Stefon Harris: There are no mistakes on the bandstand

Tłumaczenie: Magdalena Róg Korekta: Marek Lisik

Okay, I have no idea what we're going to play.

OK. Nie mam pojęcia, co będziemy grać.

I won't be able to tell you what it is until it happens.

Nie będę w stanie wam powiedzieć dopóki to się nie stanie.

I didn't realize there was going to be a little music before.

Nie zdawałem sobie sprawy, że wprowadzi nas muzyka,

So I think I'm going to start with what I just heard.

może więc zacznę od tego, co właśnie usłyszałem.

(Music)

(Muzyka)

(Applause)

(Brawa)

Okay, so first of all,

Po pierwsze,

let's welcome Mr. Jamire Williams on the drums,

powitajmy Jamire'go Williamsa na perkusji,

(Applause)

(Brawa)

Burniss Travis on the bass,

Burnissa Travisa na basie,

(Applause)

(Brawa)

and Mr. Christian Sands on the piano.

oraz Christiana Sandsa na pianinie.

(Applause)

(Brawa)

So the bandstand, as we call it,

Estrada, czy scena, jak ją zwiemy,

this is an incredible space.

jest nieprawdopodobną przestrzenią

It is really a sacred space.

To jest miejsce święte.

And one of the things that is really sacred about it

Jednym z powodów tej świętości jest fakt,

is that you have no opportunity to think about the future,

że nie można tu myśleć ani o przyszłości

or the past.

ani o przeszłości.

You really are alive right here in this moment.

Żyje się w tym miejscu i tym czasie.

There are so many decisions being made

Trzeba ciągle podejmować decyzje,

when you walk on the bandstand.

po wejściu na scenę.

We had no idea what key we were going to play in.

Nie mieliśmy pojęcia, w jakiej tonacji będziemy grać.

In the middle, we sort of made our way

W połowie przeszliśmy jakimś sposobem

into a song called "Titi Boom."

do piosenki pod tytułem "Titi Boom".

But that could have happened -- maybe, maybe not.

To mogło, ale nie musiało się wydarzyć.

Everyone's listening. We're responding.

Wszyscy słuchają, my odpowiadamy.

You have no time for projected ideas.

Nie ma czasu na planowanie.

So the idea of a mistake:

W kwestii pomyłek:

From the perspective of a jazz musician,

Z perspektywy muzyka jazzowego,

it's easier to talk about someone else's mistake.

łatwiej jest mówić o pomyłkach innych ludzi.

So the way I perceive a mistake when I'm on the bandstand --

Z mojej perspektywy, kiedy stoję na scenie -

first of all, we don't really see it as a mistake.

po pierwsze, nie są to dla mnie pomyłki.

The only mistake lies

Jedyny błąd leży w tym,

in that I'm not able to perceive

że nie jestem w stanie zrozumieć

what it is that someone else did.

co dokładnie zrobił ktoś inny.

Every "mistake" is an opportunity in jazz.

Każda "pomyłka" w jazzie to możliwość.

So it's hard to even describe

Ciężko jest nawet opisać

what a funny note would be.

czym byłaby zła nuta.

So for example, if I played a color, like we were playing on a palette,

Na przykład, gdybyśmy zagrali paletę,

that sounded like this ...

która brzmiałaby tak...

(Music)

(Muzyka)

So if Christian played a note -- like play an F.

A Christian zagrałby nutę - zagraj F.

(Music)

(Muzyka)

See, these are all right inside of the color palette.

Jak słyszycie, te nuty brzmią dobrze w tej palecie.

If you played an E.

Jeśli zagrałby E.

See, these all lie right inside

One wszystkie leżą wewnątrz

of this general emotional palette that we were painting.

tej szerokiej emocjonalnej palety, którą się posługujemy.

If you played an F# though,

Jeśli jednak zagra F#

(Dissonance)

(Dysonans)

to most people's ears, they would perceive that as a mistake.

Dla większości osób, zabrzmi to jak pomyłka.

So I'm going to show you, we're going to play just for a second.

Zobrazuję wam to, zagramy tylko przez chwilę.

And we're going to play on this palette.

I zagramy tę paletę.

And at some point, Christian will introduce this note.

W pewnym momencie Christian wprowadzi tę nutę,

And we won't react to it.

a my na nią nie zareagujemy.

He'll introduce it for a second

Wprowadzi ją na chwilę,

and then I'll stop, I'll talk for a second.

po czym ja przerwę i coś wam opowiem.

We'll see what happens when we play with this palette.

Zobaczymy, co się stanie, gdy zagramy tę paletę.

(Music)

(Muzyka)

So someone could conceptually perceive that as a mistake.

Ktoś mógłby postrzegać to jako pomyłkę.

The only way that I would say it was a mistake

Ja powiedziałbym, że to błąd tylko dlatego,

is in that we didn't react to it.

że my na tą nutę nie zareagowaliśmy.

It was an opportunity that was missed.

To była stracona szansa.

So it's unpredictable. We'll paint this palette again.

To jest nieprzewidywalne. Namalujemy tę paletę jeszcze raz.

He'll play it. I don't know how we'll react to it, but something will change.

On zagra tę nutę. Nie wiem, jak zareagujemy, ale coś się zmieni.

We'll all accept his ideas,

Zaakceptujemy jego pomysł,

or not.

lub nie.

(Music)

(Muzyka)

So you see, he played this note.

Jak słyszeliście, zagrał tę nutę.

I ended up creating a melody out of it.

A ja stworzyłem do niej melodię.

The texture changed in the drums this time.

Perkusja też zabrzmiała inaczej.

It got a little bit more rhythmic, a little bit more intense

Było bardziej rytmicznie, bardziej intensywnie

in response to how I responded to it.

w reakcji na moją odpowiedź.

So there is no mistake.

Nie ma więc błędu.

The only mistake is if I'm not aware,

Jest, jeśli nie jestem świadomy,

if each individual musician is not aware

jeśli żaden z muzyków nie jest świadomy

and accepting enough of his fellow band member

i nie akceptuje drugiego członka zespołu na tyle,

to incorporate the idea and we don't allow for creativity.

by rozwinąć jego pomysł - jeśli stopujemy kreatywność.

So jazz, this bandstand is absolutely amazing.

A więc jazz - ta scena jest absolutnie fantastyczna -

It's a very purifying experience.

- jest to bardzo oczyszczające doświadczenie.

And I know that I speak for all of us when I tell you that we don't take it for granted.

I wiem, że to opinia nas wszystkich, że to doceniamy.

We know that to be able to come on the bandstand and play music is a blessing.

Wiemy, że możliwość wejścia na scenę i grania, jest błogosławieństwem.

So how does this all relate to behavioral finance?

Jak to się odnosi do ekonomii behawioralnej?

Well we're jazz musicians,

Jako stereotypowi jazzmani,

so stereotypically we don't have a great relationship to finance.

nie mamy dobrej relacji z finansami.

(Laughter)

(Śmiech)

Anyway, I just wanted to sort of point out the way that we handle it.

Chciałbym tylko zaznaczyć, jak sobie z tym radzimy.

And the other dynamic of it

Istotną cechą naszej pracy jest,

is that we don't micromanage in jazz.

że nie zarządzamy w skali mikro.

You have some people who do.

Są osoby, które to robią.

But what that does

Ale to prowadzi

is it actually limits the artistic possibilities.

do ograniczania możliwości artystycznych.

If I come up and I dictate to the band

Jeśli podyktuję zespołowi,

that I want to play like this and I want the music to go this way,

co chcę zagrać i w jakim kierunku chcę iść,

and I just jump right in ...

i po prostu w to wskoczę...

ready, just play some time.

Gotowi? Zagrajmy chwilę.

One, two, one, two, three, four.

Raz, dwa. Raz, dwa, trzy, cztery.

(Music)

(Muzyka)

It's kind of chaotic because I'm bullying my ideas.

To było chaotyczne, bo forsowałem swoje pomysły.

I'm telling them, "You come with me over this way."

Mówię im "Chodźcie w tą stronę".

If I really want the music to go there,

Jeśli chcę, żeby muzyka poszła w pewną stronę,

the best way for me to do it is to listen.

najlepszym sposobem jest słuchać.

This is a science of listening.

To jest nauka słuchania.

It has far more to do with what I can perceive

Bardziej chodzi o to, co odbieram,

than what it is that I can do.

niż o to, co mogę zagrać.

So if I want the music to get to a certain level of intensity,

Więc jeśli chcę, żeby muzyka osiągnęła pewne zagęszczenie,

the first step for me is

najważniejsza jest

to be patient, to listen to what's going on

cierpliwość – wsłuchiwanie się

and pull from something that's going on around me.

i czerpanie z tego, co dzieje się wokół.

When you do that, you engage and inspire the other musicians

Kiedy to robisz, angażujesz i inspirujesz resztę zespołu,

and they give you more, and gradually it builds.

oni dają ci więcej, a napięcie stopniowo narasta.

Watch. One, two, a one, two, three, four.

Posłuchajcie. Raz, dwa. Raz, dwa, trzy, cztery.

(Music)

(Muzyka)

Totally different experience when I'm pulling ideas.

Kiedy wykorzystuję ich pomysły, jest zupełnie inaczej.

It's much more organic. It's much more nuanced.

Jest bardziej organicznie, szczegółowo.

It's not about bullying my vision or anything like that.

Nie chodzi o forsowanie wałasnej wizji.

It's about being here in the moment,

Chodzi o bycie tu, w tej chwili,

accepting one another

akceptowanie siebie wzajemnie

and allowing creativity to flow.

i pozwalanie na przepływ kreatywności.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)