Sugata Mitra: Can kids teach themselves?

Tłumaczenie: Natalia Lukasiewicz Korekta: Rysia Wand

I have a tough job to do.

Mam twardy orzech do zgryzienia.

You know, when I looked at the profile of the audience here,

Gdy analizowałem profil tutejszej widowni,

with their connotations and design, in all its forms,

jej wszelkie powiązania i formy,

and with so much and so many people working

gdzie tyle ludzi współpracuje

on collaborative and networks, and so on, that I wanted to tell you,

w różnych grupach i sieciach,

I wanted to build an argument for primary education

postanowiłem uzasadnić edukację w szkołach podstawowych

in a very specific context.

w bardzo konkretnym kontekście.

In order to do that in 20 minutes, I have to bring out four ideas --

Wyodrębnię cztery główne zagadnienia,

it's like four pieces of a puzzle.

tak jak cztery kawałki puzzli.

And if I succeed in doing that,

Jeśli mi się to uda,

maybe you would go back with the thought

może poddam wam myśl,

that you could build on, and perhaps help me do my work.

którą będziecie mogli rozbudować, a może pomóc mi w pracy.

The first piece of the puzzle is remoteness

Pierwszą częścią układanki jest oddalenie

and the quality of education.

jako funkcja jakości edukacji.

Now, by remoteness, I mean two or three different kinds of things.

Oddalenie zawiera dwa lub trzy różne pojęcia.

Of course, remoteness in its normal sense, which means

W powszechnym rozumieniu oddalenie oznacza,

that as you go further and further away

że oddalając się od miast

from an urban center, you get to remoter areas.

docieramy na odludzie.

What happens to education?

Co wówczas dzieje się z edukacją?

The second, or a different kind of remoteness

Drugi rodzaj oddalenia polega na tym,

is that within the large metropolitan areas all over the world,

że w światowych metropoliach spotykamy slumsy,

you have pockets, like slums, or shantytowns, or poorer areas,

dzielnice nędzy czy też biedniejsze obszary,

which are socially and economically remote

odległe społecznie i ekonomicznie od reszty miasta.

from the rest of the city, so it's us and them.

Takie oddalenie rodzi podział na "my" i "oni".

What happens to education in that context?

Co w takiej sytuacji dzieje się z edukacją?

So keep both of those ideas of remoteness.

Zapamiętajmy te dwa rodzaje oddalenia.

We made a guess. The guess was that schools in remote areas

Założyliśmy, że szkoły na odludziu

do not have good enough teachers.

mają niewielu dobrych nauczycieli.

If they do have, they cannot retain those teachers.

Jeśli mają, trudno im ich zatrzymać.

They do not have good enough infrastructure.

Nie posiadają wystarczająco dobrej infrastruktury.

And if they had some infrastructure,

Gdyby taką infrastrukturą dysponowały,

they have difficulty maintaining it.

miałyby trudności z jej utrzymaniem.

But I wanted to check if this is true. So what I did last year was

Chciałem to zweryfikować, więc w zeszłym roku

we hired a car, looked up on Google,

wynajęliśmy samochód, zerknęliśmy na Google

found a route into northern India from New Delhi

i znaleźliśmy drogę z New Delhi na północ Indii,

which, you know, which did not cross any big cities

która nie prowadziła przez żadne większe miasta.

or any big metropolitan centers. Drove out about 300 kilometers,

Przez 300 km w każdej napotkanej szkole

and wherever we found a school, administered a set of standard tests,

przeprowadziliśmy zestaw standardowych testów.

and then took those test results and plotted them on a graph.

Wyniki testów umieściliśmy na wykresie.

The graph was interesting, although you need to consider it carefully.

Wykres był ciekawy, ale w analizie należy zachować ostrożność.

I mean, this is a very small sample; you should not generalize from it.

To tylko niewielka próbka i nie należy generalizować.

But it was quite obvious, quite clear,

Było jednak dość jasne i oczywiste,

that for this particular route that I had taken,

że na obranej przez nas trasie podróży,

the remoter the school was, the worse its results seemed to be.

im dalej od miasta, tym gorzej.

That seemed a little damning,

Wyglądało to dość przygnębiająco.

and I tried to correlate it with things like infrastructure,

Starałem się skorelować te wyniki z infrastrukturą

or with the availability of electricity, and things like that.

czy dostępem do elektryczności.

To my surprise, it did not correlate.

Okazało się, że nie ma korelacji.

It did not correlate with the size of classrooms.

Wyniki nie zależały od wielkości klas

It did not correlate with the quality of the infrastructure.

ani od jakości infrastruktury.

It did not correlate with the poverty levels. It did not correlate.

Nie zależały od poziomu biedy.

But what happened was that when I administered a questionnaire

Zadałem wszystkim nauczycielom jedno pytanie:

to each of these schools, with one single question for the teachers -- which was,

Zadałem wszystkim nauczycielom jedno pytanie:

"Would you like to move to an urban, metropolitan area?" --

"Czy chciałbyś przeprowadzić się do miasta?"

69 percent of them said yes. And as you can see from that,

69% nauczycieli odpowiedziało "tak".

they say yes just a little bit out of Delhi,

Nauczyciele niedaleko od Delhi mówili "tak",

and they say no when you hit the rich suburbs of Delhi --

ci z bogatych przedmieść odpowiadali "nie",

because, you know, those are relatively better off areas --

bo tym rejonom stosunkowo lepiej się powodzi.

and then from 200 kilometers out of Delhi, the answer is consistently yes.

200 km od Delhi konsekwentnie odpowiadano "tak".

I would imagine that a teacher who comes or walks into class

Nauczyciel, który każdego dnia przychodzi do klasy

every day thinking that, I wish I was in some other school,

z myślą, że chciałby pracować w innej szkole,

probably has a deep impact on what happens to the results.

ma duży wpływ na wyniki nauczania.

So it looked as though teacher motivation and teacher migration

Wyglądało więc, że motywacja i migracja nauczycieli

was a powerfully correlated thing with what was happening in primary schools,

miała wielki wpływ na szkoły podstawowe,

as opposed to whether the children have enough to eat,

nie grało natomiast roli odżywienie dzieci,

and whether they are packed tightly into classrooms

ani ciasnota w klasach.

and that sort of thing. It appears that way.

Gdy przyglądałem się tematom edukacji i technologii,

When you take education and technology, then I find in the literature that,

okazało się, że takie pojęcia jak: strony www,

you know, things like websites, collaborative environments --

narzędzia do współpracy i wymiany informacji,

you've been listening to all that in the morning --

pojęcia, o których słuchaliśmy dziś rano,

it's always piloted first in the best schools, the best urban schools,

testuje się najpierw w najlepszych miejskich szkołach.

and, according to me, biases the result.

Moim zdaniem, wpłynęło to znacząco na wyniki.

The literature -- one part of it, the scientific literature --

Literatura naukowa uparcie wini technologię edukacyjną

consistently blames ET as being over-hyped and under-performing.

za przesadę i małą efektywność.

The teachers always say, well, it's fine, but it's too expensive for what it does.

Zdaniem nauczycieli koszty technologii przerastają wyniki.

Because it's being piloted in a school where the students are already getting,

Ankiety są przeprowadzane wśród uczniów,

let's say, 80 percent of whatever they could do.

którzy wykorzystują jakieś 80% możliwości.

You put in this new super-duper technology, and now they get 83 percent.

Fantastyczna technologia pozwoli im osiągnąć 83%.

So the principal looks at it and says,

Dyrektor patrzy więc na statystyki i mówi,

3 percent for 300,000 dollars? Forget it.

3% za 300 tys. dolarów? Nie ma mowy.

If you took the same technology and piloted it into one of those remote schools,

Ta sama technologia w prowincjonalnej szkole

where the score was 30 percent, and, let's say, took that up to 40 percent --

gdzie wyniki sięgają 30%, podniesie poziom do 40%,

that will be a completely different thing.

co wygląda już zupełnie inaczej.

So the relative change that ET, Educational Technology, would make,

Stosunkowe zmiany dzięki technologii edukacyjnej

would be far greater at the bottom of the pyramid than at the top,

byłyby dużo większe na dole piramidy,

but we seem to be doing it the other way about.

ale wydaje się, że postępujemy na opak.

So I came to this conclusion that ET should reach

Technologia edukacyjna powinna docierać

the underprivileged first, not the other way about.

najpierw do nieuprzywilejowanych, a nie odwrotnie.

And finally came the question of, how do you tackle teacher perception?

Jak poradzić sobie z zapatrywaniami nauczycieli?

Whenever you go to a teacher and show them some technology,

Kiedy pokazujemy nauczycielom technologię,

the teacher's first reaction is,

ich pierwsza reakcja brzmi:

you cannot replace a teacher with a machine -- it's impossible.

nie da się zastąpić nauczyciela przez maszynę.

I don't know why it's impossible, but, even for a moment,

Nawet jeśli założymy, że to rzeczywiście niemożliwe,

if you did assume that it's impossible -- I have a quotation from Sir Arthur C. Clarke,

przedstawię tutaj cytat Sir Arthura Clarke'a,

the science fiction writer whom I met in Colombo,

pisarza science fiction, którego poznałem w Colombo.

and he said something which completely solves this problem.

Powiedział coś, co całkowicie rozwiązuje ten problem:

He said a teacher than can be replaced by a machine, should be.

nauczyciel, którego mogłaby zastąpić maszyna, powinien być nią zastąpiony.

So, you know, it puts the teacher into a tough bind, you have to think.

Naturalnie taka sytuacja jest trudna dla nauczyciela.

Anyway, so I'm proposing that an alternative primary education,

Twierdzę, że potrzebujemy alternatywnej formy nauczania,

whatever alternative you want, is required where schools don't exist,

jakiejkolwiek, tam gdzie nie ma szkół,

where schools are not good enough, where teachers are not available

gdzie szkoły są mierne, a nauczyciele nieosiągalni

or where teachers are not good enough, for whatever reason.

lub nie dość wykwalifikowani, z różnych powodów.

If you happen to live in a part of the world where none of this applies,

Jeśli w waszej części świata nie ma takich problemów,

then you don't need an alternative education.

nie potrzebujecie alternatywnej metody nauczania.

So far I haven't come across such an area, except for one case. I won't name the area,

Jak dotąd znalazłem tylko jedno takie miejsce, nie powiem gdzie.

but somewhere in the world people said, we don't have this problem,

Mieszkańcy stwierdzili, że nie mają takich problemów,

because we have perfect teachers and perfect schools.

ponieważ mają idealnych nauczycieli i idealne szkoły.

There are such areas, but -- anyway, I'd never heard that anywhere else.

Nie usłyszałem tego nigdzie indziej.

I'm going to talk about children and self-organization,

Przejdę teraz do tematu dzieci i samoorganizacji

and a set of experiments which sort of led to this idea

oraz przedstawię zbiór eksperymentów,

of what might an alternative education be like.

które zasugerowały metody alternatywnego nauczania.

They're called the hole-in-the-wall experiments.

Nazywam je eksperymentami "dziura w ścianie".

I'll have to really rush through this. They're a set of experiments.

Mam mało czasu. Jest to zbiór eksperymentów.

The first one was done in New Delhi in 1999.

Pierwszy wykonano w New Delhi w 1999 roku,

And what we did over there was pretty much simple.

i był w gruncie rzeczy bardzo prosty.

I had an office in those days which bordered a slum, an urban slum,

Miałem wtedy biuro obok miejskich slumsów,

so there was a dividing wall between our office and the urban slum.

więc dzielił nas mur.

They cut a hole inside that wall --

Ludzie ze slumsów zrobili w murze dziurę,

which is how it has got the name hole-in-the-wall --

stąd nazwa "dziura w ścianie".

and put a pretty powerful PC into that hole, sort of embedded into the wall

Do dziury wsadzili dość potężny komputer tak,

so that its monitor was sticking out at the other end,

że monitor wystawał z drugiej strony.

a touchpad similarly embedded into the wall,

Panel dotykowy też osadzono w murze,

put it on high-speed Internet, put the Internet Explorer there,

zainstalowano szybki internet, przeglądarkę,

put it on Altavista.com -- in those days -- and just left it there.

i stronę altavista.com. I tak to po prostu zostawili.

And this is what we saw.

Oto, co zobaczyliśmy.

So that was my office in IIT. Here's the hole-in-the-wall.

To moje biuro w IIT. A to "dziura w ścianie".

About eight hours later, we found this kid.

Osiem godzin później zobaczyliśmy tego chłopaka.

To the right is this eight-year-old child who --

Na prawo stoi ośmioletnie dziecko,

and to his left is a six-year-old girl, who is not very tall.

a na lewo niewysoka sześcioletnia dziewczynka.

And what he was doing was, he was teaching her to browse.

Chłopiec uczył ją surfować po internecie.

So it sort of raised more questions than it answered.

Dało nam to to więcej pytań niż odpowiedzi.

Is this real? Does the language matter,

Czy to się dzieje naprawdę? Czy język ma znaczenie,

because he's not supposed to know English?

skoro chłopiec raczej nie znał angielskiego?

Will the computer last, or will they break it and steal it

Czy komputer przetrwa, czy zniszczą go i ukradną

-- and did anyone teach them?

i czy ktoś ich tego nauczył?

The last question is what everybody said, but you know,

To ostatnie pytanie zadali sobie wszyscy.

I mean, they must have poked their head over the wall

Pewnie ktoś wyjrzał zza muru

and asked the people in your office,

i poprosił kogoś z biura, żeby mu pokazał,

can you show me how to do it, and then somebody taught him.

jak to się robi i wtedy ktoś ich tego nauczył.

So I took the experiment out of Delhi and repeated it,

Powtórzyłem to doświadczenie z Delhi

this time in a city called Shivpuri in the center of India,

w Shivpuri, w centrum Indii, gdzie zapewniono mnie,

where I was assured that nobody had ever taught anybody anything.

że nikt tu nigdy nikogo nic nie nauczył.

(Laughter)

(Śmiech)

So it was a warm day, and the hole in the wall

Był ciepły dzień. Dziurę umieszczono w starym,

was on that decrepit old building. This is the first kid who came there;

zniszczonym budynku. Przyszedł pierwszy dzieciak,

he later on turned out to be a 13-year-old school dropout.

później okazało się, że ma 13 lat i rzucił szkołę.

He came there and he started to fiddle around with the touchpad.

Przyszedł i zaczął bawić się panelem dotykowym.

Very quickly, he noticed that when he moves his finger on the touchpad

Bardzo szybko zauważył, że kiedy porusza palcem na panelu,

something moves on the screen --

coś na ekranie też się porusza.

and later on he told me, "I have never seen a television

Później powiedział mi, że nigdy nie widział telewizora,

where you can do something."

na którym można coś robić.

So he figured that out. It took him over two minutes

To odkrycie zajęło mu dwie minuty.

to figure out that he was doing things to the television.

Zrozumiał, że coś robi z telewizorem.

And then, as he was doing that, he made an accidental click

Później przypadkiem trafił na panel i kliknął.

by hitting the touchpad -- you'll see him do that.

Zobaczycie, jak to robi.

He did that, and the Internet Explorer changed page.

Wtedy zmieniła się strona w przeglądarce.

Eight minutes later, he looked from his hand to the screen,

8 minut później spojrzał na rękę, a potem na ekran

and he was browsing: he was going back and forth.

i surfował w internecie: poruszał się tu i tam.

When that happened, he started calling all the neighborhood children,

Potem zawołał wszystkie dzieci z sąsiedztwa.

like, children would come and see what's happening over here.

Przybiegły, żeby zobaczyć, co się dzieje.

And by the evening of that day, 70 children were all browsing.

Pod koniec dnia już 70 dzieci surfowało w internecie.

So eight minutes and an embedded computer

Wydawało się, że wystarczy 8 minut

seemed to be all that we needed there.

i wmurowany komputer.

So we thought that this is what was happening:

Sądziliśmy, że wygląda to tak:

that children in groups can self-instruct themselves

dzieci w grupach same potrafią się nauczyć

to use a computer and the Internet. But under what circumstances?

użycia komputera i internetu. Ale pod jakim warunkiem?

At this time there was a -- the main question was about English.

Głównie chodziło o angielski.

People said, you know, you really ought to have this in Indian languages.

Upierano się przy językach indyjskich.

So I said, have what, shall I translate the Internet

Zapytałem, czy mam przetłumaczyć internet

into some Indian language? That's not possible.

na którychś z tych języków? To niemożliwe.

So, it has to be the other way about.

Czyli musimy działać na odwrót.

But let's see, how do the children tackle the English language?

Jak dzieci pokonują barierę językową?

I took the experiment out to northeastern India,

Spróbowałem w północno-wschodnich Indiach,

to a village called Madantusi,

we wsi Madantusi,

where, for some reason, there was no English teacher,

gdzie, z jakiegoś powodu, nie uczono angielskiego,

so the children had not learned English at all.

więc dzieci w ogóle nie znały tego języka.

And I built a similar hole-in-the-wall.

Zbudowałem podobną dziurę w ścianie.

One big difference in the villages, as opposed to the urban slums:

W odróżnieniu od slumsów,

there were more girls than boys who came to the kiosk.

na wsi przychodziło więcej dziewcząt niż chłopców.

In the urban slums, the girls tend to stay away.

W slumsach dziewczynki trzymały się z boku.

I left the computer there with lots of CDs -- I didn't have any Internet --

Zostawiłem komputer z mnóstwem płyt CD, nie miałem tam internetu,

and came back three months later.

i wróciłem trzy miesiące później.

So when I came back there, I found these two kids,

Po powrocie zastałem dwoje dzieci,

eight- and 12-year-olds, who were playing a game on the computer.

8 i 12 lat, grające w grę komputerową.

And as soon as they saw me they said,

Na mój widok powiedzieli:

"We need a faster processor and a better mouse."

"Potrzebny nam szybszy procesor i lepsza myszka".

(Laughter)

(Śmiech)

I was real surprised.

Byłem naprawdę zaskoczony.

You know, how on earth did they know all this?

Jakże oni mogli to wszystko wiedzieć?

And they said, "Well, we've picked it up from the CDs."

Odpowiedzieli:"Podłapaliśmy to z płyt".

So I said, "But how did you understand what's going on over there?"

Zapytałem jak zrozumieli, o co w tym wszystkim chodzi?

So they said, "Well, you've left this machine

Odpowiedzieli: "Zostawił pan tę maszynę,

which talks only in English, so we had to learn English."

która mówi tylko po angielsku, więc musieliśmy nauczyć się angielskiego".

So then I measured, and they were using 200 English words with each other

Okazało się, że używali między sobą 200 angielskich słów,

-- mispronounced, but correct usage --

źle wymawianych, ale dobrze użytych,

words like exit, stop, find, save, that kind of thing,

takich jak wyjdź, stop, znajdź, zapisz,

not only to do with the computer but in their day-to-day conversations.

nie tylko przy komputerze, ale i na co dzień.

So, Madantusi seemed to show that language is not a barrier;

Madantusi pokazało, że język nie stanowi bariery;

in fact they may be able to teach themselves the language

mogą sami nauczyć się języka,

if they really wanted to.

jeśli tylko naprawdę chcą.

Finally, I got some funding to try this experiment out

Dostałem fundusze, by sprawdzić,

to see if these results are replicable, if they happen everywhere else.

czy eksperyment da się też powtórzyć gdzie indziej.

India is a good place to do such an experiment in,

Indie to dobry kraj na taki eksperyment,

because we have all the ethnic diversities, all the -- you know,

bo posiadamy wszystkie różnice etniczne,

the genetic diversity, all the racial diversities,

różnice genetyczne, rasowe,

and also all the socio-economic diversities.

a także wszystkie różnice społeczno-ekonomiczne.

So, I could actually choose samples to cover a cross section

Przy odpowiednim dobraniu próbek

that would cover practically the whole world.

otrzymamy przekrój całego świata.

So I did this for almost five years, and this experiment

Przez 5 lat eksperymentowania

really took us all the way across the length and breadth of India.

trafiłem w przeróżne zakątki Indii.

This is the Himalayas. Up in the north, very cold.

To są Himalaje. Daleko na północ, bardzo zimno.

I also had to check or invent an engineering design

Musiałem wymyślić rozwiązanie techniczne,

which would survive outdoors, and I was using regular, normal PCs,

by normalny PC przetrwał na dworze.

so I needed different climates, for which India is also great,

W Indiach są też różne klimaty:

because we have very cold, very hot, and so on.

bardzo zimne obszary, bardzo gorące itd.

This is the desert to the west. Near the Pakistan border.

To jest pustynia na zachodzie, koło granicy z Pakistanem.

And you see here a little clip of -- one of these villages --

I widać tutaj krótki klip z jednej z tych wiosek.

the first thing that these children did was to find a website

Dzieci zaczęły od znalezienia strony,

to teach themselves the English alphabet.

na której można nauczyć się angielskiego alfabetu.

Then to central India -- very warm, moist, fishing villages,

Indie centralne, bardzo ciepło, wilgotno, wioski rybackie,

where humidity is a very big killer of electronics.

gdzie wilgotność jest zgubna dla elektroniki.

So we had to solve all the problems we had

Musieliśmy rozwiązać wszystkie problemy

without air conditioning and with very poor power,

bez klimatyzacji i z bardzo słabą energią.

so most of the solutions that came out used little blasts of air

Udało się głównie dzięki małym podmuchom powietrza,

put at the right places to keep the machines running.

skierowanym tak, by chłodzić maszynerię.

I want to just cut this short. We did this over and over again.

Powtarzaliśmy ten eksperyment wiele razy.

This sequence is also nice. This is a small child, a six-year-old,

To ciekawa sekwencja: sześcioletnie dziecko

telling his eldest sister what to do.

mówi starszej siostrze, co ma robić.

And this happens very often with these computers,

Często tak się dzieje,

that the younger children are found teaching the older ones.

że młodsze dzieci uczą starsze.

What did we find? We found that six- to 13-year-olds can self-instruct

Okazało się, że dzieci od 6 do 13 lat

in a connected environment,

dzięki połączeniu z internetem uczą się same.

irrespective of anything that we could measure.

niezależnie od mierzalnych czynników.

So if they have access to the computer, they will teach themselves, including intelligence.

Dzięki komputerowi rozbudowują wiedzę i inteligencję.

I couldn't find a single correlation with anything, but it had to be in groups.

Nie znalazłem jednej konkretnej korelacji. Chodziło o naukę w grupie.

And that may be of great, you know, interest to this group,

To dla grupy interesujące,

because all of you are talking about groups.

ponieważ wszyscy mówicie o grupach.

So here was the power of what a group of children can do,

Oto co jest w stanie zrobić grupa dzieci,

if you lift the adult intervention.

jeśli dorośli nie interweniują.

Just a quick idea of the measurements.

Jeszcze tylko szybkie objaśnienie pomiarów.

We took standard statistical techniques, so I'm going to not talk about that.

Używaliśmy standardowych technik statystycznych.

But we got a clean learning curve,

Tempo przyswajania wiedzy

almost exactly the same as what you would get in a school.

było prawie identyczne jak w szkołach.

I'll leave it at that,

Na tym skończę,

because, I mean, it sort of says it all, doesn't it?

bo mówi to chyba samo za siebie.

What could they learn to do?

Czego mogliby się nauczyć?

Basic Windows functions, browsing, painting, chatting and email,

Podstawowych funkcji Windowsa, przęglądania, malowania, czatowania i emaila,

games and educational material, music downloads, playing video.

gier i materiałów edukacyjnych, ściągania muzyki, odtwarzania filmów.

In short, what all of us do.

Krótko mówiąc, wszystkiego, co robi każdy z nas.

And over 300 children will become computer literate

Ponad 300 dzieci nauczy się obsługiwać komputer

and be able to do all of these things in six months with one computer.

w sześć miesięcy, używając tylko jednego PC.

So, how do they do that?

Jak to zrobią?

If you calculated the actual time of access,

Pomiar ich czasu dostępu do komputera wykazał,

it would work out to minutes per day,

że jest to tylko kilka minut dziennie,

so that's not how it's happening.

więc nie o to chodzi.

What you have, actually, is there is one child operating the computer.

Zwykle jedno dziecko obsługuje komputer.

And surrounding him are usually three other children,

a obok niego siedzi troje innych,

who are advising him on what they should do.

które radzą mu, co trzeba robić.

If you test them, all four will get the same scores in whatever you ask them.

Wszyscy czworo tak samo wypadną na dowolnym teście.

Around these four are usually a group of about 16 children,

Wokół nich stoi zwykle 16 kolejnych,

who are also advising, usually wrongly,

którzy też doradzają, zazwyczaj źle,

about everything that's going on on the computer.

co inni mają robić na komputerze.

And all of them also will clear a test given on that subject.

Wszyscy świetnie zdadzą test na znajomość komputera.

So they are learning as much by watching as they learn by doing.

Patrząc uczą się tak samo, jak używając komputera.

It seems counter-intuitive to adult learning,

To wbrew intuicji w przypadku nauki dorosłych,

but remember, eight-year-olds live in a society

ale pamiętajmy, że ośmiolatki żyją w społeczeństwie,

where most of the time they are told, don't do this,

gdzie wciąż ktoś ich poucza: nie rób tego,

you know, don't touch the whiskey bottle.

nie dotykaj butelki whisky.

So what does the eight-year-old do?

Co więc ośmiolatek robi?

He observes very carefully how a whiskey bottle should be touched.

Obserwuje uważnie, jak obchodzić się z butelką.

And if you tested him,

Jeśli go przetestujesz,

he would answer every question correctly on that topic.

prawidłowo odpowie na każde zadane pytanie.

So, they seem to be able to acquire very quickly.

Dzieci wchłaniają te informacje bardzo szybko.

So what was the conclusion over the six years of work?

Co wynika z 6 lat pracy?

It was that primary education can happen on its own,

Podstawowa edukacja może wydarzyć się sama,

or parts of it can happen on its own.

choćby częściowo.

It does not have to be imposed from the top downwards.

Nie trzeba nic narzucać z góry.

It could perhaps be a self-organizing system, so that was

Mógłby to być system samoorganizacji,

the second bit that I wanted to tell you,

o czym chciałem opowiedzieć w drugim punkcie.

that children can self-organize and attain an educational objective.

Dzieci organizują się same i obierają cel nauki.

The third piece was on values, and again, to put it very briefly,

Trzeci punkt to wartości.

I conducted a test over 500 children spread across all over India,

Przetestowałem 500 dzieci z całych Indii.

and asked them -- I gave them about 68 different

Zadałem im 68 pytań na temat systemu wartości

values-oriented questions and simply asked them their opinions.

i zwyczajnie zapytałem o ich opinię.

We got all sorts of opinions. Yes, no or I don't know.

Dostaliśmy różne odpowiedzi. Tak, nie, nie wiem.

I simply took those questions where I got 50 percent yeses and 50 percent noes --

Zbadałem pytania, gdzie 50% mówiło nie, a 50% tak.

so I was able to get a collection of 16 such statements.

Zebrałem takich pytań 16.

These were areas where the children were clearly confused,

W tych dziedzinach dzieci były wyraźnie zdezorientowane,

because half said yes and half said no.

ponieważ połowa odpowiedziała tak, a połowa nie.

A typical example being, "Sometimes it is necessary to tell lies."

Na przykład: "Czasami trzeba kłamać".

They don't have a way to determine which way to answer this question;

Nie mogą ustalić, jak na to odpowiedzieć,

perhaps none of us do.

może nikt z nas nie umie.

So I leave you with this third question.

Zostawię was z tym trzecim pytaniem.

Can technology alter the acquisition of values?

Czy technologia może zmienić nabywanie wartości?

Finally, self-organizing systems,

Na koniec: systemy samoorganizacji.

about which, again, I won't say too much

Nie chcę mówić za dużo,

because you've been hearing all about it.

ponieważ już o tym słyszeliście.

Natural systems are all self-organizing:

Systemy naturalne opierają się na samoorganizacji:

galaxies, molecules, cells, organisms, societies --

Galaktyki, molekuły, komórki, organizmy, społeczeństwa.

except for the debate about an intelligent designer.

oprócz debaty o inteligentnym projektancie.

But at this point in time, as far as science goes,

Z punktu widzenia nauki,

it's self-organization.

jest to samoorganizacja.

But other examples are traffic jams, stock market, society

Inne przykłady to korki samochodowe, giełda,

and disaster recovery, terrorism and insurgency.

odbudowa zniszczeń, terroryzm i powstania.

And you know about the Internet-based self-organizing systems.

Znamy samoorganizację systemów internetowych.

So here are my four sentences then.

Oto moje cztery wnioski.

Remoteness affects the quality of education.

Oddalenie ma wpływ na jakość edukacji.

Educational technology should be introduced into remote areas first,

Technologię edukacyjną należy wprowadzić

and other areas later.

przede wszystkim na terenach oddalonych.

Values are acquired; doctrine and dogma are imposed --

Wartości są nabywane, doktryny i dogmaty narzucane,

the two opposing mechanisms.

to dwa przeciwstawne mechanizmy.

And learning is most likely a self-organizing system.

Uczenie się też polega chyba na samoorganizacji.

If you put all the four together, then it gives -- according to me --

Zestawiając te cztery idee razem

it gives us a goal, a vision, for educational technology.

otrzymamy cel, wizję dla technologii edukacyjnej.

An educational technology and pedagogy that is digital, automatic,

Cyfrowa, automatyczna technologia edukacyjna i pedagogika,

fault-tolerant, minimally invasive, connected and self-organized.

tolerująca wady, minimalnie inwazyjna; samodzielnie zorganizowana, podłączona do sieci.

As educationists, we have never asked for technology; we keep borrowing it.

Specjaliści od edukacji nigdy nie prosili o technologię; pożyczali ją.

PowerPoint is supposed to be considered a great educational technology,

PowerPoint to świetny przykład edukacji technologicznej,

but it was not meant for education, it was meant for making boardroom presentations.

ale powstał dla prezentacji multimedialnych.

We borrowed it. Video conferencing. The personal computer itself.

Pożyczyliśmy to. Konferencje wideo. Pecet.

I think it's time that the educationists made their own specs,

Pedagodzy powinni wymyślić własne specyfikacje,

and I have such a set of specs. This is a brief look at that.

a ja je właśnie posiadam. Tak wygląda w skrócie.

And such a set of specs should produce the technology

Takie specyfikacje powinny wyprodukować technologię,

to address remoteness, values and violence.

która zaradzi oddaleniu, wartościom i przemocy.

So I thought I'd give it a name -- why don't we call it "outdoctrination."

Postanowiłem nazwać to "outdokrynacją".

And could this be a goal for educational technology in the future?

Czy mógłby to być cel edukacji technologicznej?

So I want to leave that as a thought with you.

Chciałbym zostawić was z tą myślą.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)