3 ways to fix a broken news industry | Lara Setrakian

101,565 views ・ 2017-03-09

TED


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung
00:12
Five years ago, I had my dream job.
0
12760
3202
လွန်ခဲ့တဲ့ ငါးနှစ်က ကျွန်မမှာ စိတ်ကူးယဉ်အလုပ် တစ်ခုရှိခဲ့တယ်။
00:16
I was a foreign correspondent in the Middle East
1
16473
2404
ကျွန်မက အရှေ့အလယ်ပိုင်းက ABC News အတွက် သတင်းရေးတဲ့
00:18
reporting for ABC News.
2
18901
2140
နိုင်ငံခြားသတင်းထောက်ပါ။
00:21
But there was a crack in the wall,
3
21065
2064
ဒါပေမဲ့ နံရံမှာ အက်ကြောင်းတစ်ခု ရှိခဲ့တယ်၊
00:23
a problem with our industry,
4
23153
2382
ကျွန်မတို့ ပြင်ဖို့လိုတဲ့ ပြဿနာတစ်ခု
00:25
that I felt we needed to fix.
5
25559
1989
ကျွန်မတို့ လုပ်ငန်းနယ်ပယ်ထဲမှာ ရှိခဲ့တယ်။
00:28
You see, I got to the Middle East right around the end of 2007,
6
28401
4141
သိတဲ့အတိုင်း ၂၀၀၇ အကုန်လောက်မှာ ကျွန်မ အရှေ့အလယ်ပိုင်းကို သွားခဲ့တယ်။
00:32
which was just around the midpoint
7
32566
2257
ဒါက အီရတ်စစ်ပွဲရဲ့
00:34
of the Iraq War.
8
34847
1700
အလယ်လောက်မှာပါ။
00:36
But by the time I got there, it was already nearly impossible
9
36571
3449
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မ ရောက်သွားတော့ လေလှိုင်းမှာ အီရတ်အကြောင်း ဖြစ်ရပ်တွေ
00:40
to find stories about Iraq on air.
10
40044
2528
ရှာတွေ့ဖို့က မဖြစ်နိုင်သလောက်ပါ။
00:43
Coverage had dropped across the board,
11
43345
2250
ဘုတ်အဖွဲ့မှာ သတင်းကွန်ရက်တွေမှာ
00:45
across networks.
12
45619
1313
သတင်းပေးပိုချက် ကျသွားတယ်။
00:46
And of the stories that did make it,
13
46956
2056
သူတို့ လုပ်ခဲ့တဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေအနက်
00:49
more than 80 percent of them were about us.
14
49036
3321
၈၀ ရာနှုန်းကျော်ဟာ ကျွန်မတို့ အကြောင်းတွေပါ။
00:52
We were missing the stories about Iraq,
15
52381
2553
အီရတ်နဲ့ အဲဒီမှာနေတဲ့ လူတွေအကြောင်း ဖြစ်ရပ်တွေ
00:54
the people who live there,
16
54958
2093
စစ်ရဲ့ ဝန်ပိမှုအောက်မှာ
00:57
and what was happening to them under the weight of the war.
17
57075
2908
သူတို့ဖြစ်ပျက်နေတာတွေကြောင်း ကျွန်မတို့ မသိရ လွတ်နေတယ်။
01:00
Afghanistan had already fallen off the agenda.
18
60874
3756
အာဖဂန်နစ္စတန်က ပြောဆိုနေတဲ့ အကြောင်း မဟုတ်တော့ဘူး။
01:04
There were less than one percent of all news stories in 2008
19
64654
3641
၂၀၀၈ မှာ အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံရဲ့ စစ်နဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့
01:08
that went to the war in Afghanistan.
20
68319
2239
သတင်းဖြစ်ရပ်တွေ တစ်ရာနှုန်းတောင် မရှိခဲ့ဘူး။
01:10
It was the longest war in US history,
21
70582
2943
အမေရိကန်သမိုင်းမှာ အရှည်ဆုံးစစ်ပွဲဆိုပေမဲ့
01:13
but information was so scarce
22
73549
1962
သတင်းအချက်အလက်က အရမ်းရှားလိုက်တာများ
01:15
that schoolteachers we spoke to
23
75535
2235
ကျွန်မတို့ စကားပြောခဲ့တဲ့ ကျောင်းဆရာတွေ ပြောတာက
01:17
told us they had trouble explaining to their students
24
77794
3127
ဒီကျောင်းသားတွေမှာ တိုက်ခိုက်နေပြီး တစ်ခါတစ်ရံ ပင်လယ်ရပ်ခြားမှာ
01:20
what we were doing there,
25
80945
1540
သေတဲ့ မိဘတွေရှိတဲ့အခါ
01:22
when those students had parents
26
82509
1897
ကျွန်မတို့ လုပ်နေတာကို
01:24
who were fighting and sometimes dying overseas.
27
84430
3533
ကျောင်သားတွေကို ရှင်းပြဖို့ ဒုက္ခရောက်တယ်တဲ့။
01:28
We had drawn a blank,
28
88997
1664
ကျွန်မတို့ အရာမထင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး
01:30
and it wasn't just Iraq and Afghanistan.
29
90685
2782
ဒါက အိရတ်နနဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်ပဲ မဟုတ်ဘူးလေ။
01:33
From conflict zones to climate change
30
93491
2673
ပဋိပက္ခဇုန်ကနေ ရာသီဥတု အပြောင်းအလဲထိ
01:36
to all sorts of issues around crises in public health,
31
96188
4286
ပြည်သူ့ကျန်မာရေး ဝေဖန်မှုတွေ တစ်ဝိုက်က ကိစ္စရပ်ပေါင်းစုံထိ
01:40
we were missing what I call the species-level issues,
32
100498
3396
ကျွန်မအခေါ် မျိုးစိတ်အဆင့် ကိစ္စရပ်တွေကို ကျွန်မတို့ လွတ်နေတယ်၊
01:43
because as a species, they could actually sink us.
33
103918
3542
အကြောင်းက မျိုးစိတ်တစ်ခုအနေနဲ့ ၎င်းတို့က ကျွန်မတို့ကို ဒုက္ခပေးနိုင်လို့ပါ။
01:47
And by failing to understand the complex issues of our time,
34
107484
4719
ကျွန်မတို့ခေတ်ရဲ့ ရှုပ်ထွေးတဲ့ ကိစ္စရပ်တွေကို နားလည်းဖို့ ပျက်ကွက်ခြင်းက
01:52
we were facing certain practical implications.
35
112227
3334
သေချာပေါင် ဒိဌ ဂယက်ရိုက်မှုတွေကို ရင်ဆိုင်လာစေနေတယ်။
01:55
How were we going to solve problems
36
115585
1752
ကျွန်မတို့ အခြေခံကျကျ နားမလည်တဲ့၊
01:57
that we didn't fundamentally understand,
37
117361
2271
အချိန်နဲ့ တစ်ပြေးညီ ခြေရာမခံနိုင်တဲ့၊
01:59
that we couldn't track in real time,
38
119656
2264
နောက်ပြီး ကိစ္စရပ်တွေကိုလုပ်ဆောင်နေတဲ့
02:01
and where the people working on the issues
39
121944
2314
လူတွေကို ကျွန်မတို့ မမြင်၊ တစ်ခါတစ်ရံ
02:04
were invisible to us
40
124282
1343
အချင်းချင်းလည်း မမြင်ရတဲ့အခါ
02:05
and sometimes invisible to each other?
41
125649
2565
ပြဿနာတွေကို ဘယ်လိုများ ဖြေရှင်းတော့မှာလဲ။
02:09
When you look back on Iraq,
42
129460
1984
အီရတ်ကို ပြန်ကြည့်လိုက်ရင်
02:11
those years when we were missing the story,
43
131468
3429
ဒီဖြစ်ရပ်ကို ကျွန်မတို့လွတ်နေတဲ့ နှစ်တွေဟာ
02:14
were the years when the society was falling apart,
44
134921
2762
လူ့အဖွဲ့အစည်း ပြိုကွဲနေတဲ့ နှစ်တွေပါ၊
02:17
when we were setting the conditions for what would become the rise of ISIS,
45
137707
3935
ISIS ဖြစ်ပေါ်လာစေမယ့်၊ ISIS က Mosul ကို သိမ်းပိုက်ပြီး အီရတ်နယ်ခြားတွေကို
02:21
the ISIS takeover of Mosul
46
141666
2162
ကျော်လွန်ပြီး ကျန်ရှိတဲ့ ကမ္ဘာကို
02:23
and terrorist violence that would spread
47
143852
2043
ပျံ့နှံ့သွာစေမယ့်အကြမ်းဖက်သမား
02:25
beyond Iraq's borders to the rest of the world.
48
145919
2501
အကြမ်းဖက်မှုအတွက် အခြေအနေတွေကို ခင်းကျင်းနေတဲ့အခါပါ။
02:29
Just around that time where I was making that observation,
49
149577
3307
ဒီလေ့လာမှု ကျွန်မလုပ်နေတဲ့ အဲဒီကာလတစ်ဝိုက်က
02:32
I looked across the border of Iraq
50
152908
1842
အီရတ်နယ်ခြားကို လှမ်းကြည့်မိတော့
02:34
and noticed there was another story we were missing:
51
154774
3039
ကျွန်မတို့လွတ်နေတဲ့ နောက်ဖြစ်ရပ်တစ်ခု သတိထားမိတယ်။
02:37
the war in Syria.
52
157837
1532
ဒါက ဆီရီးယားမှာပါ။
02:39
If you were a Middle-East specialist, you knew that Syria was that important
53
159393
4716
သင်ဟာ အရှေ့အလယ်ပိုင်း ကျွမ်းကျင်သူဆိုရင် ဆီးရီးယားဟာ အစတည်းကကို
02:44
from the start.
54
164133
1245
အရေးပါတာ သင်သိပါတယ်။
02:45
But it ended up being, really,
55
165402
1540
ဒါပေမဲ့ အာရပ်နွေဦးရဲ့ မေ့လျော့ခံ
02:46
one of the forgotten stories of the Arab Spring.
56
166966
2938
ဇာတ်လမ်းတွေထဲက တစ်ပုဒ်အဖြစ်ပဲ အဆုံးသတ်ခဲ့ပါတယ်။
02:50
I saw the implications up front.
57
170666
2646
ရှေ့ဦးမှာ ဂယက်ရိုက်မှုတွေ မြင်ခဲ့တယ်။
02:54
Syria is intimately tied to regional security,
58
174064
3367
ဆီရီးယားဟာ ဒေသဆိုင်ရာ လုံခြုံရေး၊ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တည်ငြိမ်ရေးနဲ့
02:57
to global stability.
59
177455
1947
အတွင်းကျကျကို ဆက်နွယ်နေတာပါ။
02:59
I felt like we couldn't let that become
60
179426
1889
ဒါကို နောက်ချန်ထားခံရတဲ့ နောက်ထပ်
03:01
another one of the stories we left behind.
61
181339
2459
ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ် အဖြစ်မခံနိုင်ဘူးလို့ ခံစားမိပါတယ်။
03:04
So I left my big TV job to start a website, called "Syria Deeply."
62
184322
5779
ဒါနဲ့ "Syria Deeply" ဝက်ဘ်ဆိုဒ် စတင်ဖို့ ကြီးမားတဲ့ တီဗီ အလုပ်က ထွက်ခဲ့တယ်။
03:10
It was designed to be a news and information source
63
190125
2750
ဒါက ရှုပ်ထွေးတဲ့ ကိစ္စတစ်ရပ်ကို နားလည်ဖို့ ပိုလွယ်ကူစေတဲ့
03:12
that made it easier to understand a complex issue,
64
192899
3349
သတင်းနဲ့ သတင်းအချက် အရင်းမြစ်ကို အစီစဉ်ချထားပြီး
03:16
and for the past four years, it's been a resource
65
196272
2369
လွန်ခဲ့တဲ့ ငါးနှစ်လုံးလုံး ဆီရီးယားက ပဋိပက္ခမှာ
03:18
for policymakers and professionals working on the conflict in Syria.
66
198665
4599
လုပ်နေကြတဲ့ မူဝါဒချမှတ်သူတွေ၊ ပညာရှင် တွေအတွက် အရင်းအမြစ်တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပါပြီ။
03:23
We built a business model
67
203760
1423
တစ်သတ်မှတ်၊ အရည်အသွေးရှိတဲ့
03:25
based on consistent, high-quality information,
68
205207
3255
သတင်းအချက်အလက်ကို အခြေခံကာ ကိစ္စရပ်မှာရှိတဲ့ ထိပ်တန်း ပညာရှင်တွေနဲ့
03:28
and convening the top minds on the issue.
69
208486
3011
စည်းဝေးရင်း စီးပွားရေး ပုံစံတစ်ခု တည်ဆောက်ခဲ့တယ်။
03:32
And we found it was a model that scaled.
70
212227
2840
ဒါက စကေးကိုက်တဲ့ ပုံစံတစ်ခုလို့ မြင်မိတယ်။
03:35
We got passionate requests to do other things "Deeply."
71
215091
3780
"Deeply"လို့ အခြားဟာတွေလုပ်ဖို့ ထက်သန်တဲ့ ပန်ကြားချက်တွေရခဲ့တယ်။
03:38
So we started to work our way down the list.
72
218895
3244
ဒါနဲ့ ကျွန်မတို့ နည်းလမ်းနဲ့ စာရင်းကို စလုပ်ခဲ့တယ်။
03:42
I'm just one of many entrepreneurs,
73
222987
3002
ကျွန်မက စွန်ဦးထွင်များစွာထဲက တစ်ဦးဖြစ်ပြီး
03:46
and we are just one of many start-ups
74
226013
2582
ကျွန်မတို့ဟာ သတင်းမှာ မှားယွင်းတာကို ကြိုးစား ပြင်နေတဲ့
03:48
trying to fix what's wrong with news.
75
228619
2861
ပေါ်ထွန်းစ လုပ်ငန်းမျာစွာထဲက တစ်ခုပါ။
03:51
All of us in the trenches know
76
231504
1946
သတင်းစာလုပ်ငန်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး
03:53
that something is wrong with the news industry.
77
233474
2475
မှားနေတာ ကတုတ်ကျင်းတွေထဲက ကျွန်မတို့အားလုံး သိတယ်။
03:55
It's broken.
78
235973
1215
အဲဒါ လွဲချော်နေတယ်။
03:58
Trust in the media has hit an all-time low.
79
238376
3347
မီဒီယာကို ယုံကြည်မှုက ရာဇဝင်တွင်အောင် နိမ့်ကျသွားပြီ။
04:01
And the statistic you're seeing up there is from September --
80
241747
3395
အဲဒီမှာ မြင်ရတဲ့ ကီန်းဂဏန်းတွေက စက်တင်ဘာကပါ။
04:05
it's arguably gotten worse.
81
245166
1996
ဘယ်လိုမှ ငြင်းမရအောင် ဆိုးပါတယ်။
04:07
But we can fix this.
82
247924
1472
ဒါပေမဲ့ ပြင်လို့ရတယ်။
04:09
We can fix the news.
83
249420
1718
သတင်းတွေကို ကျွန်မတို့ ပြင်လို့ရတယ်
04:12
I know that that's true.
84
252083
1819
ဒါမှန်တာ ကျွန်မသိတယ်။
04:13
You can call me an idealist; I call myself an industrious optimist.
85
253926
5289
ကျွန်မကို စိတိကူးယဉ်ဝါဒီလို့ ခေါ်နိုင်တယ်။ ကိုယ်တိုင်တော့ ဝီရိယရှိတဲ့ အကောင်းမြင်ပါ။
04:19
And I know there are a lot of us out there.
86
259239
2525
အဲဒီမှာ ကျွန်မတို့ အများအပြားရှိတာ သိပါတယ်။
04:21
We have ideas for how to make things better,
87
261788
2392
အကြောင်းအရာတွေ ပိုကောင်းအောင် လုပ်ဖို့ စိတ်ကူးတွေ
04:24
and I want to share three of them that we've picked up in our own work.
88
264204
3988
ရှိကာ သင်တို့ကို ကိုယ့်အလုပ်ထဲက ရွေးယူတဲ့ သုံးခုကို မျှဝေချင်ပါတယ်။
04:28
Idea number one:
89
268668
1789
စိတ်ကူး နံပါတ်တစ်၊
04:30
we need news that's built on deep-domain knowledge.
90
270481
3663
နက်ရှိုင်းတဲ့ နယ်ပယ် အသိသုတပေါ်မှာ တည်ဆောက်ထားတဲ့ သတင်းလိုအပ်တယ်။
04:34
Given the waves and waves of layoffs at newsrooms across the country,
91
274168
3758
နိုင်ငံတစ်လွှားက သတင်းခန်းတွေမှာ အသုတ်လိုက် အလုပ်ပြုတ်သူတွေကို ထောက်ဆလျှင်
04:37
we've lost the art of specialization.
92
277950
2278
ကျွန်မတို့ဟာ ကျွမ်းကျင်မှုအတတ်ပညာ ပျောက်သွားပြီ။
04:40
Beat reporting is an endangered thing.
93
280252
2683
စေ့စေ့စပ်စပ် သတင်းပို့ခြင်းဟာ ဘေးသင့်နေတဲ့ အရာပါ။
04:42
When it comes to foreign news,
94
282959
2247
နိုင်ငံခြားသတင်းတွေနဲ့ဆိုင်တဲ့အခါ
04:45
the way we can fix that is by working with more local journalists,
95
285230
3161
ပြင်နိုင်တဲ့နည်းက ပိုများတဲ့ ဒေသခံ သတင်းစာသမားတွေနဲ့ တွဲလုပ်၊
04:48
treating them like our partners and collaborators,
96
288415
2381
ဖုန်းနံပါတ်၊ အသံတွေ ယူလာတဲ့ ပွဲစားတွေအဖြစ်မဟုတ်ပဲ
04:50
not just fixers who fetch us phone numbers and sound bites.
97
290820
3843
သူတို့ကို လုပ်ဖော်တွေ၊ ပူးပေါင်းသူတွေလို ဆက်ဆံခြင်းနဲ့ပါ။
04:54
Our local reporters in Syria and across Africa and across Asia
98
294687
4216
ဆီးရီးယားနဲ့ အာဖရီက၊ အာရှတစ်လွှားက ကျွန်မတို့ ဒေသခံ သတင်းထောက်တွေက
04:58
bring us stories that we certainly would not have found on our own.
99
298927
3987
ကျွန်မတို့ကိုယ်တိုင်ဆို ရှာတွေ့မှာမဟုတ်တဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေ ယူလာပေးတယ်။
05:02
Like this one from the suburbs of Damascus, about a wheelchair race
100
302938
4216
Damascus ရဲ့ ဆင်ခြေဖုံးက ဒီတစ်ခုလိုပေါ့၊ စစ်ပွဲမှာ ဒဏ်ရာရသူတွေကို
05:07
that gave hope to those wounded in the war.
101
307178
2473
မျှော်လင့်ချက်ပေးတဲ့ ဘီးတပ်ကုလားထိုင် ပြိုင်ပွဲတစ်ခု၊
05:10
Or this one from Sierra Leone,
102
310063
1873
သို့မဟုတ် Sierra Leone က ဒီတစ်ခု၊
05:11
about a local chief who curbed the spread of Ebola
103
311960
3457
သူ့ဒေသမှာ ရောဂါခြေချုပ်တစ်ခု ကိုယ်တိုင် စီစဉ်ရင်း
05:15
by self-organizing a quarantine in his district.
104
315441
3223
Ebola ပျံ့နံ့မှုကို ဟန့်တားတဲ့ ဒေသခံ အကြီးအကဲအကြောင်းပါ။
05:19
Or this one from the border of Pakistan,
105
319346
2126
သို့မဟုတ် ပါကစ္စတန် နယ်စပ်တွေက ဒီတစ်ခု
05:21
about Afghan refugees being forced to return home before they are ready,
106
321496
3929
ရဲ ခြိမ်းခြောက်မှုအောက်မှာ အသင့်မဖြစ်ခင် အိမ်ပြန်ဖို့ အတင်းအကျပ်ပြုခံနေရတဲ့
05:25
under the threat of police intimidation.
107
325449
2457
အာဖဂန် ဒုက္ခသည်တွေအကြောင်းပါ။
05:28
Our local journalists are our mentors.
108
328525
2054
ဒေသခံ သတင်းစာသမားတွေက ကျွန်မတို့ဆရာတွေပါ။
05:30
They teach us something new every day,
109
330603
2102
နေ့တိုင်း ကျွန်မတို့ကို အသစ်တစ်ခုခု သင်ပေးကာ
05:32
and they bring us stories that are important for all of us to know.
110
332729
4030
ကျွန်တို့အားလုံး သိဖို့အရေးကြီးတဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေ ယူလာပေးတယ်။
05:37
Idea number two:
111
337450
1794
စိတ်ကူး နံပါတ်နှစ်က
05:39
we need a kind of Hippocratic oath for the news industry,
112
339268
3639
ကျွန်မတို့ဟာ သတင်းစာလုပ်ငန်းအတွက် Hippocratic ကျမ်းသစ္စာမျိုး လိုအပ်တယ်။
05:42
a pledge to first do no harm.
113
342931
3603
ပထမဆုံး ဘေးဥပါဒ်မပြုဖို့ ကတိပါ။
05:46
(Applause)
114
346558
1611
(လက်ခုပ်သံများ)
05:48
Journalists need to be tough.
115
348193
1518
သတင်းစာသမားတွေ အကြမ်းခံနိုင်ဖို့
05:49
We need to speak truth to power,
116
349735
1912
အာဏာပိုင်တို့အား အမှန်ပြောဖို့လိုတယ်၊
05:51
but we also need to be responsible.
117
351671
2101
ဒါပေမဲ့ တာဝန်ခံဖို့လည်းလိုတယ်။
05:53
We need to live up to our own ideals,
118
353796
2344
ကိုယ့်ကိုယ်ပိုင် စံတွေအတိုင်း နေဖို့လိုပြီး
05:56
and we need to recognize
119
356164
1931
ဘယ်တော့ ကိုယ်လုပ်နေတာက လူအဖွဲ့အစည်းကို
05:58
when what we're doing could potentially harm society,
120
358119
3889
ဘေးဥပါဒ်ပေးလဲ၊ အများဝန်ဆောင်မှုအနေနဲ့
06:02
where we lose track of journalism as a public service.
121
362032
3054
ဘယ်မှာ သတင်းပညာကို မျက်ခြေပြတ်တယ် ဆိုတာ သိမှတ်ဖို့လိုပါတယ်။
Ebola အရေး ကျွန်မတို့ သတင်းပို့တာ ကြည့်တယ်
06:06
I watched us cover the Ebola crisis.
122
366173
1975
06:08
We launched Ebola Deeply. We did our best.
123
368172
2396
Ebola Deeply ကို စခဲ့တယ်၊ အကောင်းဆုံး လုပ်ခဲ့ပါတယ်။
06:10
But what we saw was a public
124
370592
1906
ဒါပေမဲ့ မြင်တွေတာက ကယောက်ချောက်ချားနဲ့
06:12
that was flooded with hysterical and sensational coverage,
125
372522
3617
သည်းထိတ်ရင်ဖို သတင်းပေးပို့ချက်တွေနဲ့ အလွှမ်းခံရတဲ့ ပြည်သူလူထုပါ။
06:16
sometimes inaccurate, sometimes completely wrong.
126
376163
3145
တစ်ခါတစ်လေ မတိမကျ၊ တစ်ခါတစ်လေ လုံးဝကို မှားနေတာပါ။
06:19
Public health experts tell me that that actually cost us in human lives,
127
379332
4628
ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး ကျွမ်းကျင်သူတွေပြောတာက ဒါက လူသားအသက်တွေ ပေးဆပ်ရတယ်၊
06:23
because by sparking more panic and by sometimes getting the facts wrong,
128
383984
4673
အကြောင်းက ကြောက်စိတ်ကို အစပျိုးပေးခြင်းနဲ့ တစ်ခါတစ်ရံ အချက်အလက်တွေ မှားအောင်လုပ်တာက
06:28
we made it harder for people to resolve
129
388681
2172
မြေပြင်မှာ တကယ် ဖြစ်နေတာကို ဖြေရှင်းဖို့
06:30
what was actually happening on the ground.
130
390877
2070
လူတွေကို ပိုခက်ခဲအောင်လုပ်တာတဲ့။
06:32
All that noise made it harder to make the right decisions.
131
392971
3044
ဒီဆူညံမှုအားလုံးက မှန်ကန်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချဖို့ ပိုခက်စေတာပါ။
06:36
We can do better as an industry,
132
396880
2177
လုပ်ငန်းတစ်ခုအဖြစ် ပိုကောင်းအောင်
06:39
but it requires us recognizing how we got it wrong last time,
133
399081
4365
လုပ်နိုင်ပေမဲ့ ပြီးခဲတဲ့အချိန်က ဘယ်လို မှားခဲ့တာ မှတ်မိဖို့နဲ့ နောက်တစ်ခါ
06:43
and deciding not to go that way next time.
134
403470
2839
ဒီလမ်းမသွားအောင် ဆုံးဖြတ်ဖို့ ကျွန်မတို့ကို တောင်းဆိုတယ်၊
06:46
It's a choice.
135
406841
1216
ဒါက ရွေးချယ်မှုပါ။
06:48
We have to resist the temptation to use fear for ratings.
136
408081
4298
အဆင့်သတ်မှတ်ဖို့ အတွက် အကြောက်တရား သုံးဖို့ ဆွဲဆောင်တာကို ခံနိုင်ဖို့လိုတယ်။
06:52
And that decision has to be made in the individual newsroom
137
412403
2907
တစ်ဦးချင်းရဲ့ သတင်းခန်းမှာ တစ်ဦးချင် သတင်း ဆုံးဖြတ်ခွင့်နဲ့
06:55
and with the individual news executive.
138
415334
2171
ဆုံးဖြတ်ချက် ချဖို့လိုပါတယ်။
06:57
Because the next deadly virus that comes around
139
417529
2655
အကြောင်းက ပြီးခဲ့တဲ့အချိန်တုန်းက လုပ်ခဲ့တာ ထပ်လုပ်ရင်၊
07:00
could be much worse and the consequences much higher,
140
420208
3781
ကျွန်မတို့ သတင်းပိုတာက တာဝန်မယူပဲ မမှန်ဘူးဆိုရင်
07:04
if we do what we did last time;
141
424013
1935
နောက်လာမယ့် သေစေလောက်တဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်က
07:05
if our reporting isn't responsible and it isn't right.
142
425972
3576
အများကြီး ပိုဆိုးပြီး အကျိုးဆက်တွေက အများကြီး ပိုမြင့်နိုင်လို့ပါ။
07:11
The third idea?
143
431012
1551
တတိယ စိတ်ကူးလား။
07:12
We need to embrace complexity
144
432587
2131
ရှုပ်ထွေးမှုကို ပွေ့ဖက်ဖို့လိုပါတယ်။
07:14
if we want to make sense of a complex world.
145
434742
2718
ရှုပ်ထွေးတဲ့ကမ္ဘာကို အဓိပ္ပါယ်ရှိစေချင်ရင်
07:17
Embrace complexity --
146
437956
1882
ရှုပ်ထွေးမှုကို ပွေ့ဖက်ပါ၊
07:19
(Applause)
147
439862
1477
(လက်ခုပ်သံများ)
07:21
not treat the world simplistically, because simple isn't accurate.
148
441363
5371
ကမ္ဘာကြီးကို ဆန်းပြားစွာ မပြုမူပါနဲ့၊ အကြောင်းက ရိုးစင်းမှုဆိုတာက မတိကျလို့ပါ။
07:26
We live in a complex world.
149
446758
1992
ကျွန်မတို့ဟာ ရှုပ်ထွေးတဲ့ ကမ္ဘာမှာနေတာပါ။
07:29
News is adult education.
150
449281
1960
သတင်းဆိုတာက သက်ကြီးပညာရေးပါ။
07:31
It's our job as journalists to get elbow deep in complexity
151
451265
3455
ကျွန်မတို့ သတင်းစာသမားတွေ အလုပ်က ရှုပ်ထွေးမှုထဲကို ငုပ်ဝင်ဖို့နဲ့
07:34
and to find new ways to make it easier for everyone else to understand.
152
454744
4037
အခြားလူတိုင်းအတွက် ပိုလွယ်ကူစွာ နားလည်ဖို့ နည်းလမ်းသစ်တွေရှာဖို့ပါ။
07:39
If we don't do that,
153
459447
1169
ကျွန်မတို့ ဒါမလုပ်ရင်
07:40
if we pretend there are just simple answers,
154
460640
2810
ရိုးစင်းတဲ့ အဖြေတွေပဲရှိတယ်လို့ ဟန်ဆောင်နေရင်
07:43
we're leading everyone off a steep cliff.
155
463474
2964
ကျွန်မတို့ဟာ လူတိုင်းကို မတ်တဲ့ ချောက်ကမ်းပါးဆီ လှမ်းခိုင်းနေတာပါ
07:47
Understanding complexity is the only way to know the real threats
156
467144
3451
ရှုပ်ထွေးမှုကို နားလည်ခြင်းဟာ အနားလေးတင်ရှိနေတဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုတွေကို
07:50
that are around the corner.
157
470619
1333
သိဖို့ တစ်ခုတည်းသောနည်းပါ။.
07:51
It's our responsibility to translate those threats
158
471976
2705
ဒီခြိမ်းခြောက်မှုတွေကို အနက်ပြန်ဖို့ ကျွန်မတို့ တာဝန်ပါ၊
07:54
and to help you understand what's real,
159
474705
2185
တကယ့်အရာက ဘာဆိုတာကိုနားလည်ဖို့
07:56
so you can be prepared and know what it takes to be ready
160
476914
3233
ကူညီပေးတာဆိုတော့ နောက်လာမှာအတွက် အသင့်ဖြစ်ဖို့
08:00
for what comes next.
161
480171
1417
ဘာလိုတာ ပြင်ဆင်နိုင်၊ သိနိုင်ပါတယ်။
08:02
I am an industrious optimist.
162
482825
1557
ကျွန်မက ဝီရိယရှိတဲ့အကောင်းမြင်သူ
08:04
I do believe we can fix what's broken.
163
484406
2560
ချွတ်ချော်နေတာကို ပြင်နိုင်တယ်လို့ အသေအချာ ယုံကြည်တယ်။
08:07
We all want to.
164
487498
1183
အားလုံး ဖြစ်စေလိုတာပါပဲ။
08:08
There are great journalists out there doing great work --
165
488705
2784
ပြောင်မြောက်တဲ့ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ သတင်းစာသမားကောင်းတွေ ရှိတယ်။
08:11
we just need new formats.
166
491513
1513
ပုံစံသစ်တွေပဲ ကျွန်မတို့လိုတာပါ။
08:13
I honestly believe this is a time of reawakening,
167
493862
3721
ဒါဟာ ကျွန်မတို့ လုပ်နိုင်တာကို ပြန်လည်နှိုးခြင်း၊ ပြန်လည်စိတ်ကူးခြင်းရဲ့
08:17
reimagining what we can do.
168
497607
1689
အချိန်လို့ ရိုးသားစွာ ယုံကြည်တယ်။
08:19
I believe we can fix what's broken.
169
499899
1966
လွဲမှားနေတာ ပြင်နိုင်တာ ကျွန်မယုံကြည်တယ်။
08:22
I know we can fix the news.
170
502436
1932
သတင်းတွေကို ပြင်နိုင်တာ ကျွန်မသိတယ်။
08:24
I know it's worth trying,
171
504392
1826
ဒါက ကြိုးပမ်းထိုက်တာ သိပြီး အဆုံးမှာ
08:26
and I truly believe that in the end,
172
506242
2143
ဒါကို နားလည်သွားမယ်လို့
08:28
we're going to get this right.
173
508409
1618
အစစ်အမှန် ယုံကြည်ပါတယ်။
08:30
Thank you.
174
510051
1168
ကျေးဇူးပါ။
08:31
(Applause)
175
511243
4735
(လက်ခုပ်သံများ)
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7