Misha Glenny investigates global crime networks

Tłumaczenie: Capa Girl Korekta: Marta Krzeminska

These are grim economic times,

Nadeszły ponure czasy dla gospodarki,

fellow TEDsters, grim economic times indeed.

TEDsterzy, ponure czasy...

And so, I would like to cheer you up

Więc chciałbym was rozweselić

with one of the great, albeit largely unknown,

jedną z największych, chociaż nieznanych

commercial success stories

historii sukcesu gospodarczego

of the past 20 years.

ostatnich 20 lat.

Comparable, in its own very peculiar way,

Porównywalny na swój sposób

to the achievements of Microsoft or Google.

do osiągnięć Microsoft i Google.

And it's an industry which has bucked the current recession

Przemysł, który poddał się recesji

with equanimity.

ze spokojem.

I refer to organized crime.

Mówię o przestępczości zorganizowanej.

Now organized crime has been around

Powiecie, że istnieje ona

for a very long time, I hear you say,

od bardzo dawna.

and these would be wise words, indeed.

Bardzo mądrze.

But in the last two decades,

Jednak w ciągu ostatnich 20 lat

it has experienced an unprecedented expansion,

rozrosła się ona do niebotycznych rozmiarów.

now accounting for roughly 15 percent

Stanowi teraz około 15%

of the world's GDP.

światowego PKB.

I like to call it the Global Shadow Economy,

Ja nazywam to Globalną Gospodarką Cieni

or McMafia, for short.

lub w skrócie McMafia.

So what triggered this extraordinary growth

Co zapoczątkowało niewyobrażalny rozrost

in cross-border crime?

przestępczości przygranicznej?

Well, of course, there is globalization,

No cóż, globalizacja,

technology, communications, all that stuff,

technologia, komunikacja,

which we'll talk about a little bit later.

o których będziemy mówić później.

But first, I would like to take you back

Ale na początek wróćmy

to this event:

do pewnego wydarzenia w historii

the collapse of communism.

- upadku komunizmu.

All across Eastern Europe, a most momentous episode

Pamiętnego epizodu w całej wschodniej Europie,

in our post-war history.

w historii powojennej.

Now it's time for full disclosure.

Czas na ujawnienie wszystkich informacji.

This event meant a great deal to me personally.

To wydarzenie znaczyło wiele również dla mnie.

I had started smuggling books across the Iron Curtain

Rozpocząłem przemyt książek przez żelazną kurtynę

to Democratic opposition groups in Eastern Europe,

do ugrupowań opozycyjnych we wschodniej Europie

like Solidarity in Poland,

jak Solidarność w Polsce,

when I was in my teens.

gdy byłem nastolatkiem.

I then started writing about Eastern Europe,

Później zacząłem pisać o Europie Wschodniej

and eventually I became the BBC's chief correspondent for the region,

i w końcu stałem się głównym korespondentem BBC w tym regionie.

which is what I was doing in 1989.

Właśnie to robiłem w 1989 r.

And so when 425 million people

Więc gdy 425 milionów ludzi,

finally won the right

w końcu odzyskało prawo

to choose their own governments,

do wyboru własnego rządu,

I was ecstatic,

byłem w siódmym niebie.

but I was also a touch worried

Ale jednocześnie trochę się obawialem

about some of the nastier things

niektórych nieprzyjemnych rzeczy

lurking behind the wall.

czyhających za ścianą.

It wasn't long, for example,

Nie minęło dużo czasu,

before ethnic nationalism

nim na przykład w Jugosławii,

reared its bloody head

pojawił się problem

in Yugoslavia.

nacjonalizmu etnicznego.

And amongst the chaos,

W tym chaosie,

amidst the euphoria,

w tej euforii,

it took me a little while to understand

trochę czasu zajęło mi zrozumienie,

that some of the people who had wielded power

że niektórzy z tych, którzy dzierżyli władzę

before 1989, in Eastern Europe,

w Europie Wschodniej przed 1989,

continued to do so after the revolutions there.

mieli ją nadal po rewolucji.

Obviously there were characters like this.

Nie brakowało takich postaci.

But there were also some more unexpected people

Oczywiście byli również ci, co pojawili się nieoczekiwanie,

who played a critical role in what was going on in Eastern Europe.

i odgrywali decydujące role w ówczesnej Europie Wschodniej.

Like this character. Remember these guys?

Jak na przykład ci.

They used to win the gold medals in weightlifting

Na Olimpiadzie co 4 lata zdobywali złote medale

and wrestling, every four years in the Olympics,

w podnoszeniu ciężarów i w zapasach.

and they were the great celebrities of communism,

Byli wielkimi gwiazdami komunizmu,

with a fabulous lifestyle to go with it.

wiedli wspaniałe życie.

They used to get great apartments in the center of town,

Mieli mieszkania w centrum miasta,

casual sex on tap,

uprawiali przygodny seks

and they could travel to the West very freely,

i mogli swobodnie podróżować na Zachód,

which was a great luxury at the time.

co było nie lada luksusem w tamtych czasach.

It may come as a surprise, but they played a critical role

Pewnie się zdziwicie, ale to oni odegrali kluczową rolę

in the emergence of the market economy

w procesie powstawania gospodarki rynkowej

in Eastern Europe.

we Europie Wschodniej.

Or as I like to call them, they are

Lubię ich nazywać

the midwives of capitalism.

akuszerkami kapitalizmu.

Here are some of those same weightlifters

A oto niektórzy z tych atletów

after their 1989 makeover.

po przemianach w roku 1989.

Now in Bulgaria --

W Bułgarii,

this photograph was taken in Bulgaria --

to zdjęcie zostało zrobione w Bułgarii...

when communism collapsed all over Eastern Europe,

Kiedy upadł komunizm w Europie Wschodniej,

it wasn't just communism;

upadł nie tylko ustrój.

it was the state that collapsed as well.

Zawaliło się całe państwo.

That means your police force wasn't working.

Nie działały żadne siły policyjne.

The court system wasn't functioning properly.

System sądowy funkcjonował nieprawidłowo.

So what was a business man in the brave new world

Co miał zrobić biznesmen w nowym świecie

of East European capitalism going to do

kapitalizmu Europy Wschodniej,

to make sure that his contracts would be honored?

aby honorowano jego umowy?

Well, he would turn to people who were called, rather prosaically

Zgłaszał się on do instytucji, które socjolodzy prozaicznie

by sociologists, privatized law enforcement agencies.

nazywali prywatnymi agencjami wdrażania prawa.

We prefer to know them as the mafia.

My wolimy określać ją słowem "mafia".

And in Bulgaria, the mafia was soon joined

W Bułgarii, w latach 1989-1991,

with 14,000 people

do mafii dołączyło

who were sacked from their jobs in the security services

14 tysięcy ludzi,

between 1989 and 1991.

którzy stracili pracę w siłach bezpieczeństwa.

Now, when your state is collapsing,

Kiedy państwo upada,

your economy is heading south at a rate of knots,

a gospodarka leci na łeb na szyję,

the last people you want coming on to the labor market

ostatnią pożądaną rzeczą na rynku pracy

are 14,000 men and women whose chief skills

jest pojawienie się 14 tys. kobiet i mężczyzn, których główną umiejętnością

are surveillance,

jest inwigilacja,

are smuggling, building underground networks

przemyt, tworzenie podziemia

and killing people.

i zabijanie ludzi.

But that's what happened all over Eastern Europe.

A tak się właśnie stało w całej Europie Wschodniej.

Now, when I was working in the 1990s,

W latach 90.

I spent most of the time covering

większość czasu spędziłem

the appalling conflict in Yugoslavia.

relacjonując przerażający konflikt w Jugosławii.

And I couldn't help notice

Nie dało się nie zauważyć,

that the people who were perpetrating the appalling atrocities,

że ci, którzy dopuszczali się przerażających okrucieństw,

the paramilitary organizations,

działali w organizacjach paramilitarnych,

were actually the same people running

jednocześnie zarządzali

the organized criminal syndicates.

konsorcjami przestępczości zorganizowanej.

And I came to think that behind the violence

Pomyślałem sobie, że za tą przemocą

lay a sinister criminal enterprise.

kryje się złowieszczy przemysł kryminalny.

And so I resolved to travel around the world

Postanowiłem więc podróżować po świecie,

examining this global criminal underworld

badając globalne podziemie przestępców

by talking to policemen,

poprzez rozmowy z policjantami,

by talking to victims, by talking to consumers

ofiarami i konsumentami

of illicit goods and services.

nielegalnych towarów i usług.

But above all else, by talking to the gangsters themselves.

A przede wszystkim - z samymi gangsterami.

And the Balkans was a fabulous place to start.

Bałkany były dobrym miejscem na start.

Why? Well of course

Dlaczego? Oczywiście dlatego,

there was the issue of law and order collapsing,

że prawo i porządek zaczęły upadać.

but also, as they say in the retail trade,

Oraz dlatego że, jak to mówią w handlu,

it's location, location, location.

najważniejsza jest lokalizacja.

And what I noticed at the beginning of my research

Już na początku moich badań udało mi się zauważyć,

that the Balkans had turned into a vast transit zone

że Bałkany stały się wielką strefą tranzytową

for illicit goods and services coming from all over the world.

dla nielegalnych towarów i usług z całego świata.

Heroin, cocaine,

Heroina, kokaina,

women being trafficked into prostitution

handel kobietami i zmuszanie ich do prostytucji,

and precious minerals.

cenne minerały.

And where were they heading?

W którą stronę to wszystko zmierzało?

The European Union, which by now

Do Unii Europejskiej, która wtedy

was beginning to reap the benefits of globalization,

zaczynała czerpać zyski z globalizacji,

transforming it into

stając się najbardziej

the most affluent consumer market in history,

wpływowym rynkiem konsumenckim w historii

eventually comprising some 500 million people.

ostatecznie liczącym 500 mln ludzi.

And a significant minority

A znacząca mniejszość

of those 500 million people

tych 500 milionów

like to spend some of their leisure time and spare cash

lubiła spędzać czas wolny i wydawać gotówkę

sleeping with prostitutes,

na sypianie z prostytutkami,

sticking 50 Euro notes up their nose

machanie im przed nosem banknotami 50 euro

and employing illegal migrant laborers.

oraz zatrudnianie nielegalnych imigrantów.

Now, organized crime in a globalizing world

Przestępczość zorganizowana w świecie globalizacji

operates in the same way as any other business.

działa w ten sam sposób, co inne firmy.

It has zones of production,

Ma swoje strefy produkcji

like Afghanistan and Columbia.

jak Afganistan i Kolumbia.

It has zones of distribution,

Strefy dystrybucji,

like Mexico and the Balkans.

np. Meksyk i Bałkany.

And then, of course, it has zones of consumption,

I oczywiście strefy konsumpcji,

like the European Union, Japan

m. in. Unię Europejską, Japonię

and of course, the United States.

i oczywiście USA.

The zones of production and distribution

Strefy produkcji i dystrybucji

tend to lie in the developing world,

zazwyczaj znajdują się w krajach rozwijających się,

and they are often threatened by appalling violence

i często związane są z brutalną przemocą

and bloodshed.

i rozlewem krwi.

Take Mexico, for example.

Weźmy, na przykład, Meksyk.

Six thousand people killed there in the last 18 months

Przez ostatnie 18 ms zginęło tam 6 tys. osób

as a direct consequence of the cocaine trade.

w bezpośrednim związku z handlem kokainą.

But what about the Democratic Republic of Congo?

A co z Demokratyczną Republiką Kongo?

Since 1998, five million people have died there.

Od 1998 roku zginęło tam 5 milionów ludzi.

It's not a conflict you read about much in the newspapers,

O takim konflikcie nie czyta się w gazetach.

but it's the biggest conflict on this planet

Ale to największy konflikt na świecie

since the Second World War.

od czasów II wojny światowej.

And why is it? Because mafias from all around the world

Ponieważ mafie z całego świata

cooperate with local paramilitaries

współpracują z lokalnymi organizacjami paramilitarnymi,

in order to seize the supplies

aby zdobyć dostawy

of the rich mineral resources

bogatych regionalnych

of the region.

źródeł mineralnych.

In the year 2000, 80 percent of the world's coltan

W roku 2000 80% światowego koltanu

was sourced to the killing fields

znacznie przyczyniło się do pól śmierci

of the eastern Democratic Republic of Congo.

wschodniej Demokratycznej Republiki Kongo.

Now, coltan you will find in almost every mobile phone,

Koltan znajduje się praktycznie w każdym telefonie komórkowym,

in almost every laptop

prawie w każdym laptopie

and games console.

i konsoli.

The Congolese war lords were selling this stuff to the mafia

Kongolscy władcy wojenni sprzedawali to mafii

in exchange for weapons,

w zamian za broń.

and the mafia would then sell it on to Western markets.

A mafia odsprzedawała to dalej na rynki zachodnie.

And it is this Western desire

Pragnienie konsumowania

to consume

na zachodzie

that is the primary driver

jest głównym motorem napędowym

of international organized crime.

międzynarodowej przestępczości zorganizowanej.

Now, let me show you some of my friends in action,

Oto jeden z moich przyjaciół w akcji,

caught conveniently on film by the Italian police,

celowo sfilmowany przez włoską policję,

and smuggling duty-not-paid cigarettes.

przemycając papierosy bez akcyzy.

Now, cigarettes out the factory gate are very cheap.

Papierosy prosto z fabryki są bardzo tanie.

The European Union then imposes the highest taxes on them in the world.

Następnie UE nakłada na nie najwyższe podatki na świecie.

So if you can smuggle them into the E.U.,

Jeśli je przemycić do UE,

there are very handsome profits to be made,

mogą przynieść całkiem pokaźne zyski.

and I want to show you this to demonstrate

Pokazuję wam to, by zademonstrować

the type of resources available to these groups.

rodzaj środków dostępnych w tych grupach.

This boat is worth one million Euros when it's new.

Nowa łódź tego typu warta jest milion euro.

And it's the fastest thing on European waters.

To najszybsza łódź na europejskich wodach.

From 1994, for seven years,

Od 1994, przez siedem lat,

20 of these boats

20 takich łodzi

made the trip across the Adriatic,

przepłynęło Adriatyk

from Montenegro to Italy, every single night.

od Czarnogóry do Włoch, każdej nocy.

And as a consequence of this trade,

W konsekwencji tego handlu

Britain alone lost eight billion dollars in revenue.

sama Wielka Brytania straciła 8 miliardów dolarów przychodu.

And instead that money went to underwrite the wars in Yugoslavia

Zamiast tego pieniądze szły na finansowanie wojen w Jugosławii

and line the pockets of unscrupulous individuals.

i wypchały kieszenie pozbawionych skrupułów osób.

Now Italian police, when this trade started,

Kiedy rozpoczął się ten handel, włoska policja

had just two boats which could go at the same speed.

miała tylko dwie łodzie o takiej prędkości.

And this is very important, because the only way you can catch these guys

A jedyny sposób w jaki można złapać tych ludzi

is if they run out of gas.

to moment kiedy kończy im się benzyna.

Sometimes the gangsters would bring with them

Niekiedy gangsterzy przemycali

women being trafficked into prostitution,

kobiety w celu prostytucji.

and if the police intervened, they would hurl

W razie interwencji policji wyrzucali

the women into the sea

kobiety do morza,

so that the police had to go and save them from drowning,

aby policjanci ruszyli na ratunek

rather than chasing the bad guys.

zamiast ich gonić.

So I have shown you this to demonstrate

Pokazałem wam to, aby zademonstrować

how many boats, how many vessels it takes

jak wiele łodzi, jak wiele jednostek

to catch one of these guys.

musi być zaangażowanych aby złapać tych ludzi.

And the answer is six vessels.

Odpowiedź brzmi: 6.

And remember, 20 of these speed boats

I pamiętajmy, 20 tych szybkich łodzi

were coming across the Adriatic

przepływało Adriatyk

every single night.

każdej nocy.

So what were these guys doing with all the money they were making?

Co zatem robili z wszystkimi pieniędzmi, które zarabiali?

Well, this is where we come to globalization,

Tu dochodzimy do globalizacji.

because that was not just the deregulation of global trade.

To nie było tylko zniesienie kontroli nad handlem globalnym,

It was the liberalization of international financial markets.

ale też liberalizacja międzynarodowych rynków finansowych.

And boy, did that make it easy

A to, bardzo ułatwiło

for the money launderers.

sprawę prania brudnych pieniędzy.

The last two decades have been the champagne era

Ostatnie dwie dekady były złotym czasem

for dirty lucre.

dla brudnych pieniędzy.

In the 1990s, we saw financial centers around the world

W latach 90. mogliśmy zaobserwować rywalizację

competing for their business,

centrów finansowych na całym świecie o ich interesy.

and there was simply no effective mechanism

Nie istniał żaden skuteczny mechanizm

to prevent money laundering.

zapobiegania praniu brudnych pieniędzy.

And a lot of licit banks were also happy

Wiele legalnych banków chętnie

to accept deposits

akceptowało depozyty

from very dubious sources

z wielu podejrzanych źródeł

without questions being asked.

bez zadawania pytań.

But at the heart of this, is the offshore banking network.

U podnóża tego, leży zagraniczna sieć banków.

Now these things

Te rzeczy

are an essential part of the money laundering parade,

są ważną częścią prania brudnych pieniędzy.

and if you want to do something about illegal tax evasion

Chcąc wpłynąć na unikanie płacenia podatków,

and transnational organized crime, money laundering,

przestępczość zorganizowaną i pranie brudnych pieniędzy

you have to get rid of them.

trzeba się ich pozbyć.

On a positive note, we at last have someone in the White House

W końcu mamy w Białym Domu kogoś,

who has consistently spoken out

kto wyraźnie wypowiedział się

against these corrosive entities.

przeciwko takim destrukcyjnym podmiotom.

And if anyone is concerned about what I believe

A jeśli kogoś interesuje, co ja uważam

is the necessity for

za niezbędne

new legislation, regulation, effective regulation,

dla nowej legislacji i skutecznych rozporządzeń,

I say, let's take a look at Bernie Madoff,

powiem, popatrzmy na Bernie Madoff,

who is now going to be spending the rest of his life in jail.

który spędzi resztę swojego życia w więzieniu.

Bernie Madoff stole 65 billion dollars.

Bernie Madoff ukradł 65 mld dolarów.

That puts him up there on the Olympus of gangsters

Jest na szczycie Olimpiady gangsterów

with the Colombian cartels

z kolumbijskimi kartelami,

and the major Russian crime syndicates,

i głównymi rosyjskimi grupami przestępczymi.

but he did this for decades

Ale on robił to przez lata

in the very heart of Wall Street,

w samym środku Wall Street.

and no regulator picked up on it.

I nikt się nie zorientował.

So how many other Madoffs are there on Wall Street

Ilu jest takich Madoffów na Wall Street,

or in the city of London,

lub w Londynie,

fleecing ordinary folk

okradających zwykłych ludzi

and money laundering?

i piorących pieniądze?

Well I can tell you, it's quite a few of them.

Mogę śmiało powiedzieć, całkiem sporo.

Let me go on to the 101 of international organized crime now.

Przejdę teraz do podstaw międzynarodowej przestępczości zorganizowanej.

And that is narcotics. Our second marijuana farm photograph for the morning.

Czyli narkotyków. Kolejna już dzisiaj fotografia plantacji marihuany.

This one, however, is in central British Columbia

Tą sfotografowałem w środkowej Kol

where I photographed it.

Kumbii Brytyjskiej,

It's one of the tens of thousands

To jedna z 10 tysięcy

of mom-and-pop grow-ops in B.C.

rodzinnych upraw w tym kraju,

which ensure that over five percent

która zapewnia ponad 5%

of the province's GDP is accounted for by this trade.

PKB tego regionu.

Now, I was taken by inspector Brian Cantera,

Inspektor, Brian Cantera,

of the Royal Canadian Mounted Police,

z Kanadyjskiej Królewskiej Policji Konnej

to a cavernous warehouse east of Vancouver

zabrał mnie do wielkiego magazynu obok Vancouver

to see some of the goods which are regularly confiscated

aby pokazać niektóre z towarów,

by the RCMP

które są konfiskowane

from the smugglers who are sending it,

przemytnikom wysyłającym je

of course, down south to the United States

na południe USA,

where there is an insatiable market

gdzie rynek jest wciąż nienasycony.

for B.C. Bud, as it's called,

Zwą go Bud, bo reklamuje się go

in part because it's marketed as organic,

jako organiczny,

which of course goes down very well in California.

co oczywiście dobrze się sprzedaje w Kalifornii.

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Brawa)

Now, even by the police's admission,

Tego typu zabiegi policyjne

this makes not a dent in the profits, really,

niewiele uszczuplą profity

of the major exporters.

głównych eksporterów.

Since the beginning of globalization,

Od początku globalizacji

the global narcotics market has expanded enormously.

światowy rynek narkotykowy znacznie się rozrósł.

There has, however, been no concomitant increase

Odnotowano również wzrost

in the resources available

w środkach dostępnych

to police forces.

siłom policyjnym.

This, however, may all be about to change,

To może się niedługo zmienić.

because something very strange is going on.

Zaczęło się dziać coś bardzo dziwnego.

The United Nations recognized

ONZ uznało

earlier this -- it was last month actually --

w zeszłym miesiącu,

that Canada has become a key area of distribution and production

że Kanada stała się kluczowym miejscem dystrybucji i produkcji

of ecstasy and other synthetic drugs.

ecstasy i innych narkotyków syntetycznych.

Interestingly, the market share

Co ciekawe podział rynkowy

of heroin and cocaine is going down,

heroiny i kokainy się zmniejsza,

because the pills are getting ever better at reproducing their highs.

bo można je łatwiej produkować

Now that is a game changer,

To zmienia zasady gry,

because it shifts production away from the developing world

przenosi produkcję z rozwijającego się świata

and into the Western world.

do świata zachodniego.

When that happens, it is a trend

To trend,

which is set to overwhelm our policing capacity in the West.

który ma przytłoczyć nasze możliwości nadzoru na zachodzie.

The drugs policy which we've had in place for 40 years

Obowiązująca od 40 lat polityka antynarkotykowa

is long overdue for a very serious rethink,

powinna wg. mnie,

in my opinion.

już dawno być zmieniona.

Now, the recession.

Co do recesji.

Well, organized crime has already adapted

Przestępczość zorganizowana przystosowała się

very well to the recession.

bardzo dobrze do recesji.

Not surprising, the most opportunistic industry

To najbardziej oportunistyczny przemysł

in the whole world.

na całym świecie.

And it has no rules to its regulatory system.

Nie ma w nim reguł.

Except, of course, it has two business risks:

Wiąże się to z ryzykiem biznesowym,

arrest by law enforcement,

aresztowaniem,

which is, frankly, the least of their worries,

co jest najmniejszym ze zmartwień,

and competition from other groups,

i konkurencją ze strony innych grup,

i.e. a bullet in the back of the head.

tzn. kulką w tył głowy.

What they've done is they've shifted their operations.

Przenieśli zatem swoje operacje.

People don't smoke as much dope, or visit prostitutes quite so frequently

Podczas recesji ludzie nie palą tak dużo trawy, i nie odwiedzają prostytutek tak często.

during a recession.

Podczas recesji ludzie nie palą tak dużo trawy, i nie odwiedzają prostytutek tak często.

And so instead, they have invaded financial

Zamiast tego opanowali z impetem

and corporate crime in a big way,

przestępczość finansową i biznesową.

but above all, two sectors,

Przede wszystkim, dwa sektory;

and that is counterfeit goods

podrabianie towarów

and cybercrime.

i cyberprzestępczość.

And it's been terribly successful.

Odnieśli niesamowity sukces.

I would like to introduce you to Mr. Pringle.

Przedstawiam wam pana Pingle

Or perhaps I should say, more accurately, Señor Pringle.

a może raczej Señor Pringle.

I was introduced to this bit of kit by a Brazilian cybercriminal.

Przedstawił mi go brazylijski cyberkryminalista.

We sat in a car on the Avenue Paulista

Siedzieliśmy w samochodzie, na Avenue Paulista

in São Paulo, together.

w Sao Paulo.

Hooked it up to my laptop,

Podłączając się przez mój laptop,

and within about five minutes he had penetrated

w ciągu 5 minut spenetrował

the computer security system

system zabezpieczeń

of a major Brazilian bank.

głównego banku Brazylii.

It's really not that difficult.

Nie jest to trudne.

And it's actually much easier because

Właściwie proste ponieważ,

the fascinating thing about cybercrime

co ciekawe, cyberprzestępstwa

is that it's not so much the technology.

mają niewiele wspólnego z technologią.

The key to cybercrime is what we call social engineering.

Kluczem do cyberprzestępczości jest socjotechnika,

Or to use the technical term for it,

używając technicznej nomenklatury,

there's one born every minute.

co minutę rodzą się nowe...

You would not believe how easy it is

Nie uwierzylibyście, jak łatwo

to persuade people to do things with their computers

przekonać ludzi do zrobienia w komputerach rzeczy,

which are objectively not in their interest.

które stoją w sprzeczności z ich interesami.

And it was very soon

W krótkim czasie

when the cybercriminals learned that the quickest way to do this,

cyberkryminaliści odkryli,

of course, the quickest way to a person's wallet

że to najszybsza droga do czyjegoś portfela,

is through the promise of sex and love.

oczywiście zaraz po obietnicach seksu i miłości.

I expect some of you remember the ILOVEYOU virus,

Na pewno pamiętacie wirusa ILOVEYOU,

one of the very great worldwide viruses that came.

jednego z największych wirusów jakie do tej pory powstały.

I was very fortunate when the ILOVEYOU virus came out,

Miałem dużo szczęścia, kiedy się pojawił,

because the first person I received it from

bo pierwszą osobą, od której go dostałem

was an ex-girlfriend of mine.

była moja eks.

Now, she harbored all sorts of sentiments and emotions towards me at the time,

Wtedy żywiła do mnie rozmaite uczucia i emocje,

but love was not amongst them.

ale na pewno nie miłość.

(Laughter)

(Śmiech)

And so as soon as I saw this drop into my inbox,

Jak tylko zobaczyłem tego maila w mojej skrzynce,

I dispatched it hastily to the recycle bin

wrzuciłem go do kosza,

and spared myself a very nasty infection.

oszczędzając sobie nieprzyjemniej infekcji.

So, cybercrime, do watch out for it.

Uważajcie na cyberprzestępczość.

One thing that we do know that the Internet is doing

Wiemy na pewno, że internet

is the Internet is assisting these guys.

w ogromnym stopniu pomaga tym ludziom.

These are mosquitos who carry the malarial parasite

Jest jak komary przenoszące malarię,

which infests our blood when the mosy has had a free meal

które atakują ciała podczas darmowego posiłku

at our expense.

na wasz koszt.

Now, Artesunate is a very effective drug

Artesunate to bardzo skuteczne lekarstwo

at destroying the parasite in the early days

niszczący te pasożyty w początkowym stadium

of infection.

infekcji.

But over the past year or so,

Jednak w ostatnich kilku latach,

researchers in Cambodia have discovered

naukowcy z Kambodży odkryli,

that what's happening is

że pasożyt malarii uodparnia się.

the malarial parasite is developing a resistance.

że pasożyt malarii uodparnia się.

And they fear that the reason why it's developing a resistance

Myślą, że powodem wzmacniania odporności

is because Cambodians can't afford the drugs on the commercial market,

jest to, że ci, których nie stać na lekarstwo

and so they buy it from the Internet.

kupują je taniej w internecie.

And these pills contain only low doses

A te pigułki maja niewielkie ilości

of the active ingredient.

aktywnego składnika

Which is why

i dlatego

the parasite is beginning to develop a resistance.

pasożyt zaczyna nabywać odporności.

The reason I say this

Mówię to,

is because we have to know

ponieważ musimy zdać sobie sprawę,

that organized crime

że przestępczość zorganizowana

impacts all sorts of areas of our lives.

wpływa na wszystkie domeny naszego życia.

You don't have to sleep with prostitutes

Nie trzeba spać z prostytutkami

or take drugs

lub brać narkotyków,

in order to have a relationship with organized crime.

aby mieć powiązania z przestępczością zorganizowaną.

They affect our bank accounts.

Mają wpływ na konta bankowe,

They affect our communications, our pension funds.

na komunikację i fundusze emerytalne,

They even affect the food that we eat

na konsumowane przez nas jedzenie

and our governments.

i nasze rządy.

This is no longer an issue

Jednak nie jest to już zmartwienie

of Sicilians from Palermo and New York.

Sycylijczyków z Palermo i Nowego Jorku.

There is no romance involved with gangsters

Nie ma już romantycznej strony gangsterów

in the 21st Century.

w XXI wieku.

This is a mighty industry,

To potężny przemysł,

and it creates instability and violence

wywołujący destabilizację i przemoc

wherever it goes.

absolutnie wszędzie.

It is a major economic force

Jest główną siłą gospodarczą

and we need to take it very, very seriously.

i musimy brać to na poważnie.

It's been a privilege talking to you.

To był zaszczyt.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)