Grief and love in the animal kingdom | Barbara J. King

Vertaald door: Hanna Vandenberghe Nagekeken door: Axel Saffran

I'd like to tell you today about an orca named Tahlequah.

Ik wil jullie vandaag graag iets vertellen over een orca met de naam Tahlequah.

Tahlequah is also known as J35 to scientists,

Tahlequah is bij wetenschappers ook gekend als J35,

because she swims with the J Pod in the Salish Sea.

omdat ze in de J school zwemt in de Salish zee.

These are the waters off of British Columbia and Washington State.

Dit is de zee tussen Brits Colombia en Washington.

Now, last year, in July 2018,

Vorig jaar, in juli 2018,

she was well along in her 17-month pregnancy,

was ze al ver gevorderd in haar zwangerschap van 17 maanden.

and scientists were very excited

Wetenschappers waren erg enthousiast,

because no baby had survived in this pod for three long years.

want drie jaar lang had geen enkele baby het overleefd in deze walvissenschool.

Now, orcas are also known as killer whales.

Orca's zijn ook gekend als 'killer whales'.

They're profoundly social and profoundly intelligent beings.

Het zijn hele sociale en enorm intelligente wezens.

And scientists are very interested in their behavior,

Wetenschappers zijn erg geïnteresseerd in hun gedrag

because in their social networks, they share habits, information

omdat ze in hun sociaal netwerk gewoontes, informatie

and even affection.

en zelfs affectie delen.

They create true cultures of the ocean.

Ze creëren echte culturen in de oceaan.

But this pod has been in trouble.

Maar deze school heeft problemen gehad.

The Chinook salmon that the orcas favor has been way down in the region,

Er was een tekort aan chinookzalm, de favoriete prooi van de orca's,

and pollution has been up.

en de vervuiling speelde hen ook parten.

But on July 24th, Tahlequah gave birth to a daughter,

Maar 24 juli beviel Tahlequah van een dochter

and scientists were so excited by this development.

en de wetenschappers waren hierover helemaal in de wolken.

But unfortunately, the same day -- in fact, shortly after birth --

Jammer genoeg, op dezelfde dag, kort na de geboorte,

the calf died.

stief het jong.

Well, what happened next electrified animal lovers

Wat daarna gebeurde, beroerde dierenvrienden over de hele wereld

across the world,

because Tahlequah refused to let her baby slip off into the water.

want Tahlequah weigerde haar baby in het water achter te laten.

She kept it on her body and she swam with it.

Ze droeg het met zich mee en zwom ermee rond.

If it did fall off, she would dive and rescue it,

Wanneer het van haar rug viel, dook ze onder en 'redde' ze het,

and she battled stiff currents to do this.

en ze moest hier soms tegen harde stromingen op zwemmen.

Now, she kept this behavior up

Ze gedroeg zich zo gedurende 17 dagen.

for 17 days,

and during this time, she swam over 1,000 miles.

En daarbij zwom ze meer dan 1600km.

At that point, she let the little baby slip off into the water.

Toen liet ze de baby van zich afglijden in het water.

So today, Tahlequah swims on with the J Pod,

Vanaf dat moment zwom Tahlequah terug mee met de J school,

but her grief still moves me.

maar haar diepe rouw raakt me nog steeds.

And I do believe that "grief" is the right word to use.

Ik geloof echt dat 'rouw' hier het juiste woord is.

I believe that grief is the right word to use

Ik geloof dat rouw de goede woordkeus is

for numerous animals who mourn the dead.

bij heel wat dieren die treuren om de doden.

They may be friends or mates or relatives.

Ze kunnen vrienden zijn, of kameraden of familie van elkaar.

Because these visible cues, these behavioral cues,

Want deze duidelijke tekenen in hun gedrag

tell us something about an animal's emotional state.

vertellen ons iets over hoe het dier zich voelt.

Now, for the last seven years,

Nu, de afgelopen 7 jaar

I've been working to document examples of animal grief --

heb ik voorbeelden vastgelegd van dieren in rouw.

in birds, in mammals,

Bij vogels, bij zoogdieren, bij huisdieren

in domesticated animals and in wild animals --

en bij wilde dieren.

and I believe in the reality of animal grief.

En ik geloof echt in het bestaan van rouw bij dieren.

Now, I say it this way

Ik zeg het op deze manier

because I need to acknowledge to you right up front

omdat ik aan jullie moet bekennen

that not all scientists agree with me.

dat niet alle wetenschappers het met mij eens zijn.

And part of the reason, I think,

Dit komt deels, denk ik, om wat ik het 'a-woord' noem.

is because of what I call the "a-word."

The a-word is anthropomorphism,

Het a-woord is antropoformisme.

and historically, it's been a big deterrent

Historisch gezien heeft dat een grote rem gezet

to recognizing animal emotions.

op de erkenning van emoties bij dieren.

So, anthropomorphism is when we project onto other animals

Antropomorfisme is wanneer we

onze capaciteiten en emoties op dieren projecteren.

our capacities or our emotions.

And we can all probably think of examples of this.

We kunnen hier allemaal wel voorbeelden van bedenken.

Let's say we have a friend who tells us,

Stel dat we een vriend hebben die ons vertelt:

"My cat understands everything I say."

"Mijn kat begrijpt alles wat ik zeg."

Or, "My dog, he's so sweet.

Of: "Mijn hond is zo lief.

he ran right across the yard this morning towards a squirrel,

Vanochtend rende hij in de tuin naar een eekhoorn

and I know he just wants to play."

en ik weet dat hij enkel wou spelen."

Well, maybe.

Misschien...

Or maybe not.

Misschien ook niet....

I'm skeptical about claims like those.

Ik sta nogal sceptisch tegenover zo'n beweringen.

But animal grief is different,

Maar de rouw bij dieren is anders

because we're not trying to read an animal's mind.

omdat we niet proberen om de gedachten van het dier te lezen.

We're looking at visible cues of behavior

We kijken naar zichtbare tekenen of gedragingen

and trying to interpret them with some meaning.

en proberen deze een betekenis te geven.

Now, it's true -- scientists often push back at me,

Wetenschappers gaan vaak tegen me in,

and they'll say,

en zeggen:

"Ah, look, the animal might be stressed,

"Oh, kijk, dit dier zou gestresseerd kunnen zijn

or maybe the animal's just confused

of misschien is het gewoon in de war

because his or her routine has been disrupted."

omdat zijn of haar routine doorbroken werd."

But I think that this overworry about anthropomorphism

Maar ik denk dat deze overbezorgdheid over antropomorfisme

misses a fundamental point.

een fundamenteel punt mist.

And that is that animals can care very deeply for each other,

En dat punt is dat dieren heel veel om elkaar kunnen geven.

maybe they even love each other.

Misschien houden ze zelfs van elkaar.

And when they do,

En als dat zo is,

a survivor's heart can be pierced by a death.

dan kan het hart van een nabestaande gebroken zijn door een overlijden.

Let's face it:

Laten we eerlijk zijn:

if we deny evolutionary continuity,

als we evolutie negeren,

we are really missing out on embracing part of ourselves.

zullen we onszelf nooit helemaal kunnen aanvaarden.

So yes, I believe in the reality of animal grief,

Dus ja, ik geloof echt dat dieren kunnen rouwen

and I also think that if we recognize it,

en ik denk ook dat, als we dit erkennen,

we can make the world a better place for animals,

we de wereld tot een betere plaats kunnen maken voor dieren.

a kinder place for animals.

Een vriendelijkere plaats voor dieren.

So let me tell you a little bit more about animal grief.

Ik vertel je graag wat meer over rouw bij dieren.

I'm going to start in Kenya.

Mijn verhaal start in Kenia.

You see here there's an elephant named Eleanor

Hier zie je de olifant Eleanor,

who came one day with bruised legs,

die op een dag opdook met gekneusde poten,

and she collapsed.

en vervolgens flauwviel.

You see on the left

Links zie je dat een ander wijfje, Grace,

that another female named Grace came to her right away

meteen naar haar toekwam

and, using her own trunk, propped her up,

en haar, met haar eigen slurf, wilde optillen.

tried to get her up on her feet.

Ze probeerde haar overeind te helpen.

And she did succeed,

Met succes, maar Eleanor viel meteen weer neer.

but then Eleanor collapsed again.

At this point, Grace became visibly distressed,

Op dat moment werd Grace duidelijk gestresseerd.

and she prodded the body, and she vocalized.

Ze porde het lichaam en trompetterde.

Eleanor collapsed again,

Eleanor viel nogmaals

and unfortunately, she did die.

en uiteindelijk stierf ze.

What you see on the right is a female from another family named Maui,

Rechts zie je, Maui, een vrouwtje van een andere familie,

who came after the death, and she stayed at the body.

die na het overlijden kwam en bij het lichaam bleef.

She held a vigil there, and she even rocked in distress

Ze hield een doodswake

en schommelde zelfs geschokt heen en weer boven het lichaam.

over the body.

So the scientists watching the elephants

De wetenschappers die de olifanten observeerden,

kept close observation on Eleanor's body

volgden nauwgezet wat er bij Eleanors lichaam gebeurde.

for seven days.

En dit voor 7 dagen...

And during those seven days,

En tijdens die periode

a parade of elephants came

kwam een hele stoet olifanten van vijf andere families langs.

from five different families.

Now, some were just curious,

Sommige waren gewoon nieuwsgierig,

but others carried out behaviors

maar anderen vertoonden gedrag

that I really believe should be classified as grief.

waarvan ik echt geloof

dat het geclassificeerd moet worden als rouw.

So what does grief look like?

Hoe ziet 'rouwen' er nu eigenlijk uit?

It can be rocking, as I said, in distress.

Het kan ongecontroleerd heen en weer schommelen zijn.

It can also be social withdrawal,

Het kan ook zijn dat een individu

when an animal just takes himself or herself away from friends

zich sociaal gaat isoleren, en zich afzondert van zijn vrienden.

and stays by themselves,

or a failure to eat or sleep properly,

Of ze gaan in hongerstaking of slapen nog nauwelijks.

sometimes a depressed posture or vocalization.

Soms vertonen ze een depressieve lichaamshouding

of maken treurige geluiden.

It can be very helpful for those of us studying this

Voor degenen die dit bestuderen, kan het heel leerrijk zijn

to be able to compare the behavior of a survivor before death

om het gedrag van een overlevende te kunnen vergelijken

voor de dood en na de dood van een soortgenoot.

and after death,

because that increases the rigor of our interpretation.

omdat dit onze interpretatie ondersteunt.

And I can explain this to you

Ik kan jullie dit uitleggen

by talking about two ducks named Harper and Kohl.

door het voorbeeld te geven van twee eenden, Harper en Kohl.

So we're into birds now.

We hebben het nu dus over vogels.

So Harper and Kohl were raised at a foie gras factory,

Harper en Kohl groeiden op in een foie gras bedrijf

and they were treated cruelly.

en werden wreed behandeld.

Foie gras does involve force-feeding of birds.

Om foie gras te verkrijgen moet je eenden dwangvoederen.

So this hurt their bodies, and their spirits were not in good shape, either.

Uiteraard doet dit pijn en hun psyche was ook aangetast.

But thankfully, they were rescued by a farm sanctuary in upstate New York.

Gelukkig werden ze gered

door een opvangboerderij in de staat New York.

And for four years, they stabilized, and they were fast friends.

Gedurende 4 jaar recupereerden ze en ze werden heel snel vrienden.

They often took themselves to a small pond on the property.

Vaak gingen ze met z'n tweetjes naar een kleine vijver op het domein.

Then, Kohl started to have really intractable pain in his legs,

Maar toen kreeg Kohl chronische pijn in zijn poten.

and it was clear to the sanctuary that he had to be euthanized humanely,

Het was duidelijk voor het opvangcentrum dat euthanasie het meest 'humane' was.

and he was.

Dus lieten ze hem inslapen.

But then the sanctuary workers did a brilliant thing,

Maar toen deden de medewerkers iets uitermate briljant.

because they brought Harper to the body to see.

Ze brachten Harper naar het lichaam van Kohl

zodat hij hem kon zien.

In eerste instantie porde Harper het dode lichaam van zijn vriend,

And at first, Harper prodded the body of his friend,

but then he laid himself over it,

maar dan ging hij er helemaal bovenop liggen

and he stayed there for over an hour with his friend.

en hij bleef meer dan een uur bij zijn vriend.

And in the weeks after,

De weken nadien had hij het erg moeilijk.

he had a hard time.

He would go back to that same pond where he had been with Kohl,

Hij ging steeds terug naar het meertje waar hij met Kohl naartoe ging.

and he didn't want any other friends.

Hij weigerde nieuwe vrienden te maken.

And within two months, he died as well.

Binnen twee maanden stierf hij ook.

Now, I'm happy to say

Gelukkig kan ik zeggen

that not all grieving animals have this sorrowful outcome.

dat niet alle rouwende dieren hetzelfde lot tegemoet gaan.

Last summer, I flew to Boston to visit my adult daughter, Sarah.

Vorige zomer bezocht ik in Boston mijn volwassen dochter Sarah.

I was with my husband Charlie.

Mijn man Charlie kwam mee.

I really needed a break from work.

Ik moest er echt even uit. Weg van het werk.

But I succumbed, and I checked my work email.

Maar ik capituleerde toch en checkte mijn werk e-mail.

You know how that is.

Je weet hoe dat gaat.

And there was a communication about a dejected donkey.

Er was een gesprek gaande over een depressieve ezel.

Now, as an anthropologist, this wasn't what I expected,

Als een antropoloog had ik dit niet verwacht,

but there it was, and I'm glad I read it.

maar ik ben blij dat ik het te lezen kreeg.

Because a donkey named Lena had gone to another farm sanctuary,

Want een ezel met de naam Lena was naar een ander opvangcentrum verhuisd.

this one in Alberta, Canada,

Die was gelegen in Alberta, Canada.

as the only donkey there,

Ze was daar de enige ezel

and had trouble making friends for that reason.

en had daarom moeite om vrienden te maken.

But she eventually did make friends with an older horse named Jake,

Maar uiteindelijk raakte ze bevriend met een ouder paard: Jake.

and for three years they were inseparable.

Drie jaar lang waren ze onafscheidelijk.

But the reason the email came was that Jake, at age 32, the horse,

De reden waarom ik de mail kreeg, was omdat Jake op de leeftijd van 32 jaar

had become gravely ill and had to be put down,

ernstig ziek werd en geëuthanaseerd moest worden.

and this is what was going on.

En toen gebeurde er dit:

This is Lena standing on Jake's grave.

Dit is Lena die bij Jakes graf staat.

She didn't want to come in at night. She didn't want to come in for food.

Ze wou 's nachts niet binnen komen. Ze wou niet binnen komen om te eten.

She didn't want to come in for water.

Ze wou niet binnen komen om te drinken.

She pawed at the grave, she brayed in distress,

Ze krabdwe aan het graf en balkte van ellende.

and there she stood.

Maar ze bleef bij het graf.

So we talked and we brainstormed.

Dus begonnen we te brainstormen.

What do you do for an animal like this?

Wat doe je met een dier die dit gedrag vertoont?

And we talked about the role of time,

We hadden het over de tijd die ze zou nodig hebben,

of extra love and kindness from people

over het geven van extra liefde en genegenheid

en over het feit om haar te overhalen een nieuwe vriendschap te sluiten.

and of urging her to make a new friend.

And here's where her trajectory does diverge from that of Harper the duck,

Op dit punt wijkt haar gedrag af van dat van Harper, de eend,

because she did make a new friend,

want Lena kreeg een nieuw maatje.

and sanctuary workers wrote back and said it worked out well.

De medewerkers van het centrum mailden dat alles goedgekomen was.

Now sometimes, scientists supplement observation

Soms vullen wetenschappers hun observaties aan

with hormonal analysis.

met een hormonenanalyse.

There's an example of a group of scientists in Botswana,

Zo is er het voorbeeld van een groep wetenschappers in Botswana

who took fecal material from baboons and compared two different groups.

die ontlasting verzamelden van bavianen

en zo twee verschillende families met elkaar vergeleken.

The first group were females who had witnessed a predator attack

De eerste groep waren wijfjes die getuige waren geweest

van een aanval van een roofdier

and lost someone in that attack,

en daarbij een familielid verloren.

De tweede groep waren wijfjes

and the second group were females who had witnessed an attack

die ook zo'n aanval gezien hadden,

but had not lost someone.

maar geen familielid verloren hadden.

And the stress hormones were way up in that first group.

De stresshormonen waren het hoogst bij de eerste groep.

But here's the thing:

Maar nu komt het:

the scientists didn't just call them "stressed baboons,"

de wetenschappers noemden hen geen 'gestresseerde bavianen',

they called them "bereaved baboons,"

ze noemden hen 'rouwende bavianen'.

and in part, that's because of the observations that they made.

Dat komt deels door hun observaties.

For example, this mother-daughter pair were very close,

Neem bv dit moeder-dochter duo dat heel close was met elkaar,

and then the daughter was killed by a lion.

maar de dochter werd gedood door een leeuw.

The mother removed herself from all her friends,

De moeder trok zich terug van al haar vrienden,

from her grooming networks, and just stayed by herself for weeks --

van haar sociaal netwerk, en leefde gedurende weken alleen --

bereavement --

een rouwperiode.

and she then slowly recovered.

Daarna kwam ze stilaan terug tot zichzelf.

So we have bereaved baboons.

Dus, er bestaan rouwende bavianen.

Will science tell us someday about bereaved bees?

Zal de wetenschap het op een dag over rouwende bijen hebben?

Will we hear about frogs who mourn?

Zullen we ooit over rouwende kikkers horen?

I don't think so, and I think the reason is because animals really need

Ik denk het niet. En ik denk dat de reden hiervoor is

dat dieren een één-op-één relatie moeten hebben om te kunnen rouwen.

one-to-one, close relationships for that to happen.

I also know that circumstance matters, and personality matters.

Bovendien weet ik dat de omstandigheden en de persoonlijkheid een rol spelen.

I have documented cats and dogs who grieve,

Ik heb rouwende katten en honden gedocumenteerd.

our companion animals,

Onze gezelschapsdieren.

Maar ik sprak ook een vrouw

but I also interacted with a woman who was extremely bothered

die grote moeite had met het feit dat haar hond niet rouwde.

because her dog wasn't grieving.

She said to me, "The first dog in the house has died.

Ze zei: "Onze eerste hond is gestorven.

The second animal does not seem concerned, the second dog.

Onze andere hond lijkt het zich niet aan te trekken.

What is wrong with him?"

Wat is er mis met hem?"

(Laughter)

(Gelach)

And as I listened to her,

Toen ik haar aanhoorde

I realized that this dog was now the only animal in the household,

kwam ik tot het besef dat de hond nu hun enige huisdier was.

and as far as he was concerned, that was a pretty good deal.

En wat hem betrof was dit een goede deal.

So circumstances matter.

Met andere woorden: de omstandigheden doen er toe.

Now, in any case, animals are not going to grieve

In ieder geval, dieren treuren niet zoals ons.

exactly like we do.

We have human creativity.

Wij hebben menselijke creativiteit.

We paint our grief, dance our grief,

Wij schilderen ons verdriet, we dansen ons verdriet weg,

write our grief.

we schrijven over ons verdriet.

We also can grieve for people we've never met,

We kunnen ook rouwen om mensen die we nooit ontmoet hebben.

across space and time.

Zelfs over de jaren heen.

I felt this strongly when I went to Berlin

Ik heb dit zelf heel erg gevoeld toen ik in Berlijn was

and I stood at the Holocaust Memorial.

en voor de Holocaust Memorial stond.

Animals don't grieve exactly like we do,

Dieren rouwen niet exact zoals wij,

but this doesn't mean that their grief isn't real.

maar dat wil niet zeggen dat hun verdriet niet echt is.

It is real, and it's searing,

Het is echt, en het laat littekens na.

and we can see it if we choose.

En we zien het, als we daarvoor kiezen.

Now, I've lost both my parents.

Mijn beide ouders zijn gestorven.

I lost a very dear friend at a young age from AIDS.

Een goede vriend stierf op jonge leeftijd aan AIDS.

I believe most likely most of you here have lost someone.

Ik ben ervan overtuigd dat de meesten onder jullie

al ooit iemand verloren.

And I have found it a genuine comfort,

Ik heb veel troost gevonden

in het feit dat ik weet dat we niet de enigen in deze wereld zijn

a solace, to know that we aren't the only beings on this earth

who feel love and grief.

die liefde en verdriet kunnen voelen.

And I think this is important.

Ik vind dit echt belangrijk.

I also think we can take this a step further,

Ik denk ook dat we een stapje verder kunnen gaan

and we can realize that the reality of animal grief

en ons moeten realiseren dat rouw bij dieren

can help us be better and do better for animals.

ons kan helpen om ons beter in te zetten voor dieren.

This is already happening with Tahlequah,

Dit gebeurt momenteel met Tahlequah.

because the United States and Canada have renewed their talks with greater urgency

Want de VS en Canada zijn opnieuw dringend gesprekken aangegaan

for how to help the orcas,

over hoe ze de orca's kunnen helpen,

how to restore the Chinook salmon

hoe ze de zalmpopulatie kunnen herstellen

and how to help with the water pollution.

en hoe ze watervervuiling kunnen aanpakken.

We can also see that if grief is real,

We kunnen ook zien dat als rouw echt is,

there's tremendous plausibility to the notion

we de mogelijkheid onder ogen moeten zien

that animals feel a whole range of things.

dat dieren een hoop emoties kunnen voelen.

So we could look at joy, sadness, even hope.

We kunnen dus kijken naar geluk, verdriet en zelfs hoop.

And if we do that,

En als we dat doen,

here's how we can start to think about the world.

dan kunnen we de wereld anders gaan bekijken.

We can look at orcas and say,

We kunnen naar orca's kijken en zeggen:

we know they grieve, we know they feel their lives,

we weten dat ze rouwen, we weten dat ze bewust leven,

and we can refuse to confine them to small tanks in theme parks

en we zouden weigeren om hen op te sluiten in kleine bassins

in pretparken om ons te vermaken.

and make them perform for our entertainment.

(Applause)

(Applaus)

Thank you.

Dank je.

We can look at elephants and say, yes, they grieve,

We kunnen naar olifanten kijken en zeggen: ja, ze rouwen ook

and we can renew our efforts against international trophy hunting

en we kunnen harder strijden tegen de trophy hunters

and against poaching.

en stropers.

(Applause)

(Applaus)

Thank you.

Dank je.

And we can look at our closest living relatives, monkeys and apes,

En we kunnen kijken naar onze dichtste verwant, de aap,

and know yes they grieve, they feel their lives,

en beseffen dat ook een aap kan rouwen en beseft dat hij leeft.

so they don't deserve to be confined

Ze verdienen het dus niet om jaar in, jaar uit

in highly invasive biomedical experiments

opgesloten te worden voor ingrijpende biomedische experimenten.

year after year.

And, you know --

En weet je...

(Applause)

(Applaus)

the ducks Harper and Kohl, they tell us something too.

ook van de eenden Harper en Kohl kunnen we iets leren.

They help us connect the dots and realize that what we eat

Ze helpen ons om één plus één op te tellen en te beseffen dat wat we eten

affects how animals live.

een effect heeft op het leven van dieren.

And it's not just foie gras, and it's not just ducks.

En het gaat hier niet enkel om foie gras of om eenden.

We can think about pigs and chickens and cows in factory farms,

Denk maar aan varkens en kippen en koeien in industriële boerderijen.

and we can know.

We wéten het.

I can tell you the science is real that these animals feel, too.

Ik kan je zeggen dat de wetenschap dat dieren gevoelens hebben, echt is.

So every single time we choose a plant-based meal,

Dus, elke keer we voor een vegetarische maaltijd kiezen,

we are contributing to reducing animal suffering.

helpen we mee om dierenleed te verminderen.

(Applause)

(Applaus)

So yes, I believe in the reality of animal grief.

Dus, ja, ik geloof in het bestaan van rouw bij dieren.

I believe in the reality of animal love,

Ik geloof in het bestaan van liefde bij dieren.

and I think it is time for us humans

En ik denk dat het tijd wordt dat wij als mensen

to recognize that we don't own these things.

erkennen dat deze gevoelens niet enkel ons toebehoren.

And when we see that,

Als we dit inzien,

we have an opportunity to make the world so much better for animals,

kunnen we de wereld misschien tot een betere plaats maken voor dieren.

a kinder world, a gentler world,

Een lievere, zachtere wereld.

and along the way, we might just save ourselves, too.

En misschien dat we tijdens dat proces

ook onszelf kunnen redden.

Thank you so much.

Heel erg bedankt.

(Applause)

(Applaus)

Thank you. Thank you.

Dank je wel. Dank je.

(Applaus)

(Applause)