Why you should define your fears instead of your goals | Tim Ferriss | TED

Tłumaczenie: Małgorzata Ciborska Korekta: Marta Grochowalska

So, this happy pic of me was taken in 1999.

To zdjęcie, na którym jestem szczęśliwy, zrobiono w roku 1999.

I was a senior in college,

Byłem na ostatnim roku studiów,

and it was right after a dance practice.

a zdjęcie zrobiono po zajęciach z tańca.

I was really, really happy.

Byłem bardzo szczęśliwy.

And I remember exactly where I was about a week and a half later.

Pamiętam, gdzie byłem jakieś półtora tygodnia później.

I was sitting in the back of my used minivan

Siedziałem na tylnym siedzeniu mojego używanego minivana

in a campus parking lot,

na parkingu na kampusie,

when I decided

kiedy zdecydowałem,

I was going to commit suicide.

że popełnię samobójstwo.

I went from deciding to full-blown planning very quickly.

Szybko przeszedłem od planów do czynów.

And I came this close to the edge of the precipice.

Niewiele brakowało do kroku w przepaść.

It's the closest I've ever come.

Wtedy byłem najbliżej.

And the only reason I took my finger off the trigger

Zdjąłem palec z cyngla

was thanks to a few lucky coincidences.

tylko dzięki kilku szczęśliwym zbiegom okoliczności.

And after the fact,

Po wszystkim

that's what scared me the most: the element of chance.

najbardziej przeraził mnie właśnie ten element przypadku.

So I became very methodical about testing different ways

Zacząłem bardzo metodycznie testować różne sposoby radzenia sobie

that I could manage my ups and downs,

ze zmianami nastrojów,

which has proven to be a good investment. (Laughs)

co okazało się dobrą inwestycją.

(Śmiech)

Many normal people might have, say, six to 10 major depressive episodes

Wielu normalnych ludzi może mieć sześć do dziesięciu epizodów depresyjnych

in their lives.

w ciągu życia.

I have bipolar depression. It runs in my family.

Mam depresję dwubiegunową, która występuje w mojej rodzinie.

I've had 50-plus at this point,

Epizodów miałem ponad pięćdziesiąt

and I've learned a lot.

i wiele się nauczyłem.

I've had a lot of at-bats,

Wiele razy próbowałem,

many rounds in the ring with darkness,

stoczyłem wiele walk z ciemnością,

taking good notes.

cały czas się ucząc.

So I thought rather than get up and give any type of recipe for success

Pomyślałem, że zamiast przepisu na sukces

albo skupieniu się na najlepszych momentach,

or highlight reel,

I would share my recipe for avoiding self-destruction,

podzielę się przepisem na to, jak uniknąć samozniszczenia,

and certainly self-paralysis.

a z pewnością paraliżu.

And the tool I've found which has proven to be the most reliable safety net

Narzędzie, które okazało się najlepszą siatką ratunkową

for emotional free fall

dla upadków emocjonalnych,

is actually the same tool

jest tym samym narzędziem,

that has helped me to make my best business decisions.

które pomogło mi podjąć najlepsze decyzje biznesowe.

But that is secondary.

Ale to drugorzędne.

And it is ... stoicism.

Narzędziem tym jest... stoicyzm.

That sounds boring.

Powiało nudą.

(Laughter)

(Śmiech)

You might think of Spock,

Możecie myśleć o Spocku

or it might conjure and image like this --

albo taki obrazek może wam przyjść do głowy...

(Laughter)

(Śmiech)

a cow standing in the rain.

Krowa w deszczu.

It's not sad. It's not particularly happy.

Nie jest ani smutna, ani szczęśliwa.

It's just an impassive creature taking whatever life sends its way.

Beznamiętne stworzenie przyjmujące wszystko, co przyniesie życie.

You might not think of the ultimate competitor, say, Bill Belichick,

Może nie przyjść wam do głowy Bill Belichik, mistrz rywalizacji,

head coach of the New England Patriots,

główny trener New England Patriots,

who has the all-time NFL record for Super Bowl titles.

z rekordową liczbą wygranych meczy w futbolu amerykańskim.

And stoicism has spread like wildfire in the top of the NFL ranks

Stoicyzm gwałtownie rozprzestrzenia się wśród futbolowej elity,

as a means of mental toughness training in the last few years.

jako sposób na ćwiczenie odporności umysłowej.

You might not think of the Founding Fathers --

Może nie przyjdą wam do głowy ojcowie założyciele...

Thomas Jefferson, John Adams, George Washington

Thomas Jefferson, John Adams, George Washington,

to name but three students of stoicism.

to tylko trzech adeptów stoicyzmu.

George Washington actually had a play about a Stoic --

George Washington kazał wystawiać sztukę o stoiku, Katonie,

this was "Cato, a Tragedy" --

"Cato, a Tragedy",

performed for his troops at Valley Forge to keep them motivated.

przed oddziałami żołnierzy w Valley Forge, żeby utrzymać morale.

So why would people of action focus so much on an ancient philosophy?

Dlaczego ludzie czynu skupiają się na starożytnej filozofii?

This seems very academic.

Wydaje się to bardzo akademickie.

I would encourage you to think about stoicism a little bit differently,

Chcę was zachęcić do nieco innego myślenia o stoicyzmie,

jako systemie pozwalającym na rozkwit w stresujących warunkach

as an operating system for thriving in high-stress environments,

for making better decisions.

i podejmowanie lepszych decyzji.

And it all started here,

Wszystko zaczęło się

kind of,

w pewnym sensie tu,

on a porch.

na ganku.

So around 300 BC in Athens,

Około roku 300 p.n.e w Atenach

someone named Zeno of Citium taught many lectures

Zenon z Kition wykładał, chodząc

walking around a painted porch, a "stoa."

wokół malowanego portyku, coś jakby ganku, po grecku "stoa".

That later became "stoicism."

Stąd wzięło się słowo "stoicyzm".

And in the Greco-Roman world,

W świecie grecko-rzymskim

people used stoicism as a comprehensive system

stoicyzm był kompletnym systemem

for doing many, many things.

służącym do wielu rzeczy.

But for our purposes, chief among them was training yourself

Dla nas najważniejsze jest ćwiczenie siebie

to separate what you can control from what you cannot control,

w oddzielaniu tego, nad czym mam kontrolę, od tego, nad czym nie mam kontroli,

and then doing exercises to focus exclusively

a potem ćwiczenie w skupianiu się

on the former.

wyłącznie nad tym pierwszym.

This decreases emotional reactivity,

Obniża to reaktywność emocjonalną,

which can be a superpower.

co może być ogromną siłą.

Conversely, let's say you're a quarterback.

W sytuacji odwrotnej, powiedzmy, że jesteś rozgrywającym.

You miss a pass. You get furious with yourself.

Nie wychodzi ci podanie, wściekasz się na siebie.

That could cost you a game.

To może cię kosztować cały mecz.

If you're a CEO, and you fly off the handle at a very valued employee

Jeśli jesteś dyrektorem wykonawczym i wściekasz się na cenionego pracownika

because of a minor infraction,

z powodu drobnego błędu,

that could cost you the employee.

może cię to kosztować utratę pracownika.

If you're a college student who, say, is in a downward spiral,

Jeśli jesteś studentem, który ma doła,

and you feel helpless and hopeless,

i czuje się stale bezradny i beznadziejny,

unabated, that could cost you your life.

możesz stracić życie.

So the stakes are very, very high.

Stawka jest więc bardzo wysoka.

And there are many tools in the toolkit to get you there.

Wiele narzędzi może pomóc.

I'm going to focus on one that completely changed my life in 2004.

Skupię się na jednym, które zupełnie zmieniło moje życie w 2004 roku.

It found me then because of two things:

Stało się tak z dwóch powodów.

a very close friend, young guy, my age, died of pancreatic cancer unexpectedly,

Bliski przyjaciel w moim wieku zmarł niespodziewanie na raka trzustki,

and then my girlfriend, who I thought I was going to marry, walked out.

potem odeszła ode mnie dziewczyna, którą miałem nadzieję poślubić.

She'd had enough, and she didn't give me a Dear John letter,

Miała dość i zamiast listu pożegnalnego,

but she did give me this,

zostawiła mi to,

a Dear John plaque.

tabliczkę pożegnalną.

(Laughter)

(Śmiech)

I'm not making this up. I've kept it.

Nie zmyślam, mam ją do dziś.

"Business hours are over at five o'clock."

"Praca kończy się o 17:00".

She gave this to me to put on my desk for personal health,

Dała mi to, żebym postawił na biurku dla własnego zdrowia,

because at the time, I was working on my first real business.

bo wtedy pracowałem nad pierwszym prawdziwym, własnym biznesem.

I had no idea what I was doing. I was working 14-plus hour days,

Nie miałem pojęcia, co robię, pracowałem ponad 14 godzin na dobę,

seven days a week.

siedem dni w tygodniu.

I was using stimulants to get going.

Używałem stymulantów, żeby jakoś ciągnąć.

I was using depressants to wind down and go to sleep.

Brałem antydepresanty, żeby się uspokoić i zasnąć.

It was a disaster.

To była katastrofa.

I felt completely trapped.

Czułem się jak w potrzasku.

I bought a book on simplicity to try to find answers.

Kupiłem książkę o prostocie, próbując znaleźć odpowiedzi.

And I did find a quote that made a big difference in my life,

Znalazłem cytat, który wpłynął na moje życie:

which was, "We suffer more often in imagination than in reality,"

"Częściej cierpimy w wyobraźni niż w rzeczywistości",

by Seneca the Younger,

jak powiedział Seneka Młodszy,

who was a famous Stoic writer.

znany pisarz stoicki.

That took me to his letters,

Cytat skłonił mnie do lektury jego listów,

which took me to the exercise,

które zaprowadziły mnie do ćwiczenia

"premeditatio malorum,"

"premeditatio malorum",

which means the pre-meditation of evils.

czyli przewidywanie nieszczęść.

In simple terms,

Jest to po prostu

this is visualizing the worst-case scenarios, in detail, that you fear,

wizualizowanie w szczegółach najgorszych scenariuszy, których się boimy,

preventing you from taking action,

co sprawia, że podejmujemy działania,

so that you can take action to overcome that paralysis.

żeby przemóc paraliż strachu.

My problem was monkey mind -- super loud, very incessant.

Moim problemem był wiecznie niespokojny umysł,

Just thinking my way through problems doesn't work.

Zwykłe przemyślenie problemów mi nie pomaga.

I needed to capture my thoughts on paper.

Musiałem przelać myśli na papier.

So I created a written exercise

Stworzyłem ćwiczenie pisemne,

that I called "fear-setting," like goal-setting,

które nazwałem "ustalanie lęku", od "ustalania celu", na swoje potrzeby.

for myself.

It consists of three pages.

Składa się z trzech części,

Super simple.

Nadzwyczaj proste.

The first page is right here.

Pierwsza część jest tu.

"What if I ...?"

"Co, jeśli...?"

This is whatever you fear,

Tu jest to, czego się boisz,

whatever is causing you anxiety,

co wywołuje niepokój,

whatever you're putting off.

to, co odkładasz na później.

It could be asking someone out,

Może zaproszenie kogoś na randkę,

ending a relationship,

zakończenie relacji,

asking for a promotion, quitting a job, starting a company.

poproszenie o awans, rzucenie pracy, założenie firmy.

It could be anything.

To może być wszystko.

For me, it was taking my first vacation in four years

Dla mnie było to pójście na pierwszy urlop od 4 lat

and stepping away from my business for a month to go to London,

i zostawienie interesu na miesiąc, żeby pojechać do Londynu,

where I could stay in a friend's room for free,

gdzie mogłem zatrzymać się za darmo u przyjaciela,

to either remove myself as a bottleneck in the business

żeby zostawić firmę, bo byłem tam przeszkodą,

or shut it down.

albo zamknąć ją.

In the first column, "Define,"

W pierwszej kolumnie, "Zdefiniowanie"

you're writing down all of the worst things you can imagine happening

wpisujesz wszystkie najgorsze rzeczy, które sobie wyobrażasz

if you take that step.

po podjęciu danego kroku.

You want 10 to 20.

Ma ich być 10 do 20.

I won't go through all of them, but I'll give you two examples.

Nie będę omawiał wszystkich, ale podam dwa przykłady.

One was, I'll go to London, it'll be rainy, I'll get depressed,

Jeden to taki, że pojadę do Londynu, będzie deszczowo i wpadnę w depresję,

the whole thing will be a huge waste of time.

cała wyprawa będzie jedną wielką stratą czasu.

Number two, I'll miss a letter from the IRS,

Drugi to taki, że nie dotrze do mnie pismo ze skarbówki

and I'll get audited

i zostanę poddany kontroli,

or raided or shut down or some such.

albo nalotowi, zamkną mój interes, czy coś w tym stylu.

And then you go to the "Prevent" column.

Trzecia kolumna to "Zapobieganie".

In that column, you write down the answer to:

Tu zapisujesz swoją odpowiedź na pytanie:

What could I do to prevent each of these bullets from happening,

"Co mogę zrobić, żeby zapobiec tym ciosom?

or, at the very least, decrease the likelihood even a little bit?

Albo przynajmniej obniżyć trochę prawdopodobieństwo ich wystąpienia?".

So for getting depressed in London,

Na depresję w Londynie mogę zabrać

I could take a portable blue light with me

lampę emitującą niebieskie światło

and use it for 15 minutes in the morning.

i używać jej przez kwadrans co rano.

Wiedziałem, że to pomaga powstrzymać epizody depresyjne.

I knew that helped stave off depressive episodes.

For the IRS bit, I could change the mailing address on file with the IRS

Jeśli chodzi o skarbówkę, mogłem zmienić adres do korespondencji,

so the paperwork would go to my accountant

żeby dokumenty dostał mój księgowy,

instead of to my UPS address.

a nie pod mój adres.

Easy-peasy.

Pikuś.

Then we go to "Repair."

Następna kolumna to "Naprawa".

So if the worst-case scenarios happen,

Gdyby spełniły się najczarniejsze scenariusze,

what could you do to repair the damage even a little bit,

co można zrobić, żeby choć trochę naprawić szkody,

or who could you ask for help?

kogo poprosić o pomoc?

So in the first case, London,

W pierwszym przypadku, w Londynie,

well, I could fork over some money, fly to Spain, get some sun --

mógłbym wysupłać pieniądze, polecieć do Hiszpanii, zażyć słońca,

undo the damage, if I got into a funk.

wyjść z doła.

In the case of missing a letter from the IRS,

W przypadku przegapienia pisma ze skarbówki,

I could call a friend who is a lawyer

mógłbym zadzwonić do przyjaciela prawnika

or ask, say, a professor of law

albo zapytać profesora prawa,

what they would recommend,

poprosić ich o radę,

who I should talk to, how had people handled this in the past.

spytać, z kim rozmawiać, jak inni radzili sobie z taką sytuacją.

So one question to keep in mind as you're doing this first page is:

Pracując nad pierwszą stroną, należy pamiętać o jednym pytaniu:

Has anyone else in the history of time

"Czy w historii ludzkości

less intelligent or less driven

ktoś mniej inteligentny albo zmotywowany niż ja

figured this out?

poradził sobie z tym?".

Chances are, the answer is "Yes."

Prawdopodobnie odpowiedź brzmi: "tak".

(Laughter)

(Śmiech)

The second page is simple:

Druga część jest prosta.

What might be the benefits of an attempt or a partial success?

Jakie mogą być korzyści ze spróbowania albo osiągnięcia częściowego sukcesu?

You can see we're playing up the fears

Wyolbrzymiamy lęki

and really taking a conservative look at the upside.

i bardzo ostrożnie spoglądamy na pozytywne aspekty.

So if you attempted whatever you're considering,

Jeśli zrobisz to, nad czym się zastanawiasz,

might you build confidence, develop skills,

czy jest możliwe, że zwiększysz pewność siebie,

emotionally, financially, otherwise?

rozwiniesz umiejętności emocjonalne, finansowe albo inne?

What might be the benefits of, say, a base hit?

Jakie korzyści mogą płynąć z zaliczonego wybicia?

Spend 10 to 15 minutes on this.

Pomyśl o tym 10 czy 15 minut.

Page three.

Część trzecia.

This might be the most important, so don't skip it:

To może być najważniejsze, nie pomijaj tego.

"The Cost of Inaction."

"Cena braku działania".

Humans are very good at considering what might go wrong

Ludzie są świetni w rozważaniu, co może pójść źle,

if we try something new, say, ask for a raise.

jeśli spróbują czegoś nowego, na przykład poproszą o podwyżkę.

What we don't often consider is the atrocious cost of the status quo --

Często nie zastanawiamy się nad strasznym kosztem status quo.

not changing anything.

Kosztem braku zmiany.

So you should ask yourself,

Zadajcie sobie pytanie,

if I avoid this action or decision

jak unikanie danej czynności czy decyzji

and actions and decisions like it,

i czynności lub decyzji im podobnych

what might my life look like in, say, six months, 12 months, three years?

wpłynie na moje życie za pół roku, rok, trzy lata?

Any further out, it starts to seem intangible.

Im dalej w przyszłość, tym bardziej zdaje się nieuchwytne.

And really get detailed -- again, emotionally, financially,

Warto wejść w szczegóły dotyczące emocji, finansów,

physically, whatever.

fizyczności, dowolnej rzeczy.

And when I did this, it painted a terrifying picture.

Kiedy to zrobiłem, wyłonił się przerażający obraz.

I was self-medicating,

Leczyłem się na własną rękę,

my business was going to implode at any moment at all times,

mój biznes lada chwila miał się załamać,

if I didn't step away.

jeśli bym się nie wycofał.

My relationships were fraying or failing.

Moje relacje wisiały na włosku albo rozpadały się.

And I realized that inaction was no longer an option for me.

Zorientowałem się, że nie mogłem pozwolić już sobie na brak działania.

Those are the three pages. That's it. That's fear-setting.

Te trzy strony to ustalanie lęku.

And after this, I realized that on a scale of one to 10,

Potem zorientowałem się, że w skali od 1 do 10,

one being minimal impact, 10 being maximal impact,

gdzie 1 to minimalny wpływ, a 10 to wpływ maksymalny,

if I took the trip, I was risking

wyjeżdżając, ryzykowałem

a one to three of temporary and reversible pain

od 1 do 3 przejściowego i odwracalnego bólu,

for an eight to 10 of positive, life-changing impact

w stosunku do 8 do 10 wpływu pozytywnego i zmieniającego życie,

that could be a semi-permanent.

który mógł być dość trwały.

So I took the trip.

Wyjechałem.

None of the disasters came to pass.

Nie doszło do żadnej katastrofy.

There were some hiccups, sure.

Pewnie, że były trudności.

I was able to extricate myself from the business.

Udało mi się wyplątać z firmy.

I ended up extending that trip for a year and a half around the world,

W końcu podróż przedłużyła się w półtoraroczną wyprawę dookoła świata,

and that became the basis for my first book,

która stała się podstawą mojej pierwszej książki,

that leads me here today.

i przyprowadziła mnie tu dziś.

And I can trace all of my biggest wins

Wszystkie największe wygrane

and all of my biggest disasters averted

i największe odwrócone katastrofy

back to doing fear-setting

wywodzą się z ustalania lęku

at least once a quarter.

przynajmniej raz na kwartał.

It's not a panacea.

Nie jest to panaceum.

You'll find that some of your fears are very well-founded.

Niektóre z naszych strachów mają solidne podstawy.

(Laughter)

(Śmiech)

But you shouldn't conclude that

Nie powinno się tego jednak stwierdzać

without first putting them under a microscope.

bez dokładnego ich zbadania.

And it doesn't make all the hard times, the hard choices, easy,

Nie sprawia to, że trudne wybory i czasy stają się łatwe,

but it can make a lot of them easier.

ale często mogą stać się dużo łatwiejsze.

I'd like to close with a profile of one of my favorite modern-day Stoics.

Zakończę, przybliżając postać jednego z moich ulubionych współczesnych stoików.

This is Jerzy Gregorek.

To Jerzy Gregorek.

He is a four-time world champion in Olympic weightlifting,

Jest czterokrotnym mistrzem świata w podnoszeniu ciężarów,

political refugee,

uchodźcą politycznym,

published poet,

wydaje poezje,

62 years old.

ma 62 lata.

He can still kick my ass and probably most asses in this room.

Ciągle może skopać mi tyłek i pewnie większość tyłków na tej sali.

He's an impressive guy.

Imponuje.

I spent a lot of time on his stoa, his porch,

Spędziłem mnóstwo czasu na jego stoa, czyli ganku,

asking life and training advice.

prosząc o rady życiowe i treningowe.

He was part of the Solidarity in Poland,

Był członkiem polskiej Solidarności,

which was a nonviolent movement for social change

pokojowego ruchu zabiegającego o zmianę społeczną,

that was violently suppressed by the government.

który został przemocą zduszony przez rząd.

He lost his career as a firefighter.

Stracił pracę jako strażak.

Then his mentor, a priest, was kidnapped, tortured, killed

Następnie porwano, torturowano, zabito i wrzucono do rzeki

and thrown into a river.

jego mentora, księdza.

He was then threatened.

Grożono mu wtedy.

He and his wife had to flee Poland, bounce from country to country

Musiał wraz z żoną uciekać z Polski, tułać się od kraju do kraju,

until they landed in the US with next to nothing,

aż znaleźli się w Stanach, nie mając prawie nic,

sleeping on floors.

sypiając na podłogach.

He now lives in Woodside, California, in a very nice place,

Mieszka teraz w Woodside w Kalifornii, w bardzo ładnym miejscu,

and of the 10,000-plus people I've met in my life,

a z ponad dziesięciu tysięcy ludzi, których spotkałem w życiu,

I would put him in the top 10,

plasuje się w pierwszej dziesiątce

in terms of success and happiness.

w kategorii sukces i szczęście.

And there's a punchline coming, so pay attention.

Zbliża się puenta, uważajcie.

I sent him a text a few weeks ago,

Kilka tygodni temu wysłałem mu SMS

asking him: Had he ever read any Stoic philosophy?

z pytaniem, czy kiedykolwiek czytał działa stoickich filozofów.

And he replied with two pages of text.

Jego odpowiedź zajęła dwie strony.

This is very unlike him. He is a terse dude.

W ogóle to do niego nie podobne, bo gość jest bardzo zdawkowy.

(Laughter)

And not only was he familiar with stoicism,

(Śmiech)

Stoicyzm nie tylko nie jest mu obcy,

but he pointed out, for all of his most important decisions,

ale zwrócił też uwagę, że przy wszystkich najważniejszych decyzjach,

his inflection points,

punktach zwrotnych,

when he stood up for his principles and ethics,

kiedy stawał w obronie swoich zasad i etyki,

how he had used stoicism and something akin to fear-setting,

wykorzystywał stoicyzm i coś podobnego do ustalania lęku.

which blew my mind.

Zszokowało mnie to.

And he closed with two things.

Zakończył dwoma rzeczami.

Number one: he couldn't imagine any life more beautiful

Po pierwsze, że nie może wyobrazić sobie życia piękniejszego

than that of a Stoic.

niż życie stoika.

And the last was his mantra, which he applies to everything,

Ostatnia to jego mantra, którą odnosi do wszystkiego

and you can apply to everything:

i wy też możecie odnieść ją do wszystkiego:

"Easy choices, hard life.

"Łatwe wybory, trudne życie.

Hard choices, easy life."

Trudne wybory, łatwe życie".

The hard choices --

Trudne wybory...

what we most fear doing, asking, saying --

to, czego zrobienia, o co poproszenia, czego powiedzenia najbardziej się boimy,

these are very often exactly what we most need to do.

są często dokładnie tym, co jest nam najpotrzebniejsze.

And the biggest challenges and problems we face

Największe wyzwania i problemy, przed którymi stajemy,

will never be solved with comfortable conversations,

nie dadzą się rozwiązać wygodną rozmową,

whether it's in your own head or with other people.

czy to we własnej głowie, czy z innymi ludźmi.

So I encourage you to ask yourselves:

Zachęcam was do spytania siebie,

Where in your lives right now

gdzie teraz w waszym życiu

might defining your fears be more important than defining your goals?

ustalenie lęków może być ważniejsze niż ustalenie celów?

Keeping in mind all the while, the words of Seneca:

Pamiętając cały czas o słowach Seneki:

"We suffer more often in imagination than in reality."

"Częściej cierpimy w wyobraźni niż w rzeczywistości".

Thank you very much.

Bardzo dziękuję.

(Applause)

(Brawa)