John Francis: Walk the earth ... my 17-year vow of silence | TED

Vertaald door: Janneke Meijntjes-Lok Nagekeken door: Axel Saffran

(Music)

(Muziek)

(Applause)

(Applaus)

Thank you for being here.

Bedankt voor jullie komst.

And I say "thank you for being here" because I was silent for 17 years.

Ik zeg dat, omdat ik 17 jaar lang heb gezwegen.

And the first words that I spoke were in Washington, D.C.,

De eerste woorden daarna sprak ik in Washington DC,

on the 20th anniversary of Earth Day.

op de 20ste Dag van de Aarde.

And my family and friends had gathered there to hear me speak.

Mijn familie en vrienden waren gekomen om me te horen spreken.

And I said, "Thank you for being here."

En ik zei, "Bedankt voor jullie komst."

My mother, out in the audience, she jumped up,

Mijn moeder, die in het publiek zat, sprong op,

"Hallelujah, Johnny’s talking!"

"Hallelujah, Johnny praat weer!"

(Laughter)

(Gelach)

Imagine if you were quiet for 17 years

Denk je eens in dat je 17 jaar hebt gezwegen

and your mother was out in the audience, say.

en je moeder zat daar in het publiek.

My dad said to me, "That’s one" --

Mijn vader zei tegen me, "Dat is één"--

I’ll explain that.

ik zal dat nog uitleggen.

But I turned around because I didn’t recognize where my voice was coming from.

Maar ik draaide me om, want ik wist niet waar mijn stem vandaan kwam.

I hadn’t heard my voice in 17 years,

Ik had mijn stem in geen 17 jaar gehoord.

so I turned around and I looked and I said,

Dus keek ik zoekend om en ik zei,

"God, who's saying what I’m thinking?"

"Mijn God, wie zegt daar wat ik denk?"

And then I realized it was me, you know, and I kind of laughed.

Toen realiseerde ik me dat ik het zelf was en ik moest een beetje lachen.

And I could see my father: "Yeah, he really is crazy."

Ik zag mijn vader denken -- "Ja hoor, hij is beslist gek."

Well, I want to take you on this journey.

Zo, dan wil ik jullie nu meenemen op mijn reis.

And the journey, I believe, is a metaphor for all of our journeys.

Een reis die volgens mij een metafoor is voor al onze reizen.

Even though this one is kind of unusual,

En dus, hoewel deze vrij ongewoon is,

I want you to think about your own journey.

moeten jullie eens nadenken over je eigen reis.

My journey began in 1971

Mijn reis begon in 1971,

when I witnessed two oil tankers collide beneath the Golden Gate,

toen ik zag hoe twee olietankers op elkaar botsten onder de Golden Gate brug

and a half a million gallons of oil spilled into the bay.

en meer dan 2 miljoen liter olie de baai vervuilde.

It disturbed me so much

Het verontrustte me zo erg,

that I decided that I was going to give up riding and driving in motorized vehicles.

dat ik besloot om me niet langer te verplaatsen in gemotoriseerde voertuigen.

That’s a big thing in California.

Daarmee val je wel op in Californië.

And it was a big thing in my little community of Point Reyes Station

Dus ook in het plaatsje waar ik woonde, Point Reyes Station,

in Inverness, California, because there were only

in Inverness, Californië, want er woonden daar 's winters

about 350 people there in the winter – this was back in '71 now.

misschien maar 350 mensen - ik heb 't nu wel over 1971.

And so when I came in and I started walking around, people --

Dus toen ik daar begon rond te wandelen

they just knew what was going on.

-- de mensen wisten precies wat er speelde --

And people would drive up next to me

kwamen ze naast me rijden

and say, "John, what are you doing?"

en zeiden, "John, waar ben jìj mee bezig?"

And I’d say, "Well, I’m walking for the environment."

En ik zei; "Nou, ik loop voor het milieu."

And they said, "No, you’re walking to make us look bad, right?

En zij zeiden, "Nee, je doet 't om ons zwart te maken, hè?

You’re walking to make us feel bad."

Om ons een schuldgevoel te geven."

And maybe there was some truth to that,

Misschien was dat ook wel 'n beetje waar,

because I thought that if I started walking, everyone would follow.

want ik dacht dat als ik ging lopen, iedereen mijn voorbeeld wel zou volgen,

Because of the oil, everybody talked about the polllution.

Vanwege de olie had iedereen het over de vervuiling.

And so I argued with people about that, I argued and I argued.

Dus was ik daarover eindeloos in discussie met mensen.

I called my parents up.

Ik belde mijn ouders op.

I said, "I’ve given up riding and driving in cars."

Ik zei, "Ik rijd niet langer in auto's."

My dad said, "Why didn’t you do that when you were 16?"

Mijn vader zei, "Waarom heb je dat niet op je 16de gedaan?"

(Laughter)

(Gelach)

I didn’t know about the environment then.

Toen had ik nog geen idee van het milieu.

They’re back in Philadelphia.

Zij woonden in Philadelphia.

And so I told my mother, "I’m happy though, I’m really happy."

Ik zei tegen mijn moeder, ''En toch ben ik echt gelukkig, hoor."

She said, "If you were happy, son, you wouldn’t have to say it."

Ze zei, "Jongen, als je zo gelukkig was zou je 't niet hoeven zeggen."

Mothers are like that.

Zo zijn moeders.

And so, on my 27th birthday I decided, because I argued so much

Toen besloot ik op mijn 27ste verjaardag, omdat ik zoveel

and I talk so much, that I was going to stop speaking

bezig was met discussiëren en praten, dat ik voor één enkele dag

for just one day -- one day -- to give it a rest.

zou stoppen met spreken, een adempauze in te lassen.

And so I did.

Dus dat deed ik.

I got up in the morning and I didn’t say a word.

Ik stond 's morgens op en zei geen woord.

And I have to tell you, it was a very moving experience,

Ik moet je zeggen, dat was een zeer ontroerende ervaring,

because for the first time, I began listening -- in a long time.

want voor 't eerst sinds lange tijd begon ik te luisteren.

And what I heard, it kind of disturbed me.

Wat ik hoorde maakte me nogal in de war.

Because what I used to do, when I thought I was listening,

Want wat ik altijd deed, als ik dacht dat ik luisterde,

was I would listen just enough to hear what people had to say

was dat ik net genoeg luisterde om te horen wat mensen te zeggen hadden

and think that I could -- I knew what they were going to say,

en omdat ik dacht te weten wat ze gingen zeggen,

and so I stopped listening.

hield ik dus op met luisteren.

And in my mind, I just kind of raced ahead

In mijn hoofd holde ik als het ware vooruit

and thought of what I was going to say back,

en was al bezig met wat ik terug zou gaan zeggen,

while they were still finishing up.

terwijl zij nog aan het afronden waren.

And then I would launch in.

Dan stak ik van wal.

Well, that just ended communication.

Nou, dat was dan het einde van de communicatie.

So on this first day I actually listened.

Dus op deze eerste dag luisterde ik zowaar

And it was very sad for me,

en ik werd er heel verdrietig van,

because I realized that for those many years I had not been learning.

want ik begreep dat ik in heel veel jaren niet had bijgeleerd.

I was 27. I thought I knew everything.

Ik was 27. Ik dacht dat ik alles wist.

I didn’t.

Dus niet.

And so I decided I’d better do this for another day,

Dus besloot ik het nog maar een dag te doen

and another day, and another day until finally,

en nog een dag en nog een dag, tot ik mezelf

I promised myself for a year I would keep quiet

uiteindelijk beloofde om een jaar lang te zwijgen,

because I started learning more and more and I needed to learn more.

want ik begon steeds meer te leren en ik moest nòg meer leren.

So for a year I said I would keep quiet,

Dus zei ik dat ik een jaar lang zou zwijgen

and then on my birthday I would reassess what I had learned

en dan, op mijn verjaardag, zou overzien wat ik had geleerd

and maybe I would talk again.

en misschien weer zou gaan praten.

Well, that lasted 17 years.

Nou, dat duurde dus 17 jaar.

Now during that time -- those 17 years -- I walked and I played the banjo

In die 17 jaar liep ik en speelde banjo,

and I painted and I wrote in my journal, and

ik schilderde en hield mijn dagboek bij

I tried to study the environment by reading books.

en ik probeerde het milieu te bestuderen door het lezen van boeken.

And I decided that I was going to go to school. So I did.

En ik besloot om naar school te gaan. Dus dat deed ik.

I walked up to Ashland, Oregon,

Ik liep naar Ashland in Oregon,

where they were offering an environmental studies degree.

waar je een graad in milieuwetenschappen kon halen.

It’s only 500 miles.

Dat is maar zo'n 800 kilometer.

And I went into the Registrar’s office and --

En ik liep het registratie-bureau binnen en...

"What, what, what?"

Wat, wat, wat?

I had a newspaper clipping.

Ik had een krantenknipsel bij me.

"Oh, so you really want to go to school here?

Oh, dus je wilt hier echt naar school gaan?

You don’t …?

Wil je niet...?

We have a special program for you." They did.

We hebben een speciaal programma voor je. Dat was zo.

And in those two years, I graduated with my first degree -- a bachelor’s degree.

In twee jaar haalde ik mijn eerste graad -- een bachelor's.

And my father came out, he was so proud.

Mijn vader kwam ervoor over, hij was zo trots.

He said, "Listen, we’re really proud of you son,

Hij zei, "Hoor eens jongen, we zijn echt trots op je,

but what are you going to do with a bachelor’s degree?

maar wat moet je met een bachelor's graad?

You don’t ride in cars, you don’t talk --

Je rijdt geen auto, je praat niet,

you’re going to have to do those things."

die dingen moet je toch gaan doen."

(Laughter)

(Gelach)

I hunched my shoulder, I picked my backpack up again

Ik kromde mijn schouders, nam mijn rugzak weer op

and I started walking.

en ik begon te lopen.

I walked all the way up to Port Townsend, Washington, where I built a wooden boat,

Ik liep het hele eind naar Port Townsend in Washington, bouwde er een houten boot

rode it across Puget Sound

en roeide ermee de Puget Sound over.

and walked across Washington [to] Idaho and down to Missoula, Montana.

Liep door Washington, Idaho en zuidelijk naar Missoula in Montana.

I had written the University of Montana two years earlier

Twee jaar daarvoor had ik de Universiteit van Montana geschreven

and said I'd like to go to school there.

dat ik daar graag naar school wilde gaan.

I said I'd be there in about two years.

Ik zei dat ik er over ongeveer twee jaar zou zijn.

(Laughter)

(Gelach)

And I was there. I showed up in two years and they --

En ik was er. Twee jaar later stond ik op de stoep.

I tell this story because they really helped me.

Ik vertel dit verhaal, omdat ze me echt hebben geholpen.

There are two stories in Montana.

Er speelden twee zaken in Montana.

The first story is I didn’t have any money -- that’s a sign I used a lot.

De eerste is dat ik geen geld had -- dat is een gebaar dat ik vaak maakte.

And they said,"Don't worry about that."

Ze zeiden: "Maak je daar niet druk over."

The director of the program said, "Come back tomorrow."

De programmaleider zei: "Kom morgen maar terug."

He gave me 150 dollars,

Hij gaf me 150 dollar

and he said, "Register for one credit.

en zei: "Schrijf je in voor één vak.

You’re going to go to South America, aren’t you?"

Je bent toch van plan naar Zuid-Amerika te gaan?"

And I said --

En ik zei --

Rivers and lakes, the hydrological systems, South America.

Rivieren en meren, de hydrologische systemen, Zuid-Amerika.

So I did that.

Dus dat deed ik.

He came back; he said to me,

Hij kwam weer terug en zei tegen me,

"OK John, now that you've registered for that one credit,

"OK John, nu je je hebt ingeschreven voor dat ene vak

you can have a key to an office, you can matriculate --

krijg je de sleutel van een kantoor. Je bent toegelaten

you’re matriculating, so you can use the library.

als student dus kun je de bibliotheek gebruiken.

And what we’re going to do

We gaan zorgen

is, we’re going to have all of the professors allow you to go to class.

dat alle professoren je hun lessen gaan laten bijwonen,

They’re going to save your grade,

ze gaan je graad voor je vasthouden

and when we figure out how to get you the rest of the money,

en als we hebben bedacht hoe we je de rest van het geld kunnen bezorgen,

then you can register for that class and they’ll give you the grade."

kun je je inschrijven voor dat vak en krijg je je graad."

Wow, they don’t do that in graduate schools, I don’t think.

Wow, dat doen ze normaal niet op universiteiten, geloof ik.

But I use that story because they really wanted to help me.

Maar ik haal dit verhaal aan, omdat ze me echt wilden helpen.

They saw that I was really interested in the environment,

Ze zagen dat het milieu me echt interesseerde

and they really wanted to help me along the way.

en ze wilden me daarin graag op weg helpen.

And during that time, I actually taught classes without speaking.

Tijdens mijn studie gaf ik zowaar zelf les, zonder te spreken.

I had 13 students when I first walked into the class.

Er zaten 13 studenten toen ik voor het eerst de klas in kwam

I explained, with a friend who could interpret my sign language,

en samen met een vriend, die mijn gebaren in woorden vertaalde,

that I was John Francis, I was walking around the world,

legde ik uit dat ik John Francis was, dat ik over de wereld liep,

I didn’t talk and this was the last time

dat ik niet sprak en dat dit de laatste keer was

this person’s going to be here interpreting for me.

dat deze persoon hier zou zijn om voor mij te vertalen.

All the students sat around and they went ...

De hele kring studenten om mij heen deed...

(Laughter)

(Gelach)

I could see they were looking for the schedule,

Ik zag dat ze naar hun rooster zochten

to see when they could get out.

om te kijken wanneer ze weg konden.

They had to take that class with me.

Ze waren verplicht mijn les te volgen.

Two weeks later, everyone was trying to get into our class.

Twee weken later probeerden ze allemaal in onze klas te komen.

And I learned in that class -- because I would do things like this ...

In die klas heb ik geleerd -- omdat ik bij voorbeeld zo iets deed...

and they were all gathered around, going, "What's he trying to say?"

en dan stonden ze allemaal om me heen en zeiden, "Wat bedoelt hij nou?"

"I don't know, I think he's talking about clear cutting." "Yeah, clear cutting."

"Ik weet 't niet. Ik geloof dat hij 't over boskappen heeft. Ja, kappen."

"No, no, no, that's not clear cutting, that’s -- he's using a handsaw."

"Nee, dat is geen kappen, hij gebruikt een zaag.

"Well, you can’t clearcut with a ..."

"Maar je kunt toch niet kappen met een..."

"Yes, you can clear cut ..."

"Jawel, dat kan wel..."

"No, I think he’s talking about selective forestry."

"Nee, ik denk dat hij het heeft over selectieve bosbouw."

Now this was a discussion class and we were having a discussion.

Dit was dus een discussie-les en we hadden een discussie.

I just backed out of that, you know, and I just kind of kept the fists from flying.

Ik bleef daar buiten en zorgde alleen dat ze elkaar niet de hersens insloegen.

But what I learned was that sometimes I would make a sign

Maar wat ik ervan leerde was dat ik soms een gebaar maakte

and they said things that I absolutely did not mean,

en dat zij dan dingen zeiden die ik absoluut niet bedoelde,

but I should have.

maar wel had moèten bedoelen.

And so what came to me is, if you were a teacher

Dus maakte ik eruit op dat als je leraar bent

and you were teaching, if you weren’t learning

en je geeft wel les, maar je steekt er zelf niets van op,

you probably weren’t teaching very well.

dat je dan waarschijnlijk niet zo goed hebt lesgegeven.

And so I went on.

En dus ging ik door.

My dad came out to see me graduate

Mijn vader kwam over voor mijn afstuderen,

and, you know, I did the deal,

dat ging volgens het boekje

and my father said, "We’re really proud of you son, but ... "

en mijn vader zei, "We zijn echt trots op je, jongen, maar..."

You know what went on,

Hoe het verder ging weten jullie.

he said, "You’ve got to start riding and driving and start talking.

Hij zei, "Je moet weer gaan autorijden en praten.

What are you going to do with a master’s degree?"

Wat heb je anders aan een master's graad?"

I hunched my shoulder, I got my backpack

Ik kromde mijn schouders, pakte mijn rugzak

and I went on to the University of Wisconsin.

en vertrok naar de Universiteit van Wisconsin.

I spent two years there writing on oil spills.

Daar schreef ik twee jaar lang over olievervuiling.

No one was interested in oil spills.

Niemand had daar interesse in.

But something happened --

Maar toen gebeurde er iets --

Exxon Valdez.

Exxon Valdez.

And I was the only one in the United States writing on oil spills.

En ik was de enige in de V.S. die schreef over olievervuiling.

My dad came out again.

Mijn vader kwam weer over.

He said, "I don't know how you do this, son --

Hij zei, "Ik weet niet hoe je 't voor elkaar krijgt, jongen.

I mean, you don't ride in cars, you don’t talk.

Ik bedoel, je rijdt geen auto, je praat niet.

My sister said maybe I should leave you alone,

Mijn zuster zei dat ik je misschien beter met rust kan laten,

because you seem to be doing a lot better

want je schijnt veel meer te bereiken

when you’re not saying anything."

wanneer je niets zegt."

(Laughter)

(Gelach)

Well, I put on my backpack again.

En zo pakte ik mijn rugzak en mijn banjo weer op,

I put my banjo on and I walked all the way to the East Coast,

liep het hele eind naar de Oostkust

put my foot in the Atlantic Ocean --

en stond in de Atlantische Oceaan.

it was seven years and one day it took me to walk across the United States.

Het kostte me zeven jaar en een dag om de V.S. te voet te doorkruisen.

And on Earth Day, 1990 --

De twintigste Dag van de Aarde, in 1990,

the 20th anniversary of Earth Day -- that’s when I began to speak.

was de dag dat ik begon te spreken.

And that’s why I said, "Thank you for being here."

Daarom zei ik aan het begin, "Bedankt voor jullie komst."

Because it's sort of like that tree in the forest falling;

Want het is ongeveer als met die boom die omvalt in het bos,

and if there's no one there to hear, does it really make a sound?

als er niemand is om het te horen -- maakt dat dan eigenlijk geluid?

And I’m thanking you, and I'm thanking my family

En ik bedank jullie en ik bedank mijn familie,

because they had come to hear me speak.

want zij moesten naar me toe komen om me te horen spreken.

And that’s communication.

Dat is communicatie.

And they also taught me about listening -- that they listened to me.

Ze leerden me ook wat luisteren is -- door naar mij te luisteren.

And it’s one of those things that came out of the silence,

Dat is een van die dingen die uit de stilte tevoorschijn kwamen,

the listening to each other.

het naar elkaar luisteren.

Really, very important --

Echt, heel belangrijk --

we need to listen to each other.

we moeten naar elkaar luisteren.

Well, my journey kept going on.

En zo ging mijn reis weer door.

My dad said, "That’s one,"

Mijn vader zei: "Dat is een"

and I still didn’t let that go.

en ik hield dat nog steeds vast.

I worked for the Coastguard, was made a U.N. Goodwill Ambassador.

Ik werkte voor de Kustwacht en werd benoemd tot Goodwill Ambassadeur van de V.N.

I wrote regulations for the United States --

Ik schreef reglementen voor de V.S. --

I mean, I wrote oil spill regulations.

Ik bedoel, reglementen voor de olievervuiling.

20 years ago, if someone had said to me,

Als iemand 20 jaar geleden tegen me had gezegd,

"John, do you really want to make a difference?"

"John, wil jij werkelijk een verschil maken?"

"Yeah, I want to make a difference."

"Ja, ik wil een verschil maken."

He said, "You just start walking east;

"Begin dan maar met naar het Oosten te lopen,

get out of your car and just start walking east."

stap uit je auto en loop gewoon de kant van het Oosten op."

And as I walked off a little bit, they'd say, "Yeah, and shut up, too."

Terwijl ik begon te lopen: "Oh ja, en hou ook gelijk maar je mond dicht.

(Laughter)

(Gelach)

"You’re going to make a difference, buddy."

Daar ga jij een verschil mee maken, vriend."

How could that be, how could that be?

Hoe zou dat nou toch kunnen?

How could doing such a simple thing like walking and not talking

Hoe zou je met zoiets simpels als lopen en niet praten

make a difference?

een verschil kunnen maken?

Well, my time at the Coast Guard was a really good time.

Nou, bij de Kustwacht had ik echt een fijne tijd.

And after that -- I only worked one year --

Daarna -- ik werkte er maar een jaar --

I said, "That's enough. One year's enough for me to do that."

zei ik: "Zo is het genoeg, een jaar is genoeg voor mij."

I got on a sailboat and I sailed down to the Caribbean,

Ik ging aan boord van een zeilboot, zeilde naar de Carriben

and walked through all of the islands, and to Venezuela.

en liep over alle eilanden en naar Venezuela.

And you know, I forgot the most important thing,

Ik vergeet jullie nog het belangrijkste te vertellen,

which is why I started talking, which I have to tell you.

namelijk: waarom ik weer begon te praten.

I started talking because I had studied environment.

Ik begon te praten omdat ik milieukunde had gestudeerd

I’d studied environment at this formal level,

op een formeel niveau,

but there was this informal level.

maar er was ook een informeel niveau.

And the informal level --

Op dat informele niveau

I learned about people, and what we do and how we are.

leerde ik over mensen, over wat we doen en hoe we zijn.

And environment changed from just being about trees and birds

Het milieu ging niet meer alleen over bomen en vogels

and endangered species to being about how we treated each other.

en bedreigde diersoorten, maar over onze omgang met elkaar.

Because if we are the environment,

Want als we zelf het milieu zijn,

then all we need to do is look around us

dan hoeven we alleen maar om ons heen te kijken

and see how we treat ourselves and how we treat each other.

om te zien hoe we met onszelf en elkaar omgaan.

And so that’s the message that I had.

Dat is de boodschap die ik had.

And I said, "Well, I'm going to have to spread that message."

En ik zei, "Die zal ik moeten verspreiden."

And I got in my sailboat, sailed all the way through the Caribbean --

Ik stapte in mijn zeilboot, zeilde 't hele eind door de Carriben --

it wasn't really my sailboat, I kind of worked on that boat --

het was niet echt mijn boot, ik deed wat werk aan boord --

got to Venezuela and I started walking.

kwam aan in Venezuela en begon te lopen.

This is the last part of this story, because it’s how I got here,

Dit is het laatste deel van dit verhaal, want zo ben ik hier gekomen,

because I still didn't ride in motorized vehicles.

omdat ik nog steeds niet reed in gemotoriseerde voertuigen.

I was walking through El Dorado -- it's a prison town, famous prison,

Ik liep door El Dorado -- een stad met een bekende gevangenis,

or infamous prison -- in Venezuela, and I don’t know what possessed me,

of een beruchte gevangenis -- in Venezuela en ik weet niet wat me bezielde,

because this was not like me.

want dit was niets voor mij.

There I am, walking past the guard gate and the guard stops and says,

Ik loop voorbij de wachtpoort en de bewaker houdt me aan en zegt,

"Pasaporte, pasaporte," and with an M16 pointed at me.

"Pasaporte, pasaporte," en met een M16 op me gericht.

And I looked at him and I said, "Passport, huh?

Ik kijk hem aan en zeg: "Paspoort? huh,

I don't need to show you my passport. It’s in the back of my pack.

ik hoef u mijn paspoort niet te laten zien, het zit achter in mijn rugzak.

I'm Dr. Francis; I'm a U.N. Ambassador and I'm walking around the world."

"Ik ben Dr. Francis, ik ben V.N. Ambassadeur en ik loop de wereld rond."

And I started walking off.

En ik liep door.

What possessed me to say this thing?

Wat bezielde me om dat te zeggen?

The road turned into the jungle.

De weg draaide de jungle in.

I didn’t get shot.

Ik werd niet neergeschoten.

And I got to -- I start saying, "Free at last --

Ik zei tegen mezelf: eindelijk vrij,

thank God Almighty, I’m free at last."

Godzijdank, eindelijk ben ik vrij.

"What was that about," I’m saying. What was that about?

Wat was dit nou, vroeg ik me af, waar ging dit over?

It took me 100 miles to figure out that, in my heart, in me,

Ik had er 160 kilometer voor nodig om er achter te komen dat ik, diep in mijn hart,

I had become a prisoner.

een gevangene was geworden.

I was a prisoner and I needed to escape.

Ik was een gevangene en ik moest ontsnappen.

The prison that I was in was the fact that I did not drive

Mijn gevangenis was het feit dat ik geen auto reed

or use motorized vehicles.

of gebruik maakte van gemotoriseerde voertuigen.

Now how could that be?

Hoe was dat nou mogelijk?

Because when I started, it seemed very appropriate to me

In het begin leek het heel logisch

not to use motorized vehicles.

om geen gemotoriseerde voertuigen te gebruiken.

But the thing that was different

Maar wat er anders aan was,

was that every birthday, I asked myself about silence,

was dat ik op mijn verjaardag altijd vraagtekens zette bij mijn zwijgen,

but I never asked myself about my decision to just use my feet.

maar nooit bij mijn besluit om alles lopend te doen.

I had no idea I was going to become a U.N. Ambassador.

Ik had geen idee dat ik ambassadeur van de V.N. zou worden.

I had no idea I would have a Ph.D.

Ik had geen idee dat ik een doctorstitel zou halen.

And so I realized that I had a responsibility to more than just me,

Dus realiseerde ik me dat mijn verantwoordelijkheid niet alleen mezelf betrof

and that I was going to have to change.

en dat ik zou moeten veranderen.

You know, we can do it.

Je weet wel: we kunnen het!

I was going to have to change.

Ik zou moeten veranderen

And I was afraid to change,

en ik was er bang voor,

because I was so used to the guy who only just walked.

want ik was zo gewend aan die vent die alleen maar liep.

I was so used to that person that I didn’t want to stop.

Ik was zo gewend aan die persoon dat ik er niet mee wilde stoppen.

I didn’t know who I would be if I changed.

Ik wist niet wie ik zou zijn als ik veranderde.

But I know I needed to.

Maar ik wist dat het moest.

I know I needed to change, because it would be the only way

Ik wist dat ik moest veranderen, want het zou de enige manier zijn

that I could be here today.

om vandaag hier te kunnen zijn.

And I know that a lot of times

Ik weet dat we onszelf heel vaak

we find ourselves in this wonderful place where we’ve gotten to,

op een prachtige plek terecht zien komen,

but there’s another place for us to go.

terwijl een andere plek op ons wacht.

And we kind of have to leave behind the security of who we’ve become,

We moeten de veiligheid loslaten van wie we zijn geworden

and go to the place of who we are becoming.

en op weg gaan naar wie we gaan worden.

And so, I want to encourage you to go to that next place,

Ik wil jullie aanmoedigen om naar die volgende plek te gaan.

to let yourself out of any prison that you might find yourself in,

om jezelf te bevrijden uit elke gevangenis waarin je wellicht zit,

as comfortable as it may be, because we have to do something now.

hoe comfortabel die ook is, want we moeten nu iets doen.

We have to change now.

We moeten nu veranderen.

As our former Vice President said,

Zoals onze vroegere vice-president zei,

we have to become activists.

we moeten activisten worden.

So if my voice can touch you,

Dus als mijn stem je iets doet,

if my actions can touch you, if my being here can touch you,

als mij acties iets met je doen, als mijn aanwezigheid hier je raakt,

please let it be.

doe er dan iets mee.

And I know that all of you have touched me

Ik weet dat jullie allen mij hebben geraakt

while I’ve been here.

terwijl ik hier was.

So, let’s go out into the world

Dus, laten we de wereld intrekken

and take this caring, this love, this respect

en deze betrokkenheid, deze liefde, dit respect

that we’ve shown each other right here at TED,

dat we elkaar hebben laten zien hier bij TED,

and take this out into the world.

uitdragen in de wereld.

Because we are the environment,

Want wij zijn het milieu

and how we treat each other

en hoe we met elkaar omgaan

is really how we’re going to treat the environment.

is eigenlijk hoe we met het milieu zullen omgaan.

So I want to thank you for being here

Dus wil ik jullie bedanken voor je aanwezigheid

and I want to end this in five seconds of silence.

en eindigen met vijf seconden stilte.

Thank you.

Dank u.

(Applause)

(Applaus)