955947
3869
Dla chińskich obywateli cenzura to norma.
15:59
Something you find is, freedom is weird.
254
959816
2745
Wolność słowa za to jest dość osobliwa
16:02
Something will happen behind it.
255
962561
1767
i skrzętnie zakamuflowana.
16:04
Because he was a very popular Leftist leader,
256
964328
3156
Xilai był bardzo popularnym komunistycznym prominentem
16:07
so the central government wanted to purge him,
257
967484
2204
i rząd chciał oczyścić go z zarzutów.
16:09
and he was very cute, he convinced all the Chinese people,
258
969688
4082
Jednak on pokazał opinii publicznej prawdziwe oblicze
16:13
why he is so bad.
259
973770
1830
i stracił poparcie.
16:15
So Weibo, the 300 million public sphere,
260
975600
3778
Weibo z 300 milionową opinią publiczną
16:19
became a very good, convenient tool for a political fight.
261
979378
4511
stało się efektywnym i wygodnym narzędziem walki politycznej.
16:23
But this technology is very new,
262
983889
2157
Technologia może jest nowa,
16:26
but technically is very old.
263
986046
1666
ale sposób bardzo stary.
16:27
It was made famous by Chairman Mao, Mao Zedong,
264
987712
2928
To taktyka stosowana przez Mao Zedonga,
16:30
because he mobilized millions of Chinese people
265
990640
2897
który w trakcie rewolucji kulturalnej
16:33
in the Cultural Revolution to destroy every local government.
266
993537
4082
potrafił zmobilizować miliony do niszczenia władz lokalnych.
16:37
It's very simple, because Chinese central government
267
997619
2870
Obecnie to nawet łatwiejsze.
16:40
doesn't need to even lead the public opinion.
268
1000489
2136
Nie trzeba "napuszczać" publiki,
16:42
They just give them a target window to not censor people.
269
1002625
4531
wystarczy poluzować węzeł cenzury.
16:47
Not censoring in China has become a political tool.
270
1007156
5909
W Chinach ograniczanie cenzury to skuteczne narzędzie polityczne.
16:53
So that's the update about this game, cat-and-mouse.
271
1013065
3970
To udoskonalona wersja gry w kotka i myszkę.
16:57
Social media changed Chinese mindset.
272
1017035
2170
Nowe media zmieniają sposób myślenia.
16:59
More and more Chinese intend to embrace freedom of speech
273
1019205
3510
Coraz więcej Chińczyków rozpatruje wolność słowa
17:02
and human rights as their birthright,
274
1022715
2160
i poszanowanie praw człowieka
17:04
not some imported American privilege.
275
1024875
3622
jako swoje niezbywalne prawo, a nie tylko amerykański przywilej.
17:08
But also, it gave the Chinese a national public sphere
276
1028497
3712
Technologia umożliwiła Chińczykom stworzenie przestrzeni publicznej,
17:12
for people to, it's like a training of their citizenship,
277
1032209
4330
trening do życia obywatelskiego,
17:16
preparing for future democracy.
278
1036539
2571
przygotowanie się na przyszłą demokrację.
17:19
But it didn't change the Chinese political system,
279
1039110
2456
Te innowacje nie zmieniły jednak systemu politycznego.
17:21
and also the Chinese central government utilized this
280
1041566
3245
Reżim skrzętnie wykorzystuje nowe możliwości
17:24
centralized server structure to strengthen its power
281
1044811
3936
do wzmacniania struktur władzy,
17:28
to counter the local government and the different factions.
282
1048747
4498
zwalczania władz lokalnych i opozycyjnych frakcji.
17:33
So, what's the future?
283
1053245
2772
Co nam niesie przyszłość?
17:36
After all, we are the mouse.
284
1056017
2184
Jesteśmy tylko myszą.
17:38
Whatever the future is, we should fight against the [cat].
285
1058201
3800
I jako myszy, musimy dalej walczyć z kotem.
17:42
There is not only in China, but also in the United States
286
1062001
3991
Nie tylko w Chinach, także w Stanach Zjednoczonych,
17:45
there are some very small, cute but bad cats.
287
1065992
4829
które też mają swoje koty, nie tylko małe i słodkie.
17:50
(Laughter)
288
1070821
1644
(Śmiech)
17:52
SOPA, PIPA, ACTA, TPP and ITU.
289
1072465
6738
SOPA, PIPA, ACTA, TPP czy ITU.
17:59
And also, like Facebook and Google, they claim they are friends of the mouse,
290
1079203
5355
Również Facebook czy Google jawią się jako nasi przyjaciele,
18:04
but sometimes we see them dating the cats.
291
1084558
4187
a jednak czasami umawiają się z kotem.
18:08
So my conclusion is very simple.
292
1088745
3184
Reasumując.
18:11
We Chinese fight for our freedom,
293
1091929
2845
My, Chińczycy będziemy dalej walczyć o swoją wolność,
18:14
you just watch your bad cats.
294
1094774
3595
a wy pilnujcie swoich kotów.
18:18
Don't let them hook [up] with the Chinese cats.
295
1098369
2903
Nie pozwólcie im się bratać z chińskim kotem.
18:21
Only in this way, in the future,
296
1101272
2841
Tylko w ten sposób
18:24
we will achieve the dreams of the mouse:
297
1104113
3248
spełni się mysie marzenie
18:27
that we can tweet anytime, anywhere, without fear.
298
1107361
3976
o możliwości tweetowania bez strachu, kiedykolwiek i gdziekolwiek.
18:31
(Applause)
299
1111337
7359
(Brawa)
18:38
Thank you.
300
1118696
1685
Dziękuję.
18:40
(Applause)
301
1120381
4348
(Brawa)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7