2 questions to uncover your passion -- and turn it into a career | Noeline Kirabo

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

When you have a job that pays you enough to cover your basic needs,

သင့်ရဲ့ အခြေခံ လိုအပ်ချက်တွေ၊ ငွေတောင်းခံလွှာတွေနဲ့ နောက်ထပ်

your bills and even some more to spend,

သုံးဖို့တောင် ကာမိစေတဲ့ အလုပ်တစ်ခု သင့်မှာရှိတဲ့အခါ

the assumption is that you'd be happy,

ယူဆတာကတော့ သင် ပျော်မယ်

or, even better, fulfilled.

(သို့) ပိုတောင်ကောင်းပြီး ကျေနပ်မယ်ပေါ့။

သင် အိပ်ရာနိုးတဲ့အခါ စိတ်အား ထက်သန်တာကို လိုက်စားဖို့

And it seems unthinkable when you wake up and say

you're going to leave a job like that to pursue a passion.

ဒီလိုအလုပ်ကထွက်မယ်လို့ ပြောတာက မစဉ်းစားစရာ ဖြစ်ပုံရတယ်။

And that was my dilemma six years ago.

လွန်ခဲ့တဲ့ခြောက်နှစ်က ကျွန်မရဲ့ အကျပ်ရိုက်မှုပါ။

I had a comfortable job, I lived a comfortable life,

သက်သောင့်သက်သာ အလုပ်တစ်ခုရှိပြီး သက်သောင့်သက်သာ ဘဝတစ်ခုမှာ နေထိုင်ခဲ့တော့

and people expected me to be fulfilled,

ကျွန်မဟာ ကျေနပ်နေတယ်လို့ လူတွေက ထင်ခဲ့ကြပေမဲ့

but I wasn't.

မဟုတ်ပါဘူး။

There was something in me that wanted more.

ကျွန်မဆီမှာ ပိုပြီး လိုချင်ခဲ့တဲ့ အရာတစ်ခုရှိခဲ့တယ်။

There was a misalignment between the things I did on a daily basis

ကျွန်မ နေ့စဉ် လုပ်ခဲ့တာတွေနဲ့ ကျွန်မ လေးနက်စွာ ဂရုစိုက်တဲ့ အရာတွေကြားမှာ

and the things that I deeply cared about.

အစီအစဉ်မကျမှုတစ်ခု ရှိခဲ့တယ်။

And so I decided to quit

ဒီလို့နဲ့ ထွက်ပြီး စိတ်ထက်သန်မှုကို

and explore the possibility of bringing this passion into my daily routine.

နေ့စဉ် လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်ထဲကို ရောက်ရှိဖို့ ဖြစ်နိုင်ခြေကို စူးစမ်းဖို့ ဆုံးဖြတ်တယ်။

And the thing about finding your passion

စိတ်ထက်သန်မှုကို ရှာဖွေတာနဲ့ ပတ်သက်တာတစ်ခုက

is that it's not straightforward.

လွယ်ကူရှင်းလင်းတာတော့မဟုတ်ဘူး။

Even for people with money and degrees,

ငွေနဲ့ ဘွဲ့တွေရှိတဲ့ လူတွေအတွက်တောင်

they still struggle to identify their passion.

သူတို့ရဲ့ စိတ်ထက်သန်မှုကို ဖော်ထုတ်ဖို့ ရုန်းကန်ရဆဲပါ။

And here I was as a 30-year-old,

ဒီမှာတော့ ကျွန်မက အသက် ၃၀၊

talking about finding my passion

စိတ်ထက်သန်မှုကိုရှာပြီး ဒါကိုအလုပ်အကိုင်အဖြစ်

and turning it into a career.

ပြောင်းတဲ့အကြောင်းပြောနေတာလေ။

Literally, people told me,

ပြောရရင် လူတွေ ပြောတာက

"You don't talk about passion until you've made enough money --

"ငွေအလုံအလောက် ရှာမထားရသေးခင် စိတ်ထက်သန်မှုအကြောင်း နင် မပြောနဲတဲ့။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

or at least until you're ready to retire."

အနည်းဆုံး အငြိမ်းစားယူဖို့ အသင့်မဖြစ်ခင်အထိလေ"တဲ့။

Because there's a notion that looking inward

အကြောင်းက အတွင်းဘက်ကို ကြည့်ခြင်းနဲ့

and finding the things that give us pleasure and fulfillment

ကိုယ့်ကို ပျော်ရွှင်မှုနဲ့ ကျေနပ်မှု ပေးတဲ့ အရာတွေကိုရှာဖွေခြင်းဟာ

is a luxury that only the rich can enjoy,

လူချမ်းသာတွေသာ ခံစားနိုင်တဲ့ ဇိမ်ခံပစ္စည်းတစ်ခု (သို့)

or a pleasure that only the retired can indulge in.

အြငိမ်းစားတွေပဲ မွေ့လျော်နိုင်တဲ့ ပျော် ရွှင်မှုတစ်ခုလို့ ယူဆကြလို့ပါ။

Which made me wonder:

ဒါက ကျွန်မကို အံ့ဩစေတာက

Is passion only for the rich,

စိတ်ထက်သန်မှုက ချမ်းသာသူတွေအတွက်ပဲလား၊

or an experience only the retired can enjoy?

(သို့) အြငိမ်းစားတွေသာ ခံစားနိုင်တဲ့ အတွေ့အကြုံလား။

For many of us, we've been led to believe

ကျွန်မတို့ အများအပြားဟာ ဘဝဟာ ရှင်ကျန်မှုရဲ့ ပြိုင်ပွဲတစ်ခုလို့

that life is a race of survival.

ယုံကြည်ဖို့ သွေးဆောင်ခံရတယ်။

We've been conditioned to see ourselves as survivors

ရှင်ကျန်ဖို့ အရာတိုင်းကို စွမ်းအားနဲ့ လုပ်မှရမယ့်

that must do everything in our power to survive.

ရှင်ကျန်သူတွေအဖြစ် မိမိကိုယ်ကိုယ် မြင်ကြဖို့ ပုံသွင်းတာခံရတယ်။

In Africa, we're nurtured to go through school, cram and pass,

အာဖရိကမှာ ကျောင်း၊ တွန်းသင်တာ၊ အောင်တာကာနေ ပျိုးထောင်ခံရတယ်။

in the hope that you get a job after.

နောက်ပိုင်း အလုပ်ရတယ်ဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက်နဲ့ပါ။

And if you do, stick at it no matter how much it sucks.

လုပ်ရင်တော့ ဒါကို စွဲလုပ်ပေတော့၊ ဘယ်လောက် မသတီစရာဖြစ်ဖြစ်ပေါ့။

(Laughter)

(ရယ် သံများ)

Until you get a better offer or you're asked to retire.

ပိုကောင်းတဲ့ ကမ်းလှမ်းမှုရတာ (သို့) အငြိမ်းစားမယူခိုင်းခင်အထိပါ။

And as a dropout,

ပညာတစ်ပိုင်းတစ်စ သမားအနေနဲ့

I knew that I was not entitled to anything.

ကျွန်မဟာ ဘာခံစားခွင့်မှ မရှိတာ သိခဲ့တယ်။

Every opportunity was a privilege.

အခွင့်အလမ်းတိုင်းဟာ အထူးခံစားခွင့်တစ်ခုပါ။

And so when I thought about quitting,

ဒါနဲ့ အလုပ်ထွက်ဖို့ စဉ်းစားတဲ့အခါ

it was a huge risk.

စွန့်စားမှုကြီးတစ်ခုပါ။

I was given two alternatives,

ကျွန်မကို ရွေးစရာနှစ်ခု ပေးထားတယ်။

which are the most popular in Africa.

အာဖရိကမှာ ရေပန်းအစားဆုံးတွေပါ။

The first one is sign up for any course at a vocational institution and do it.

ပထမတစ်ခုက အသက်မွေးမှု အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုမှာ သင်တန်းတစ်ခုမှာ အပ်ပြီး တက်တာပါ။

My second option, settle for any job offer you can get,

ဒုတိယ ရွေးစရာက ကိုယ်ရနိုင်တဲ့ အလုပ် ကမ်းလှမ်းမှု တစ်ခုခုကို ဘယ်လို အလုပ်ခွင်

no matter the working conditions,

အခြေအနေဖြစ်ဖြစ် အောင့်သက်သက်နဲ့

and do it.

လက်ခံရပြီး လုပ်ရတာပါ။

That probably explains why we have so many of our young people

ဒါက ဘာကြောင့် လူငယ်အများအပြား ပိုစိမ်းတဲ့ စားကျက်တွေရှာရာမှာ

being trafficked in search of greener pastures.

တရားမဝင်ကုန်ကူးခံရနေတာကို အကြောင်းပြချက် ပေးလောက်တယ်။

I opted for the first option.

ကျွန်မ ပထမ ရွေးစရာကို ရွေးလိုက်တယ်။

I did look at a couple vocational institutions

အသက်မွေးမှု သင်တန်း တစ်ခုနှစ်ခုကို ကြည့်လိုက်တယ်။

in the hope that I would find a course that resonated with my persona,

ကျွန်မရဲ့ ပင်ကိုယ်စရိုက်၊ အိပ်မက်၊ ရည်မှန်းချက်နဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ သင်တန်းတစ်ခု

my dream and my aspiration.

တွေ့မယ်ဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက်နဲ့ပေါ့။

I was disappointed to learn that there was no room for misfits like me

ဒီအဖွဲ့အစည်းတွေမှာ ကျွန်မလို လူ့ခွစာတွေအတွက် နေရာမရှိတာ

in these institutions.

သိရတော့ စိတ်ပျက်သွားခဲ့တယ်။

The education system in many parts of the world

ကမ္ဘာ့အပိုင်းများစွာမှာရှိတဲ့ ပညာရေးစနစ်ကို

has been designed around preselected options

လူငယ်တွေနဲ့ အံကျဖို့ မျှော်လင့်တဲ့ (သို့) လူ့ခွစာတွေ

that young people are expected to fit in or risk becoming misfits.

ဖြစ်လာဖို့ ဘေးရှိတဲ့ ကြိုတင်ရွေးထားတဲ့ ရွေးစရာတွေနဲ့ ပုံစံဖော်ထားတာပါ။

And so going through school, I was nurtured and conditioned

ဒီလိုနဲ့ ကျောင်းကို ဖြတ်သန်းရင်း မျဉ်းဖြောင့်အတိုင်း တွေးဖို့

to think in the straight line and stay within the straight line.

မျဉ်းဖြောင့်အတွင်းမှာ နေဖို့ ပျိုးထောင်ပြီး ပုံစံသွင်းခံရတယ်။

But when I dropped out, I discovered a world of possibilities.

ဒါပေမဲ့ ကျောင်းထွက်တဲ့အခါ အလားအလာတွေနဲ့ ကမ္ဘာတစ်ခုကို ရှာတွေ့တယ်။

I knew I could be anything, I could study anything,

ဘာမဆိုဖြစ်နိုင်တာ၊ အရာတိုင်းကို လေ့လာနိုင်တာ သိရှိခဲ့ပြီး

and so I leveraged free online courses.

အခမဲ့အွန်လိုင်း သင်တန်းတွေကို အသုံးချခဲ့တယ်။

That's how I built my CV, got into employment

ဒါက ကျွန်မရဲ့ ကိုယ်ရေးအကျဉ်း တည်ဆောက်၊ အလုပ်ခန့်ခံရပြီး

and worked for eight years.

ရှစ်နှစ်တာ အလုပ်လုပ်ခဲ့ပုံပါ။

And after eight years,

ရှစ်နှစ်ပြီးတဲ့အခါ

I told myself there must be more to life

ဘဝရဲ့လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်တွေကို ဖြတ်ကျော်တာထက်

than just going through the routines of life.

ဘဝအတွက်ပိုတာ ရှိရမယ်လို့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ပြောမိတယ်။

So in 2014, I started an organization called Kyusa

ဒါနဲ့ ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှာ Kyusa လို့ခေါ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုကို စတင်ခဲ့တယ်။

where we are working with out-of-school youth

အဲဒီမှာ ကျောင်းမနေတဲ့ လူငယ်တွေနဲ့တွဲလုပ်ပြီး

and empowering them to turn their passions

စိတ်ထက်သန်မှုတွေကို အကျိုးအမြတ်ရှိတဲ့

into profitable, scalable and sustainable businesses.

တိုင်းတာနိုင်တဲ့၊ တည်တံ့တဲ့ လုပ်ငန်းတွေ အဖြစ် ပြောင်းဖို့ သူတို့ကို အင်အားပေးတယ်။

Now, when we talk about passion,

ကဲ စိတ်ထက်သန်မှုအကြောင်း ပြောတဲ့အခါ

one of the most common questions that people ask is, "What is passion?

လူတွေ အမေးအများဆုံး မေးခွန်းတွေထဲက တစ်ခုက "စိတ်ထက်သန်မှုဆိုတာ ဘာလဲ။"

How do I even find it?"

"ဒါကို ဘယ်လိုတောင် ရှာတွေ့တာလဲ။"

And in the simplest definition,

အရိုးရှင်းဆုံး အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်က

passion is a collection of your life experiences

စိတ်ထက်သန်မှုက သင့်ကို ကျေနပ်မှုရဲ့အနက်ရှိုင်းဆုံး

that give you the deepest sense of fulfillment.

သဘောတစ်ခုကို ပေးတဲ့ ဘဝ အတွေ့အကြုံတွေရဲ့ အစုအပေါင်းတစ်ခုပါ။

And to identify your passion, you need to look inward.

​စိတ်ထက်သန်မှုကို ရှာဖွေဖို့ အတွင်းဘက်ကို ကြည့်ဖို့လိုတယ်။

So we use two reflective questions.

တွေးတောဆင်ခြင်တဲ့ မေးခွန်းနှစ်ခုကိုသုံးတယ်။

The first question we ask is,

ကျွန်မတို့မေးတဲ့ ပထမ မေးခွန်းက

"If you had all the time and the money in the world,

"သင့်မှာ ကမ္ဘာထဲက အချိန်နဲ့ ငွေအားလုံး ရှိတယ်ဆိုရင်

what would you spend your time doing?"

သင့်အချိန်ကို ဘာလုပ်ရင်း ကုန်ဆုံးမလဲ။"

It sounds like a very simple question,

အင်မတန် ရိုးတဲ့ မေးခွန်းတစ်ခုလို့ ထင်ရပေမဲ့

but many people struggle to answer this question

လူအတော်များများဟာ ဒီမေးခွန်းကို ဖြေဖို့ ရုန်းကန်ရတယ်။

because they've just never thought about it.

အကြောင်းကတော့ သူတို့တွေ ဒါကို တစ်ခါမှ မတွေးဖူးလို့ပါ။

The second question we ask

ကျွန်မတို့မေးတဲ့ ဒုတိယမေးခွန်းက

is, "What makes you happy

"ဘာက သင့်ကို ပျော်ရွင်စေတာလဲ၊

or gives you the deepest sense of fulfillment?"

(သို့) အနက်ရှိုင်းဆုံး ကျေနပ်မှု သဘောတစ်ခုကို ပေးလဲ။"

Now, you would assume that we all know what makes us happy,

ကဲ ယူဆကြမှာက ကိုယ်ကို ပျော်စေတာကို အားလုံးသိကြတယ်ဆိုပေမဲ့

but it's also interesting to note that so many people have no idea

မှတ်သားဖို့ စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတာက လူအတော်များများဟာ ဘာက သူတို့ကိ​ု

what makes them happy,

ပျော်ရွှင်စေတာကို မသိကြတာပါ။

because they are so busy going through the routines of life,

အကြောင်းကတော့ သူတို့ဟာ ဘဝရဲ့ လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်တွေကို

they've never stopped to look inward.

ဖြတ်သန်းနေရင်း အလုပ်ရှုပ်ကြလွန်းလို့ပါ။

And so identifying the things that give us a deep sense of fulfillment

ဒီလိုနဲ့ ကိုယ့်ကို နက်ရှိုင်းတဲ့ ကျေနပ်မှုသဘောတစ်ခုနဲ့ နက်ရှိုင်းတဲ့

and the things that give us deep joy

ပီတိ ပေးတာတွေကိုရှာမတွေ့ခြင်းက

are thoughts that begin to direct us in the direction of our passion.

စိတ်ထက်သန်မှုရဲ့ ဦးတည်ရာဆီ ကျွန်မတို့ကို စတင်လမ်းညွှန်တဲ့ အတွေးတွေပါ။

And just in case you're wondering

လိုရမည်ရ ဒီမေးခွန်း နှစ်ခုအတွက်

what your answers are to those two questions,

သင်တို့အဖြေတွေက ဘာဆိုတာ တွေးမိနေလောက်တယ်။

I invite you to sit with these questions later and just reflect about it.

နောက်မှ ဒီမေးခွန်းတွေနဲ့ အတူထိုင်ပြီး ဆင်ခြင်ကြဖို့ ဖိတ်ခေါ်ပါတယ်။

However, I am also aware

ဒါပေမဲ့ စိတ်ထက်သန်မှုတစ်ခုတည်းက

that passion alone cannot guarantee success in life.

ဘဝမှာ အောင်မြင်မှုကို အာမမခံနိုင် တာကိုလည်း ကျွန်မ သတိမူမိတယ်။

And I should note

စိတ်ထက်သန်မှုတိုင်းဟာ

that not every passion can become a career.

အလုပ်အကိုင်တစ်ခု ဖြစ်မလာနိုင် တာကို ကျွန်မ သတိပြုသင့်တယ်

For passion to become a career,

စိတ်ထက်သန်မှုကို အလုပ်အကိုင်ဖြစ်လာဖို့

it must be coupled with the right set of skills, conditioning and positioning.

ကျွမ်းကျင်မှုတွေ၊ ပုံစံသွင်းမှု၊ နေရာချမှု ရဲ့မှန်ကန်တဲ့ အခင်းအကျင်းနဲ့ ဆက်စပ်ရမှာပါ။

So when we get our young people to look inward,

ဒီတော့ လူငယ်တွေကို အတွင်းဘက်ကို ကြည့်ခိုင်းတဲ့အခါ

we also ask them what skills do you have,

ဘာကျွမ်းကျင်မှုတွေသူတို့မှာရှိလဲ ဆိုတာလည်း မေးတယ်၊

what talents do you have, what experience do you have

ဘာ ပင်ကိုစွမ်းရည်ရှိလဲ၊ စျေးကွက်ထဲမှာ စီးပွားရေးအခွင့်လမ်း

that you can use to build a niche in the marketplace.

တည်ဆောက်ဖို့ ဘယ်အတွေ့အကြုံရှိလဲပေါ့။

But more than that, we also look at the market trends,

ဒါပေမဲ့ ဒါထက်ပိုတာက စျေးကွက် လားရာတွေကိုလည်း ကြည့်တယ်။

because it doesn't matter how much you love and enjoy it.

အကြောင်းက ဘယ်လောက်ပဲ သင်နှစ်သက်တာ၊ ကြိုက်တာဖြစ်ဖြစ်

If nobody wants it or is willing to pay for it,

ဘယ်သူမှ မလိုချင်ဘူး၊ ဒါအတွက် ငွေမပေးချင်ဘူးဆိုရင်

it can't be a career.

အလုပ်အကိုင်တစ်ခု မဖြစ်နိုင်လို့ပါ။

It's just a hobby.

ဒါက ဝါသနာ သက်သက်တစ်ခုပါ။

And the third thing we look at is how do you position yourself?

ကျွန်မတို့ ကြည့်တဲ့ တတိယအရာက မိမိကိုယ်ကိုယ် ဘယ်လိုနေရာချလဲဆိုတာပါ။

Who are you targeting? Who do you want to sell to?

ဘယ်သူတွေကို ရည်စူးမှာလဲ။ ဘယ်သူတွေကိုရောင်းချင်တာလဲ။

Why would they want to buy from you?

ဘာကြောင့် သူတို့က သင်ဆီကနေ ဝယ်ချင်မှာလဲ။

And so the combination of the three is what enables you to move

ဒီလိုနဲ့ ဒီသုံးခုကို ပေါင်းစပ်ခြင်းက သင့်ကို စိတ်ထက်သန်မှုကနေ

from just a passion to a business.

လုပ်ငန်းတစ်ခုဆီ ရွေ့ဖို့ ဖြစ်မြောက်စေတာပါ။

And many of our young people have been able to turn their ideas

လူငယ်အတော်များများက သူတို့ရဲ့ စိတ်ကူးတွေ၊ ပြင်းပြတဲ့ဆန္ဒတွေကို

and burning desires into profitable businesses

အကျိုးအမြတ်ရနိုင်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေ၊ လူမှု လုပ်ငန်းတွေအဖြစ်

or social enterprises,

ပြောင်းလဲနိင်ခဲ့ကြတယ်။

and they're not just creating jobs,

သူတို့ဟာ အလုပ်အကိုင်တွေ ဖန်တီးပေးရုံမက

but they are solving societal challenges.

လူ့မှုဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုတွေကို ဖြေရှင်းပေးနေတာပါ။

I'll share with you two examples.

သင်တို့ကို ဥပမာ နှစ်ခု မျှဝေပါမယ်။

One of them is Esther.

သူတို့ထဲက တစ်ယောက်က Esther ပါ။

I met Esther two years ago.

Esther နဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်ကဆုံခဲ့တယ်။

She had been out of school for two years,

သူ ကျောင်းကထွက်တာ နှစ်နှစ်ရှိပြီး

and she had been deeply affected by her dropping out.

ကျောင်းကနေ ထွက်လိုက်ရတာက သူ့ကို နက်ရှိုင်းစွာ ထိခိုက်ခဲ့တယ်။

As a result, she had experienced severe depression

အကျိုးဆက်အနေနဲ့ အလွန်အမင်း စိတ်အားငယ်မှု ခံစားခဲ့ရပြီး

to a point where she attempted to take her own life several times.

အကြိမ်ကြိမ် သတ်သေဖို့ ကြိုးစားတဲ့အထိ ဖြစ်ခဲ့တယ်။

Her friends and family didn't know what to do for her.

သူ့မိတ်ဆွေတွေနဲ့ မိသားစုက သူ့အတွက် ဘာလုပ်ရမှန်း မသိဘူး။

They simply prayed for her.

ဆုတောင်းရုံသာ လုပ်ပေးခဲ့တယ်။

When I met Esther and I started to converse with her,

ကျွန်မ Esther နဲ့ ဆုံပြီး သူနဲ့ စတင် စကားပြောတဲ့အခါ

I asked her a simple question.

သူ့ကို ရိုးရိုး မေးခွန်းတစ်ခု မေးတယ်။

I said, "If you had all the time and the money in the world,

ကျွန်မက "မင်းမှာ ကမ္ဘာမှာရှိတဲ့ အချိန်နဲ့ ငွေအားလုံး ရှိရင်

what would you do?"

မင်း ဘာလုပ်မလဲ။"

Without thinking or hesitation,

စဉ်းစာတာ၊ တုံ့ဆိုင်းတာမရှိဘဲ

her eyes lit up and she began to tell me

မျက်လုံးတွေက လင်းလက်သွားပြီး လူငယ်တွေရဲ့

how she wanted to change the lives of young people.

ဘဝတွေကို ပြောင်းလဲဖို့ သူ ကူညီချင်ပုံကို စပြောတယ်။

She wanted to restore hope and dignity to other teenagers

ဆယ်ကျော်သက်တွေအတွက် ဘဝအကြောင်း အသိများတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ

by helping them make informed decisions about life.

ချဖို့ ကူညီခြင်းနဲ့မျှော်လင့်ချက်နဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကို ပြန်ပေးချင်တယ်။

I was certain of the fact that this burning desire in her

သူ့မှာရှိနေတဲ့ ဒီပြင်းပြတဲ့ ဆန္ဒဟာ မတင်းတိမ်နိုင်တာဆိုတာ

was unquenchable.

ကျွန်မ သေချာခဲ့တယ်။

And so we worked with Esther to put a framework around this desire.

ဒီလိုနဲ့ ဒီဆန္ဒဝန်းကျင်မှာ ဘောင်တစ်ခု ဆင်ဖို့ Esther နဲ့ ကျွန်မ တွဲလုပ်ခဲ့တယ်။

Today, she runs a social enterprise in her village,

ဒီနေ့ သူ့ရွာမှာ လူမှု စီးပွားတစ်ခုကို သူ လုပ်ကိုင်တယ်၊

raising awareness about substance abuse, mental health, sexual reproductive health

ဆေး သုံးစွဲမှု၊ စိတ်ကျန်းမာရေးနဲ့မျိုးဆက် ပွား ကျန်းမာရေး အသိကို တိုးမြှင့်စေရင်း

and is helping other school dropouts acquire vocational skills,

အခြားကျောင်းထွက်တွေကို သူတို့ကိုယ်တိုင် အသက်မွေးနိုင်အောင် အသက်မွေး

so they can make a living for themselves.

ကျွမ်းကျင်မှုတွေ ဆည်းပူးဖို့ ကူညီရင်းပါ။

Esther turned 20 this year,

Esther ဟာ ဒီနှစ် အသက် ၂၀ ပြည့်ပြီး

and for the last two years, she has organized an annual teen fest

လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်လုံးလုံး ဆယ်ကျော်သက် ၅၀၀ ကျော်ကို အတူစုစည်းပေးတဲ့

that brings together over 500 teenagers.

နှစိစဉ် လူငယ်ပွဲတော်တစ်ခုကို စီစဉ်ခဲ့တယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Young people that are able to network and collaborate

လူငယ်တွေဟာ ကွန်ရက်ဖွဲ့ပြီး စီမံချက် အမျိုးမျိုးကို

on different projects,

ပူးပေါင်းလုပ်နိုင်ပေမဲ့

but more importantly to meet professionals they would otherwise never have met.

ပိုပြီး အရေးကြီးတာက အခြားနည်းနဲ့ ဘယ်တော့မှ မဆုံခဲ့တဲ့ ပညာရှင်တွေနဲ့ဆုံတာပါ။

This is all engineered by a girl that believed the world had no room for her,

ဒါအားလုံးကို ကမ္ဘာမှာ သူ့အတွက် နေရာမရှိဘူးလို့ ယုံကြည်ခဲ့တဲ့၊ ပညာမရှိရင်

that without education she would never amount to anything.

ဘယ်တော့မှ ဖြစ်မြောက်မှ ာမဟုတ်ဘူးဆိုတဲ့ မိန်ကလေးတစ်ယောက်က စီမံခဲ့တာပါ။

But by looking inward and tapping into a burning desire,

ဒါပေမဲ့ အတွင်းဘက်ကို ကြည်တာနဲ့ ပြင်းပြတဲ့ ဆန္ဒတစ်ခုကို ထုတ်ယူတာ၊

putting structure around it,

ဒီဝန်းကျင်မှာ ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်တာက

it has become a model that not only changed her life

သူ့ဘဝကို ပြောင်းလဲစေရုံသာမက နှစ်စဉ် ရာချီတဲ့ လူငယ်တွေရဲ့

but is transforming the lives of hundreds of young people every year.

ဘဝတွေကို ပြောင်းလဲစေတဲ့ ပုံစံတစ်ခုဖြစ်လာတယ်။

My other example is Musa.

ကျွန်မရဲ့ နောက်ထပ် ဥပမာက Musa ပါ။

Musa is a natural artistic guy.

Musa ဟာ ပင်ကို အနုပညာ အရည်အသွေးရှိသူပါ။

He's the kind that would look at any design and replicate it with ease.

သူက ဒီဇိုင်းတစ်ခုခုကို ကြည့်ပြီး ဒါကို အလွယ်နဲ့ ပုံတူပွားတာမျိုးပါ။

And so he seeks to recognize that ability in him.

ဒီလိုနဲ့ သူ့ဆီက အရည်အချင်းကို အသိအမှတ်ပြုဖို့ ကြိုးစားတယ်။

When I met Musa, he was doing all kinds of crafts --

ကျွန်မ Musa နဲ့ဆုံတော့ အိတ်တွေ၊ ခါးပတ်တွေ၊ပိုက်ဆံအိတ်တွေ

bags, belts, wallets --

လက်မှုပညာမျိုးစုံ လုပ်နေပေမဲ့

but it was more of a part-time thing.

အချိန်ပိုင်းတစ်ခုထက် ပိုတာပဲရှိတယ်။

Or sometimes, if he was really broke and needed to make quick money,

(သို့) တစ်ခါတစ်လေ သူ ငွေပြတ်ပြီး ငွေအမြန်ရှာဖို့ လိုအပ်တဲ့အခါ

then he would come up with a design and sell it.

ဒီဇိုင်းတစ်ခုနဲ့ ရောက်လာပြီး ဒါကို ရောင်းတယ်။

But he had never thought of it as a business.

ဒါပေမဲ့ ဒါကို လုပ်ငန်းတစ်ခုအဖြစ် တစ်ခါမှ မတွေးမိဘူး။

We started working with Musa,

ကျွန်မတို့ Musa နဲ့ စလုပ်ခဲ့တယ်။

helping him shift his mindset from a hobby to a business

ဝါသနာကနေ လုပ်ငန်းတစ်ခုဆီ သူ့ရဲ့သဘောထားကို ပြောင်းဖို့ ကူညီရင်းနဲ့

and beginning to rethink how he can make products that he could sell

ရောင်းလို့ရတဲ့ ထိုတ်ကုန်တွေနဲ့ နှုန်းထား ဖြစ်ဖို့တောင် သူဖန်တီးနိုင်ပုံကို

and even be able to scale.

ပြန်စတွေးမိစေရင်းပါ။

Musa makes some of the most amazing bags I've ever seen,

Musa ဟာ ကျွန်မ တွေ့ဖူးသမျှ အံ့ဖွယ်အကောင်းဆုံး အိတ်တချို့ကိုဖန်တီးပြီး

and over the last one year, Musa's business has grown.

လွန်ခဲ့တဲ့ တစ်နှစ်ကျော်မှာ Musa ရဲ့လုပ်ငန်း ကြီးထွားလာခဲ့တယ်။

He has been recognized in different places.

သူဟာ နေရာအမျိုးမျိုးမှာ အသိအမှတ်ပြုခံခဲ့ရတယ်။

Currently, he's talking about exporting to developed countries.

လောလောဆယ် ဖွံ့ဖြိုးဆဲ နိုင်ငံတွေဆီ တင်ပို့ဖို့ ဆွေးနွေးနေတယ်။

Musa, like any other dropout,

အခြား ကျောင်းထွက်တဲ့လူတိုင်းလိုပဲ

believed that without academic credentials,

Musa ဟာ ပညာရေး အရည်အချင်းတွေ မရှိရင်

he wouldn't amount to anything.

ဘာမှဖြစ်မြောက်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ယုံကြည်ခဲ့တယ်။

He thought the talent he had was nothing

သူ့ ပင်ကိုယ်ပါရမီက ဘာမှ မဟုတ်ဘူးလို့ သူ ထင်ခဲ့တာက

simply because he did not have an academic paper to define him.

သူ့ကို အနက်ဖွင့်ဖို့ ပညာရေး စာရွက်တစ်ခု မရှိခဲ့တာကြောင့် သက်သက်ပါ။

But by looking inward and finding that what he had was the greatest asset

ဒါပေမဲ့ အတွင်းဘက်ကိုကြည်တာနဲ့ သူ့မှာရှိတဲ့ အကြီးမားဆုံး အရည်အချင်းကို ရှာတွေ့တာနဲ့

and supporting him to turn it into a business,

ဒါကို လုပ်ငန်းအဖြစ်ပြောင်းဖို့ သူ့ကိုပံ့ပိုးတာက

he's not just living -- he's thriving.

သူဟာ နေထိုင်ရုံမဟုတ်ဘဲ ရှင်သန်နေတာပါ။

The thing about looking inward is that it can be scary,

အတွင်းဘက်ကို ကြည့်ခြင်းနဲ့ ဆိုင်တာက ဒါက ကြောက်စရာဖြစ်နိုင်တယ်၊

especially if you're doing it for the first time.

အထူးသဖြင့် သင်ဟာ ပထမဆုံးအကြိမ် ဒါကို လုပ်နေရင်ပေါ့။

But the truth is you never truly start living

ဒါပေမဲ့ အမှန်တရားက ပြောင်းပြန်ကနေ နေထိုင်ဖို့ မသိခင်အထိ

until you learn to live from the inside out.

တစ်ခါမှ အစစ်အမှန် စတင် မနေထိုင်ဖူးတာပါ။

And in unlocking potential, we need to look inward to identify

စွမ်းရည်ကို ဖော်ထုတ်ခြင်းမှာ နက်ရှိုင်းတဲ့ ကျေနပ်မှု သဘောကို ပေးတဲ့ အရာတွေ၊

the things that give us a deep sense of fulfillment,

အနက်ရှိုင်းဆုံး ပျော်ရွှင်မှုကို ပေးတဲ့အရာတွေကို

the things that give us the deepest joy,

ရှာဖွေရန် အတွင်းဘက်ကို ကြည့်ဖို့နဲ့

and then weave them into the patterns of our daily routines.

ဒီနောက် ဒါတွေကို နေ့စဉ် လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်တွေ ရဲ့အဆင်တွေအဖြစ် ယှက်ဖွဲ့ဖို့ လိုတယ်။

In so doing, we cease to work and we start to live.

ဒီလိုလုပ်ခြင်းအားဖြင့် အလုပ်လုပ်တာ ရပ်စဲပြီး စတင်နေထိုင်ကြတာပါ။

And the thing about living is that you never have to retire or to resign.

ရှင်သန်ခြင်းနဲ့ဆိုင်တာက သင်ဘယ်တော့မှ အငြိမ်းစားယူဖို့၊ အလုပ်ထွက်ဖို့ မလိုတာပါ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

And so as you think about unlocking potential for ourselves,

ဒီလိုနဲ့ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်အတွက်၊ လူငယ်တွေအတွက်၊ ကလေးတွေအတွက်

for our young people, for our children,

စွမ်းရည်ကို ဖော်ထုတ်ဖို့ သင် တွေးမိစဉ်

let's not condition them to look outward

အပြင်ကို ကြည့်ဖို့ သူတို့ကို ပုံစံမသွင်းဘဲ

but condition them to look inward

သူတို့ ဘယ်သူဆိုတာ ဖော်ထုတ်ဖို့

to tap into who they are and bring that self into what they do every day.

သူတို့ နေ့စဉ်လုပ်တာထဲကို ဒီသဘာဝယူဆောင်ဖို့ အတွင်းဘက်ကို ကြည့်ဖို့ ပုံစံသွင်းရအောင်။

When you cease to work and you live,

သင် အလုပ်လုပ်တာ ရပ်စဲပြီး နေထိုင်တဲ့အခါ

when passion becomes a career,

စိတ်ထက်သန်မှုက အလုပ်တစ်ခုဖြစ်လာတဲ့အခါ

you don't just excel,

သင်ဟာ သာလွန်တာတင်မဟုတ်ဘဲ

you become unstoppable.

တားဆီးမရနိုင်တာ ဖြစ်လာတယ်။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)