A shark-deterrent wetsuit (and it's not what you think) | Hamish Jolly

Tłumaczenie: Julia Kapala Korekta: Rysia Wand

Scientific breakthrough,

Przełom naukowy,

the kind that can potentially save lives,

który może ocalić życie wielu ludziom,

can sometimes be lying right out in the open

czasami jest tuż na wyciągnięcie ręki

for us to discover,

i czeka na odkrycie,

in the evolved, accumulated body

na przykład w zbiorze anegdot

of human anecdote, for example,

or in the time-tested adaptations

lub w sprawdzonych adaptacjach,

that we observe in the natural world around us.

które widzimy w środowisku naturalnym.

Science starts with observation,

Nauka zaczyna się od obserwacji,

but the trick is to identify the patterns and signatures

ale sztuka polega na tym, aby rozpoznać wzory i schematy

that we might otherwise dismiss

które łatwo odrzucić

as myth or coincidence,

jako mit czy przypadek.

isolate them, and test them with scientific rigor.

Trzeba wyizolować je

i przetestować z naukową dokładnością,

And when we do, the results will often surprise.

a wtedy rezultat może nas zaskoczyć.

Western Australia has had a particular problem

Zachodnia Australia zmaga się ze specyficznym problemem:

with shark attacks over the last three years,

rekiny atakują ludzi od trzech lat,

unfortunately and tragically culminating

z tragiczną kulminacją

in five fatal shark attacks in a 10-month period

5 śmiertelnych ataków w ciągu 10 miesięcy.

during that time.

But Western Australia is not alone in this.

Zachodnia Australia nie jest wyjątkiem.

The incident of shark engagements on humans

Przypadki rekinów atakujących ludzi

is escalating worldwide.

zdarzają się na świecie coraz częściej.

And so it's not surprising, perhaps,

Trudno się dziwić,

that in July of this year,

że w lipcu tego roku

Shark Attack Mitigation Systems in collaboration

firma Shark Attack Mitigation Systems

we współpracy z Instytutem Morskim Uniwersytetu Zachodniej Australii

with the University of Western Australia Oceans Institute

made an announcement which captured the attention

wydały oświadczenie, które zwróciło uwagę

of the worldwide media and of ocean users

mediów na całym świecie,

worldwide,

jak również miłośników oceanu.

and that was around the development of technology

Dotyczyło to nowej technologii

to mitigate or reduce the risk of shark attack

zmniejszającej ryzyko ataku rekinów

based on the science of what sharks can see.

dzięki wiedzy o tym, co rekiny widzą.

And I have for you today

Mam dziś dla was

the story of that journey,

historię tej podróży

but also the notion that science can be

oraz koncept, że nauka może być

as powerful as a translator

równie świetnym tłumaczem, co wynalazcą.

as it can be for invention.

When we began this process,

Kiedy zaczynaliśmy ten proces,

we were looking, it was about three years ago,

jakieś 3 lata temu,

and we'd just had the first two fatal shark attacks

zaraz po pierwszych dwóch śmiertelnych atakach rekinów

in Western Australia,

w Zachodniej Australii,

and by chance, in a previous role,

przez przypadek byłem właśnie

I happened to be having dinner with Harry Butler.

na obiedzie z Harrym Butlerem,

Now Harry Butler, who most Australians would know is a famous naturalist,

znanym australijskim przyrodnikiem,

had spent a lot of time in the marine environment.

który spędził dużo czasu w morzu.

Harry Butler is a precursor, if you like,

Można więc powiedzieć,

to the late Steve Irwin.

że jest poprzednikiem Steve'a Irwina.

When I asked him about

what the solution to the problem might be,

Kiedy zapytałem go,

jak zaradzić temu problemowi,

the answer was quite surprising.

odpowiedział mi dosyć zaskakująco.

He said, "Take a black wetsuit,

Powiedział: "Obwiń czarny strój nurka

band it in yellow stripes like a bumblebee,

żółtymi paskami, jak u trzmiela,

and you'll be mimicking the warning systems

co imituje system obronny

of most marine species."

charakterystyczny dla większości gatunków morskich".

I didn't think about that much at the time,

Wtedy nie myślałem o tym za dużo.

and it wasn't until the next three fatal shark attacks happened,

Dopiero po trzech kolejnych atakach

and it caused me to think,

pomyślałem sobie,

maybe there's some merit to this idea.

że może jest w tym jakiś sens.

And I turned to the web

Zacząłem szukać wskazówek w internecie

to see if there might be some clues.

And it turns out the web is awash

i okazało się, że internet jest pełen

with this sort of evidence that supports

przykładów popierających tę tezę.

this sort of thinking.

So biologically, there are plenty of species

Z biologicznego punktu widzenia,

that display banding or patterns, warning patterns,

wiele gatunków ma specyficzne ubarwienie,

to either be cryptical in the water

albo żeby kamuflować się w wodzie,

or warn against being attacked,

albo żeby odstraszać ataki,

not the least of which is the pilot fish

na przykład ryba pilot,

which spends a big slab of its life

która przez większość życia

around the business end of a shark.

kręci się przy rekinach.

On the human side, Walter Starck, an oceanographer,

Oceanograf Walter Strack

has been painting his wetsuit since the 1970s,

maluje swoją piankę od lat 70.,

and anthropologically,

a antropolog zauważyłby,

Pacific island tribes painted themselves in bands

że ludy wysp Oceanu Spokojnego

in a sea snake ceremony

malują się w ceremoniach węża morskiego,

to ward off the shark god.

aby odstraszyć boga rekinów.

So what's going on here?

O co tutaj chodzi?

Is this an idea lying wide out in the open

Czy to ogólnie dostępny pomysł,

for us to consider and define?

który trzeba przemyśleć i zdefiniować?

We know that sharks use a range of sensors

Wiemy, że rekiny używają licznych zmysłów,

when they engage, particularly for attack,

zwłaszcza szykując się do ataku.

but the sight sensor is the one that they use

Do zidentyfikowania ofiary

to identify the target, and particularly

używają zmysłu wzroku,

in the last number of meters before the attack.

szczególnie na ostatnich metrach przed atakiem.

It makes sense to pay attention to the biological anecdote

Warto przyjrzeć się tej biologicznej anegdocie,

because that's time-tested evolution

ponieważ jest to ewolucja

over many millennia.

przetestowana przez tysiąclecia.

But isn't human anecdote also an evolution of sorts,

Ale czy nasza wiedza też nie jest przykładem ewolucji,

the idea that there's a kernel of truth

ziarnkiem prawdy,

thought to be important,

któremu przypisywano wagę

passed down from generation to generation,

i przekazywano z pokolenia na pokolenie,

so that it actually ends up shaping human behavior?

kształtując nasze zachowanie?

I wanted to test this idea.

Chciałem wypróbować tę tezę,

I wanted to put some science

to this anecdotal evidence,

połączyć naukę z tymi anegdotami,

because if science could support this concept,

bo jeśli nauka je podtrzyma,

then we might have at least part of the solution

to przynajmniej częściowe rozwiązanie

to shark attack right under our very nose.

problemu ataków zobaczymy jak na dłoni.

To do that, I needed some experts

W tym celu potrzebni mi byli eksperci

in shark vision and shark neurology,

z zakresu wzroku i neurologii rekina.

and a worldwide search, again,

led to the University of W.A.

Światowe poszukiwania wskazały

na Uniwersytet Zachodniej Australii,

on the doorstep here, with the Oceans Institute.

Instytut Oceanologii.

And professor Nathan Hart and his team

Profesor Nathan Hart z zespołem

had just written a paper which tells us,

opublikowali pracę potwierdzającą,

confirms that predatory sharks see

że rekiny widzą w czarno-białych barwach

in black and white, or grayscale.

lub w odcieniach szarości.

Zadzwoniłem do Nathana

So I called up Nathan,

i nieśmiało zapytałem,

a little bit sheepishly, actually, about this idea

that maybe we could use these patterns and shapes

czy można wykorzystać te wzory i kształty

to produce a wetsuit to try and mitigate the risk of shark attack,

do produkcji pianki, która obniży ryzyko ataku rekinów.

and fortunately, he thought that was a good idea.

Na szczęście pomysł mu się spodobał.

So what ensued is a collaborative bit of research

Zaowocowało to współpracą badawczą

supported by the West Australian State Government.

pod patronatem rządu Wschodniej Australii.

And we did three key things.

Dokonaliśmy trzech kluczowych rzeczy.

The first is that we mapped the characteristics,

Po pierwsze, dokonaliśmy pomiarów

the physical characteristics of the eyes

cech fizycznych oczu

of the three main predatory sharks,

trzech głównych rekinów-drapieżników:

so the great white, tiger and bull shark.

żarłacza białego, tygrysiego i tępogłowego.

We did that genetically

Dokonaliśmy pomiarów genetycznych

and we did that anatomically.

i anatomicznych.

The next thing we did was to understand,

Za pomocą komputerowego modelu

using complex computer modeling,

udało nam się zrozumieć,

what that eye can see

co widzi oko na rożnych głębokościach,

at different depths, distances,

z różnych odległości,

light conditions, and water clarity in the ocean.

w różnym świetle i w różnej klarowności wody.

And from there, we were able to pinpoint

Dzięki temu ustaliliśmy dwie kluczowe cechy:

two key characteristics:

what patterns and shapes would present the wearer

jakie wzory i kształty ułatwiłyby pływakowi

as hidden or hard to make out in the water, cryptic,

ukrycie się lub kamuflaż

and what patterns and shapes might provide

oraz jakie kształty i kolory

the greatest contrast but provide the greatest

dadzą największy kontrast,

breakup of profile

przy jednoczesnym załamaniu sylwetki

so that that person wasn't confused for shark prey

żeby pływak nie przypominał ofiar rekina

or shark food.

czy jedzenia.

The next thing we needed to do was to convert this

Następnym zadaniem była produkcja pianki,

into wetsuits that people might actually wear,

którą dałoby się nosić.

and to that end, I invited Ray Smith,

W tym celu zaprosiłem Raya Smitha

a surfer, industrial designer, wetsuit designer,

surfera, projektanta przemysłowego i projektanta pianek,

and in fact the guy that designed the original Quiksilver logo,

projektanta logo marki Quiksilver,

to come over and sit with the science team

aby z naszą naukową grupą

and interpret that science

przeniósł naukę na estetyczny strój,

into aesthetic wetsuits that people might actually wear.

który ludzie mogliby założyć.

And here's an example of one of the first drawings.

A oto jeden z jego pierwszych szkiców.

So this is what I call a "don't eat me" wetsuit.

To pianka "nie jedz mnie".

So this takes that banding idea,

Tutaj zastosowanie znajdują paski.

takes that banding idea, it's highly visible,

Jest to bardzo widoczne

provides a highly disruptive profile,

i taka sylwetka dekoncentruje drapieżnika,

and is intended to prevent the shark

from considering that you would be ordinary food,

dzięki czemu rekin

nie bierze cię za potencjalny obiad.

and potentially even create confusion for the shark.

Być może nawet robi mu pewien mętlik w głowie.

And this one's configured to go with a surfboard.

Jest zaprojektowany tak, aby współgrać z deską.

You can see that dark, opaque panel on the front,

Widzicie ciemną część na przodzie,

and it's particularly better for the surface,

to jest szczególnie dobre na powierzchni,

where being backlit and providing a silhouette

gdy problemem jest podświetlenie

is problematic.

i zarys sylwetki.

Second iteration is the cryptic wetsuit,

Kolejną innowacją jest "zagadkowa pianka",

or the one which attempts to hide the wearer

która ma ukryć pływaka

in the water column.

w masie wody.

There are three panels on this suit,

Strój posiada trzy części

i w każdych warunkach

and in any given conditions,

one or more of those panels

jeden lub więcej z nich

will match the reflective spectra of the water

dopasuje się do refleksów wodnych,

so as to disappear fully or partially,

przez co prawie przestaje być widoczny,

leaving the last panel or panels

zostawiając ostatnią część

i tworząc w wodzie zaburzoną sylwetkę.

to create a disruptive profile in the water column.

And this one's particularly well-suited

Ten model nadaje się zwłaszcza do nurkowania

to the dive configuration,

so when you're deeper under the water.

na większych głębokościach.

So we knew that we had

Wiedzieliśmy, że mamy do czynienia

some really solid science here.

z konkretną nauką.

We knew, if you wanted to stand out,

Wiedzieliśmy, że aby się wyróżnić,

you needed to look stripy,

trzeba mieć paski,

and we knew if you wanted to be cryptic,

a żeby się rozmyć,

you needed to look like this.

trzeba wyglądać tak.

But the acid test is always going to be,

Ale sprawdzianem

będzie reakcja rekina

how would sharks really behave

in the context of these patterns and shapes.

na wzory i kształty.

And testing to simulate a person in a wetsuit

Symulowanie człowieka w piance

in the water with a predatory shark

w wodzie z rekinem

in a natural environment

w naturalnym środowisku

is actually a lot harder than you might think.

jest o wiele trudniejsze, niż się wydaje.

(Laughter)

(Śmiech)

So we have to bait the rig,

Trzeba zarzucić przynętę,

because we need to get the statistical number

żeby uzyskać statystycznie znaczącą

of samples through to get the scientific evidence,

liczbę naukowych dowodów,

and by baiting the rig,

we're obviously changing shark behavior.

a w ten sposób

manipulujemy zachowaniem rekina.

We can't put humans in the water.

Nie możemy w eksperymencie użyć człowieka.

We're ethically precluded from even using

Etycznie nie wolno nam nawet użyć

humanoid shapes and baiting them up in the water.

ludzkich sylwetek owiniętych paskami.

Rozpoczęliśmy testy

But nevertheless, we started the testing process

in January of this year,

w styczniu tego roku.

initially with tiger sharks

Początkowo z rekinami tyrysimi

and subsequently with great white sharks.

następnie z żarłaczami białymi.

The way we did that

Zrobiliśmy to za pomocą

was to get a perforated drum which is full of bait,

podziurkowanego bębna pełnego przynęt,

wrap it in a neoprene skin,

owinętego neoprenem

and then run two stereo underwater cameras

oraz dwóch kamer podwodnych

to watch how the shark actually engages with that rig.

do obserwowania reakcji rekina wobec tej instalacji.

And because we use stereo,

Dzięki systemowi stereo

we can capture all the statistics on how big the shark is,

mogliśmy zebrać wszystkie statystki:

rozmiar rekina, kąt, pod którym nadpływa,

what angle it comes in at, how quickly it leaves,

and what its behavior is

jak szybko odpływa, jego zachowanie.

in an empirical rather than a subjective way.

To dane empiryczne a nie subiektywne.

Because we needed to preserve the scientific method,

Aby zachować naukowy charakter doświadczenia

we ran a control rig

mieliśmy też kontrolną przynętę,

which was a black neoprene rig

pokrytą czarnym neoprenem,

just like a normal black wetsuit

jak normalne pianki,

żeby móc ją porównać do tak zwanej

against the, what we call,

SAMS technology rig.

technologicznej przynęty SAMS.

And the results were not just exciting,

Wyniki były nie tylko ekscytujące,

but very encouraging,

ale bardzo zachęcające.

and today I would like to just give you a snapshot

Dziś przestawię urywki

of two of those engagements.

takich dwóch spotkań.

So here we've got a four-meter tiger shark

Oto 4-metrowy rekin tygrysi,

engaging the black control rig,

zainteresowany przynętą kontrolną,

which it had encountered about

który napotkał półtorej minuty wcześniej.

a minute and a half before.

Now that exact same shark had engaged,

Tutaj ten sam rekin

or encountered this SAMS rig,

napotkał przynętę SAMS

which is the Elude SAMS rig,

typu Elude,

about eight minutes before,

and spent six minutes circling it, hunting for it,

jakieś osiem minut wcześniej.

i przez 6 minut pływał dookoła, próbując zapolować na coś,

looking for what it could smell and sense but not see,

co zwęszył i wyczuwał, ale nie mógł zobaczyć,

and this was the final engagement.

Tu zbliżył się po raz ostatni.

Great white sharks are more confident than the tigers,

Żarłacze białe są bardziej pewne siebie niż żarłacze tygrysie

and here you see great white shark

i oto właśnie żarłacz biały.

engaging a control rig,

W spotkaniu z panelem kontrolnym,

so a black neoprene wetsuit,

czarną neoprenową pianką,

and going straight to the bottom,

płynie do dołu,

coming up

potem wraca na górę

and engaging.

i atakuje.

In contrast to the SAMS technology rig,

W przypadku panelu SAMS,

this is the banded one,

to model w paski,

where it's more tactile,

rekin próbuje dotykać i badać,

it's more investigative,

it's more apprehensive,

jest bardziej płochliwty

and shows a reluctance to come straight in and go.

i niechętnie podpływa.

(Applause)

(Brawa)

So, it's important for us that all the testing is done independently,

Zależy nam na tym, żeby badania przeprowadzano niezależnie.

and the University of W.A. is doing the testing.

Uniwersytet Zachodniej Australii przeprowadza te testy.

It'll be an ongoing process.

To potrwa.

It's subject to peer review and subject to publication.

Rezultaty zostaną zrecenzowane naukowo i opublikowane.

It's so important that this concept

To bardzo ważne,

is led with the science.

żeby ten koncept przetestować naukowo.

From the perspective of Shark Attack Mitigation Systems,

Shark Attack Mitigation Systems

we're a biotechnology licensing company,

to firma biotechnologiczna,

so we don't make wetsuits ourselves.

więc sami nie produkujemy pianek.

We'll license others to do that.

Damy licencję komuś innemu,

But I thought you might be interested

ale myślałem, że was zainteresuje,

in seeing what SAMS technology looks like

jak wygląda technologia SAMS.

embedded in a wetsuit, and to that end,

wcielona w piankę.

W tym celu po raz pierwszy na świecie, na żywo...

for the first time, live, worldwide --

(Laughter) —

(Śmiech)

I can show you what biological adaptation,

Pokażę, jak wygląda zastosowanie biologii,

science and design looks like in real life.

nauki i designu do życia.

So I can welcome Sam, the surfer,

Powitajmy Sama, surfera

from this side. Where are you, Sam?

z tej strony. Gdzie jesteś Sam?

(Applause)

(Brawa)

And Eduardo.

i Eduardo

(Applause)

(Brawa)

Cheers, mate.

Dzięki

Cheers.

dzięki.

Dziękuję panom. (Brawa)

Thanks, gentlemen. (Applause)

So what have we done here?

Well, to my mind, rather than take a blank sheet

Co więc zrobiliśmy?

Zamiast wziąć czystą kartkę

and use science as a tool for invention,

oraz naukę jako środek inwencji,

we've paid attention to the biological evidence,

skupiliśmy się na dowodach biologicznych.

we've put importance to the

Przyłożyliśmy wagę do anegdot

human anecdotal evidence,

and we've used science as a tool

i użyliśmy nauki jako narzędzia

do jego przekształcenia czegoś,

for translation,

co już istniało w coś,

translation of something that was already there

into something that we can use for the benefit of mankind.

co może przynieść korzyść naszemu gatunkowi.

And it strikes me that this idea of science

Uderza mnie to, że ten koncept nauki

as a tool for translation rather than invention

jako narzędzia nie inwencji, a właśnie transformacji,

is one that we can apply much more widely than this

znajduje zastosowanie

znacznie częściej w poszukiwaniu inowacji.

in the pursuit of innovation.

After all, did the Wright brothers

Czy bracia Wright

discover manned flight,

odkryli lot załogowy?

or did they observe the biological fact of flight

Czy może zaobserwowali biologiczny fakt latania

and translate that mechanically, replicate it

i przekształcili go za pomocą mechaniki,

skopiowali go tak,

in a way that humans could use?

żeby ludzie mogli z tego korzystać?

As for the humble wetsuit,

Jeśli chodzi o skromną piankę do pływania,

who knows what oceanwear will look like

to kto wie, jak ocean będzie wyglądał

in two years' time, in five years' time

za dwa czy pięć lat czy za pięćdziesiąt,

or in 50 years' time, but with this new thinking,

ale dzięki innowacyjnemu myśleniu

I'm guessing there's a fair chance

moim zdaniem jest szansa,

it won't be pure black.

że nie będzie to czarna otchłań.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)