4 questions you should always ask your doctor | Christer Mjåset

Vertaald door: Esther van Driel Nagekeken door: Peter van de Ven

I am a neurosurgeon,

Ik ben een neurochirurg

and I'm here to tell you today that people like me need your help.

en ik ben hier om je te vertellen dat mensen zoals ik je hulp nodig hebben.

Over enkele ogenblikken zal ik je vertellen hoe.

And in a few moments, I will tell you how.

But first, let me start off by telling you about a patient of mine.

Ik zal beginnen met je te vertellen over een patiënt van mij.

This was a woman in her 50s,

Ze was een vrouw van in de 50,

she was in generally good shape,

in redelijk goede conditie,

but she had been in and out of hospital a few times

die al een paar keer in het ziekenhuis gelegen had

due to curative breast cancer treatment.

voor curatieve behandeling van borstkanker.

Now she had gotten a prolapse from a cervical disc,

Ze had een verzakking van een tussenwervelschijf opgelopen

giving her radiating pain of a tense kind,

waardoor ze hevige pijn had

die uitstraalde naar haar rechterarm.

out into the right arm.

Looking at her MRI before the consultation,

Ik bekeek haar MRI-scan voor het consult

I decided to suggest an operation.

en besloot een operatie voor te stellen.

Now, neck operations like these are standardized, and they're quick.

Nekoperaties als deze zijn gestandaardiseerd en snel uitgevoerd.

But they carry a certain risk.

Maar ze hebben wel een risico.

You make an incision right here,

Je maakt hier een incisie

and you dissect carefully past the trachea,

en je ontleed voorzichtig voorbij de luchtpijp,

the esophagus,

de slokdarm,

and you try not to cut into the internal carotid artery.

en je probeert niet in de halsslagader te snijden.

(Laughter)

(Gelach)

Then you bring in the microscope,

Dan pak je de microscoop

en verwijdert voorzichtig de wervel en de verzakking

and you carefully remove the disc and the prolapse

in the nerve root canal,

in het zenuwkanaal,

without damaging the cord and the nerve root

zonder het merg en de zenuwwortel te beschadigen

lying only millimeters underneath.

die daar slechts millimeters onder liggen.

The worst case scenario is the damage to the cord,

In het slechtste geval is er schade aan het ruggenmerg,

which can result in paralysis from the neck down.

wat kan leiden tot verlamming vanaf de nek naar beneden.

Explaining this to the patient, she fell silent.

Toen ik dit uitlegde aan de patiënt werd ze stil.

And after a few moments,

En na een ogenblik

she uttered a few very decisive words for me and for her.

sprak ze een paar belangrijke woorden, voor mij en voor haar.

"Doctor, is this really necessary?"

"Dokter, is dit echt noodzakelijk?"

(Laughter)

And you know what I realized, right there and then?

Weet je wat ik me op dat moment realiseerde?

It was not.

Dat was het niet.

In fact, when I get patients like this woman,

Sterker nog, als ik patiënten zoals deze vrouw zie,

I tend to advise not to operate.

adviseer ik normaal geen operatie.

So what made me do it this time?

Waarom deed ik dat deze keer wel?

Well, you see,

Het zit zo.

this prolapse was so delicate,

Deze verzakking was zo kwetsbaar

I could practically see myself pulling it out of the nerve root canal

dat ik al voor me zag hoe ik het uit het zenuwkanaal zou trekken

before she entered the consultation room.

voordat ze de spreekkamer binnenkwam.

I have to admit it, I wanted to operate on her.

Ik moet toegeven dat ik haar wilde opereren.

I'd love to operate on her.

Ik zou haar heel graag willen opereren.

Operating, after all, is the most fun part of my job.

Opereren is het leukste onderdeel van mijn baan.

(Laughter)

(Gelach)

I think you can relate to this feeling.

Je kent dit gevoel vast wel.

My architect neighbor says he loves to just sit and draw

Mijn buurman is architect en vertelt dat hij het liefste gewoon gaat zitten

and design houses.

en huizen tekent en ontwerpt.

He'd rather do that all day

Dat doet hij veel liever

than talk to the client paying for the house

dan praten met de klant die voor het huis betaalt

that might even give him restrictions on what to do.

en die hem misschien zelfs beperkingen oplegt.

But like every architect,

Zoals elke architect

every surgeon needs to look their patient in the eye

moet elke chirurg zijn patiënt in de ogen kijken.

and together with the patient,

Samen met de patiënt

they need to decide on what is best for the person having the operation.

moet hij beslissen wat het beste is voor de persoon die de operatie ondergaat.

And that might sound easy.

Dat klinkt misschien makkelijk.

But let's look at some statistics.

Maar laten we eens naar de cijfers kijken.

The tonsils are the two lumps in the back of your throat.

De amandelen zijn de twee bultjes achterin je keel.

They can be removed surgically,

Ze kunnen operatief verwijderd worden;

and that's called a tonsillectomy.

dit heet een tonsillectomie.

This chart shows the operation rate of tonsillectomies in Norway

Op deze grafiek staat hoe vaak een tonsillectomie uitgevoerd wordt

in different regions.

in verschillende regio's in Noorwegen.

What might strike you is that there is twice the chance

Het valt op dat de kans twee keer zo groot is dat je kind --

that your kid -- because this is for children --

want dit gaat over kinderen --

will get a tonsillectomy in Finnmark than in Trondheim.

in Finnmark een tonsillectomie krijgt dan in Trondheim.

The indications in both regions are the same.

De indicaties zijn in beide regio's hetzelfde.

There should be no difference, but there is.

Er zou geen verschil moeten zijn, maar dat is er wel.

Here's another chart.

Hier is nog een grafiek.

The meniscus helps stabilize the knee

De meniscus helpt de knie stabiliseren

and can be torn or fragmented acutely,

en kan acuut scheuren of versplinteren,

topically during sports like soccer.

vaak tijdens sporten zoals voetbal.

What you see here is the operation rate for this condition.

Hier zie je het aantal operaties voor deze aandoening.

And you see that the operation rate in Møre og Romsdal

Je ziet dat het aantal operaties in Møre og Romsdal

is five times the operation rate in Stavanger.

vijf keer hoger ligt dan het aantal operaties in Stavanger.

Five times.

Vijf keer.

How can this be?

Hoe kan dit voorkomen?

Did the soccer players in Møre og Romsdal

Hebben de spelers in Møre og Romsdal

play more dirty than elsewhere in the country?

ruwer gevoetbald dan elders in het land?

(Laughter)

(Gelach)

Probably not.

Waarschijnlijk niet.

I added some information now.

Ik heb wat informatie toegevoegd.

What you see now is the procedures performed

Nu zie je het aantal operaties uitgevoerd

in public hospitals, in light blue,

in openbare ziekenhuizen in het blauw

the ones in private clinics are light green.

en in het lichtgroen de operaties in privéklinieken.

There is a lot of activity in the private clinics

Er is veel activiteit in de privéklinieken

in Møre og Romsdal, isn't there?

in Møre og Romsdal, of niet?

What does this indicate?

Wat toont dit aan?

A possible economic motivation to treat the patients.

Een mogelijke economische motivatie om de patiënten te behandelen.

And there's more.

En er is meer.

Recent research has shown that the difference of treatment effect

Recent onderzoek naar het verschil in resultaat van de behandeling

between regular physical therapy and operations for the knee --

tussen reguliere fysiotherapie en knie-operaties --

there is no difference.

er is geen verschil.

Meaning that most of the procedures performed

Wat betekent dat de meeste van de uitgevoerde operaties

on the chart I've just shown

op de grafiek die ik zojuist liet zien,

could have been avoided, even in Stavanger.

vermeden hadden kunnen worden, zelfs in Stavanger.

So what am I trying to tell you here?

Wat probeer ik je te vertellen?

Even though most indications for treatments in the world

Zelfs al zijn de meeste indicaties voor behandelingen

wereldwijd gestandaardiseerd,

are standardized,

there is a lot of unnecessary variation of treatment decisions,

dan nog is er onnodig veel variatie in beslissingen over behandelingen,

especially in the Western world.

vooral in de westerse wereld.

Some people are not getting the treatment that they need,

Sommige mensen krijgen niet de behandeling die ze nodig hebben,

but an even greater portion of you

maar nog veel meer van jullie

are being overtreated.

worden overbehandeld.

"Doctor, is this really necessary?"

"Dokter, is dit echt noodzakelijk?"

I've only heard that question once in my career.

Die vraag heb ik maar een keer in mijn carrière gehoord.

My colleagues say they never heard these words from a patient.

Mijn collega's zeggen dat nog geen patiënt hen dit heeft gevraagd.

And to turn it the other way around,

Laten we dit eens omdraaien.

Hoe vaak denk je dat je 'nee' krijgt te horen van een arts

how often do you think you'll get a "no" from a doctor

if you ask such a question?

als je deze vraag stelt?

Researchers have investigated this,

Onderzoekers hebben dit bestudeerd

and they come up with about the same "no" rate

en hebben even vaak 'nee' gehoord

wherever they go.

waar ze ook waren.

And that is 30 percent.

Ongeveer 30 procent.

Meaning, three out of 10 times,

Wat betekent dat drie van de 10 keer

your doctor prescribes or suggests something

je arts iets voorschrijft of voorstelt

that is completely unnecessary.

dat compleet overbodig is.

And you know what they claim the reason for this is?

Weet je wat ze aangeven dat hier de reden voor is?

Patient pressure.

Druk vanuit de patiënt.

In other words, you.

Met andere woorden: jij.

You want something to be done.

Jij wilt dat er iets gedaan wordt.

A friend of mine came to me for medical advice.

Een vriend kwam naar me toe voor medisch advies.

This is a sporty guy,

Dit is een sportieve man

he does a lot of cross-country skiing in the winter time,

die vaak gaat langlaufen in de winter

he runs in the summer time.

en hardlopen in de zomer.

And this time, he'd gotten a bad back ache whenever he went jogging.

Hij had nu heel veel rugpijn als hij ging hardlopen.

So much that he had to stop doing it.

Zoveel dat hij ermee gestopt is.

I did an examination, I questioned him thoroughly,

Ik deed een medisch onderzoek en stelde uitgebreide vragen.

and what I found out is that he probably had a degenerated disc

Ik kwam erachter dat hij waarschijnlijk slijtage in een ruggenwervel had

in the lower part of his spine.

in zijn onderrug.

Whenever it got strained, it hurt.

Als er spanning op kwam, deed het zeer.

He'd already taken up swimming instead of jogging,

Hij was al gaan zwemmen in plaats van hardlopen.

there was really nothing to do,

Er was niets aan te doen, dus vertelde ik hem:

so I told him, "You need to be more selective

"Je moet selectiever zijn wat betreft je training.

when it comes to training.

Some activities are good for you,

Sommige activiteiten zijn goed voor je

some are not."

en sommige niet."

His reply was,

Zijn reactie was:

"I want an MRI of my back."

"Ik wil een MRI van mijn rug."

"Why do you want an MRI?"

"Waarom wil je een MRI?"

"I can get it for free through my insurance at work."

"Het wordt vergoed door de verzekering via mijn werk."

"Come on," I said -- he was also, after all, my friend.

"Kom op," zei ik -- hij was tenslotte ook mijn vriend.

"That's not the real reason."

"Dat is niet de echte reden."

"Well, I think it's going to be good to see how bad it looks back there."

"Ik denk dat het goed is om te kijken hoe slecht het er uit ziet."

"When did you start interpreting MRI scans?" I said.

"Sinds wanneer kan jij MRI-scans lezen?" zei ik.

(Laughter)

(Gelach)

"Trust me on this.

"Vertrouw me maar.

You're not going to need the scan."

Je gaat geen scan nodig hebben."

"Well," he said,

"OK," zei hij,

and after a while, he continued, "It could be cancer."

en na een tijdje ging hij verder: "Het zou kanker kunnen zijn."

(Laughter)

(Gelach)

He got the scan, obviously.

Hij kreeg natuurlijk de scan.

And through his insurance at work,

Dankzij de verzekering van zijn werk kon hij een van mijn collega's zien

he got to see one of my colleagues at work,

telling him about the degenerated disc,

die hem vertelde over de slijtage aan zijn wervel,

that there was nothing to do,

dat er niets aan te doen was

and that he should keep on swimming and quit the jogging.

en dat hij moest blijven zwemmen en stoppen met hardlopen.

Ik sprak hem weer na een tijdje en hij zei:

After a while, I met him again and he said,

"Nu weet ik ten minste wat het is."

"At least now I know what this is."

But let me ask you a question.

Ik wil jullie een vraag stellen.

What if all of you in this room with the same symptoms had an MRI?

Wat als jullie allemaal deze symptomen hadden en een MRI kregen?

And what if all the people in Norway

Wat als alle inwoners van Noorwegen

had an MRI due to occasional back pain?

een MRI kregen als ze af en toe rugpijn hadden?

The waiting list for an MRI would quadruple, maybe even more.

De wachtlijst voor een MRI zou op zijn minst verviervoudigen.

And you would all take the spot on that list

Jullie zouden de plaats op die wachtlijst innemen

from someone who really had cancer.

van iemand die wel echt kanker had.

So a good doctor sometimes says no,

Een goede arts zegt soms 'nee'.

but the sensible patient also turns down, sometimes,

Een verstandige patiënt slaat soms ook de mogelijkheid af

an opportunity to get diagnosed or treated.

om een diagnose of behandeling te krijgen.

"Doctor, is this really necessary?"

"Dokter, is dit echt noodzakelijk?"

I know this can be a difficult question to ask.

Dit kan een moeilijke vraag zijn om te stellen.

In fact, if you go back 50 years,

50 jaar geleden zou men dit zelfs onbeleefd gevonden hebben.

this was even considered rude.

(Laughter)

(Gelach)

If the doctor had decided what to do with you,

Als de dokter had besloten wat hij met je ging doen,

that's what you did.

dan was dat wat er gebeurde.

A colleague of mine, now a general practitioner,

Een collega van me die nu huisarts is,

was sent away to a tuberculosis sanatorium as a little girl,

heeft als kind zes maanden lang in een tuberculosesanatorium gewoond.

for six months.

It was a terrible trauma for her.

Dit was zeer traumatisch voor haar.

She later found out, as a grown-up,

Ze kwam er als volwassene achter

that her tests on tuberculosis had been negative all along.

dat haar tuberculosetests al die tijd negatief waren.

The doctor had sent her away on nothing but wrong suspicion.

De arts had haar daar slechts op basis van een vermoeden naartoe gestuurd.

No one had dared or even considered confronting him about it.

Niemand had gedurfd of zelfs overwogen om hem daarmee te confronteren.

Not even her parents.

Zelfs haar ouders niet.

Today, the Norwegian health minister

Tegenwoordig spreekt de Minister van Gezondheid van Noorwegen

talks about the patient health care service.

over de gezondheidszorg voor patiënten.

The patient is supposed to get advice from the doctor about what to do.

De patiënt moet advies krijgen van de arts over wat hij kan doen.

This is great progress.

Dit duidt op een grote vooruitgang.

But it also puts more responsibility on you.

Maar het legt ook meer verantwoordelijkheid bij jou.

You need to get in the front seat with your doctor

Jij moet naast de arts gaan zitten

and start sharing decisions on where to go.

en samen met hem beslissen welke richting jullie uitgaan.

So, the next time you're in a doctor's office,

De volgende keer dat je in de spreekkamer zit,

I want you to ask,

wil ik dat je vraagt:

"Doctor, is this really necessary?"

"Dokter, is dit echt noodzakelijk?"

And in my female patient's case,

In het geval van mijn vrouwelijke patiënt

the answer would be no,

zou het antwoord 'nee' zijn,

but an operation could also be justified.

al zou een operatie wel verdedigbaar zijn.

"So doctors, what are the risks attached to this operation?"

"Dokter, wat zijn de risico's die aan deze operatie kleven?"

Well, five to ten percent of patients will have worsening of pain symptoms.

Bij vijf tot tien procent van de patiënten zullen de pijnklachten verergeren.

One to two percent of patients

Bij een tot twee procent van de patiënten

will have an infection in the wound or even a rehemorrhage

zal de wond gaan ontsteken of zelfs opnieuw gaan bloeden

that might end up in a re-operation.

waardoor nog een operatie nodig is.

0.5 percent of patients also experience permanent hoarseness

0,5 procent van de patiënten zal permanent schor zijn

and a few, but still a few,

en een aantal, maar nog steeds een aantal

will experience reduced function in the arms or even legs.

zal hun armen of zelfs hun benen minder goed kunnen gebruiken.

"Doctor, are there other options?"

"Dokter, zijn er andere mogelijkheden?"

Yes, rest and physical therapy over some time

Ja, door een periode van rust en fysiotherapie

might get you perfectly well.

zou je helemaal beter kunnen worden.

"And what happens if I don't do anything?"

"En wat gebeurt er als ik helemaal niets doe?"

It's not recommended,

Dat raad ik niet aan,

but even then, there's a slight chance that you will get well.

maar zelfs dan is er een kleine kans dat je beter wordt.

Four questions.

Vier vragen.

Simple questions.

Simpele vragen.

Consider them your new toolbox to help us.

Zie deze maar als je nieuwe gereedschapskist om ons te helpen.

Is this really necessary?

Is dit echt noodzakelijk?

What are the risks?

Wat zijn de risico's?

Are there other options?

Zijn er andere mogelijkheden?

And what happens if I don't do anything?

Wat gebeurt er als ik niets doe?

Ask them when your doctor wants to send you to an MRI,

Stel deze vragen als je arts een MRI wil laten maken,

when he prescribes antibiotics

als hij antibiotica voorschrijft

or suggests an operation.

of een operatie voorstelt.

What we know from research

We weten dankzij onderzoek

is that one out of five of you, 20 percent,

dat een op de vijf van jullie, 20 procent,

will change your opinion on what to do.

je mening daardoor aan zal aanpassen.

And by doing that, you will not only have made your life

Daardoor wordt je leven niet alleen

a whole lot easier, and probably even better,

een heel stuk makkelijker en waarschijnlijk zelfs beter,

but the whole health care sector

maar de hele gezondheidszorg

will have benefited from your decision.

zal baat hebben bij jouw beslissing.

Thank you.

Dank je wel.

(Applause)

(Applaus)