3 ways to fix a broken news industry | Lara Setrakian

Çeviri: Sumeyra Gulsun Gözden geçirme: Ramazan Şen

Five years ago, I had my dream job.

5 yıl kadar önce hayallerimin mesleğine kavuştum.

I was a foreign correspondent in the Middle East

Orta Doğu'da yabancı bir muhabir olarak

reporting for ABC News.

ABC haber adına muhabirlik yapıyordum.

But there was a crack in the wall,

Fakat ortada eksik bir şeyler vardı;

a problem with our industry,

endüstrimizde düzeltmemiz gerektiğini düşündüğüm

that I felt we needed to fix.

bir problem vardı.

You see, I got to the Middle East right around the end of 2007,

Şöyle ki; Orta Doğu'ya 2007'nin sonlarına doğru geldim

which was just around the midpoint

ki bu tarih Irak Savaşı'nın başladığı

of the Iraq War.

zamana denk geliyordu.

But by the time I got there, it was already nearly impossible

Fakat ben Irak'a varana kadar, Irak'ta neler olduğuna

to find stories about Iraq on air.

ilişkin haber bulmak neredeyse imkânsızdı.

Coverage had dropped across the board,

Kanaldaki ekipten hiç kimse

across networks.

haber sunamıyordu.

And of the stories that did make it,

Yapılabilen haberlerin de

more than 80 percent of them were about us.

%80'den fazlası kendimiz hakkındaydı.

We were missing the stories about Iraq,

Irak'la ilgili haberleri;

the people who live there,

orada yaşayan insanları

and what was happening to them under the weight of the war.

ve savaşın ağırlığında yaşadıklarını kaçırıyorduk.

Afghanistan had already fallen off the agenda.

Afganistan çoktan gündemden düşmüştü.

There were less than one percent of all news stories in 2008

2008 yılında savaşa giren Afganistan'la ilgili toplam haber oranı

that went to the war in Afghanistan.

%1'den azdı.

It was the longest war in US history,

Bu, Amerikan tarihinin en uzun savaşıydı,

but information was so scarce

fakat bu savaşla ilgili bilgiler

that schoolteachers we spoke to

öyle azdı ki, okullardaki öğretmenlerle

told us they had trouble explaining to their students

görüştüğümüzde bize, öğrencilerine

what we were doing there,

Irak'ta ne işimiz olduğunu,

when those students had parents

deniz ötesi ülkelerde savaşan hatta ölen

who were fighting and sometimes dying overseas.

öğrencilerin ailesine ne olduğunu açıklamakta zorlandıklarını belirttiler.

We had drawn a blank,

Öyle bir durumdaydık ki

and it wasn't just Iraq and Afghanistan.

sadece Afganistan ya da Irak'taki savaştan değil,

From conflict zones to climate change

iklim değişikliğinden tutun da krizde olan karmaşa ortamlarına,

to all sorts of issues around crises in public health,

iklim değişikliğinden halkın sağlık durumuna

we were missing what I call the species-level issues,

benim 'tür sorunu' olarak adlandırdığım her şeyi ıskalıyorduk.

because as a species, they could actually sink us.

Çünkü bir tür olarak, onlar bizi batırabilirler

And by failing to understand the complex issues of our time,

ve günümüzün karmaşık sorunlarını anlayamayarak

we were facing certain practical implications.

uygulamada belli başlı tehlike sinyalleri yayıyorduk.

How were we going to solve problems

Kökenini anlamadığımız,

that we didn't fundamentally understand,

eş zamanla takip edemediğimiz problemleri

that we couldn't track in real time,

bu problemler üzerinde

and where the people working on the issues

çalışan insanlar tamamen görünmezken

were invisible to us

ve bazen birbirimize bile

and sometimes invisible to each other?

görünmezken problemleri nasıl çözebilirdik?

When you look back on Iraq,

Irak'a dönüp bakacak olursak

those years when we were missing the story,

haber bulamadığımız

were the years when the society was falling apart,

o yıllarda toplum dağılıyordu.

when we were setting the conditions for what would become the rise of ISIS,

IŞİD'in yükselişi için gereken şartları sağlarken

the ISIS takeover of Mosul

IŞİD, Musul'u ele geçirdi.

and terrorist violence that would spread

Buradaki terörün şiddeti

beyond Iraq's borders to the rest of the world.

Irak sınırlarını aşıp tüm dünyaya yayıldı.

Just around that time where I was making that observation,

Bu gözlemleri yaptığım sıralarda

I looked across the border of Iraq

Irak sınırlarının ötesine baktım

and noticed there was another story we were missing:

ve kaçırdığımız başka bir noktanın olduğunu gördüm;

the war in Syria.

Suriye'deki savaş.

If you were a Middle-East specialist, you knew that Syria was that important

Eğer Orta Doğu uzmanıysanız, Suriye'nin en baştan beri önemli

from the start.

olduğunu bilirsiniz.

But it ended up being, really,

Fakat, Suriye gerçekten,

one of the forgotten stories of the Arab Spring.

Arap Baharı'nın unutulan hikâyelerinden biri oldu.

I saw the implications up front.

Buna değinen işaretleri önceden fark ettim.

Syria is intimately tied to regional security,

Suriye derin bir bağ ile bölgesel güvenliğe,

to global stability.

küresel istikrara bağlı.

I felt like we couldn't let that become

Suriye'nin arkamızda bıraktığımız diğer

another one of the stories we left behind.

hikâyelerden olmasına izin veremem diye düşündüm.

So I left my big TV job to start a website, called "Syria Deeply."

Bu yüzden TV'deki muhabirlik işimi bırakıp "Derinlemesine Suriye" sitesini kurdum.

It was designed to be a news and information source

Bu site, komplike sorunları anlamak için

that made it easier to understand a complex issue,

bilgi ve haber kaynağı olarak tasarlandı.

and for the past four years, it's been a resource

Bu site geçtiğimiz 4 yıl

for policymakers and professionals working on the conflict in Syria.

boyunca politikacılar ve Suriye'deki çatışmalar

üzerine çalışmalar yapan profesyoneller için bir referans hâline geldi.

We built a business model

Devamlı ve yüksek kaliteye

based on consistent, high-quality information,

dayanan bir iş modeli kurduk.

and convening the top minds on the issue.

İşini en iyi yapan zihinleri başa getirdik

And we found it was a model that scaled.

ve bu modelin ne kadar elverişli olduğunu gördük.

We got passionate requests to do other things "Deeply."

Daha başka işleri "Derinlemesine" yapmamızı isteyen teklifler aldık.

So we started to work our way down the list.

Bu şekilde bir düzenle işe koyulduk.

I'm just one of many entrepreneurs,

Ben sadece haberlerdeki tutarsızlıkları

and we are just one of many start-ups

düzeltmek için başlangıçlar yapan

trying to fix what's wrong with news.

pek çok girişimciden biriyim.

All of us in the trenches know

Hepimiz farkındayız ki;

that something is wrong with the news industry.

haber aktarımında sorunlar var.

It's broken.

İyi işlemiyor.

Trust in the media has hit an all-time low.

Medyaya olan güven yerlerde

And the statistic you're seeing up there is from September --

ve burada gördüğünüz Eylül ayındaki istatistikler

it's arguably gotten worse.

durumun daha da kötüleştiğini gösteriyor.

But we can fix this.

Fakat bunu düzeltebiliriz.

We can fix the news.

Haberleri düzeltebiliriz.

I know that that's true.

Buna inanıyorum.

You can call me an idealist; I call myself an industrious optimist.

Belki bana idealist diyeceksiniz fakat ben kendime 'iyimser işletmeci' diyorum.

And I know there are a lot of us out there.

Benim gibi birçok insan olduğunu biliyorum.

We have ideas for how to make things better,

İşleri güzelleştirmek için parlak fikirlerimiz var.

and I want to share three of them that we've picked up in our own work.

Bunlardan birkaçını sizinle paylaşmak istiyorum.

Idea number one:

İlk fikir:

we need news that's built on deep-domain knowledge.

Derin bilgiye dayanan haberlere ihtiyacımız var.

Given the waves and waves of layoffs at newsrooms across the country,

Tüm ülkede habercilerin işten çıkarılma şokuyla

we've lost the art of specialization.

uzmanlık alanımızı kaybettik.

Beat reporting is an endangered thing.

Tehlikeli yerlerde haber yapmak tehlikeye atılmaktır.

When it comes to foreign news,

Yabancı basına gelince,

the way we can fix that is by working with more local journalists,

bunu düzeltmemizin yolu yerli gazeteciler ile çalışmak,

treating them like our partners and collaborators,

onları ortaklarımız olarak görmek,

not just fixers who fetch us phone numbers and sound bites.

birkaç telefon numarası ve kısa açıklamalar getiren iş bitiriciler değil.

Our local reporters in Syria and across Africa and across Asia

Suriye, Afrika ve Asya'da bulunan yerli muhabirlerimiz

bring us stories that we certainly would not have found on our own.

kendi başımıza asla bulamayacağımız haberleri getiriyorlar bize.

Like this one from the suburbs of Damascus, about a wheelchair race

Şam'ın kenar mahallelerinden birinde, tekerlekli sandalye yarışı gibi olayların

that gave hope to those wounded in the war.

savaşta yaralananlara umut olması gibi

Or this one from Sierra Leone,

ya da Sierra Leone'deki

about a local chief who curbed the spread of Ebola

bir muhtarın Ebola virüsü için bölgesinde kendi imkânlarıyla

by self-organizing a quarantine in his district.

karantina kontrol ortamı oluşturması

Or this one from the border of Pakistan,

veya Pakistan sınırında Afgan sığınmacıların

about Afghan refugees being forced to return home before they are ready,

daha onlar hazırlanmadan polislerin tehdidi ve gözdağıyla Afganistan'a

under the threat of police intimidation.

dönmeye zorlanmaları gibi.

Our local journalists are our mentors.

Yerel gazeteciler, akıl hocalarımızdır.

They teach us something new every day,

Her gün bize yeni şeyler öğretirler,

and they bring us stories that are important for all of us to know.

hepimizin bilmesi gereken önemli haberleri ulaştırırlar.

Idea number two:

Fikir iki:

we need a kind of Hippocratic oath for the news industry,

Habercilikte, Hipokrat yemini gibi bu işin

a pledge to first do no harm.

kötüye kullanılmayacağına dair büyük bir ant içmeye ihtiyacımız var.

(Applause)

(Alkışlar)

Journalists need to be tough.

Gazeteciler çetin ceviz olmalı,

We need to speak truth to power,

üst güçlere gerçekleri aktarmamız gerek.

but we also need to be responsible.

Ama aynı zamanda sorumluluk alabilmeliyiz.

We need to live up to our own ideals,

İdeallerimize göre yaşamalıyız.

and we need to recognize

Şunu fark etmeliyiz ki;

when what we're doing could potentially harm society,

yaptığımız şey topluma zarar verdiği zaman

where we lose track of journalism as a public service.

bir kamu hizmeti olarak gazetecilikten uzaklaşmışız demektir.

I watched us cover the Ebola crisis.

Ebola krizini takip ettim.

We launched Ebola Deeply. We did our best.

"Derinlemesine Ebola" ile elimizden geleni yaptık.

But what we saw was a public

Fakat gördüğümüz şey duygularla,

that was flooded with hysterical and sensational coverage,

duygu sömürüleriyle donanmış, bazen doğru bazen yanlış

sometimes inaccurate, sometimes completely wrong.

halka açık haberlerdi.

Public health experts tell me that that actually cost us in human lives,

Halk sağlığı uzmanları, bu durumun pek çok insanın hayatına mal olduğunu,

because by sparking more panic and by sometimes getting the facts wrong,

çünkü bazen panik yaratarak, bazen de yanlış bilgi vererek

we made it harder for people to resolve

bölgede olan olayları

what was actually happening on the ground.

kavramasını zorlaştırdığımızı söylediler.

All that noise made it harder to make the right decisions.

Tüm bu laf kalabalığı insanların doğru karar vermesine engelliyor.

We can do better as an industry,

Bu endüstride çok daha iyi olabiliriz

but it requires us recognizing how we got it wrong last time,

fakat bunun için öncelikle nerede yanlış yaptığımızı görmemiz

and deciding not to go that way next time.

ve aynı hatayı tekrar etmememiz gerekiyor.

It's a choice.

Bu bir seçimdir.

We have to resist the temptation to use fear for ratings.

Reytingi baza alma dürtüsüne karşı koymalı

And that decision has to be made in the individual newsroom

ve verilen kararlar bireysel haber odalarında,

and with the individual news executive.

bireysel haber idaresiyle yapılmalıdır.

Because the next deadly virus that comes around

Çünkü bir sonraki öldürücü virüs

could be much worse and the consequences much higher,

çok daha kötü sonuçlar doğurabilir.

if we do what we did last time;

Eğer yaptığımız hataları tekrarlarsak;

if our reporting isn't responsible and it isn't right.

eğer haber ulaştırma sistemimiz sorumlu davranmazsa, yanlış yapıyoruzdur.

The third idea?

Üçüncü fikir:

We need to embrace complexity

Eğer gerçekten karmaşık bir dünyaya anlam

if we want to make sense of a complex world.

vermek istiyorsak, karmaşıklığı kabullenmek zorundayız.

Embrace complexity --

Karmaşayı kabullenmek ---

(Applause)

(Alkışlar)

not treat the world simplistically, because simple isn't accurate.

dünyayı vasat bir şekilde değerlendirmemek,

çünkü dünyanın basit oluşu doğru değil.

We live in a complex world.

Karmaşık bir dünyada yaşıyoruz.

News is adult education.

Haberler ise yetişkin eğitimidir.

It's our job as journalists to get elbow deep in complexity

Gazeteciler olarak bizim görevimiz, karmaşıklığa el atmak

and to find new ways to make it easier for everyone else to understand.

ve karmaşıklığın herkes tarafından anlaşılmasını sağlamaktır.

If we don't do that,

Eğer bunu yapmazsak,

if we pretend there are just simple answers,

eğer ortada kolay yanıtlar olduğunu varsayarsak,

we're leading everyone off a steep cliff.

herkesi uçurum kenarına sürüklüyoruz demektir.

Understanding complexity is the only way to know the real threats

Karmaşayı anlamak gelmesi muhtemel gerçek tehditleri

that are around the corner.

anlamanın tek yoludur.

It's our responsibility to translate those threats

Bu tehditleri olması gerektiği gibi yorumlayıp,

and to help you understand what's real,

neyin gelmekte olduğunu anlayıp

so you can be prepared and know what it takes to be ready

buna nasıl hazırlanacağınıza dair gerekenleri anlamanıza

for what comes next.

yardımcı olmak bizim görevimiz.

I am an industrious optimist.

Ben bir endüstriyel iyimserim.

I do believe we can fix what's broken.

Bozuk olan her şeyi düzeltebileceğimize inanıyorum.

We all want to.

Hepimiz bunu istiyoruz.

There are great journalists out there doing great work --

İşlerini çok iyi yapan muazzam gazeteciler var.

we just need new formats.

Sadece yeni formlara ihtiyacımız var.

I honestly believe this is a time of reawakening,

Bunun yeniden uyanma, neler yapabildiğimizi

reimagining what we can do.

yeniden canlandırma vakti olduğuna inanıyorum.

I believe we can fix what's broken.

Bozulan şeyi düzeltebileceğimize inanıyorum.

I know we can fix the news.

Haberleri düzeltebileceğimizi biliyorum.

I know it's worth trying,

Denemeye değer biliyorum.

and I truly believe that in the end,

Kesinlikle inanıyorum ki sonunda

we're going to get this right.

bu işi halledeceğiz.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)