Chris Jordan: Turning powerful stats into art

Tłumaczenie: Józef Piecyk Korekta: Marcin Kasiak

My work is about the behaviors that we all engage in unconsciously,

Moje prace są o zachowaniach, z którymi wszyscy się mierzymy podświadomie

on a collective level.

na poziomie zbiorowym.

And what I mean by that, it's the behaviors

Chodzi mi o to, że te zachowania,

that we're in denial about,

którym zaprzeczamy

and the ones that operate below the surface of our daily awareness.

oraz te, które działają poniżej poziomu naszej świadomości.

And as individuals, we all do these things, all the time, everyday.

Jako jednostki robimy te rzeczy zawsze, codziennie.

It's like when you're mean to your wife

To jak gdy jesteś niemiły dla swojej żony

because you're mad at somebody else.

ponieważ jesteś wściekły na kogoś innego.

Or when you drink a little too much at a party, just out of anxiety.

Albo gdy pijesz za dużo na imprezie z powodu lęku.

Or when you overeat because your feelings are hurt, or whatever.

Lub gdy jesz za dużo, bo ktoś cię zranił lub cokolwiek.

And when we do these kind of things,

I gdy robimy to,

when 300 million people do unconscious behaviors,

gdy 300 milionów ludzi zachowuje się nieświadomie

then it can add up to a catastrophic consequence

może to, zsumowane, dać katastroficzny rezultat,

that nobody wants, and no one intended.

którego nikt nie chce i nikt nie zamierzał.

And that's what I look at with my photographic work.

Tak to wygląda w moich grafikach.

This is an image I just recently completed, that is --

Oto obraz, które ostatnio ukończyłem,

when you stand back at a distance,

gdy staniesz w odległości

it looks like some kind of neo-Gothic, cartoon image

wygląda to jak jakiś neogotycki, komiksowy obrazek

of a factory spewing out pollution.

fabryki wyrzucającej odpady.

And as you get a little bit closer,

Kiedy trochę się przybliżysz

it starts looking like lots of pipes, like maybe a chemical plant,

wygląda to jak mnóstwo rur, może jak zakład chemiczny

or a refinery, or maybe a hellish freeway interchange.

albo rafineria lub dziwaczny rozkład dróg.

And as you get all the way up close,

Gdy przybliżysz się bardzo blisko

you realize that it's actually made of lots and lots of plastic cups.

zauważysz, że jest to zrobione z wielu plastikowych kubków.

And in fact, this is one million plastic cups,

Faktycznie, jest to milion plastikowych kubków,

which is the number of plastic cups that are used on airline flights

co odpowiada liczbie plastikowych kubków, które zużywają linie lotnicze

in the United States every six hours.

w Stanach Zjednoczonych co sześć godzin.

We use four million cups a day on airline flights,

Linie lotnicze zużywają cztery miliony plastikowych kubków dziennie

and virtually none of them are reused or recycled.

i praktycznie żaden z nich nie jest używany ponownie czy utylizowany,

They just don't do that in that industry.

po prostu w tej branży tego nie robią.

Now, that number is dwarfed

Liczbę tą przyćmiewa

by the number of paper cups we use every day,

liczba papierowych kubków, które używamy codziennie

and that is 40 million cups a day for hot beverages,

czyli 40 milionów kubków dziennie na ciepłe napoje,

most of which is coffee.

głównie kawę.

I couldn't fit 40 million cups on a canvas,

Nie udało mi się umieścić 40 milionów kubków na obrazie,

but I was able to put 410,000. That's what 410,000 cups looks like.

ale udało mi się z 410,000. Tak wygląda 410,000 kubków.

That's 15 minutes of our cup consumption.

To nasze 15 minutowe zużycie kubków.

And if you could actually stack up that many cups in real life,

Gdyby udało się ułożyć tak dużo kubków w prawdziwym życiu

that's the size it would be.

byłoby to takiej wielkości.

And there's an hour's worth of our cups.

To nasze kubki z godziny.

And there's a day's worth of our cups.

A to nasze kubki z całego dnia.

You can still see the little people way down there.

Ciągle widzicie małych ludzi na dole.

That's as high as a 42-story building,

To jest tak wysokie jak 42 piętrowy budynek,

and I put the Statue of Liberty in there as a scale reference.

dla porównania zamieściłem tu Statuę Wolności.

Speaking of justice, there's another phenomenon going on in our culture

Odnośnie sprawiedliwości, w naszej kulturze mamy do czynienia z fenomenem,

that I find deeply troubling, and that is that America, right now,

który uważam za bardzo kłopotliwy. Obecnie Ameryka

has the largest percentage of its population in prison

ma największy odsetek populacji w więzieniach

of any country on Earth.

spośród wszystkich państw na ziemi.

One out of four people, one out of four humans in prison

Jeden z czterech, jedna czwarta ludności w więzeniach

are Americans, imprisoned in our country.

to Amerykanie, więzieni w naszym kraju.

And I wanted to show the number.

Chciałem pokazać wam liczbę.

The number is 2.3 million Americans were incarcerated in 2005.

Liczbą tą jest 2,3 miliona Amerykanów uwięzionych w 2005.

And that's gone up since then, but we don't have the numbers yet.

Od tego czasu liczba ta wzrosła, ale nie mamy jeszcze danych.

So, I wanted to show 2.3 million prison uniforms,

Chciałem wam pokazać 2,3 miliona uniformów więziennych

and in the actual print of this piece,

i we właściwym wydruku tego kawałka

each uniform is the size of a nickel on its edge.

każdy uniform jest wielkości krawędzi pięciocentówki.

They're tiny. They're barely visible as a piece of material,

Są malutkie, ledwo widoczne jako materiał,

and to show 2.3 million of them required a canvas

i by pokazać 2,3 miliona potrzebne było płótno,

that was larger than any printer in the world would print.

które jest większe niż jakakolwiek drukarka może wydrukować.

And so I had to divide it up into multiple panels

Musiałem podzielić to na wiele paneli

that are 10 feet tall by 25 feet wide.

wysokie na 10 stóp(ok. 3m) i długie na 25(ok. 7,5m).

This is that piece installed in a gallery in New York --

Oto fragment zawieszony w galerii w Nowym Jorku;

those are my parents looking at the piece.

a to moi rodzice na niego patrzący.

(Laughter)

(Śmiech)

Every time I look at this piece,

Zawsze jak patrze na ten fragment,

I always wonder if my mom's whispering to my dad,

zastanawiam się czy mama szeptała do taty

"He finally folded his laundry."

"Wreszcie poskładał ubrania."

(Laughter)

(Śmiech)

I want to show you some pieces now that are about addiction.

Chcę pokazać wam parę fragmentów o uzależnieniach.

And this particular one is about cigarette addiction.

Ten jest o uzależnieniu od papierosów.

I wanted to make a piece that shows the actual number of Americans

Chciałem pokazać na nim liczbę Amerykanów,

who die from cigarette smoking.

którzy dziennie umierają z powodu palenia.

More than 400,000 people die in the United States every year

Ponad 400,000 ludzi umiera w Stanach Zjednoczonych rocznie

from smoking cigarettes.

z powodu palenia papierosów.

And so, this piece is made up of lots and lots of boxes of cigarettes.

Ten kawałek jest zrobiony z wielu paczek papierosów.

And, as you slowly step back,

Gdy powoli się cofniecie

you see that it's a painting by Van Gogh, called "Skull with Cigarette."

zobaczycie, że to obraz Van Gogh'a pod tytułem "Czaszka z Papierosem"

It's a strange thing to think about, that on 9/11,

Dziwną rzeczą, odnośnie 9/11(chodzi o World Trade Center),

when that tragedy happened, 3,000 Americans died.

gdy zdarzyła się ta tragedia i zginęło 3,000 Amerykanów,

And do you remember the response?

pamiętacie jaka była reakcja?

It reverberated around the world,

Rozgłos był ogólnoświatowy

and will continue to reverberate through time.

i będzie odbijać się echem przez długi czas.

It will be something that we talk about in 100 years.

To było coś, o czym będziemy mówić jeszcze za 100 lat.

And yet on that same day, 1,100 Americans died from smoking.

Jednakże tego dnia, 1100 Amerykanów zginęło z powodu palenia.

And the day after that, another 1,100 Americans died from smoking.

Kolejnego dnia kolejnych 1100 Amerykanów zginęło z powodu palenia.

And every single day since then, 1,100 Americans have died.

Od tamtego dnia, codziennie 1100 umierało

And today, 1,100 Americans are dying from cigarette smoking.

i dzisiaj 1100 Amerykanów umiera z powodu palenia.

And we aren't talking about it -- we dismiss it.

Nie mówimy o tym; odrzucamy to.

The tobacco lobby, it's too strong.

Lobby papierosów jest za silne.

We just dismiss it out of our consciousness.

Po prostu odrzucamy to z naszej świadomości.

And knowing what we know about the destructive power of cigarettes,

I wiedząc co wiemy o niszczycielskiej mocy papierosów

we continue to allow our children, our sons and daughters,

wciąż pozwalamy aby nasze dzieci, synowie i córki,

to be in the presence of the influences that start them smoking.

pozostawały pod wpływem czynników, przez które zaczynają palić.

And this is what the next piece is about.

O tym jest kolejny kawałek.

This is just lots and lots of cigarettes: 65,000 cigarettes,

To po prostu mnóstwo papierosów: 65,000 papierosów

which is equal to the number of teenagers

co jest równe liczbie nastolatków,

who will start smoking this month, and every month in the U.S.

którzy zaczną palić tego i każdego miesiąca w Stanach.

More than 700,000 children in the United States aged 18 and under

Ponad 700,000 dzieci w Stanach Zjednoczonych wieku 18 i nizej

begin smoking every year.

zaczyna palić każdego roku.

One more strange epidemic in the United States

Kolejną dziwną epidemią w Stanach Zjednoczonych,

that I want to acquaint you with

z którą chciałbym was zaznajomić

is this phenomenon of abuse and misuse of prescription drugs.

jest fenomen nadużywania i złego używania leków na receptę.

This is an image I've made out of lots and lots of Vicodin.

To obraz, który zrobiłem z mnóstwa Vicodin'u(lek przeciwbólowy) --

Well, actually, I only had one Vicodin

właściwie miałem tylko jedną tabletkę,

that I scanned lots and lots of times.

która skanowałem wiele razy.

(Laughter)

(Śmiech)

And so, as you stand back, you see 213,000 Vicodin pills,

Jak się cofniecie będziecie widzieć 213,000 tabletek Vicodin'u,

which is the number of hospital emergency room visits

co jest liczbą wizyt na salach pomocy doraźnej

yearly in the United States,

rocznie w Stanach Zjednoczonych,

attributable to abuse and misuse of prescription painkillers

związana z nadużyciem i złym użyciem leków przeciwbólowych na receptę

and anti-anxiety medications.

i leków przeciwko lękom.

One-third of all drug overdoses in the U.S. --

1/3 wszystkich przedawkowań w Stanach --

and that includes cocaine, heroin, alcohol, everything --

z uwzględnieniem kokainy, heroiny, alkoholu, wszystkiego --

one-third of drug overdoses are prescription medications.

1/3 przedawkowań to leki na receptę.

A strange phenomenon.

Dziwny fenomen.

This is a piece that I just recently completed

Ledwo ukończyłem ten kawałek

about another tragic phenomenon. And that is the phenomenon,

o kolejnym tragicznym fenomenie. Chodzi w nim

this growing obsession we have with breast augmentation surgery.

o rosnącą obsesje związaną z operacjami biustu.

384,000 women, American women, last year

384,000 kobiety w Ameryce, zeszłego roku,

went in for elective breast augmentation surgery.

dokonały chirurgicznego powiększenia piersi.

It's rapidly becoming the most popular high school graduation gift,

Szybko staję się to najpopularniejszy prezent

given to young girls who are about to go off to college.

dawany młodym dziewczynom, które właśnie kończą liceum.

So, I made this image out of Barbie dolls,

Zrobiłem ten obraz z lalek Barbie

and so, as you stand back you see this kind of floral pattern,

gdy się odsuniecie zobaczycie jakby kwiecisty wzór,

and as you get all the way back, you see 32,000 Barbie dolls,

i jak odsuniecie się jeszcze bardziej zauważycie 32,000 lalek Barbie,

which represents the number of breast augmentation surgeries

co jest liczbą operacji powiększenia biustu

that are performed in the U.S. each month.

przeprowadzanych w Stanach każdego miesiąca.

The vast majority of those are on women under the age of 21.

Większość z tym kobiet ma mniej niż 21 lat.

And strangely enough, the only plastic surgery

Co dziwniejsze jedyny typ operacji plastycznej,

that is more popular than breast augmentation is liposuction,

który jest bardziej popularny od powiększania biustu to liposukcja

and most of that is being done by men.

i jest głównie stosowana przez mężczyzn.

Now, I want to emphasize that these are just examples.

Chciałbym podkreślić, że to tylko przykłady.

I'm not holding these out as being the biggest issues.

Nie uważam ich za największe problemy.

They're just examples.

To po prostu przykłady.

And the reason that I do this, it's because I have this fear

Robię to dlatego, bo boję się,

that we aren't feeling enough as a culture right now.

że nie czujemy tego teraz jako kultura.

There's this kind of anesthesia in America at the moment.

Obecnie w Ameryce jest jakaś znieczulica.

We've lost our sense of outrage, our anger and our grief

Straciliśmy nasz gniew, złość i nasz smutek

about what's going on in our culture right now,

wobec tego co dzieje się w naszej kulturze obecnie,

what's going on in our country,

co dzieje się w naszym kraju,

the atrocities that are being committed in our names around the world.

okrucieństw popełnianych w naszym imieniu na całym świecie.

They've gone missing; these feelings have gone missing.

Zniknęły; te uczucia zniknęły.

Our cultural joy, our national joy is nowhere to be seen.

Nigdzie nie widać naszej kulturowej i narodowej radości.

And one of the causes of this, I think,

Według mnie, jednym z powodów tego jest to,

is that as each of us attempts to build this new kind of worldview,

że każdy z nas próbuje stworzyć nowy sposób patrzenia na świat,

this holoptical worldview, this holographic image

ten holoptyczny sposób patrzenia, holograficzny obraz,

that we're all trying to create in our mind

który staramy się stworzyć w naszych umysłach

of the interconnection of things: the environmental footprints

jako łączenie spraw jak: ślad pozostawiony na środowisku

1,000 miles away of the things that we buy;

1,000 mil od przedmiotów, które kupujemy;

the social consequences 10,000 miles away

społeczne konsekwencje 10,000 mil

of the daily decisions that we make as consumers.

od dziennych decyzji podejmowanych przez nas jako konsumentów.

As we try to build this view,

Gdy budujemy ten pogląd

and try to educate ourselves about the enormity of our culture,

i staramy się edukować na temat ogromu naszej kultury

the information that we have to work with is these gigantic numbers:

informacje z którymi musimy się zmierzyć są gigantycznymi liczbami:

numbers in the millions, in the hundreds of millions,

mierzonymi w milionach, setkach milionów,

in the billions and now in the trillions.

w miliardach i obecnie w trylionach.

Bush's new budget is in the trillions, and these are numbers

Nowy budżet Bush'a jest wyrażony w trylionach, a są to liczby

that our brain just doesn't have the ability to comprehend.

których nasz mózg nie jest w stanie ogarnąć.

We can't make meaning out of these enormous statistics.

Nie możemy zrozumieć tego ogromu statystyk.

And so that's what I'm trying to do with my work,

Przez moją pracę chcę zmienić

is to take these numbers, these statistics

te liczby, te statystyki

from the raw language of data, and to translate them

z surowego języka danych,

into a more universal visual language, that can be felt.

na bardziej uniwersalny i wizualny język, który można poczuć.

Because my belief is, if we can feel these issues,

Ponieważ wierzę, że gdy poczujemy te problemy,

if we can feel these things more deeply,

gdy poczujemy je głębiej

then they'll matter to us more than they do now.

będą wtedy znaczyć dla nas więcej niż teraz.

And if we can find that,

Gdy to odnajdziemy,

then we'll be able to find, within each one of us,

wtedy będziemy w stanie znaleźć w każdym z nas to,

what it is that we need to find to face the big question,

co jest potrzebne by stawić czoła ważnemu pytaniu,

which is: how do we change?

które brzmi: Jak się zmieniany?

That, to me, is the big question that we face as a people right now:

Jest to, dla mnie, ważne pytanie z którym musimy się zmierzyć właśnie teraz:

how do we change? How do we change as a culture,

Jak się zmieniamy? Jak się zmieniamy jako kultura,

and how do we each individually take responsibility

jak każdy z nas osobiście bierze odpowiedzialność

for the one piece of the solution that we are in charge of,

za kawałek rozwiązania na który mamy wpływ,

and that is our own behavior?

czyli na nasze zachowanie?

My belief is that you don't have to make yourself bad

Wierze, że nie musicie uważać się za złych

to look at these issues.

by spojrzeć na te problemy.

I'm not pointing the finger at America in a blaming way.

Nie wskazuje palcem na Amerykę by ją winić.

I'm simply saying, this is who we are right now.

Po prostu mówię, tacy właśnie teraz jesteśmy.

And if there are things that we see

I gdy widzimy rzeczy,

that we don't like about our culture,

których nie lubimy w naszej kulturze,

then we have a choice.

mamy wybór.

The degree of integrity that each of us can bring to the surface,

Stopień integralności, który każdy z nas może dać z siebie,

to bring to this question, the depth of character that we can summon,

by zadać to pytanie, głębia charakteru, którą możemy przyzwać

as we show up for the question of how do we change --

by zmierzyć się z tym pytaniem o to, jak się zmieniamy.

it's already defining us as individuals and as a nation,

Definiuje nas to jako jednostki oraz narody

and it will continue to do that, on into the future.

i będzie definiować w przyszłości.

And it will profoundly affect the well-being, the quality of life

Będzie to miało znaczący wpływ na samopoczucie, jakość życia

of the billions of people

miliardów ludzi,

who are going to inherit the results of our decisions.

którzy będą spadkobiercami naszych decyzji.

I'm not speaking abstractly about this,

Nie mówię o tym abstrakcyjnie,

I'm speaking -- this is who we are in this room,

mówię -- tym jesteśmy, w tym pokoju.

right now, in this moment.

Właśnie teraz, w tym momencie.

Thank you and good afternoon.

Dziękuję i życzę miłego wieczoru.

(Applause)

(Brawa)