Topher White: What can save the rainforest? Your used cell phone

Tłumaczenie: Kacper Borowiecki Korekta: Krystian Aparta

(Rainforest noises)

(Odgłosy lasu deszczowego)

In the summer of 2011, as a tourist,

Latem 2011 roku

pierwszy raz odwiedziłem lasy deszczowe Borneo.

I visited the rainforests of Borneo for the very first time,

and as you might imagine,

Możecie sobie wyobrazić,

it was the overwhelming sounds of the forest that struck me the most.

że najbardziej uderzyły mnie przytłaczające dźwięki tego lasu.

There's this constant cacophony of noise.

Stała kakofonia hałasu i szumu.

Some things actually do stick out.

Niektóre dźwięki można wyłowić.

For example, this here is a big bird, a rhinoceros hornbill.

Na przykład to tutaj to wielki ptak, dzioborożec żałobny.

This buzzing is a cicada.

To brzęczące to cykady.

This is a family of gibbons.

A to jest rodzina gibonów.

It's actually singing to each other over a great distance.

Nawołują się z daleka.

The place where this was recorded was in fact a gibbon reserve,

Miejsce, w którym nagrałem ten dźwięk było tak naprawdę rezerwatem,

which is why you can hear so many of them,

dlatego słychać tak wiele osobników,

but in fact the most important noise that was coming out of the forest that time

ale tak naprawdę najważniejszym dźwiękiem wydobywającym się wtedy z lasu

was one that I didn't notice,

był ten, którego nie usłyszałem,

and in fact nobody there had actually noticed it.

i tak naprawdę nikt go nie słyszał.

So, as I said, this was a gibbon reserve.

Jak mówiłem, był to rezerwat gibonów.

They spend most of their time rehabilitating gibbons,

Główny jego cel to rehabilitacja gibonów,

but they also have to spend a lot of their time

ale obsługa poświęca też wiele czasu

protecting their area from illegal logging that takes place on the side.

ratowaniu terenu rezerwatu przed okolicznymi nielegalnymi wyrębami drzew.

And so if we take the sound of the forest

Jeśli weźmiemy dźwięk lasu,

and we actually turn down the gibbons, the insects, and the rest,

i wyciszymy gibony, insekty i całą resztę,

in the background, the entire time, in recordings you heard,

cały czas w tle nagrań, które słyszycie

was the sound of a chainsaw at great distance.

był dźwięk piły słyszany z dużej odległości.

They had three full-time guards who were posted around this sanctuary

Rezerwat miał trzech etatowych strażników, których rozmieszczono na jego granicach,

whose job was in fact to guard against illegal logging,

i których praca polegała na ochronie lasu przed nielegalnym pozyskiwaniem drewna.

and one day, we went walking, again as tourists, out into the forest,

Pewnego dnia wyruszyliśmy do lasu, znowu jako turyści,

and within five minutes' walk,

i w ciągu pięciominutowego spaceru

we stumbled upon somebody who was just sawing a tree down,

natknęliśmy się na kogoś, kto właśnie ścinał drzewo,

five minutes' walk, a few hundred meters from the ranger station.

pięć minut piechotą, kilkaset metrów od leśniczówki.

They hadn't been able to hear the chainsaws,

Ale strażnicy nie usłyszeli piły,

because as you heard, the forest is very, very loud.

bo jak słyszeliście, las jest bardzo głośny.

It struck me as quite unacceptable that in this modern time,

Było dla mnie nie do przyjęcia, że w obecnych czasach,

just a few hundred meters away from a ranger station in a sanctuary,

kilkaset metrów od leśniczówki

that in fact nobody could hear it when someone who has a chainsaw gets fired up.

nikt nie usłyszał, że ktoś uruchomił piłę łańcuchową.

It sounds impossible, but in fact, it was quite true.

To brzmi nieprawdopodobnie, ale jest prawdziwe.

So how do we stop illegal logging?

Jak więc możemy zatrzymać wycinkę?

It's really tempting, as an engineer, always to come up with a high-tech,

Dla inżyniera użycie nowoczesnej techniki jest bardzo kuszące,

super-crazy high-tech solution,

są super-rozwiązania technologiczne,

but in fact, you're in the rainforest.

ale jesteśmy w lesie deszczowym.

It has to be simple, it has to be scalable,

Metoda musi być więc prosta i wielorazowa,

and so what we also noticed while were there was that

i zauważyłem, że będąc tam,

everything we needed was already there.

mieliśmy właściwie ten pomysł pod ręką.

We could build a system that would allow us to stop this

Mogliśmy zbudować system, który pozwoli nam to zatrzymać,

using what's already there.

wykorzystując rzeczy, które już tam są.

Who was there? What was already in the forest?

Kto tam był? Co już było w lesie?

Well, we had people.

Mieliśmy ludzi.

We had this group there that was dedicated, three full-time guards,

Mieliśmy ludzi do tego zatrudnionych, trzech etatowych ochroniarzy,

that was dedicated to go and stop it,

którzy mają to namierzyć i zatrzymać.

but they just needed to know what was happening out in the forest.

Muszą tylko wiedzieć, co dzieje się w lesie.

The real surprise, this is the big one,

Prawdziwą, dużą niespodzianką

was that there was connectivity out in the forest.

było to, że w lesie jest łączność.

There was cell phone service way out in the middle of nowhere.

W szczerym polu był sygnał telefonu komórkowego.

We're talking hundreds of kilometers from the nearest road,

A byliśmy setki kilometrów od najbliższej drogi,

there's certainly no electricity, but they had very good cell phone service,

gdzie nie ma właściwie elektryczności, ale mają dobry zasięg komórek.

these people in the towns were on Facebook all the time,

Ci ludzie cały czas używali Facebooka,

they're surfing the web on their phones,

korzystali z internetu w telefonach,

and this sort of got me thinking that in fact it would be possible

i to podsunęło mi pomysł, że można użyć dźwięków lasu,

to use the sounds of the forest,

pick up the sounds of chainsaws programmatically,

automatyczne wyciąć z nich odgłos piły,

because people can't hear them,

którego ludzie nie mogą usłyszeć,

and send an alert.

i wysłać ostrzeżenie.

But you have to have a device to go up in the trees.

Ale trzeba umieścić urządzenia na drzewach.

So if we can use some device to listen to the sounds of the forest,

A więc, jeśli użyjemy tych urządzeń, aby nasłuchiwać głosów lasu,

connect to the cell phone network that's there,

podłączymy je do sygnału telefonii komórkowej

and send an alert to people on the ground,

i wyślemy ostrzeżenie do ludzi na miejscu,

perhaps we could have a solution to this issue for them.

być może mamy rozwiązanie tego problemu.

But let's take a moment to talk about saving the rainforest,

Ale powiedzmy sobie chwilę o ratowaniu lasów deszczowych,

because it's something that we've definitely all heard about forever.

ponieważ jest to coś, o czym wszyscy słyszeliśmy już dawno.

People in my generation have heard about saving the rainforest

Moje pokolenie słuchało o ratowaniu lasów deszczowych

since we were kids,

odkąd byliśmy dziećmi,

and it seems that the message has never changed:

i wygląda na to, że nic się nie zmieniło.

We've got to save the rainforest, it's super urgent,

Musimy chronić lasy, to super pilne,

this many football fields have been destroyed yesterday.

obszar niszczony w jeden dzień odpowiada tylu a tylu boiskom,

and yet here we are today, about half of the rainforest remains,

a teraz pozostało tylko około połowy lasu,

and we have potentially more urgent problems like climate change.

ale my mamy potencjalne, pilniejsze problemy, takie jak zmiana klimatu.

But in fact, this is the little-known fact that I didn't realize at the time:

Tak naprawdę, to mało znany fakt, o którym też wtedy nie wiedziałem,

Deforestation accounts for more greenhouse gas

ale wylesianie produkuje więcej gazów cieplarnianych,

than all of the world's planes, trains, cars, trucks and ships combined.

niż wszystkie samoloty, pociągi, samochody, ciężarówki i statki razem.

It's the second highest contributor to climate change.

To drugi najważniejszy czynnik wpływający na zmiany klimatu.

Also, according to Interpol,

Co więcej, Interpol podaje,

as much as 90 percent of the logging that takes place in the rainforest

że 90 procent wycinki w lasach deszczowych jest nielegalne,

is illegal logging, like the illegal logging that we saw.

taka jak ta, którą widzieliśmy.

So if we can help people in the forest enforce the rules that are there,

Jeśli więc pomożemy ludziom egzekwować istniejące przepisy,

then in fact we could eat heavily into this 17 percent

to w rzeczywistości moglibyśmy szybko ograniczyć wycinkę o te 17 procent,

and potentially have a major impact in the short term.

i mieć potencjalnie większy efekt w krótszym czasie.

It might just be the cheapest, fastest way to fight climate change.

To może być najtańsza i najszybsza droga do walki ze zmianami klimatu.

And so here's the system that we imagine.

I to jest system, który wymyśliliśmy.

It looks super high tech.

Wygląda na super zaawansowany.

The moment a sound of a chainsaw is heard in the forest,

Kiedy w lesie pojawi się dźwięk piły

the device picks up the sound of the chainsaw,

i urządzenie go zarejestruje,

it sends an alert through the standard GSM network that's already there

wyśle ostrzeżenie przez sieć GSM, która już tam jest,

to a ranger in the field

do strażnika w tym rejonie,

who can in fact show up in real time and stop the logging.

który może znaleźć się na miejscu wycinki i ją zatrzymać.

It's no more about going out and finding a tree that's been cut.

Nie będą tylko znajdować już ściętych drzew.

It's not about seeing a tree from a satellite

Nie chodzi o oglądanie drzewa z satelity,

in an area that's been clear cut,

w miejscu, w którym była już wycinka,

it's about real-time intervention.

chodzi o natychmiastową interwencję.

So I said it was the cheapest and fastest way to do it,

Mówiłem, że to najtańsza i najszybsza droga do tego celu,

but in fact, actually, as you saw, they weren't able to do it,

ale, jak widzieliście, leśnicy sobie z tym nie radzą,

so it may not be so cheap and fast.

więc może to nie jest tak tanie i szybkie.

But if the devices in the trees were actually cell phones,

Jeśli jednak urządzeniami w drzewach byłyby telefony,

it could be pretty cheap.

mogłoby to być naprawdę tanie.

Cell phones are thrown away by the hundreds of millions every year,

Co roku wyrzuca się setki milionów komórek,

hundreds of millions in the U.S. alone,

setki milionów w samych Stanach,

not counting the rest of the world, which of course we should do,

nie licząc reszty świata, co oczywiście powinniśmy zrobić.

but in fact, cell phones are great.

Ale tak naprawdę telefony nadają się do tego celu.

They're full of sensors.

Są pełne sensorów.

They can listen to the sounds of the forest.

Mogą nasłuchiwać dźwięków lasu.

We do have to protect them.

Ale trzeba je zabezpieczyć.

We have to put them in this box that you see here,

Musimy umieścić je w pudełku, które tu widzicie,

and we do have to power them.

i je jakoś zasilać.

Powering them is one of the greater engineering challenges

Zasilanie tych telefonów jest jednym z największych problemów,

that we had to deal with,

ponieważ zasilanie komórek pod koronami drzew,

because powering a cell phone under a tree canopy,

any sort of solar power under a tree canopy,

za pomocą jakiegoś ogniwa słonecznego

było nierozwiązywalnym jak dotąd problemem.

was an as-yet-unsolved problem,

and that's this unique solar panel design that you see here,

Co niezwykłe, prototyp panelu, który tu widzicie,

which in fact is built also from recycled byproducts of an industrial process.

został stworzony z produktów z recyklingu,

These are strips that are cut down.

to są powycinane z nich paski.

So this is me putting it all together

To jestem ja, składający wszystko razem w garażu moich rodziców.

in my parents' garage, actually.

Thanks very much to them for allowing me to do that.

Dziękuję im bardzo za umożliwienie mi zrobienia tego.

As you can see, this is a device up in a tree.

Jak widzicie, urządzenia te zakłada się na drzewa.

What you can see from here, perhaps, is that they are pretty well obscured

Widać zapewne, że wszystko jest dobrze zasłonięte

up in the tree canopy at a distance.

przez korony drzew.

That's important, because although they are able to hear chainsaw noises

To ważne, ponieważ dzięki temu urządzenia mogą wyłapać dźwięk piły

up to a kilometer in the distance,

z odległości ponad kilometra,

allowing them to cover about three square kilometers,

co pozwala im na pokrycie trzech kilometrów kwadratowych,

if someone were to take them, it would make the area unprotected.

ale jeśli ktoś by je zauważył, teren przestałby być chroniony.

So does it actually work?

A więc czy to działa?

Well, to test it, we took it back to Indonesia,

By to sprawdzić, wróciliśmy do Indonezji,

not the same place, but another place,

ale w inne miejsce,

to another gibbon reserve

do innego rezerwatu,

that was threatened daily by illegal logging.

który był codziennie nękany przez nielegalną wycinkę.

On the very second day, it picked up illegal chainsaw noises.

Rano drugiego dnia urządzenie zarejestrowało dźwięk piły.

We were able to get a real-time alert.

Otrzymaliśmy natychmiastowe ostrzeżenie,

I got an email on my phone.

dostałem e-maila na komórkę.

Actually, we had just climbed the tree. Everyone had just gotten back down.

Dopiero co założyliśmy to urządzenie, wszyscy wracali.

All these guys are smoking cigarettes,

Palili papierosy,

and then I get an email, and they all quiet down,

a kiedy pokazałem wiadomość, uciszyli się.

and in fact you can hear the chainsaw

No i usłyszeliśmy dźwięk piły,

really, really faint in the background,

bardzo słaby, gdzieś w tle.

but no one had noticed it until that moment.

Nikt go wcześniej nie usłyszał.

And so then we took off to actually stop these loggers.

Więc kiedy wyruszyliśmy, aby zatrzymać kłusowników,

I was pretty nervous.

byłem trochę zdenerwowany.

This is the moment where we've actually arrived close to where the loggers are.

Tu dojechaliśmy do miejsca, w którym był rejestrator.

This is the moment where you can see where I'm actually regretting

W chwili, którą widzicie,

perhaps the entire endeavor.

żałuję całego tego starania.

I'm not really sure what's on the other side of this hill.

Nie byłem pewny, co znajdziemy po drugiej stronie wzgórza.

That guy's much braver than I am.

Ten facet jest odważniejszy ode mnie.

But he went, so I had to go, walking up,

On wszedł, więc ja też musiałem,

and in fact, he made it over the hill,

i faktycznie, na wzgórzu udało nam się.

and interrupted the loggers in the act.

Przeszkodziliśmy drwalom w wycince.

For them, it was such a surprise --

Dla nich była to niespodzianka,

they had never, ever been interrupted before --

bo nigdy wcześniej nikt im nie przeszkodził.

that it was such an impressive event for them,

Było to dla nich tak wstrząsające,

that we've heard from our partners they have not been back since.

że nasi partnerzy twierdzili, że tamci już nie wrócili.

They were, in fact, great guys.

To byli naprawdę fajni goście.

They showed us how the entire operation works,

Pokazali nam, jak cała operacja przebiega,

and what they really convinced us on the spot was that

a przekonało ich to,

if you can show up in real time and stop people,

że możemy nadzorować las i blokować wycinkę.

it's enough of a deterrent they won't come back.

To wystarczyło dla ich odstraszenia, już nie wrócili.

So --

Więc....

Thank you. (Applause)

Dziękuję. (Brawa).

Word of this spread, possibly because we told a lot of people,

Wiadomość o tym się rozprzestrzeniła, powiedzieliśmy o tym wielu ludziom,

and in fact, then some really amazing stuff started to happen.

i wtedy zaczęły się dziać naprawdę niesamowite rzeczy.

People from around the world started to send us emails, phone calls.

Ludzie z całego świata zaczęli wysyłać nam e-maile, dzwonić.

What we saw was that people throughout Asia,

Zauważyliśmy, że ludzie z całej Azji,

people throughout Africa, people throughout South America,

z całej Afryki i Ameryki Południowej,

they told us that they could use it too,

mówili nam, że przydałoby im się coś takiego.

and what's most important,

Co najważniejsze,

what we'd found that we thought might be exceptional,

myśleliśmy, że tego sukcesu nie da się powtórzyć,

in the forest there was pretty good cell phone service.

bo udało się tylko dlatego, że w tym lesie był dobry zasięg komórek.

That was not exceptional, we were told,

Okazało się, że tak nie jest,

and that particularly is on the periphery of the forests that are most under threat.

bo na obrzeżach bardzo zagrożonych lasów zasięg jest właśnie świetny.

And then something really amazing happened,

A wtedy stało się coś naprawdę niesamowitego,

which was that people started sending us their own old cell phones.

ludzie zaczęli wysłać nam swoje stare telefony.

So in fact what we have now is a system

Więc tak naprawdę to, co teraz mamy, to system,

where we can use people on the ground, people who are already there,

w którym możemy użyć ludzi tamtejszych,

who can both improve and use the existing connectivity,

którzy mogą używać istniejących kanałów i ulepszać łączność,

and we're using old cell phones that are being sent to us

używając starych komórek,

wysłanych nam przez ludzi z całego świata,

by people from around the world

that want their phones to be doing something else in their afterlife,

chcących, żeby ich telefony przydały się do czegoś w swoim "drugim życiu".

so to speak.

And if the rest of the device can be completely recycled,

A jeśli cała reszta urządzenia nadaje się do recyklingu,

then we believe it's an entirely upcycled device.

to jest to rozwiązanie bardzo ekologiczne.

So again, this didn't come because of any sort of high-tech solution.

Do tego wynalazku nie trzeba było jednak zaawansowanej technologii.

It just came from using what's already there,

Powstał z tego, co już było dostępne,

and I'm thoroughly convinced that if it's not phones,

i jestem głęboko przekonany, że nawet jeśli nie byłyby to telefony,

that there's always going to be enough there

zawsze pod dostatkiem jest coś,

that you can build similar solutions

z czego można stworzyć podobne rozwiązania,

that can be very effective in new contexts.

które byłyby bardzo skuteczne w nowej roli.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)