We can reprogram life. How to do it wisely | Juan Enriquez

Vertaald door: Peter van de Ven Nagekeken door: Els De Keyser

So, there's an actor called Dustin Hoffman.

Er is een acteur genaamd Dustin Hoffman.

And years ago, he made this movie which some of you may have heard of,

Jaren geleden maakte hij een film waar je misschien wel van gehoord hebt,

called "The Graduate."

'The Graduate'.

And there's two key scenes in that movie.

Er zitten twee sleutelscènes in die film.

The first one is the seduction scene.

De eerste is de verleidingsscène.

I'm not going to talk about that tonight.

Daar wou ik het vanavond niet over hebben.

(Laughter)

(Gelach)

The second scene is where he's taken out by the old guy to the pool,

De tweede is waar hij door de oudere man wordt meegenomen naar het zwembad

and as a young college graduate, the old guy basically says one word,

en [aan die] pas afgestudeerde zegt die oudere man slechts één woord,

just one word.

maar één woord.

And of course, all of you know what that word is.

Jullie weten natuurlijk allemaal wat dat woord is.

It's "plastics."

Het is 'plastic'.

(Laughter)

(Gelach)

And the only problem with that is, it was completely the wrong advice.

Het enige probleem daarmee is dat dat een heel slecht advies was.

(Laughter)

(Gelach)

Let me tell you why it was so wrong.

Ik zal je vertellen waarom.

The word should have been "silicon."

Hij had moeten zeggen 'silicium'.

And the reason it should have been silicon

Hij had silicium moeten zeggen,

is because the basic patents for semiconductors had already been made,

want de eerste patenten voor halfgeleiders waren er al,

had already been filed,

die waren al ingediend,

and they were already building them.

en ze werden al gebouwd.

So Silicon Valley was just being built in 1967,

Ze waren Silicon Valley net aan het bouwen in 1967,

when this movie was released.

toen deze film uitkwam.

And the year after the movie was released,

Het jaar nadat hij uitkwam,

Intel was founded.

werd Intel opgericht.

So had the graduate heard the right one word,

Had die afgestudeerde dus het juiste ene woord gehoord,

maybe he would have ended up onstage -- oh, I don't know --

dan had hij nu misschien op het podium gestaan

-- wie weet -- misschien met deze twee.

maybe with these two.

(Laughter)

(Gelach)

So as you're thinking of that,

Als we het er toch over hebben,

let's see what bit of advice we might want to give

laten we eens kijken welk advies we kunnen geven,

so that your next graduate doesn't become a Tupperware salesman.

opdat de volgende afgestudeerde geen Tupperwareverkoper wordt.

(Laughter)

(Gelach)

So in 2015, what word of advice would you give people,

Welk advies zou je dus in 2015 mensen geven,

when you took a college graduate out by the pool

als je een pas afgestudeerde mee zou nemen naar het zwembad

and you said one word, just one word?

en je slechts één woord zou zeggen?

I think the answer would be "lifecode."

Ik denk het woord 'lifecode'.

So what is "lifecode?"

Wat is dat, 'lifecode'?

Lifecode is the various ways we have of programming life.

Lifecode is de diverse wijzen waarop we het leven programmeren.

So instead of programming computers,

In plaats van computers te programmeren,

we're using things to program viruses

gebruiken we dingen om virussen te programmeren,

or retroviruses or proteins

of retrovirussen of proteïnen

or DNA or RNA

of DNA of RNA

or plants or animals, or a whole series of creatures.

of planten of dieren, allerlei wezens.

And as you're thinking about this incredible ability

Als je nadenkt over dit ongelooflijke vermogen

to make life do what you want it to do,

om het leven te laten doen wat jij wilt,

what it's programmed to do,

waartoe het geprogrammeerd is,

what you end up doing

kom het er uiteindelijk op neer

is taking what we've been doing for thousands of years,

dat wat we al duizenden jaren doen,

which is breeding, changing,

namelijk het kweken, modificeren,

mixing, matching

mixen en samenvoegen

all kinds of life-forms,

van allerlei levensvormen,

and we accelerate it.

dat we dat versnellen.

And this is not something new.

Dat is niets nieuws.

This humble mustard weed has been modified

Deze eenvoudige mosterdplant is gemodificeerd.

so that if you change it in one way, you get broccoli.

Verander je haar nu op één manier dan krijg je broccoli

And if you change it in a second way, you get kale.

en op een andere manier krijg je boerenkool.

And if you change it in a third way,

Verander je haar op een derde manier

you get cauliflower.

dan krijg je bloemkool.

So when you go to these all-natural, organic markets,

Ga je dus naar die natuurlijke biomarkten,

kom je feitelijk toch weer op een plek uit

you're really going to a place

where people have been changing the lifecode of plants for a long time.

waar mensen de lifecode van planten al heel lang manipuleren.

The difference today,

Wat vandaag anders maakt,

to pick a completely politically neutral term --

om het maar eens politiek neutraal uit te drukken --

[Intelligent design]

[Intelligent ontwerp]

(Laughter)

(Gelach)

We're beginning to practice intelligent design.

We beginnen intelligent te ontwerpen.

That means that instead of doing this at random

Dus in plaats van dit willekeurig te doen

and seeing what happens over generations,

en te zien wat er de volgende generaties gebeurt,

we're inserting specific genes, we're inserting specific proteins,

brengen we specifieke genen in, brengen we specifieke proteïnen in

and we're changing lifecode for very deliberate purposes.

en veranderen we de lifecode met een specifiek doel voor ogen.

And that allows us to accelerate how this stuff happens.

Dat maakt het ons mogelijk om het sneller te doen.

Let me just give you one example.

Laat ik een voorbeeld geven.

Some of you occasionally might think about sex.

Sommigen van jullie denken soms misschien aan seks.

And we kind of take it for granted how we've changed sex.

We denken er niet meer bij na hoe we seks hebben veranderd.

So we think it's perfectly normal and natural to change it.

We denken dat het heel normaal en natuurlijk is om het te veranderen.

What's happened with sex over time is --

Wat er met seks gebeurd is --

normally, sex equals baby, eventually.

normaal gesproken levert seks uiteindelijk een baby op.

But in today's world,

Maar vandaag de dag:

sex plus pill equals no baby.

seks plus pil is gelijk aan geen baby.

(Laughter)

(Gelach)

And again, we think that's perfectly normal and natural,

Nogmaals, we denken dat dit normaal en natuurlijk is,

but that has not been the case for most of human history.

maar voor het grootste deel van onze historie was dat niet zo.

And it's not the case for animals.

Bij dieren is het ook niet zo.

What it is does is it gives us control,

Het geeft ons de controle,

so sex becomes separate from conception.

zodat seks wordt ontkoppeld van bevruchting.

And as you're thinking of the consequences of that,

Als je gaat nadenken over de gevolgen daarvan,

then we've been playing with stuff

dan hebben we ook gespeeld met iets geavanceerdere dingen,

that's a little bit more advanced, like art.

zoals kunst.

Not in the sense of painting and sculpture,

Ik heb het niet over schilderen of beeldhouwen,

but in the sense of assisted reproductive technologies.

maar over geassisteerde voortplantingstechnieken.

So what are assisted reproductive technologies?

Wat zijn dan geassisteerde voortplantingstechnieken?

Assisted reproductive technologies are things like in vitro fertilization.

Geassisteerde voortplantingstechnieken zijn dingen als in-vitrofertilisatie.

And when you do in vitro fertilization, there's very good reasons to do it.

Als je in-vitrofertilisatie doet, dan zijn daar goede redenen voor.

Sometimes you just can't conceive otherwise.

Soms is het de enige manier om te kunnen bevruchten.

But when you do that,

Maar wanneer je dat doet, ontkoppel je seks, bevruchting en baby.

what you’re doing is separating sex, conception, baby.

So you haven't just taken control of when you have a baby,

Je hebt dus niet alleen de controle genomen over wanneer je een baby wilt,

you've separated when the baby and where the baby is fertilized.

je hebt losgekoppeld wanneer en waar de baby wordt bevrucht.

So you've separated the baby

Nu heb je de baby dus losgekoppeld

from the body from the act.

van het lichaam en van de daad.

And as you're thinking of other things we've been doing,

En als je verder nadenkt over dingen die we hebben gedaan,

think about twins.

denk dan eens aan tweelingen.

So you can freeze sperm, you can freeze eggs,

Je kunt sperma invriezen, je kunt eitjes invriezen,

you can freeze fertilized eggs.

je kunt bevruchte eitjes invriezen.

And what does that mean?

Wat betekent dat?

Well, that's a good thing if you're a cancer patient.

Nou, als je kankerpatiënt bent, is dat goed nieuws.

You're about to go under chemotherapy or under radiation,

Je krijgt binnenkort chemotherapie of je gaat bestraald worden,

so you save these things.

dus je bewaart dat.

You don't irradiate them.

Dat wil je niet bestralen.

But if you can save them and you can freeze them,

Maar als je ze kunt bewaren en invriezen

and you can have a surrogate mother,

en een draagmoeder kunt hebben,

it means that you've decoupled sex from time.

dan heb je seks losgekoppeld van tijd.

It means you can have twins born -- oh, in 50 years?

Dat betekent dat je tweeling geboren kan worden -- over wat, 50 jaar?

(Laughter)

(Gelach)

In a hundred years?

100 jaar?

Two hundred years?

200 jaar?

And these are three really profound changes

Drie hele fundamentele veranderingen

that are not, like, future stuff.

en ze zijn echt geen toekomstmuziek.

This is stuff we take for granted today.

Dit vinden we al heel normaal.

So this lifecode stuff turns out to be a superpower.

Lifecode blijkt dus een supermacht te zijn.

It turns out to be this incredibly powerful way of changing viruses,

Het blijkt een enorm machtige manier te zijn om virussen mee te veranderen,

of changing plants, of changing animals,

om planten en dieren mee te veranderen,

perhaps even of evolving ourselves.

misschien zelfs om onszelf mee te ontwikkelen.

It's something that Steve Gullans and I have been thinking about for a while.

Steve Gullans en ik denken daar al een tijdje over na.

Let's have some risks.

Wat zijn de risico's?

Like every powerful technology, like electricity, like an automobile,

Zoals iedere krachtige technologie, zoals elektriciteit, auto's

like computers, this stuff potentially can be misused.

of computers, kan ook dit misbruikt worden.

And that scares a lot of people.

Daar zijn veel mensen bang voor.

And as you apply these technologies,

Als je dit soort techniek toepast,

you can even turn human beings into chimeras.

kun je zelfs mensen veranderen in chimaera's.

Remember the Greek myth where you mix animals?

Herinner je je de Griekse mythen waar je dieren vermengt?

Well, some of these treatments

Sommige van deze toepassingen

actually end up changing your blood type.

veranderen je bloedgroep.

Or they'll put male cells in a female body or vice versa,

Of ze stoppen mannelijke cellen in een vrouwelijk lichaam, of vice versa.

which sounds absolutely horrible

Dat klinkt angstaanjagend

until you realize, the reason you're doing that

tot je je realiseert dat je dat doet

is you're substituting bone marrow during cancer treatments.

om het beenmerg te vervangen tijdens een kankerbehandeling.

So by taking somebody else's bone marrow,

Door het beenmerg van iemand anders te ontvangen,

you may be changing some fundamental aspects of yourself,

verander je wellicht fundamentele aspecten van jezelf,

but you're also saving your life.

maar je redt jezelf ook het leven.

And as you're thinking about this stuff,

Als we het hier toch over hebben,

here's something that happened 20 years ago.

dit gebeurde er 20 jaar geleden.

This is Emma Ott.

Dis is Emma Ott.

She's a recent college admittee.

Ze is net toegelaten tot de hogeschool.

She's studying accounting.

Ze studeert accountancy.

She played two varsity sports. She graduated as a valedictorian.

Ze vertegenwoordigde haar school in twee sportteams en was een topstudent.

And that's not particularly extraordinary,

Nu is dat nog niet zo heel bijzonder,

except that she's the first human being born to three parents.

maar ze is de eerste mens uit drie ouders.

Why?

Waarom?

Because she had a deadly mitochondrial disease

Omdat ze een mitochondriale ziekte had

that she might have inherited.

die ze misschien had geërfd.

So when you swap out a third person's DNA

Dus als je dan de DNA van een derde persoon neemt

and you put it in there,

en die inbrengt,

you save the lives of people.

red je mensenlevens.

But you also are doing germline engineering,

Maar je bent tegelijkertijd kiembaaningenieur,

which means her kids, if she has kids, will be saved

wat betekent dat haar kinderen, als ze die krijgt,

gered zijn en dit niet hoeven doormaken.

and won't go through this.

And [their] kids will be saved,

En hun kinderen zijn gered

and their grandchildren will be saved,

en hun kleinkinderen zijn gered

and this passes on.

en ga zo maar door.

That makes people nervous.

Daar worden mensen nerveus van.

So 20 years ago, the various authorities said,

Dus besloten de autoriteiten 20 jaar geleden

why don't we study this for a while?

om dit eerst eens verder te bestuderen.

There are risks to doing stuff, and there are risks to not doing stuff,

Iets doen heeft zijn risico's en iets niet doen ook,

because there were a couple dozen people saved by this technology,

want er zijn eerst een tiental mensen door deze technologie gered

and then we've been thinking about it for the next 20 years.

en vervolgens hebben we het eerst eens 20 jaar aangezien.

So as we think about it,

Dus terwijl we erover denken en zeggen: "Misschien moeten we het langer bekijken,

as we take the time to say, "Hey, maybe we should have longer studies,

misschien moeten we dit doen, misschien moeten we dat doen",

maybe we should do this, maybe we should do that,"

there are consequences to acting, and there are consequences to not acting.

heeft zowel iets doen als iets niet doen zijn gevolgen.

Like curing deadly diseases --

Zoals het genezen van dodelijke ziektes --

which, by the way, is completely unnatural.

wat volstrekt onnatuurlijk is, trouwens.

It is normal and natural for humans to be felled

Het is voor mensen normaal en natuurlijk om te worden geveld

by massive epidemics of polio, of smallpox, of tuberculosis.

door gigantische polio-epidemieën, of pokken, of tuberculose.

When we put vaccines into people, we are putting unnatural things

Als we mensen vaccineren,

stoppen we onnatuurlijke dingen in hun lichaam,

into their body

because we think the benefit outweighs the risk.

omdat we denken dat de voordelen groter zijn dan de nadelen.

Because we've built unnatural plants, unnatural animals,

Omdat we onnatuurlijke planten en onnatuurlijke dieren hebben gecreëerd,

we can feed about seven billion people.

kunnen we zeven miljard mensen voeden.

We can do things like create new life-forms.

We kunnen nieuwe levensvormen creëren.

And as you create new life-forms, again, that sounds terribly scary

Als je nieuwe levensvormen creëert, en opnieuw, dat klinkt angstaanjagend

and terribly bothersome,

en heel verontrustend,

until you realize that those life-forms live on your dining room table.

tot je je realiseert dat die levensvormen al op je tafel staan.

Those flowers you've got on your dining room table --

De bloemen die je daar hebt staan,

there's not a lot that's natural about them,

daar is niet veel natuurlijks aan.

because people have been breeding the flowers to make this color,

Mensen hebben ze zo gekweekt, in precies deze kleur,

met deze afmetingen, om een week goed te blijven.

to be this size, to last for a week.

You don't usually give your loved one wildflowers

Je geeft je geliefde meestal geen wilde bloemen,

because they don't last a whole lot of time.

want die blijven niet zo lang goed.

What all this does

Alles bij elkaar

is it flips Darwin completely on his head.

zet dit Darwins model op zijn kop.

See, for four billion years,

Vier miljard jaar lang

what lived and died on this planet depended on two principles:

hing het leven en sterven op deze planeet af van twee principes:

on natural selection and random mutation.

natuurlijke selectie en willekeurige mutatie.

And so what lived and died, what was structured,

Dus wat leefde en stierf, wat gestructureerd was,

has now been flipped on its head.

is nu op zijn kop gezet.

And what we've done

Wat we hebben gedaan,

is created this completely parallel evolutionary system

is een compleet parallel evolutionair systeem introduceren

where we are practicing unnatural selection and non-random mutation.

waar wij onnatuurlijke selectie en doelbewuste mutatie toepassen.

So let me explain these things.

Laat me dat uitleggen.

This is natural selection.

Dit is natuurlijke selectie.

This is unnatural selection.

Dit is onnatuurlijke selectie.

(Laughter)

(Gelach)

So what happens with this stuff is,

Wat we hiermee bijvoorbeeld gedaan?

we started breeding wolves thousands of years ago

We begonnen wolven te fokken, duizenden jaren geleden

in central Asia to turn them into dogs.

in Centraal-Azië, om honden te krijgen.

And then we started turning them into big dogs

Toen maakten we er grote honden van,

and into little dogs.

en kleine honden.

But if you take one of the chihuahuas

Maar als je een chihuahua neemt,

you see in the Hermès bags on Fifth Avenue

zoals je ze ziet op de tassen van Hermès op Fifth Avenue,

and you let it loose on the African plain,

en je laat hem los op een vlakte in Afrika,

you can watch natural selection happen.

dan kun je zien hoe natuurlijke selectie zich voltrekt.

(Laughter)

(Gelach)

Few things on Earth are less natural than a cornfield.

Er zijn op aarde maar weinig dingen minder natuurlijk dan een maïsveld.

You will never, under any scenario, walk through a virgin forest

Nooit, onder geen enkele voorwaarde, zul je door een maagdelijk woud lopen

and see the same plant growing in orderly rows

en dezelfde planten in keurige rijen zien groeien,

at the same time,

op hetzelfde moment,

nothing else living there.

zonder enig concurrerend gewas.

When you do a cornfield,

Als je maïs kweekt,

you're selecting what lives and what dies.

bepaal jij wat leeft en wat sterft.

And you're doing that through unnatural selection.

En dat doe je middels onnatuurlijke selectie.

It's the same with a wheat field, it's the same with a rice field.

Dat geldt precies zo voor een tarweveld en voor een rijstveld.

It's the same with a city, it's the same with a suburb.

Dat geldt precies zo voor een stad en voor een buitenwijk.

In fact, half the surface of Earth

In feite is de helft van onze aarde

has been unnaturally engineered

op onnatuurlijke wijze ingericht,

so that what lives and what dies there is what we want,

zodanig dat wij uitmaken wat daar leeft en sterft,

which is the reason why you don't have grizzly bears

wat precies de reden is dat je geen grizzlyberen tegenkomt

walking through downtown Manhattan.

als je door Manhattan loopt.

Hoe zit het met willekeurige mutaties?

How about this random mutation stuff?

Well, this is random mutation.

Dit is willekeurige mutatie.

This is Antonio Alfonseca.

Dit is Antonio Alfonseca,

He's otherwise known as the Octopus, his nickname.

ook wel bekend als De Octopus, zijn bijnaam.

He was the Relief Pitcher of the Year in 2000.

Hij was reservewerper van het jaar in 2000.

And he had a random mutation that gave him six fingers

Zijn willekeurige mutatie was dat hij zes vingers had

on each hand,

aan beide handen,

which turns out to be really useful if you're a pitcher.

wat heel handig blijkt als je werper bent.

(Laughter)

(Gelach)

How about non-random mutation?

Hoe zit het met doelbewuste mutaties?

A non-random mutation is beer.

Een doelbewuste mutatie is bier.

It's wine. It's yogurt.

Het is wijn. Het is yoghurt.

How many times have you walked through the forest

Hoe vaak ben je door het woud gelopen

and found all-natural cheese?

en vond je een natuurlijk stuk kaas?

Or all-natural yogurt?

Of natuurlijke yoghurt?

Dit soort spullen hebben wij zelf bedacht.

So we've been engineering this stuff.

Now, the interesting thing is,

Het interessante is dat we die spullen beter leren kennen.

we get to know the stuff better.

We found one of the single most powerful gene-editing instruments,

We vonden een van de meest krachtige instrumenten om genen mee te wijzigen,

CRISPR, inside yogurt.

CRISPR, in yoghurt.

And as we start engineering cells,

En door zelf cellen te bouwen,

we're producing eight out of the top 10 pharmaceutical products,

produceren we 8 van de top 10 van farmaceutische producten,

including the stuff that you use to treat arthritis,

inclusief het spul dat je gebruikt voor artritis,

which is the number one best-selling drug, Humira.

het beste verkopende geneesmiddel, Humira.

So this lifecode stuff.

Dat is dus lifecode.

It really is a superpower.

Het is een supermacht.

It really is a way of programming stuff,

Je kunt er echt mee programmeren

and there's nothing that's going to change us

en er is niets dat ons meer gaat veranderen

more than this lifecode.

dan lifecode.

So as you're thinking of lifecode,

Als we het hebben over lifecode,

let's think of five principles

laten we dan vijf principes aanhouden

as to how we start guiding,

als een eerste richtlijn,

and I'd love you to give me more.

en ik hoor er graag meer.

So, principle number one:

Principe nummer 1:

we have to take responsibility for this stuff.

we moeten hier verantwoordelijkheid voor nemen.

The reason we have to take responsibility

We moeten die verantwoordelijkheid nemen

is because we're in charge.

omdat wij de keuzes maken.

These aren't random mutations.

Dit zijn geen willekeurige mutaties.

This is what we are doing, what we are choosing.

Dit zijn onze acties, onze keuzes.

It's not, "Stuff happened."

Dit gebeurt niet 'toevallig'.

It didn't happen at random.

Het gebeurt niet willekeurig.

It didn't come down by a verdict of somebody else.

Het werd niet beslist door iemand anders.

We engineer this stuff,

Wij bedenken dit

and it's the Pottery Barn rule: you break it, you own it.

en als het stukgaat is het onze schuld.

Principle number two:

Principe nummer 2:

we have to recognize and celebrate diversity in this stuff.

we moeten op dit gebied diversiteit eren en waarderen.

There have been at least 33 versions of hominids

Er zijn tenminste 33 versies mensachtigen geweest

that have walked around this Earth.

die op deze Aarde hebben rondgelopen.

Most all of them went extinct except us.

Ze zijn bijna allemaal uitgestorven, behalve wij.

But the normal and natural state of this Earth

Maar de normale en natuurlijke gang van zaken op Aarde

is we have various versions of humans walking around at the same time,

is dat er verschillende versies mensen tegelijkertijd rondlopen

which is why most of us have some Neanderthal in us.

en daarom hebben de meesten wat Neanderthal in ons.

Some of us have some Denisova in us.

Sommigen hebben wat Denisova in ons.

And some in Washington have a lot more of it.

En sommigen in Washington veel meer.

(Laughter)

(Gelach)

Principle number three:

Principe nummer 3:

we have to respect other people's choices.

we moeten de keuzes van anderen respecteren.

Some people will choose to never alter.

Sommige mensen kiezen om nooit te veranderen.

Some people will choose to alter all.

Sommigen kiezen om alles te veranderen.

Some people will choose to alter plants but not animals.

Sommigen kiezen om planten maar niet dieren te veranderen.

Some people will choose to alter themselves.

Sommigen kiezen om zichzelf te veranderen,

Some people will choose to evolve themselves.

of om zichzelf te ontwikkelen.

Diversiteit is niet slecht,

Diversity is not a bad thing,

because even though we think of humans as very diverse,

want al denken we over mensen als zijnde heel divers,

we came so close to extinction

we kwamen zo dicht bij uitsterven

that all of us descend from a single African mother

dat we allemaal afstammen van éénzelfde Afrikaanse moeder.

and the consequence of that

Als gevolg daarvan

is there's more genetic diversity in 55 African chimpanzees

vind je meer genetische diversiteit in 55 Afrikaanse chimpansees

than there are in seven billion humans.

dan in zeven miljard mensen.

Principle number four:

Principe nummer 4:

we should take about a quarter of the Earth

we zouden ongeveer een kwart van de Aarde

and only let Darwin run the show there.

aan Darwin over moeten laten.

It doesn't have to be contiguous,

Het hoeft niet aaneensluitend te zijn,

doesn't have to all be tied together.

het hoeft niet allemaal verbonden te zijn.

It should be part in the oceans, part on land.

Het moet deels oceaan, deels land zijn.

But we should not run every evolutionary decision on this planet.

Maar wij moeten hier niet alle evolutionaire beslissingen nemen.

We want to have our evolutionary system running.

Onze evolutionaire systeem moet de ruimte hebben.

We want to have Darwin's evolutionary system running.

Darwins evolutionaire systeem moet de ruimte hebben.

And it's just really important to have these two things running in parallel

Het is van groot belang dat we die twee lijnen parallel laten lopen

and not overwhelm evolution.

en de evolutie niet gewoon overweldigen.

(Applause)

(Applaus)

Last thing I'll say.

Een ding nog.

This is the single most exciting adventure human beings have been on.

Dit is het meest opwindende avontuur dat mensen hebben meegemaakt.

This is the single greatest superpower humans have ever had.

Dit is de grootste supermacht die mensen ooit hebben gehad.

It would be a crime for you not to participate in this stuff

Het zou doodzonde zijn als je hier niet in participeerde

because you're scared of it,

omdat je er bang voor bent,

because you're hiding from it.

omdat je je ervoor verbergt.

You can participate in the ethics. You can participate in the politics.

Je kunt meepraten over de ethiek. Je kunt meedenken over de politiek.

You can participate in the business.

Je kunt meedoen in bedrijven.

Je kunt nadenken over welke richting de medische wereld moet kiezen

You can participate in just thinking about where medicine is going,

where industry is going,

of de industrie,

where we're going to take the world.

waar het naartoe moet met de wereld.

It would be a crime for all of us

Het zou voor ons allemaal doodzonde zijn

not to be aware when somebody shows up at a swimming pool

die man bij het zwembad niet op te merken

and says one word, just one word,

die één woord zegt, één woord maar.

if you don't listen if that word is "lifecode."

Dat je niet zou horen dat het woord 'lifecode' is.

Thank you very much.

Dankjewel.

(Applause)

(Applaus)