A shark-deterrent wetsuit (and it's not what you think) | Hamish Jolly

405,649 views ・ 2014-04-23

TED


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Dick Stada Nagekeken door: Axel Saffran
Een wetenschappelijke doorbraak
00:13
Scientific breakthrough,
0
13202
1509
00:14
the kind that can potentially save lives,
1
14711
2613
van het soort dat levens kan redden,
00:17
can sometimes be lying right out in the open
2
17324
2064
ligt soms zomaar klaar
00:19
for us to discover,
3
19388
1562
om ontdekt te worden.
00:20
in the evolved, accumulated body
4
20950
2206
Bijvoorbeeld in de verzameling van menselijke anekdotes,
00:23
of human anecdote, for example,
5
23156
2592
00:25
or in the time-tested adaptations
6
25748
2026
of in de geëvolueerde aanpassingen
00:27
that we observe in the natural world around us.
7
27774
3462
die we in de natuur rondom ons zien.
00:31
Science starts with observation,
8
31236
2620
Wetenschap begint met waarnemen.
00:33
but the trick is to identify the patterns and signatures
9
33856
3396
De truc is om de patronen en handtekeningen te zien
00:37
that we might otherwise dismiss
10
37252
1945
die we anders misschien zouden afwijzen
00:39
as myth or coincidence,
11
39197
1867
als mythe of als toeval,
00:41
isolate them, and test them with scientific rigor.
12
41064
3853
en ze te isoleren en grondig te testen met wetenschappelijke precisie.
00:44
And when we do, the results will often surprise.
13
44917
4058
Als we dat doen, zijn de resultaten vaak verrassend.
00:48
Western Australia has had a particular problem
14
48975
1880
West-Australië had een probleem
00:50
with shark attacks over the last three years,
15
50855
3215
met haai-aanvallen in de laatste drie jaar,
00:54
unfortunately and tragically culminating
16
54070
2181
met als trieste hoogtepunt:
00:56
in five fatal shark attacks in a 10-month period
17
56251
3080
vijf aanvallen gedurende 10 maanden.
00:59
during that time.
18
59331
1760
Maar West-Australië staat niet op zichzelf.
01:01
But Western Australia is not alone in this.
19
61091
2129
01:03
The incident of shark engagements on humans
20
63220
2905
Ongelukken met ontmoetingen tussen haaien en mensen
01:06
is escalating worldwide.
21
66125
2344
nemen mondiaal toe.
01:08
And so it's not surprising, perhaps,
22
68469
1744
Het is daarom niet verwonderlijk
01:10
that in July of this year,
23
70213
1643
dat in juli van dit jaar,
01:11
Shark Attack Mitigation Systems in collaboration
24
71856
2479
Shark Attack Mitigation Systems,
samen met het Oceaan-instituut van de Universiteit van West-Australië
01:14
with the University of Western Australia Oceans Institute
25
74335
3064
01:17
made an announcement which captured the attention
26
77399
2774
een aankondiging deed die de aandacht kreeg
01:20
of the worldwide media and of ocean users
27
80173
2236
van media en oceaangebruikers over de hele wereld.
01:22
worldwide,
28
82409
1791
Het ging over de ontwikkeling van een techniek
01:24
and that was around the development of technology
29
84200
1731
01:25
to mitigate or reduce the risk of shark attack
30
85931
2641
om het risico van haai-aanvallen te verminderen,
01:28
based on the science of what sharks can see.
31
88572
3148
gebaseerd op het feit wat haaien kunnen zien.
01:31
And I have for you today
32
91720
1589
Ik vertel vandaag over die toer
01:33
the story of that journey,
33
93309
1867
01:35
but also the notion that science can be
34
95176
2340
maar ook over het begrip dat wetenschap
01:37
as powerful as a translator
35
97516
2465
even sterk kan zijn in het vertalen
01:39
as it can be for invention.
36
99981
3359
als in het uitvinden.
01:43
When we began this process,
37
103340
1706
Toen we dit zoekproces begonnen,
01:45
we were looking, it was about three years ago,
38
105046
3182
was het drie jaar geleden
01:48
and we'd just had the first two fatal shark attacks
39
108228
3422
en we hadden net de eerste twee dodelijke haai-aanvallen gehad
01:51
in Western Australia,
40
111650
1771
in West-Australië.
01:53
and by chance, in a previous role,
41
113421
2207
Toevallig was ik voor mijn vorige functie
01:55
I happened to be having dinner with Harry Butler.
42
115628
2923
eens uit eten geweest met Harry Butler,
01:58
Now Harry Butler, who most Australians would know is a famous naturalist,
43
118551
3707
die veel Australiërs kennen als beroemd natuurliefhebber.
Hij bracht veel tijd door in een maritieme omgeving.
02:02
had spent a lot of time in the marine environment.
44
122258
2335
02:04
Harry Butler is a precursor, if you like,
45
124593
2106
Hij is de voorloper, als je wilt,
02:06
to the late Steve Irwin.
46
126699
1911
van wijlen Steve Irwin.
02:08
When I asked him about
47
128610
1311
Toen ik hem vroeg
02:09
what the solution to the problem might be,
48
129921
3298
wat de oplossing kon zijn voor het probleem,
02:13
the answer was quite surprising.
49
133219
1512
was zijn antwoord verrasssend.
02:14
He said, "Take a black wetsuit,
50
134731
1875
Hij zei: "Neem een zwarte wetsuit,
02:16
band it in yellow stripes like a bumblebee,
51
136606
2765
zet er gele strepen op zoals bij een hommel,
02:19
and you'll be mimicking the warning systems
52
139371
2288
en je bootst het waarschuwingssysteem na
02:21
of most marine species."
53
141659
2309
van de meeste zeedieren."
02:23
I didn't think about that much at the time,
54
143968
1898
Ik dacht daar toen niet zo over na.
02:25
and it wasn't until the next three fatal shark attacks happened,
55
145866
3590
Pas na nog eens drie dodelijke haai-aanvallen
02:29
and it caused me to think,
56
149456
1434
bedacht ik dat er misschien
02:30
maybe there's some merit to this idea.
57
150890
2131
toch iets in zijn idee kon zitten.
02:33
And I turned to the web
58
153021
1465
Ik keek op internet of ik aanknopingspunten kon vinden.
02:34
to see if there might be some clues.
59
154486
2255
02:36
And it turns out the web is awash
60
156741
2277
Het blijkt dat het internet vol zit
02:39
with this sort of evidence that supports
61
159018
2396
met feiten die deze denkwijze ondersteunen.
02:41
this sort of thinking.
62
161414
1562
02:42
So biologically, there are plenty of species
63
162976
1984
Biologisch gezien zijn er veel soorten
02:44
that display banding or patterns, warning patterns,
64
164960
2596
die strepen hebben of waarschuwingspatronen,
02:47
to either be cryptical in the water
65
167556
1702
om verwarring te zaaien in het water
02:49
or warn against being attacked,
66
169258
2584
of om te waarschuwen tegen aanvallen.
02:51
not the least of which is the pilot fish
67
171842
2113
Niet de minste is het loodsmannetje
02:53
which spends a big slab of its life
68
173955
2156
die een groot deel van zijn leven
02:56
around the business end of a shark.
69
176111
2279
in de buurt van een haaienbek vertoeft.
02:58
On the human side, Walter Starck, an oceanographer,
70
178390
3091
Wat mensen betreft, beschildert Walter Starck, oceanograaf,
03:01
has been painting his wetsuit since the 1970s,
71
181481
2862
zijn wetsuit sinds de jaren 70.
03:04
and anthropologically,
72
184343
1622
En antropologisch:
03:05
Pacific island tribes painted themselves in bands
73
185965
3630
stammen uit Oceanië verven zichzelf met strepen
03:09
in a sea snake ceremony
74
189595
1781
tijdens een zeeslangenceremonie
03:11
to ward off the shark god.
75
191376
2594
om de haaiengod af te weren.
03:13
So what's going on here?
76
193970
1442
Wat is er hier aan de hand?
03:15
Is this an idea lying wide out in the open
77
195412
2878
Ligt dit idee zomaar voor ons klaar
03:18
for us to consider and define?
78
198290
3131
om te kunnen gaan bestuderen?
03:21
We know that sharks use a range of sensors
79
201421
4369
We weten dat haaien een aantal zintuigen gebruiken
03:25
when they engage, particularly for attack,
80
205790
3372
bij interactie, vooral voor de aanval.
03:29
but the sight sensor is the one that they use
81
209162
1960
Maar met hun ogen identificeren ze hun prooi,
03:31
to identify the target, and particularly
82
211122
1564
03:32
in the last number of meters before the attack.
83
212686
3734
vooral in de laatste meters voordat ze aanvallen.
03:36
It makes sense to pay attention to the biological anecdote
84
216420
2958
Het is zinvol om te kijken naar dit biologische verhaal,
03:39
because that's time-tested evolution
85
219378
1852
omdat het evolutionair is bewezen
03:41
over many millennia.
86
221230
2473
gedurende vele duizenden jaren.
03:43
But isn't human anecdote also an evolution of sorts,
87
223703
3477
Maar zijn menselijke anekdotes niet ook een soort evolutie?
03:47
the idea that there's a kernel of truth
88
227180
1731
Het idee dat er wat in zit
03:48
thought to be important,
89
228911
1592
dat van belang wordt geacht,
03:50
passed down from generation to generation,
90
230503
3285
doorgegeven van generatie op generatie,
03:53
so that it actually ends up shaping human behavior?
91
233788
3315
zodat het uiteindelijk het menselijk gedrag vormt?
03:57
I wanted to test this idea.
92
237103
1660
Ik wilde dat idee testen.
03:58
I wanted to put some science
93
238763
1218
Ik wilde wetenschap toevoegen aan dit anekdotische bewijs.
03:59
to this anecdotal evidence,
94
239981
2336
04:02
because if science could support this concept,
95
242317
1956
Als wetenschap het kon ondersteunen,
04:04
then we might have at least part of the solution
96
244273
2095
dan hadden we al deels
de oplossing voor haaiaanvallen
04:06
to shark attack right under our very nose.
97
246368
3058
voor onze neus liggen.
04:09
To do that, I needed some experts
98
249426
1795
Om dat te doen had ik experts nodig
04:11
in shark vision and shark neurology,
99
251221
1853
in zicht en neurologie van haaien.
04:13
and a worldwide search, again,
100
253074
1809
Een mondiale zoektocht leidde nogmaals
04:14
led to the University of W.A.
101
254883
1439
naar de Universiteit van West-Australië en het Oceans Institute.
04:16
on the doorstep here, with the Oceans Institute.
102
256322
2403
04:18
And professor Nathan Hart and his team
103
258725
2597
Professor Nathan Hart en zijn team
04:21
had just written a paper which tells us,
104
261322
2660
hadden net in een proefschrift bevestigd
04:23
confirms that predatory sharks see
105
263982
2352
dat jagende haaien zien
04:26
in black and white, or grayscale.
106
266334
2863
in zwart-wit oftewel grijstinten.
04:29
So I called up Nathan,
107
269197
1803
Ik belde toen Nathan een beetje schaapachtig over het idee,
04:31
a little bit sheepishly, actually, about this idea
108
271000
1866
04:32
that maybe we could use these patterns and shapes
109
272866
1881
dat we wellicht patronen en vormen konden gebruiken
04:34
to produce a wetsuit to try and mitigate the risk of shark attack,
110
274747
3506
om een wetsuit te maken om haaiaanvallen te verminderen.
04:38
and fortunately, he thought that was a good idea.
111
278253
2172
Gelukkig vond hij dat een goed idee.
04:40
So what ensued is a collaborative bit of research
112
280425
2462
Er volgde gezamenlijk onderzoek
04:42
supported by the West Australian State Government.
113
282887
2624
gesteund door de West-Australische overheid.
04:45
And we did three key things.
114
285511
2559
We deden drie belangrijke dingen.
04:48
The first is that we mapped the characteristics,
115
288070
2720
Ten eerste legden we de karakteristieken vast,
04:50
the physical characteristics of the eyes
116
290790
2020
de lichamelijke kenmerken van de ogen
04:52
of the three main predatory sharks,
117
292810
1938
van de drie belangrijke jagende haaien:
04:54
so the great white, tiger and bull shark.
118
294748
3718
de witte haai, de tijgerhaai en de stierhaai.
04:58
We did that genetically
119
298466
1554
Dat deden we zowel genetisch als anatomisch.
05:00
and we did that anatomically.
120
300020
2900
05:02
The next thing we did was to understand,
121
302920
1842
We probeerden vervolgens te begrijpen,
05:04
using complex computer modeling,
122
304762
1435
met complexe computermodellen,
05:06
what that eye can see
123
306197
2054
wat zo'n oog kan zien
05:08
at different depths, distances,
124
308251
1769
op verschillende dieptes, afstanden,
05:10
light conditions, and water clarity in the ocean.
125
310020
4241
lichtomstandigheden, en helderheid in de oceaan.
05:14
And from there, we were able to pinpoint
126
314261
1190
En daarmee konden we twee eigenschappen aanwijzen:
05:15
two key characteristics:
127
315451
1800
05:17
what patterns and shapes would present the wearer
128
317251
3033
welke patronen of vormen konden de drager
05:20
as hidden or hard to make out in the water, cryptic,
129
320284
3232
bijna of helemaal onzichtbaar maken in het water
05:23
and what patterns and shapes might provide
130
323516
1496
en welke patronen en vormen leveren het grootste contrast,
05:25
the greatest contrast but provide the greatest
131
325012
2921
maar zorgen ook dat het profiel uiteen valt
05:27
breakup of profile
132
327933
1457
05:29
so that that person wasn't confused for shark prey
133
329390
3644
zodat de persoon niet verward wordt
met een prooi of voedsel.
05:33
or shark food.
134
333034
2353
05:35
The next thing we needed to do was to convert this
135
335387
2192
Toen brachten we dit over
05:37
into wetsuits that people might actually wear,
136
337579
2749
naar wetsuits die men echt kan dragen,
05:40
and to that end, I invited Ray Smith,
137
340328
2622
en daartoe nodigde ik Ray Smith uit,
05:42
a surfer, industrial designer, wetsuit designer,
138
342950
3230
surfer, industrieel ontwerper, wetsuitontwerper,
05:46
and in fact the guy that designed the original Quiksilver logo,
139
346180
2362
de man die het Quiksilver-logo ontwierp,
05:48
to come over and sit with the science team
140
348542
2285
om zich bij het wetenschapsteam te voegen
05:50
and interpret that science
141
350827
3596
om wetenschap te vertalen
05:54
into aesthetic wetsuits that people might actually wear.
142
354423
3142
in esthetische wetsuits die mensen konden gaan dragen.
05:57
And here's an example of one of the first drawings.
143
357565
2456
Dit is een van de eerste schetsen.
06:00
So this is what I call a "don't eat me" wetsuit.
144
360021
3004
Dit noem ik een 'eet-me-niet-op-wetsuit'.
06:03
So this takes that banding idea,
145
363025
4269
Hij heeft dat idee van die strepen
06:07
takes that banding idea, it's highly visible,
146
367294
2586
die heel goed zichtbaar zijn.
06:09
provides a highly disruptive profile,
147
369880
2005
Hij heeft een storend profiel,
06:11
and is intended to prevent the shark
148
371885
1827
en is bedoeld om haaien te laten denken
06:13
from considering that you would be ordinary food,
149
373712
2668
dat je niet gewoon voedsel bent,
06:16
and potentially even create confusion for the shark.
150
376380
3346
en het kan de haai zelfs verwarren.
06:19
And this one's configured to go with a surfboard.
151
379726
3775
Hij hoort bij een surfplank.
06:23
You can see that dark, opaque panel on the front,
152
383501
2613
Je ziet dat donkere deel aan de voorkant.
06:26
and it's particularly better for the surface,
153
386114
2727
Het is vooral aan het oppervlak beter,
06:28
where being backlit and providing a silhouette
154
388841
2848
waar tegenlicht het moeilijk maakt een silhouet te creëren.
06:31
is problematic.
155
391689
1612
06:33
Second iteration is the cryptic wetsuit,
156
393301
2908
Het tweede resultaat is de 'cryptische' wetsuit,
06:36
or the one which attempts to hide the wearer
157
396209
1611
die de drager moet verstoppen
06:37
in the water column.
158
397820
1490
in het water.
06:39
There are three panels on this suit,
159
399310
1690
Hij heeft drie vlakken.
06:41
and in any given conditions,
160
401000
1624
In elke houding
06:42
one or more of those panels
161
402624
1355
passen een of meer vlakken
06:43
will match the reflective spectra of the water
162
403979
2590
bij de reflectie van het water
06:46
so as to disappear fully or partially,
163
406569
2599
zodat het deels of volledig verdwijnt,
06:49
leaving the last panel or panels
164
409168
2192
en de overgebleven vlakken
06:51
to create a disruptive profile in the water column.
165
411360
2887
een vervormd profiel in het water creëren.
06:54
And this one's particularly well-suited
166
414247
2165
Deze is erg geschikt om te duiken,
06:56
to the dive configuration,
167
416412
2447
06:58
so when you're deeper under the water.
168
418859
3068
dus als je dieper in het water bent.
07:01
So we knew that we had
169
421927
1710
We wisten dat we goed bezig waren.
07:03
some really solid science here.
170
423637
1770
07:05
We knew, if you wanted to stand out,
171
425407
1626
We wisten: als je wilt opvallen,
07:07
you needed to look stripy,
172
427033
1172
moet je strepen hebben,
07:08
and we knew if you wanted to be cryptic,
173
428205
1424
en om raadselachtig te zijn,
07:09
you needed to look like this.
174
429629
1552
moest je er zo uitzien.
07:11
But the acid test is always going to be,
175
431181
1826
Maar de lakmoesproef is altijd,
hoe haaien echt reageren
07:13
how would sharks really behave
176
433007
1332
07:14
in the context of these patterns and shapes.
177
434339
2731
op deze patronen en vormen.
07:17
And testing to simulate a person in a wetsuit
178
437070
3311
Testen met iemand in een wetsuit
07:20
in the water with a predatory shark
179
440381
1548
in het water met een roofhaai
07:21
in a natural environment
180
441929
1366
in zijn natuurlijke omgeving
07:23
is actually a lot harder than you might think.
181
443295
1952
is veel moeilijker dan je zou denken.
07:25
(Laughter)
182
445247
3351
(Gelach)
07:28
So we have to bait the rig,
183
448598
2566
We moeten dus een tuig met aas maken,
07:31
because we need to get the statistical number
184
451164
1544
omdat we een statistisch aantal moeten hebben
07:32
of samples through to get the scientific evidence,
185
452708
3024
om wetenschappelijk bewijs te krijgen
07:35
and by baiting the rig,
186
455732
789
en door ze te lokken
07:36
we're obviously changing shark behavior.
187
456521
2229
beïnvloeden we het gedrag.
07:38
We can't put humans in the water.
188
458750
1817
Het kan niet met mensen.
07:40
We're ethically precluded from even using
189
460567
2886
Ethisch is het zelfs uitgesloten
07:43
humanoid shapes and baiting them up in the water.
190
463453
2647
om menselijke vormen te gebruiken om ze te lokken.
07:46
But nevertheless, we started the testing process
191
466100
2272
Niettemin begonnen we het testproces
07:48
in January of this year,
192
468372
1848
in januari van dit jaar,
07:50
initially with tiger sharks
193
470220
1136
eerst met tijgerhaaien
07:51
and subsequently with great white sharks.
194
471356
3339
en vervolgens met witte haaien.
07:54
The way we did that
195
474695
1435
We deden dat
07:56
was to get a perforated drum which is full of bait,
196
476130
4755
door een vat met gaatjes vol te gooien met aas,
08:00
wrap it in a neoprene skin,
197
480885
1896
er een neopreen laag omheen te doen,
08:02
and then run two stereo underwater cameras
198
482781
2563
en het dan op te nemen met twee stereocamera's
08:05
to watch how the shark actually engages with that rig.
199
485344
3349
om zo te zien hoe de haai zich bezighoudt met dat tuig.
08:08
And because we use stereo,
200
488693
1688
Omdat we stereo gebruiken,
08:10
we can capture all the statistics on how big the shark is,
201
490381
2792
krijgen we alle statistieken over de maat van de haai,
08:13
what angle it comes in at, how quickly it leaves,
202
493173
2256
in welke hoek hij komt, hoe snel hij weggaat,
08:15
and what its behavior is
203
495429
1856
en wat zijn gedrag is
08:17
in an empirical rather than a subjective way.
204
497285
3206
op een meer empirische dan subjectieve manier.
08:20
Because we needed to preserve the scientific method,
205
500491
2488
Om de wetenschappelijke methode in ere te houden,
08:22
we ran a control rig
206
502979
1698
gebruikten we een vergelijkingstuig
08:24
which was a black neoprene rig
207
504677
3712
dat van zwart neopreen was,
08:28
just like a normal black wetsuit
208
508389
1809
net als een normale wetsuit
08:30
against the, what we call,
209
510198
1479
naast het tuig met de zogenaamde SAMS-technologie.
08:31
SAMS technology rig.
210
511677
2128
08:33
And the results were not just exciting,
211
513805
2728
De resultaten waren niet alleen spannend
08:36
but very encouraging,
212
516533
1438
maar zijn ook bemoedigend,
08:37
and today I would like to just give you a snapshot
213
517971
2548
en vandaag wil ik je heel kort
08:40
of two of those engagements.
214
520519
3662
twee van die ontmoetingen laten zien.
Hier hebben we een tijgerhaai van vier meter,
08:44
So here we've got a four-meter tiger shark
215
524181
2120
08:46
engaging the black control rig,
216
526301
3087
die het zwarte vergelijkingstuig nadert,
08:49
which it had encountered about
217
529388
1341
die hij ongeveer anderhalve minuut eerder ontdekt heeft.
08:50
a minute and a half before.
218
530729
3960
09:11
Now that exact same shark had engaged,
219
551780
2430
Diezelfde haai had ook
09:14
or encountered this SAMS rig,
220
554210
1830
het SAMS-tuig gevonden.
09:16
which is the Elude SAMS rig,
221
556040
1612
Dat is het Elude SAMS-tuig.
09:17
about eight minutes before,
222
557652
1179
Acht minuten eerder.
09:18
and spent six minutes circling it, hunting for it,
223
558831
3143
Hij cirkelde er zes minuten omheen,
09:21
looking for what it could smell and sense but not see,
224
561974
2805
en joeg op wat hij kon ruiken en voelen,
maar niet kon zien.
09:24
and this was the final engagement.
225
564779
2472
Dit was de laatste benadering.
09:29
Great white sharks are more confident than the tigers,
226
569734
2953
Witte haaien zijn zelfverzekerder dan tijgers.
09:32
and here you see great white shark
227
572687
2048
Hier zie je een witte haai het vergelijkingstuig naderen,
09:34
engaging a control rig,
228
574735
1407
09:36
so a black neoprene wetsuit,
229
576142
1833
een zwarte neopreen wetsuit.
09:37
and going straight to the bottom,
230
577975
1584
Hij gaat recht naar de bodem,
09:39
coming up
231
579559
2551
komt weer omhoog,
09:42
and engaging.
232
582110
3037
en pakt hem.
09:46
In contrast to the SAMS technology rig,
233
586257
2683
In tegenstelling tot het SAMS-tuig.
09:48
this is the banded one,
234
588940
1469
Dat is de gestreepte.
09:50
where it's more tactile,
235
590409
1941
Hier tast hij meer af,
09:52
it's more investigative,
236
592350
1510
is onderzoekend.
09:53
it's more apprehensive,
237
593860
1634
Hij vertrouwt de zaak minder
09:55
and shows a reluctance to come straight in and go.
238
595494
4005
en gaat er met tegenzin recht opaf.
10:08
(Applause)
239
608297
7303
(Applaus)
10:18
So, it's important for us that all the testing is done independently,
240
618601
4276
Het is voor ons belangrijk dat alle tests onafhankelijk gebeuren.
10:22
and the University of W.A. is doing the testing.
241
622877
2318
De University of W.A. doet de tests.
10:25
It'll be an ongoing process.
242
625195
1752
Het is een voortdurend proces.
10:26
It's subject to peer review and subject to publication.
243
626947
2409
Het wordt collegiaal getoetst en gepubliceerd.
10:29
It's so important that this concept
244
629356
2343
Het is erg belangrijk
10:31
is led with the science.
245
631699
1798
dat het wetenschappelijk gebeurt.
10:33
From the perspective of Shark Attack Mitigation Systems,
246
633497
2244
Shark Attack Mitigation Systems is een biotechnologisch licentiebedrijf.
10:35
we're a biotechnology licensing company,
247
635741
2405
10:38
so we don't make wetsuits ourselves.
248
638146
2287
We maken dus niet zelf wetsuits.
10:40
We'll license others to do that.
249
640433
2280
We geven licenties aan anderen om dat te doen.
10:42
But I thought you might be interested
250
642713
959
Je vindt het vast leuk
10:43
in seeing what SAMS technology looks like
251
643672
2001
om de SAMS-technologie te zien,
10:45
embedded in a wetsuit, and to that end,
252
645673
2999
als het toegepast wordt op een wetsuit.
10:48
for the first time, live, worldwide --
253
648672
3216
Als wereldprimeur --
10:51
(Laughter) —
254
651888
1974
(Gelach) --
10:53
I can show you what biological adaptation,
255
653862
2896
kan ik laten zien hoe biologische aanpassing,
10:56
science and design looks like in real life.
256
656758
3527
wetenschap en design er in het echt uitzien.
11:00
So I can welcome Sam, the surfer,
257
660285
1897
Ik verwelkom Sam, de surfer,
11:02
from this side. Where are you, Sam?
258
662182
2708
aan deze kant. Waar ben je, Sam?
11:04
(Applause)
259
664890
1796
(Applaus)
11:06
And Eduardo.
260
666686
1670
En Eduardo.
11:08
(Applause)
261
668356
1816
(Applaus)
11:10
Cheers, mate.
262
670172
2694
Cheers, mate.
11:12
Cheers.
263
672866
2090
Cheers.
11:14
Thanks, gentlemen. (Applause)
264
674956
4964
Bedankt heren. (Applaus)
11:21
So what have we done here?
265
681656
1287
Wat hebben we gedaan?
11:22
Well, to my mind, rather than take a blank sheet
266
682943
3017
In plaats van een wit vel papier te pakken
11:25
and use science as a tool for invention,
267
685960
3320
en de wetenschap als hulpmiddel te gebruiken voor het uitvinden,
11:29
we've paid attention to the biological evidence,
268
689280
2856
hebben we onze aandacht gericht op biologisch bewijs.
11:32
we've put importance to the
269
692136
1690
We hebben belang gehecht aan menselijk bewijs door anekdotes
11:33
human anecdotal evidence,
270
693826
1710
11:35
and we've used science as a tool
271
695536
3082
en we hebben wetenschap gebruikt
11:38
for translation,
272
698618
1403
voor de vertaling van iets wat er al was
11:40
translation of something that was already there
273
700021
2227
11:42
into something that we can use for the benefit of mankind.
274
702248
3571
naar iets wat we kunnen gebruiken tot nut van de gemeenschap.
11:45
And it strikes me that this idea of science
275
705819
1924
Het valt me op dat we dit soort wetenschap
11:47
as a tool for translation rather than invention
276
707743
3056
als middel om te vertalen, eerder dan uitvinden,
11:50
is one that we can apply much more widely than this
277
710799
2664
veel vaker kunnen toepassen
11:53
in the pursuit of innovation.
278
713463
1947
bij het nastreven van innovatie.
11:55
After all, did the Wright brothers
279
715410
2325
Want: hebben de gebroeders Wright het vliegen 'ontdekt' ?
11:57
discover manned flight,
280
717735
2052
11:59
or did they observe the biological fact of flight
281
719787
3189
Of keken ze naar de biologische feiten van het vliegen
12:02
and translate that mechanically, replicate it
282
722976
3192
en vertaalden ze die in mechanica, bootsten ze die na
12:06
in a way that humans could use?
283
726168
2517
zodat mensen het konden gebruiken?
12:08
As for the humble wetsuit,
284
728685
1534
Wat deze simpele wetsuit betreft,
12:10
who knows what oceanwear will look like
285
730219
1941
wie weet hoe zwemkleding eruit zal zien
12:12
in two years' time, in five years' time
286
732160
2951
over twee jaar, over vijf jaar,
12:15
or in 50 years' time, but with this new thinking,
287
735111
3092
of over 50 jaar.
Maar met deze nieuwe denkwijze
12:18
I'm guessing there's a fair chance
288
738203
1266
is de kans groot dat hij niet meer egaal zwart is.
12:19
it won't be pure black.
289
739469
1721
12:21
Thank you.
290
741190
2169
Dank je wel.
(Applaus)
12:23
(Applause)
291
743359
3911
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7