Bart Knols: Cheese, dogs and a pill to kill mosquitoes and end malaria

21,579 views ・ 2015-07-15

TED


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

00:00
Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast
0
0
7000
Vertaald door: Dineke Tuinhof Nagekeken door: Els De Keyser
00:12
(Mosquito buzzing)
1
12800
5866
(Een mug zoemt)
00:22
(Swat)
2
22040
1200
(Pats)
00:25
Gotcha.
3
25480
1150
Hebbes.
00:27
Mosquitoes.
4
27960
1200
Muggen. Ik haat ze.
00:29
I hate them.
5
29880
1200
Jullie ook?
00:32
Don't you?
6
32120
1200
00:33
That awful buzzing sound at night around your ears
7
33960
2616
Dat verschrikkelijke gezoem rond je oren 's nachts
00:36
that drives you absolutely crazy?
8
36600
1600
daar word je toch stapelgek van?
Weten dat ze een naald in je huid wil steken
00:39
Knowing that she wants to stick a needle in your skin
9
39280
2496
00:41
and suck out your blood?
10
41800
1200
en je bloed eruit wil zuigen. Dat is toch verschrikkelijk?
00:43
That's awful, right?
11
43520
1200
00:45
In fact, there's only one good thing I can think of when it gets to mosquitoes.
12
45280
4560
Ik kan eigenlijk maar één voordeel bedenken
waar het gaat om muggen.
00:51
When they fly into our bedroom at night,
13
51000
1920
Als ze 's avonds in onze slaapkamer vliegen
00:53
they prefer to bite my wife.
14
53800
1334
bijten ze liever mijn vrouw.
00:55
(Laughter)
15
55601
1215
00:56
But that's fascinating, right?
16
56840
1456
Dat is toch fascinerend?
00:58
Why does she receive more bites than I do?
17
58320
3440
Waarom wordt ze meer gebeten dan ik?
01:02
And the answer is smell,
18
62600
2416
Het antwoord is geur, de geur van haar lichaam.
01:05
the smell of her body.
19
65040
1200
Omdat we allemaal verschillend ruiken en stofjes produceren op onze huid
01:07
And since we all smell different and produce chemicals on our skin
20
67120
3856
die muggen aantrekken of afstoten,
01:11
that either attract or repel mosquitoes,
21
71000
2936
01:13
some of us are just more attractive than others.
22
73960
2680
zijn sommigen van ons gewoon lekkerder dan anderen.
01:17
So my wife smells nicer than I do, or I just stink more than she does.
23
77360
5240
Dus mijn vrouw ruikt lekkerder dan ik,
of ik stink meer dan zij.
01:23
Either way, mosquitoes find us in the dark by sniffing us out. They smell us.
24
83560
6216
Hoe dan ook, muggen vinden ons in het donker
door ons op te snuiven. Ze ruiken ons.
01:29
And during my PhD, I wanted to know exactly
25
89800
3296
Tijdens mijn promotieonderzoek wilde ik precies weten
welke chemische stoffen uit onze huid,
01:33
what chemicals from our skin African malaria mosquitoes use
26
93120
4080
Afrikaanse malaria-muggen gebruiken om ons 's nachts op te sporen.
01:37
to track us down at night.
27
97224
1240
Er is een hele reeks van verbindingen die ze gebruiken.
01:39
And there's a whole range of compounds that they do use.
28
99680
2640
01:42
And this was not going to be an easy task.
29
102760
2040
Dit ging geen gemakkelijke taak worden.
01:45
And therefore we set up various experiments.
30
105600
3040
Daarom hebben we verschillende experimenten opgezet.
Waarom hebben we deze experimenten gedaan?
01:49
Why did we set up these experiments?
31
109640
2176
01:51
Because half the world's population
32
111840
2296
Omdat de helft van de wereldbevolking het risico loopt
01:54
runs the risk of contracting a killer disease like malaria
33
114160
4296
een dodelijke ziekte als malaria op te lopen
01:58
through a simple mosquito bite.
34
118480
1560
via een simpele muggenbeet.
02:00
Every 30 seconds, somewhere on this planet,
35
120840
2416
Elke 30 seconden sterft er ergens op deze planeet
02:03
a child dies of malaria,
36
123280
2456
een kind aan malaria. Vanochtend zei Paul Levy,
02:05
and Paul Levy this morning, he was talking about the metaphor
37
125760
2896
hij had het over de metafoor van een 727 die op de Verenigde Staten crasht.
02:08
of the 727 crashing into the United States.
38
128680
2496
Nou, in Afrika gaat het om het equivalent van zeven jumbo 747's
02:11
Well, in Africa, we have the equivalent of seven jumbo 747s
39
131200
5656
02:16
crashing every day.
40
136880
1280
die dagelijks crashen.
02:19
But perhaps if we can attract these mosquitoes to traps,
41
139320
3295
Maar als we die muggen in vallen kunnen lokken,
02:22
bait it with our smell,
42
142639
1577
lokken met onze geur, dan kunnen we misschien de verspreiding van ziekten stoppen.
02:24
we may be able to stop transmission of disease.
43
144240
2920
lokken met onze geur, dan kunnen we misschien de verspreiding van ziekten stoppen.
Het was niet eenvoudig om deze puzzel op te lossen,
02:28
Now, solving this puzzle was not an easy thing,
44
148360
2216
02:30
because we produce hundreds of different chemicals on the skin,
45
150600
2976
omdat we honderden verschillende chemische stofjes op de huid produceren,
02:33
but we undertook some remarkable experiments
46
153600
2656
maar wij hebben een paar opmerkelijke experimenten uitgevoerd,
die ons hebben geholpen d eze puzzel heel snel op te lossen.
02:36
that managed us to resolve this puzzle very quickly indeed.
47
156280
3296
02:39
First, we observed that not all mosquito species
48
159600
3336
Ten eerste zagen we dat niet alle muggensoorten
02:42
bite on the same part of the body.
49
162960
1920
op hetzelfde deel van het lichaam bijten. Vreemd.
02:45
Strange.
50
165600
1216
02:46
So we set up an experiment
51
166840
1576
We zetten een experiment op
02:48
where we put a naked volunteer in a large cage,
52
168440
3357
waarbij wij een naakte vrijwilliger in een grote kooi legden,
02:51
(Laughter)
53
171821
1015
en in die kooi muggen loslieten
02:52
and in that cage, we released mosquitoes
54
172860
2436
02:55
to see where they were biting on the body of that person.
55
175320
2680
om te zien waar op het lichaam van de persoon ze beten.
02:58
And we found some remarkable differences.
56
178600
1960
We vonden enkele opmerkelijke verschillen.
03:01
On the left here you see the bites
57
181000
3016
Links hier zie je de beten
op deze persoon door de Nederlandse malariamug.
03:04
by the Dutch malaria mosquito on this person.
58
184040
2256
03:06
They had a very strong preference for biting on the face.
59
186320
2680
Ze hadden een zeer sterke voorkeur om in het gezicht te bijten.
03:09
In contrast, the African malaria mosquito
60
189840
2496
De Afrikaanse malariamug daarentegen
had een zeer sterke voorkeur voor de enkels en de voeten van deze persoon,
03:12
had a very strong preference for biting the ankles and feet of this person.
61
192360
5176
03:17
And that, of course, we should have known all along,
62
197560
2456
en dat hadden we allang moeten weten
03:20
because they're called mosqui-toes, you see?
63
200040
3136
ze heten immers muskie-teen, ziet u? (Gelach)
03:23
(Laughter)
64
203200
1336
03:24
That's right.
65
204560
1216
Dat klopt. (Applaus)
03:25
(Applause)
66
205800
2256
Dus gingen we ons richten op de geur van voeten,
03:28
And so we started focusing on the smell of feet ...
67
208080
4360
03:33
on the smell of human feet,
68
213240
1816
op de geur van menselijke voeten,
totdat wij op opmerkelijke uitspraak in de literatuur stuitten
03:35
until we came across a remarkable statement in the literature
69
215080
3736
03:38
that said that cheese smells after feet
70
218840
3776
namelijk dat kaas naar voeten ruikt
03:42
rather than the reverse.
71
222640
1600
in plaats van andersom. Daar daar eens over na.
03:44
Think of it.
72
224840
1456
03:46
And this triggered us to do a remarkable experiment.
73
226320
2429
Hierdoor aangezet deden we een opmerkelijk experiment.
03:48
We tried, with a tiny little piece of Limburger cheese,
74
228773
5043
We hebben geprobeerd, met een klein stukje Limburgse kaas,
die sterk naar voeten ruikt,
03:53
which smells badly after feet,
75
233840
1760
om Afrikaanse malariamuggen aan te trekken.
03:56
to attract African malaria mosquitoes.
76
236240
2136
03:58
And you know what? It worked.
77
238400
1880
En weet je wat? Het werkte.
Het werkte zelfs zo goed dat we nu een synthetisch mengsel hebben
04:01
In fact, it worked so well
78
241440
2976
04:04
that now we have a synthetic mixture of the aroma of Limburger cheese
79
244440
4536
van Limburger kaas-aroma, dat we in Tanzania gebruiken
04:09
that we're using in Tanzania
80
249000
1776
04:10
and has been shown there
81
250800
1216
en waar van is aangetoond is dat het twee tot drie keer aantrekkelijker is voor muggen
04:12
to be two to three times more attractive to mosquitoes than humans.
82
252040
3960
dan mensen.
04:16
Limburg, be proud of your cheese,
83
256760
3496
Limburg, wees trots op je kaas,
04:20
as it is now used in the fight against malaria.
84
260280
3136
want hij wordt nu gebruikt in de strijd tegen malaria.
04:23
(Applause)
85
263440
6258
(Applaus)
04:30
That's the cheese, just to show you.
86
270279
2120
Dat is de kaas, om te laten zien.
04:33
My second story is remarkable as well.
87
273399
2481
Mijn tweede verhaal is ook opmerkelijk.
04:36
It's about man's best friend. It's about dogs.
88
276720
2360
Het gaat om trouwe viervoeters: honden.
04:39
And I will show you how we can use dogs in the fight against malaria.
89
279960
3360
Ik zal u tonen
Hoe we honden kunnen gebruiken in de strijd tegen malaria.
04:44
One of the best ways of killing mosquitoes
90
284880
2856
Een van de beste manieren om muggen te doden
04:47
is not to wait until they fly around like adults
91
287760
3296
is om niet te wachten tot ze volwassen rondvliegen
en mensen bijten en ziekten overbrengen.
04:51
and bite people and transmit disease.
92
291080
1880
04:53
It's to kill them when they're still in the water as larvae.
93
293800
3400
Het gaat erom ze te doden als ze nog larven in het water zijn.
04:57
Why?
94
297920
1216
Waarom? Omdat ze net als de geheime dienst zijn.
04:59
Because they are just like the CIA.
95
299160
2360
05:02
In that pool of water, these larvae are concentrated.
96
302480
3976
In deze waterpoel zijn deze larven geconcentreerd.
05:06
They're all together there. They are immobile.
97
306480
2656
Ze zijn allemaal bij elkaar. Ze bewegen niet.
05:09
They can't escape from that water.
98
309160
1656
Ze kunnen niet ontsnappen uit het water. Ze kunnen niet vliegen.
05:10
They can't fly.
99
310840
1576
05:12
And they're accessible.
100
312440
2696
En ze zijn toegankelijk. Je kunt eigenlijk naar die poel lopen
05:15
You can actually walk up to that pool and you can kill them there, right?
101
315160
4040
en ze daar doden, toch?
05:20
So the problem that we face with this
102
320120
3616
Ons probleem is dat
05:23
is that, throughout the landscape, all these pools of water with the larvae,
103
323760
3896
deze poelen van water met larven erin
05:27
they are scattered all over the place,
104
327680
1976
ver verspreid zijn over het landschap,
05:29
which makes it very hard for an inspector like this
105
329680
3216
wat het voor een bestrijder moeilijk maakt
05:32
to actually find all these breeding sites and treat them with insecticides.
106
332920
3560
om al die kweekvijvers te vinden en met insecticiden te behandelen.
Vorig jaar hebben we heel hard nagedacht,
05:37
And last year we thought very, very hard, how can we resolve this problem?
107
337040
4200
hoe we dit probleem kunnen oplossen? Totdat we ons realiseerden
05:41
Until we realized that just like us -- we have a unique smell --
108
341960
4456
dat net zoals wij een unieke geur hebben,
muggenlarven ook een zeer unieke geur hebben.
05:46
mosquito larvae also have a very unique smell.
109
346440
3280
05:50
And so we set up another crazy experiment,
110
350480
2176
Dus zetten we nog een gek experiment op,
05:52
because we collected the smell of these larvae,
111
352680
2336
omdat we de geur van deze larven hadden verzameld,
op stukjes stof zetten, en toen iets bijzonders deden.
05:55
put it on pieces of cloth, and then did something very remarkable.
112
355040
3280
05:58
Here we have a bar with four holes
113
358960
2416
Hier is een balk met vier gaten
06:01
and we put the smell of these larvae in the left hole.
114
361400
2776
en de geur van de larven stoppen we in het linkergat.
06:04
Oh, that was very quick.
115
364200
1216
Ooh, dat was snel.
06:05
And then you see the dog. It's called Tweed. It's a border collie.
116
365440
3136
Daar is de hond. Hij heet Tweed. Het is een border collie.
Hij onderzoekt deze gaten, en daar heeft hij het al.
06:08
He's examining these holes and now he's got it already.
117
368600
2616
Hij gaat terug om de andere gaten te controleren,
06:11
He's going back to check the control holes again,
118
371240
2336
06:13
but he's coming back to the first one,
119
373600
1856
maar hij komt terug bij de eerste,
en nu neemt hij die geur in zich op,
06:15
and now he's locking into that smell,
120
375480
1816
06:17
which means that now, we can use dogs with these inspectors
121
377320
3616
wat betekent dat we nu honden kunnen gebruiken
samen met de bestrijders om de kweekvijvers
06:20
to much better find the breeding sites of mosquitoes in the field,
122
380960
3216
van de muggen beter te kunnen vinden,
06:24
and therefore have a much bigger impact on malaria.
123
384200
2400
om zo malaria beter te bestrijden.
06:27
This lady is Ellen van der Zweep.
124
387320
1616
Deze dame is Ellen van der Zweep, een van de beste hondentrainers in de wereld,
06:28
She's one of the best dog trainers in the world,
125
388960
2239
en ze is van mening dat we veel meer kunnen doen.
06:31
and she believes that we can do a lot more.
126
391223
2040
Omdat we ook weten dat mensen die drager zijn van malariaparasieten
06:34
Since we also know that people that carry malaria parasites
127
394160
3456
06:37
smell different compared to people that are uninfected,
128
397640
2856
anders ruiken dan mensen die niet geïnfecteerd zijn,
06:40
she's convinced that we can train dogs to find people that carry the parasite.
129
400520
4400
is ze ervan overtuigd dat we honden kunnen trainen
op het vinden van mensen die de parasiet dragen.
06:46
That means that in a population where malaria has gone down all the way
130
406800
3416
Dat betekent dat in een bevolking waar malaria
sterk is afgenomen, en er nog een paar mensen met parasieten over zijn,
06:50
and there's few people remaining with parasites,
131
410240
2416
06:52
that the dogs can find these people,
132
412680
1736
de honden deze mensen kunnen vinden,
06:54
we can treat them with antimalarial drugs and give the final blow to malaria.
133
414440
3896
om ze te behandelen met anti-malariamiddelen, zodat we malaria de doodssteek te geven.
06:58
Man's best friend in the fight against malaria.
134
418360
2280
Honden in de strijd tegen malaria.
Mijn derde verhaal is misschien nog opmerkelijker,
07:02
My third story is perhaps even more remarkable ...
135
422080
2366
en wordt vandaag voor het eerst openbaar gemaakt.
07:05
and, I should say, has never been shown to the public until today.
136
425280
3476
07:08
(Audience cheers)
137
428780
1001
07:09
Yeah.
138
429805
1200
Ja.
07:11
It's a crazy story, but I believe it's perhaps the best and ultimate revenge
139
431760
4976
Het is een vreemd verhaal, maar ik denk wel de beste
en ultieme wraak tegen muggen ooit.
07:16
against mosquitoes ever.
140
436760
1200
07:18
In fact, people have told me
141
438440
1496
Mensen hebben mij zelfs gezegd dat zij het nu leuk zullen vinden
07:19
that now they will enjoy being bitten by mosquitoes.
142
439960
3480
om door muggen te worden gebeten.
07:24
And the question of course is,
143
444520
1536
De vraag is natuurlijk, hoe komt iemand ertoe
07:26
what would make someone enjoy being bitten by mosquitoes?
144
446080
3160
het leuk te vinden om door muggen gebeten te worden?
07:29
And the answer I have right here ...
145
449800
2320
Het antwoord
heb ik hier in mijn zak,
07:33
in my pocket --
146
453080
1442
07:34
(Laughter)
147
454546
1001
07:35
if I get it.
148
455571
1200
als ik erbij kan.
07:37
It's a tablet.
149
457960
1200
Het is een tablet, een eenvoudige tablet
07:40
A simple tablet,
150
460000
1216
07:41
and when I take it with water ...
151
461240
2360
en als ik die met water inneem,
07:44
it does miracles.
152
464480
1600
doet hij wonderen.
07:48
Thank you.
153
468960
1280
Dank u.
(Drinkt)
07:56
Now, let me show you how this works.
154
476360
2920
Nu wil ik je laten zien hoe dit werkt.
07:59
Here in this box, I have a cage
155
479960
2720
Hier in deze kist zit een kooi
met honderden hongerige
08:04
with several hundred hungry female mosquitoes ...
156
484014
6978
vrouwelijke muggen
08:11
(Laughter)
157
491016
1280
08:12
that I'm just about to release.
158
492320
2456
die ik zo zal loslaten (Gelach)
08:14
(Laughter)
159
494800
1776
08:16
Just kidding, just kidding.
160
496600
1341
Geintje, geintje.
08:17
(Laughter)
161
497965
1371
08:19
What I'm going to show you is, I'm gonna stick my arm into it
162
499360
3056
Wat ik ga laten zien, is dat ik mijn arm erin doe
08:22
and I will show you how quickly they will bite.
163
502440
2280
en zal laten zien hoe snel ze bijten.
Daar gaan we.
08:25
There we go.
164
505480
1200
Maak je geen zorgen, ik doe dit de hele tijd in het lab.
08:27
Don't worry, I do this all the time in the lab.
165
507480
2191
08:30
There we go.
166
510320
1200
Daar gaan we. Oke.
08:32
OK.
167
512560
1200
08:34
Now, on the video --
168
514240
2000
Hier op de video,
08:37
on the video here,
169
517320
1816
08:39
I'm going to show you exactly the same thing,
170
519160
2136
ga ik precies hetzelfde laten zien,
behalve dat de video is opgenomen
08:41
except that what I'm showing you on the video
171
521320
2136
08:43
happened one hour after I took the tablet.
172
523480
2800
een uur nadat ik de tablet nam.
08:46
Have a look.
173
526799
1201
Kijk maar. Dat werkt niet. Oke. Sorry.
08:48
That doesn't work.
174
528720
1216
08:49
OK. Sorry about that.
175
529960
1199
08:51
I'm sticking in my arm, I'm giving them a big juicy blood meal,
176
531600
2976
Ik stop mijn arm erin, ik geef ze een sappig,
08:54
I'm shaking them off, and we follow them through time
177
534600
2496
bloedmaal, ik schud ze van me af, en na verloop van tijd
worden deze muggen heel, heel ziek,
08:57
to see these mosquitoes get very, very sick indeed,
178
537120
2496
08:59
here shown in fast motion.
179
539640
1520
hier snel vertoond,
09:01
And three hours later, what we see at the bottom of the cage
180
541920
3936
en drie uur later zien we op de bodem van de kooi
dode muggen,
09:05
is dead mosquitoes ...
181
545880
1200
heel dode muggen, en ik zeg, dames en heren,
09:08
very dead mosquitoes.
182
548000
1960
09:10
And I'm going to say, ladies and gentlemen,
183
550800
2016
09:12
we have swapped the cards with mosquitoes.
184
552840
2000
we hebben stuivertje gewisseld met de muggen.
09:14
They don't kill us. We kill them.
185
554864
3552
Ze doden ons niet. We doden hen.
09:18
(Applause)
186
558440
7000
(Applaus)
Denk — (Gelach) —
09:27
Now --
187
567640
1200
09:29
(Laughter)
188
569960
3176
09:33
Maastricht, be prepared.
189
573160
1520
Maastricht, let op.
Denk aan wat we hiermee kunnen doen.
09:35
Now, think of what we can do with this.
190
575400
1896
09:37
We can actually use this to contain outbreaks
191
577320
2136
We kunnen dit gebruiken om uitbraken
09:39
of mosquito-born diseases, of epidemics, right?
192
579480
3080
van door muggen overgebrachte ziekten te bestrijden.
Sterker nog, bedenk wat er zou gebeuren als,
09:43
And better still, imagine what would happen
193
583160
2016
in een zeer groot gebied, iedereen dit middel zou nemen,
09:45
if, in a very large area, everyone would take these drugs, for just three weeks.
194
585200
4200
gedurende drie weken.
09:49
That would give us an opportunity
195
589920
1616
Dat zou ons een kans geven om malaria
09:51
to actually eliminate malaria as a disease.
196
591560
2120
daadwerkelijk uit te roeien.
Dus kaas, honden en een pil om muggen te doden.
09:54
So cheese, dogs and a pill to kill mosquitoes.
197
594360
3936
09:58
That's the kind of out-of-the-box science that I love doing ...
198
598320
2960
Dat is het soort van out-of-the-box-wetenschap dat ik graag doe,
om de mensheid beter te maken,
10:02
for the betterment of mankind,
199
602160
1976
10:04
but especially for her,
200
604160
1616
maar vooral voor haar, zodat zij kan opgroeien
10:05
so that she can grow up in a world without malaria.
201
605800
3896
in een wereld zonder malaria. Bedankt. (Applaus)
10:09
Thank you.
202
609720
1216
10:10
(Applause)
203
610960
1381
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7