Embrace the Shake | Phil Hansen | TED Talks

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Tłumaczenie: Emilia Kaźmierczak Korekta: Rysia Wand

So, when I was in art school,

Kiedy studiowałem na ASP

I developed a shake in my hand,

zaczęły mi drżeć ręce.

and this was the straightest line I could draw.

To była najprostsza linia, jaką mogłem narysować.

Now in hindsight, it was actually good for some things,

Teraz widzę, że czasem się to przydawało,

like mixing a can of paint or shaking a Polaroid,

na przykład do mieszania farby czy machania polaroidem,

but at the time this was really doomsday.

ale wtedy była to dla mnie katastrofa.

This was the destruction of my dream of becoming an artist.

Moje marzenia o zostaniu artystą legły w gruzach.

The shake developed out of, really,

Drżenie wzięło się

a single-minded pursuit of pointillism,

z zawziętej pogoni za pointylizmem,

just years of making tiny, tiny dots.

po wielu lata stawiania maleńkich kropek,

And eventually these dots went from being perfectly round

które stopniowo z perfekcyjnie okrągłych

to looking more like tadpoles, because of the shake.

przez drżenie robiły się kijankowate.

So to compensate, I'd hold the pen tighter,

By to zrównoważyć, mocniej trzymałem pióro,

and this progressively made the shake worse,

co tylko pogorszyło drżenie,

so I'd hold the pen tighter still.

więc trzymałem je jeszcze mocniej.

And this became a vicious cycle that ended up

To błędne koło spowodowało

causing so much pain and joint issues,

wiele bólu i problemy ze stawami.

I had trouble holding anything.

Trudno mi było cokolwiek utrzymać.

And after spending all my life wanting to do art,

Choć całe życie marzyłem o tworzeniu sztuki,

I left art school, and then I left art completely.

opuściłem ASP i zaniechałem jej całkowicie.

But after a few years, I just couldn't stay away from art,

Ale po kilku latach nie mogłem wytrzymać

and I decided to go to a neurologist about the shake

i postanowiłem pójść do neurologa.

and discovered I had permanent nerve damage.

Odkryłem trwałe uszkodzenie nerwów.

And he actually took one look at my squiggly line,

Na widok moich gryzmołów lekarz spytał:

and said, "Well, why don't you just embrace the shake?"

"A może zaakceptujesz to drżenie?".

So I did. I went home, I grabbed a pencil,

Tak też zrobiłem. W domu złapałem ołówek,

and I just started letting my hand shake and shake.

i pozwoliłem dłoni drżeć.

I was making all these scribble pictures.

Pozwoliłem sobie na te wszystkie gryzmoły.

And even though it wasn't the kind of art

Choć nie był to rodzaj sztuki,

that I was ultimately passionate about, it felt great.

który mnie pasjonował, czułem się świetnie.

And more importantly, once I embraced the shake,

Co ważniejsze, akceptując drżenie

I realized I could still make art.

zrozumiałem, że nadal mogę uprawiać sztukę.

I just had to find a different approach

Musiałem tylko znaleźć inne podejście

to making the art that I wanted.

do zamierzonego tworzenia.

Now, I still enjoyed the fragmentation of pointillism,

Nadal lubiłem drobnicę puentylizmu,

seeing these little tiny dots come together

lubiłem patrzeć jak kropki łączą się

to make this unified whole.

w jednolitą całość.

So I began experimenting with other ways to fragment images

Zacząłem eksperymentować z innymi sposobami fragmentacji obrazu,

where the shake wouldn't affect the work,

gdzie drżenie nie wpływałoby na jakość pracy.

like dipping my feet in paint and walking on a canvas,

Jak nurzanie nóg w farbie i chodzenie po płótnie,

or, in a 3D structure consisting of two-by-fours,

albo struktura z desek,

creating a 2D image by burning it with a blowtorch.

na której wypaliłem obraz palnikiem.

I discovered that, if I worked on a larger scale and with bigger materials,

Przy pracy w większych skalach, większych materiałach,

my hand really wouldn't hurt,

ręce mnie nie bolały.

and after having gone from a single approach to art,

Odejście od jednowymiarowego podejścia do sztuki

I ended up having an approach to creativity

obudziło we mnie pokłady kreatywności,

that completely changed my artistic horizons.

które znacznie poszerzyły moje artystyczne horyzonty.

This was the first time I'd encountered this idea

Wtedy po raz pierwszy odkryłem,

that embracing a limitation could actually drive creativity.

że zaakceptowanie ograniczeń może wzmóc kreatywność.

At the time, I was finishing up school,

W tym czasie kończyłem szkołę

and I was so excited to get a real job and finally afford new art supplies.

i z zapałem szukałem pracy, by móc kupić nowe materiały.

I had this horrible little set of tools, and I felt like

Miałem mały zestaw narzędzi, a czułem,

I could do so much more with the supplies

że mógłbym zdziałać dużo więcej, gdybym tylko miał materiały,

I thought an artist was supposed to have.

które, jak mi się zdawało, artysta powinien mieć.

I actually didn't even have a regular pair of scissors.

Nie miałem nawet porządnych nożyczek.

I was using these metal shears until I stole a pair

Póki nie ukradłem nożyczek z biura,

from the office that I worked at.

używałem sekatora.

So I got out of school, I got a job, I got a paycheck,

Skończyłem szkołę, dostałem pracę i wypłatę.

I got myself to the art store,

Wybrałem się do sklepu plastycznego

and I just went nuts buying supplies.

i wpadłem w szał zakupów.

And then when I got home, I sat down

W domu usiadłem

and I set myself to task to really try to create something

i z poważnym zamiarem stworzenia

just completely outside of the box.

czegoś oryginalnego.

But I sat there for hours, and nothing came to mind.

Siedziałem tak kilka godzin i nic nie przychodziło mi do głowy.

The same thing the next day, and then the next,

Podobnie następnego dnia i kolejnego,

quickly slipping into a creative slump.

szybko popadłem w kryzys twórczy.

And I was in a dark place for a long time, unable to create.

Trawiła mnie depresja i niemoc twórcza.

And it didn't make any sense, because I was finally able

To było bez sensu, że kiedy wreszcie

to support my art, and yet I was creatively blank.

było mnie stać na sztukę, straciłem wenę.

But as I searched around in the darkness,

Szukając przyczyny zrozumiałem,

I realized I was actually paralyzed by all of the choices

że paraliżował mnie ogrom wyborów,

that I never had before.

których przedtem nie miałem.

And it was then that I thought back to my jittery hands.

Znowu zacząłem myśleć o roztrzęsionych rękach.

Embrace the shake.

Zaakceptuj drżenie.

And I realized, if I ever wanted my creativity back,

Zdałem sobie sprawę, że żeby odzyskać wenę,

I had to quit trying so hard to think outside of the box

muszę przestać tyle myśleć o oryginalności

and get back into it.

i po prostu wrócić do tworzenia.

I wondered, could you become more creative, then,

Czy można wzniecić kreatywność

by looking for limitations?

patrząc przez pryzmat ograniczeń?

What if I could only create with a dollar's worth of supplies?

A gdybym miał tworzyć mając tylko dolara na materiał?

At this point, I was spending a lot of my evenings in --

Spędzałem wtedy mnóstwo wieczorów,

well, I guess I still spend a lot of my evenings in Starbucks —

w sumie nadal spędzam, w kawiarni Starbucks.

but I know you can ask for an extra cup if you want one,

Można ich poprosić o dodatkowy kubek,

so I decided to ask for 50.

więc postanowiłem poprosić o 50.

Surprisingly, they just handed them right over,

Niespodziewanie dali mi je bez gadania.

and then with some pencils I already had,

Z pomocą posiadanych ołówków

I made this project for only 80 cents.

stworzyłem projekt za jedyne 80 centów.

It really became a moment of clarification for me

Wtedy doznałem olśnienia:

that we need to first be limited

żeby całkowicie pozbyć się ograniczeń,

in order to become limitless.

najpierw trzeba je mieć.

I took this approach of thinking inside the box

Przeniosłem to podejście na płótno

to my canvas, and wondered what if, instead of

i zacząłem się zastanawiać,

painting on a canvas, I could only paint on my chest?

co mógłbym namalować na samej klatce piersiowej.

So I painted 30 images, one layer at a time,

Namalowałem 30 obrazów, warstwa na warstwie

one on top of another,

jeden na drugim,

with each picture representing an influence in my life.

a na każdym coś, co wywarło na mnie wpływ.

Or what if, instead of painting with a brush,

A gdybym zamiast pędzlem malował jedynie

I could only paint with karate chops? (Laughter)

kantem dłoni jak w ciosach karate? (Śmiech)

So I'd dip my hands in paint,

Znużyłem więc ręce w farbie

and I just attacked the canvas,

i zaatakowałem płótno.

and I actually hit so hard that I bruised a joint in my pinkie

Uderzałem tak mocno, że posiniaczyłem mały palec

and it was stuck straight for a couple of weeks.

i nie mogłem nim ruszać przez kilka tygodni.

(Laughter) (Applause)

(Śmiech) (Brawa)

Or, what if instead of relying on myself,

A gdyby, zamiast polegać na sobie

I had to rely on other people

zacząć polegać na innych

to create the content for the art?

przy tworzeniu sztuki?

So for six days, I lived in front of a webcam.

6 dni spędziłem pod okiem kamerki internetowej.

I slept on the floor and I ate takeout,

Spałem na podłodze, zamawiałem jedzenie

and I asked people to call me and share a story with me

i prosiłem widzów o telefon z opowieściami

about a life-changing moment.

o przełomowych momentach życia.

Their stories became the art

Ich historie stały się sztuką,

as I wrote them onto the revolving canvas.

bo wpisałem je na płótno obrotowe.

(Applause)

(Brawa)

Or what if instead of making art to display,

A gdyby zamiast tworzyć i prezentować sztukę,

I had to destroy it?

niszczyć ją?

This seemed like the ultimate limitation,

To wyglądało jak ostateczne ograniczenie,

being an artist without art.

bycie artystą bez sztuki.

This destruction idea turned into a yearlong project

Ten pomysł zamienił się w roczny projekt,

that I called Goodbye Art,

o nazwie "Goodbye Art",

where each and every piece of art had to be destroyed after its creation.

w którym każde dzieło sztuki musiało zostać na koniec zniszczone.

In the beginning of Goodbye Art, I focused on

Na początku koncentrowałem się

forced destruction, like this image of Jimi Hendrix,

na wymuszonym niszczeniu, jak z tą podobizną Jimiego Hendrixa,

made with over 7,000 matches.

zrobioną z ponad 7 000 zapałek.

(Laughter)

(Śmiech)

Then I opened it up to creating art that was destroyed naturally.

Potem otworzyłem się na sztukę niszczącą się naturalnie.

I looked for temporary materials,

Szukałem materiałów nietrwałych,

like spitting out food --

jak wypluwane jedzenie...

(Laughter) —

(Śmiech)

sidewalk chalk

Kreda,

and even frozen wine.

a nawet mrożone wino.

The last iteration of destruction

Ostatnie oblicze destrukcji

was to try to produce something that didn't actually exist in the first place.

było próbą stworzenia czegoś, co tak naprawdę wcale nie istniało.

So I organized candles on a table, I lit them, and then blew them out,

Zapalałem i gasiłem ustawione na stole świece,

then repeated this process over and over with the same set of candles,

ciągle ten sam zestaw,

then assembled the videos into the larger image.

po czym zmontowałem film w większy obraz.

So the end image was never visible as a physical whole.

Obraz końcowy nigdy nie istniał jako fizyczna całość.

It was destroyed before it ever existed.

Został zniszczony zanim kiedykolwiek zaistniał.

In the course of this Goodbye Art series,

W serii "Goodbye Art"

I created 23 different pieces

stworzyłem 23 dzieła,

with nothing left to physically display.

niepozostawiające fizycznego śladu.

What I thought would be the ultimate limitation

To, co wydawało mi się ostatecznym ograniczeniem,

actually turned out to be the ultimate liberation,

okazało się ostatecznym wyzwoleniem,

as each time I created,

bo zniszczenie każdej kreacji

the destruction brought me back to a neutral place

przenosiło mnie znów w neutralne miejsce,

where I felt refreshed and ready to start the next project.

gdzie czułem się wypoczęty i gotowy do rozpoczęcia następnego projektu.

It did not happen overnight.

Nie od razu Rzym zbudowano.

There were times when my projects failed to get off the ground,

Niektóre projekty nie ujrzały światła dziennego,

or, even worse, after spending tons of time on them

lub, co gorsza, zajęły mnóstwo czasu,

the end image was kind of embarrassing.

a efekt końcowy był trochę żenujący.

But having committed to the process, I continued on,

Jednak przywiązanie do procesu, i jego kontynuacja,

and something really surprising came out of this.

pozwoliły mi odkryć coś naprawdę zaskakującego.

As I destroyed each project,

Z chwilą niszczenia każdego projektu,

I was learning to let go,

uczyłem się odpuszczać.

let go of outcomes, let go of failures,

Godzić się z wynikami, porażkami,

and let go of imperfections.

niedoskonałościami.

And in return, I found a process of creating art

Odnalazłem proces nieustannego tworzenia,

that's perpetual and unencumbered by results.

którego nie krępuje obawa o wyniki.

I found myself in a state of constant creation,

Byłem w stanie ciągłego tworzenia,

thinking only of what's next

myślenia o kolejnych projektach,

and coming up with more ideas than ever.

wymyślania coraz to nowych rzeczy.

When I think back to my three years away from art,

Wspominam 3 lata w oderwaniu od sztuki

away from my dream, just going through the motions,

od marzeń, mechaniczne funkcjonowanie

instead of trying to find a different way to continue that dream,

zamiast szukania sposobu na kontynuację marzenia.

I just quit, I gave up.

Zrezygnowałem, poddałem się.

And what if I didn't embrace the shake?

A gdybym nie zaakceptował drżenia?

Because embracing the shake for me

W tej akceptacji nie chodziło tylko

wasn't just about art and having art skills.

o sztukę i artystyczne zdolności.

It turned out to be about life, and having life skills.

Chodziło o życie i życiową kompetencję.

Because ultimately, most of what we do

Ostatecznie większość tego, co robimy,

takes place here, inside the box, with limited resources.

jest ograniczona i ma ograniczone zasoby.

Learning to be creative within the confines of our limitations

Uczenie się kreatywności w ramach naszych ograniczeń

is the best hope we have to transform ourselves

to nadzieja na zmianę nas samych

and, collectively, transform our world.

i wspólne przekształcanie świata.

Looking at limitations as a source of creativity

Ujrzenie ograniczeń jako źródła kreatywności

changed the course of my life.

zmieniło mi życie.

Now, when I run into a barrier

Czasami napotykam na jakiś opór,

or I find myself creatively stumped,

jestem w kropce

I sometimes still struggle,

i nadal jest mi ciężko,

but I continue to show up for the process

ale trzymam się tego procesu

and try to remind myself of the possibilities,

i przypominam sobie o możliwościach,

like using hundreds of real, live worms to make an image,

jak obraz z żywych robaków,

using a pushpin to tattoo a banana,

tatuaż na bananie pinezką

or painting a picture with hamburger grease.

czy malowanie obrazu tłuszczem do smażenia hamburgerów.

(Laughter)

(Śmiech)

One of my most recent endeavors

Jednym z moich ostatnich przedsięwzięć

is to try to translate the habits of creativity that I've learned

jest takie ujęcie tych nawyków kreatywności,

into something others can replicate.

by inni mogli je powielać.

Limitations may be the most unlikely of places

Ograniczenia to dość nieoczekiwane źródło kreatywności,

to harness creativity, but perhaps

ale być może

one of the best ways to get ourselves out of ruts,

to najlepszy sposób na pozbycie się rutyny,

rethink categories and challenge accepted norms.

przemyślenie i zakwestionowanie przyjętych norm.

And instead of telling each other to seize the day,

Może zamiast nakazu "chwytaj dzień"

maybe we can remind ourselves every day

moglibyśmy przypominać sobie,

to seize the limitation.

żeby wykorzystywać ograniczenia.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)