4 questions you should always ask your doctor | Christer Mjåset

Μετάφραση: Angeliki Sideri Επιμέλεια: Aliki Pinto

I am a neurosurgeon,

Είμαι νευροχειρουργός,

and I'm here to tell you today that people like me need your help.

και είμαι εδώ για να σας πω, πως άνθρωποι σαν εμένα χρειάζονται τη βοήθειά σας.

And in a few moments, I will tell you how.

Και σε λίγα λεπτά, θα σας πω πώς.

But first, let me start off by telling you about a patient of mine.

Αλλά πρώτα, ας αρχίσω μιλώντας για μια ασθενή μου.

This was a woman in her 50s,

Ήταν μια γυναίκα στα 50 της,

she was in generally good shape,

και ήταν γενικά σε καλή κατάσταση,

but she had been in and out of hospital a few times

αλλά είχε μπει και βγει από το νοσοκομείο κάμποσες φορές

due to curative breast cancer treatment.

λόγω της θεραπείας για καρκίνο του μαστού.

Now she had gotten a prolapse from a cervical disc,

Έχε πάθει μια πρόπτωση από έναν αυχενικό δίσκο,

giving her radiating pain of a tense kind,

που της προκαλούσε έναν έντονο πόνο που εξαπλωνόταν,

out into the right arm.

στο δεξί χέρι.

Looking at her MRI before the consultation,

Κοιτώντας τη μαγνητική της πριν τη συνάντηση,

I decided to suggest an operation.

αποφάσισα να προτείνω μια επέμβαση.

Now, neck operations like these are standardized, and they're quick.

Τώρα, οι επεμβάσεις λαιμού σαν αυτές είναι τυποποιημένες, και είναι γρήγορες.

But they carry a certain risk.

Αλλά φέρουν κάποιο ρίσκο.

You make an incision right here,

Κάνετε μια τομή εδώ πέρα,

and you dissect carefully past the trachea,

και κόβετε προσεχτικά δίπλα στην τραχεία,

the esophagus,

τον οισοφάγο,

and you try not to cut into the internal carotid artery.

και προσπαθείτε να μην κόψετε την εσωτερική καρωτίδα.

(Laughter)

(Γέλια)

Then you bring in the microscope,

Τότε, φέρνετε το μικροσκόπιο,

και αφαιρείτε προσεχτικά τον δίσκο και την πρόπτωση

and you carefully remove the disc and the prolapse

in the nerve root canal,

στο κανάλι των νευρικών ριζών,

without damaging the cord and the nerve root

χωρίς να τραυματίσετε τη χορδή και τη νευρική ρίζα

lying only millimeters underneath.

που βρίσκεται μόνο χιλιοστά από κάτω.

The worst case scenario is the damage to the cord,

Το χειρότερο σενάριο είναι η βλάβη στη χορδή,

which can result in paralysis from the neck down.

που μπορεί να προκαλέσει παράλυση από τον λαιμό και κάτω.

Explaining this to the patient, she fell silent.

Καθώς το εξηγούσα στην ασθενή, αυτή παρέμενε σιωπηλή.

And after a few moments,

Και μερικά λεπτά μετά,

she uttered a few very decisive words for me and for her.

είπε λίγες πολύ αποφασιστικές λέξεις για μένα και για αυτήν.

"Doctor, is this really necessary?"

«Γιατρέ, είναι πράγματι απαραίτητο;»

(Laughter)

(Γέλια)

Και ξέρετε τι αντιλήφθηκα εκείνη τη στιγμή;

And you know what I realized, right there and then?

It was not.

Ότι δεν ήταν.

In fact, when I get patients like this woman,

Στην πραγματικότητα, όταν έχω ασθενείς σαν αυτή τη γυναίκα,

I tend to advise not to operate.

τείνω να τους συμβουλεύω να μην εγχειριστούν.

So what made me do it this time?

Οπότε, τι με έκανε να το κάνω αυτή τη φορά;

Well, you see,

Βλέπετε,

this prolapse was so delicate,

αυτή η πρόπτωση ήταν τόσο ευαίσθητη,

I could practically see myself pulling it out of the nerve root canal

που πραγματικά έβλεπα τον εαυτό μου να την αφαιρεί από το νευρικό κανάλι

before she entered the consultation room.

πριν η ασθενής μπει στο εξεταστήριο.

I have to admit it, I wanted to operate on her.

Πρέπει να το παραδεχτώ, ήθελα να την εγχειρήσω.

I'd love to operate on her.

Ήθελα πολύ να την εγχειρήσω.

Operating, after all, is the most fun part of my job.

Η χειρουργική, άλλωστε, είναι το πιο διασκεδαστικό κομμάτι στη δουλειά μου.

(Laughter)

(Γέλια)

I think you can relate to this feeling.

Νομίζω ότι μπορείτε να συμμεριστείτε αυτό το συναίσθημα.

My architect neighbor says he loves to just sit and draw

Ο αρχιτέκτονας γείτονάς μου λέει ότι λατρεύει να κάθεται και να ζωγραφίζει

and design houses.

και να σχεδιάζει σπίτια.

He'd rather do that all day

Θα προτιμούσε να το κάνει όλη μέρα

than talk to the client paying for the house

από το να μιλάει με τον πελάτη που πληρώνει για το σπίτι

that might even give him restrictions on what to do.

που μπορεί να του δίνει και περιορισμούς στο τι να κάνει.

Αλλά, όπως κάθε αρχιτέκτονας,

But like every architect,

every surgeon needs to look their patient in the eye

κάθε χειρουργός χρειάζεται να κοιτάει τον ασθενή του στα μάτια

and together with the patient,

και μαζί με τον ασθενή,

they need to decide on what is best for the person having the operation.

πρέπει να αποφασίζουν τι είναι το καλύτερο για το άτομο που χειρουργείται.

Και αυτό μπορεί να φαίνεται εύκολο.

And that might sound easy.

But let's look at some statistics.

Αλλά ας κοιτάξουμε κάποιες στατιστικές.

The tonsils are the two lumps in the back of your throat.

Οι αμυγδαλές είναι δύο εξογκώματα στο πίσω του λαιμού σας.

They can be removed surgically,

Μπορούν να αφαιρεθούν χειρουργικά,

and that's called a tonsillectomy.

και αυτό λέγεται αμυγδαλεκτομή.

This chart shows the operation rate of tonsillectomies in Norway

Το γράφημα δείχνει το ποσοστό επεμβάσεων αμυγδαλεκτομής στη Νορβηγία

in different regions.

σε διάφορες περιοχές.

What might strike you is that there is twice the chance

Αυτό που μπορεί να σας εντυπωσιάσει είναι ότι υπάρχει διπλάσια πιθανότητα

that your kid -- because this is for children --

το παιδί σας -- γιατί αυτό αφορά παιδιά --

will get a tonsillectomy in Finnmark than in Trondheim.

να κάνει αμυγδαλεκτομή στο Φίνμαρκ απ' ό,τι στο Τροντχάιμ.

The indications in both regions are the same.

Οι ενδείξεις στις δύο περιοχές είναι ίδιες.

There should be no difference, but there is.

Δεν θα έπρεπε να υπάρχει διαφορά, αλλά υπάρχει.

Here's another chart.

Ορίστε ένα άλλο γράφημα.

The meniscus helps stabilize the knee

Ο μηνίσκος σταθεροποιεί το γόνατο

and can be torn or fragmented acutely,

και μπορεί να σχιστεί ή να τεμαχιστεί έντονα,

topically during sports like soccer.

τοπικά, κατά τη διάρκεια σπορ, όπως το ποδόσφαιρο.

What you see here is the operation rate for this condition.

Αυτό που βλέπετε εδώ είναι το ποσοστό εγχειρήσεων για αυτή την πάθηση.

And you see that the operation rate in Møre og Romsdal

Και βλέπετε ότι το ποσοστό εγχειρήσεων στο Μόρ ογκ Ρόμσνταλ

is five times the operation rate in Stavanger.

είναι πενταπλάσιο σε σχέση με το ποσοστό εγχειρήσεων στο Σταβάνγκερ.

Five times.

Πενταπλάσιο.

How can this be?

Πώς γίνεται αυτό;

Did the soccer players in Møre og Romsdal

Οι ποδοσφαιριστές στο Μορ ογκ Ρόμσνταλ

play more dirty than elsewhere in the country?

έπαιξαν πιο άσχημα από οπουδήποτε στη χώρα;

(Laughter)

(Γέλια)

Probably not.

Μάλλον όχι.

I added some information now.

Πρόσθεσα κι άλλη πληροφορία τώρα.

Αυτό που βλέπετε τώρα είναι οι επεμβάσεις που λαμβάνουν χώρα

What you see now is the procedures performed

in public hospitals, in light blue,

σε δημόσια νοσοκομεία, με γαλάζιο,

the ones in private clinics are light green.

ενώ αυτές των ιδιωτικών κλινικών είναι με ανοιχτό πράσινο.

There is a lot of activity in the private clinics

Υπάρχει αρκετή δραστηριότητα στις ιδιωτικές κλινικές

in Møre og Romsdal, isn't there?

στο Μορ ογκ Ρόμσνταλ, έτσι δεν είναι;

What does this indicate?

Τι υποδεικνύει αυτό;

A possible economic motivation to treat the patients.

Ένα πιθανό οικονομικό κίνητρο για θεραπεία των ασθενών.

And there's more.

Και υπάρχουν κι άλλα δεδομένα.

Recent research has shown that the difference of treatment effect

Πρόσφατη μελέτη έχει δείξει ότι όσον αφορά το αποτέλεσμα της θεραπείας

between regular physical therapy and operations for the knee --

μεταξύ τακτικής φυσικοθεραπείας και επεμβάσεων για το γόνατο --

there is no difference.

δεν υπάρχει καμία διαφορά.

Meaning that most of the procedures performed

Που σημαίνει ότι οι περισσότερες επεμβάσεις που πραγματοποιούνται

on the chart I've just shown

στο γράφημα που μόλις σας έδειξα

could have been avoided, even in Stavanger.

θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί ακόμη και στο Σταβάνγκερ.

So what am I trying to tell you here?

Οπότε, τι ακριβώς προσπαθώ να σας πω εδώ;

Even though most indications for treatments in the world

Παρόλο που οι περισσότερες ενδείξεις για θεραπείες στον κόσμο

are standardized,

έχουν τυποποιηθεί,

there is a lot of unnecessary variation of treatment decisions,

υπάρχει αρκετή περιττή απόκλιση στις αποφάσεις για θεραπεία,

especially in the Western world.

ειδικά στον Δυτικό κόσμο.

Some people are not getting the treatment that they need,

Κάποιοι άνθρωποι δεν λαμβάνουν τη θεραπεία που χρειάζονται,

but an even greater portion of you

αλλά ένα ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό

are being overtreated.

λαμβάνει θεραπεία που δεν χρειάζεται.

"Doctor, is this really necessary?"

«Γιατρέ, είναι απαραίτητο;»

I've only heard that question once in my career.

Έχω ακούσει αυτή την ερώτηση μόνο μία φορά στην καριέρα μου.

My colleagues say they never heard these words from a patient.

Οι συνάδελφοί μου λένε ότι ποτέ δεν έχουν ακούσει αυτές τις λέξεις από έναν ασθενή.

And to turn it the other way around,

Και για να το δούμε κι από την άλλη πλευρά,

how often do you think you'll get a "no" from a doctor

πόσο συχνά νομίζετε ότι ο γιατρός θα σας απαντήσει «όχι»,

if you ask such a question?

αν κάνετε μια τέτοια ερώτηση;

Researchers have investigated this,

Ερευνητές το έχουν μελετήσει,

and they come up with about the same "no" rate

και έχουν βρει το ίδιο ποσοστό «όχι»

wherever they go.

σε όλες τις περιπώσεις.

And that is 30 percent.

Και αυτό είναι 30 τις εκατό.

Meaning, three out of 10 times,

Δηλαδή, τρεις από τις δέκα φορές,

your doctor prescribes or suggests something

ο γιατρός σας θα σας συνταγογραφήσει ή θα σας προτείνει κάτι

that is completely unnecessary.

που είναι τελείως περιττό.

And you know what they claim the reason for this is?

Και ξέρετε πώς το δικαιολογούν αυτό;

Patient pressure.

Πίεση από τον ασθενή.

In other words, you.

Με λίγα λόγια, από εσάς.

You want something to be done.

Θέλετε κάτι να γίνει.

A friend of mine came to me for medical advice.

Ένας φίλος μου ήρθε για ιατρική συμβουλή.

This is a sporty guy,

Είναι αθλητικός τύπος,

he does a lot of cross-country skiing in the winter time,

κάνει αρκετό ελεύθερο σκι κατά τη διάρκεια του χειμώνα,

he runs in the summer time.

τρέχει το καλοκαίρι.

And this time, he'd gotten a bad back ache whenever he went jogging.

Και αυτή τη φορά, είχε έναν άσχημο πόνο στην πλάτη όποτε πήγαινε για τζόκινγκ.

So much that he had to stop doing it.

Τόσο πολύ που έπρεπε να το σταματήσει.

I did an examination, I questioned him thoroughly,

Τον εξέτασα, του έκανα πολλές ερωτήσεις,

and what I found out is that he probably had a degenerated disc

και αυτό που βρήκα ήταν ότι είχε μάλλον έναν εκφυλισμένο δίσκο

in the lower part of his spine.

στο κάτω μέρος της σπονδυλικής του στήλης.

Whenever it got strained, it hurt.

Όποτε ζοριζόταν, πονούσε.

Είχε ήδη ξεκινήσει την κολύμβηση αντί του τζόκινγκ,

He'd already taken up swimming instead of jogging,

δεν υπήρχε κάτι που θα μπορούσε να γίνει,

there was really nothing to do,

έτσι του είπα, «πρέπει να είσαι πιο επιλεκτικός,

so I told him, "You need to be more selective

when it comes to training.

όσον αφορά την άσκηση.

Some activities are good for you,

Κάποιες δραστηριότητες είναι καλές για σένα,

some are not."

κάποιες όχι».

His reply was,

Η απάντησή του ήταν,

"I want an MRI of my back."

«Θέλω μαγνητική τομογραφία για την πλάτη μου».

"Why do you want an MRI?"

«Γιατί θέλεις μαγνητική τομογραφία;»

"I can get it for free through my insurance at work."

«Μπορώ να την κάνω δωρεάν μέσω της ασφάλειάς μου στη δουλειά».

"Come on," I said -- he was also, after all, my friend.

«Έλα τώρα», είπα -- ήταν άλλωστε φίλος μου.

"That's not the real reason."

«Δεν είναι αυτός ο πραγματικός λόγος».

"Well, I think it's going to be good to see how bad it looks back there."

«Βασικά, νομίζω ότι θα είναι καλό να δω πόσο χάλια φαίνεται εκεί πίσω».

"When did you start interpreting MRI scans?" I said.

«Πότε ξεκίνησες να διαβάζεις μαγνητικές;» είπα.

(Laughter)

(Γέλια)

"Trust me on this.

«Εμπιστεύσου με σε αυτό.

You're not going to need the scan."

Δεν χρειάζεσαι την τομογραφία».

"Well," he said,

«Βασικά», είπε,

and after a while, he continued, "It could be cancer."

και μετά από λίγο, συνέχισε, «Μπορεί να είναι καρκίνος».

(Laughter)

(Γέλια)

He got the scan, obviously.

Έκανε την τομογραφία, προφανώς.

And through his insurance at work,

Και μέσω της ασφάλειάς του στη δουλειά,

he got to see one of my colleagues at work,

κατάφερε να δει έναν συνάδελφο μου στη δουλειά

telling him about the degenerated disc,

που του είπε για τον εκφυλισμένο δίσκο,

that there was nothing to do,

και ότι δεν υπήρχε κάτι που μπορεί να γίνει,

and that he should keep on swimming and quit the jogging.

και ότι να συνεχίσει να κολυμπάει και να παρατήσει το τζόκινγκ.

Μετά από λίγο, τον συνάντησα πάλι και μου είπε,

After a while, I met him again and he said,

"At least now I know what this is."

«Τουλάχιστον τώρα ξέρω τι είναι».

But let me ask you a question.

Αλλά, επιτρέψτε μου να σας ρωτήσω.

What if all of you in this room with the same symptoms had an MRI?

Αν όλοι εσείς σε αυτή την αίθουσα με τα ίδια συμπτώματα κάνατε μια μαγνητική;

And what if all the people in Norway

Και αν όλοι οι άνθρωποι στη Νορβηγία

had an MRI due to occasional back pain?

έκαναν μια μαγνητική εξαιτίας ενός περιστασιακού πόνου;

Η λίστα αναμονής για μαγνητική τομογραφία θα τετραπλασιαζόταν, μπορεί και παραπάνω.

The waiting list for an MRI would quadruple, maybe even more.

And you would all take the spot on that list

Και όλοι σας θα παίρνατε μια θέση σε αυτή τη λίστα

from someone who really had cancer.

από κάποιον που πραγματικά θα είχε καρκίνο.

So a good doctor sometimes says no,

Έτσι, ένας καλός γιατρός κάποιες φορές λέει όχι,

but the sensible patient also turns down, sometimes,

αλλά και ο λογικός ασθενής επίσης απορρίπτει, ορισμένες φορές,

an opportunity to get diagnosed or treated.

την ευκαιρία να διαγνωστεί ή να λάβει θεραπευτική αγωγή.

"Doctor, is this really necessary?"

«Γιατρέ, είναι πράγματι απαραίτητο;»

I know this can be a difficult question to ask.

Ξέρω ότι μπορεί να είναι μια δύσκολη ερώτηση.

Στην πραγματικότητα, πενήντα χρόνια πριν,

In fact, if you go back 50 years,

this was even considered rude.

θεωρούνταν ακόμα και αναιδές.

(Laughter)

(Γέλια)

If the doctor had decided what to do with you,

Αν ο γιατρός είχε αποφασίσει τι να κάνει με εσάς,

that's what you did.

αυτό θα κάνατε.

A colleague of mine, now a general practitioner,

Ένας συνάδελφός μου, παθολόγος τώρα,

was sent away to a tuberculosis sanatorium as a little girl,

έστειλε σε σανατόριο φυματίωσης ένα μικρό κορίτσι,

for six months.

για έξι μήνες.

It was a terrible trauma for her.

Ήταν φρικτό τραύμα για το κορίτσι.

She later found out, as a grown-up,

Αργότερα ανακάλυψε, ως ενήλικας,

that her tests on tuberculosis had been negative all along.

ότι οι εξετάσεις της για φυματίωση είχαν βγει αρνητικές.

The doctor had sent her away on nothing but wrong suspicion.

Ο γιατρός την έστειλε βασισμένος σε εσφαλμένες υποψίες.

No one had dared or even considered confronting him about it.

Κανείς δεν είχε τολμήσει ακόμη και να σκεφτεί να του αντιπαρατεθεί για αυτό.

Not even her parents.

Ούτε καν οι γονείς της.

Today, the Norwegian health minister

Σήμερα, ο Νορβηγός υπουργός υγείας

talks about the patient health care service.

μιλάει για τις υπηρεσίες φροντίδας υγείας του ασθενούς.

The patient is supposed to get advice from the doctor about what to do.

Ο ασθενής υποτίθεται συμβουλεύεται έναν γιατρό για το τι θα κάνει.

This is great progress.

Αυτό είναι μεγάλη πρόοδος.

But it also puts more responsibility on you.

Αλλά επίσης βάζει μεγαλύτερη ευθύνη πάνω σε εσάς.

You need to get in the front seat with your doctor

Πρέπει να μπείτε στην μπροστινή θέση με τον γιατρό σας

and start sharing decisions on where to go.

και να αρχίσετε να αποφασίζετε μαζί για το πού θα πάτε.

So, the next time you're in a doctor's office,

Έτσι, την επόμενη φορά που θα είστε σε ένα ιατρείο

I want you to ask,

θέλω να ρωτήσετε,

"Doctor, is this really necessary?"

«Γιατρέ, είναι απαραίτητο;»

And in my female patient's case,

Και στην περίπτωση της ασθενούς μου,

the answer would be no,

η απάντηση θα ήταν όχι,

but an operation could also be justified.

αλλά και μια επέμβαση θα μπορούσε να δικαιολογηθεί.

"So doctors, what are the risks attached to this operation?"

«Έτσι, γιατροί, ποια είναι τα ρίσκα που συνοδεύουν αυτή την επέμβαση;»

Well, five to ten percent of patients will have worsening of pain symptoms.

Λοιπόν, σε πέντε με δέκα τις εκατό των ασθενών ο πόνος θα χειροτερεύσει.

One to two percent of patients

Ένα με δύο τις εκατό των ασθενών

will have an infection in the wound or even a rehemorrhage

θα έχουν μόλυνση στην πληγή ή ακόμα και επαναιμορραγία

that might end up in a re-operation.

που μπορεί να καταλήξει σε επέμβαση ξανά.

0.5 percent of patients also experience permanent hoarseness

0,5 τις εκατό των ασθενών βιώνουν επίσης μόνιμη βραχνάδα

and a few, but still a few,

και λίγοι, αλλά πάλι λίγοι,

will experience reduced function in the arms or even legs.

θα βιώσουν μειωμένη λειτουργία στα χέρια ή ακόμα και στα πόδια.

"Doctor, are there other options?"

«Γιατρέ, υπάρχουν άλλες επιλογές;»

Yes, rest and physical therapy over some time

Ναι, ξεκούραση και φυσικοθεραπεία κατά διαστήματα

might get you perfectly well.

μπορούν να σε κάνουν τελείως καλά.

"And what happens if I don't do anything?"

«Και τι θα συμβεί αν δεν κάνω τίποτα απολύτως;»

It's not recommended,

Δεν συνιστάται,

but even then, there's a slight chance that you will get well.

αλλά ακόμα και τότε, υπάρχει μια μικρή πιθανότητα να γίνεις καλά.

Four questions.

Τέσσερις ερωτήσεις.

Simple questions.

Απλές ερωτήσεις.

Consider them your new toolbox to help us.

Θεωρήστε τις σαν τη νέα εργαλειοθήκη σας για να μας βοηθήσετε.

Is this really necessary?

Είναι πραγματικά απαραίτητο;

What are the risks?

Ποια είναι τα ρίσκα;

Are there other options?

Υπάρχουν άλλες επιλογές;

And what happens if I don't do anything?

Και τι θα συμβεί αν δεν κάνω τίποτα απολύτως;

Ask them when your doctor wants to send you to an MRI,

Ρωτήστε τις όταν ο γιατρός σας θέλει να σας στείλει για μαγνητική,

when he prescribes antibiotics

όταν σας συνταγογραφεί αντιβιώσεις

or suggests an operation.

ή προτείνει μια επέμβαση.

What we know from research

Αυτό που ξέρουμε από μελέτες

is that one out of five of you, 20 percent,

είναι ότι ένας στους πέντε από εσάς, είκοσι τις εκατό,

will change your opinion on what to do.

θα αλλάξουν γνώμη για το τι να κάνουν.

And by doing that, you will not only have made your life

Και έτσι, δεν θα έχετε κάνει μόνο τη ζωή σας

a whole lot easier, and probably even better,

πολύ πιο εύκολη, και μάλλον πολύ καλύτερη,

but the whole health care sector

αλλά ολόκληρος ο τομέας της υγειονομικής περίθαλψης

will have benefited from your decision.

θα έχει επωφεληθεί από την απόφασή σας.

Thank you.

Σας ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)