How fungi recognize (and infect) plants | Mennat El Ghalid

52,000 views ・ 2018-04-19

TED


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung
00:12
"Will the blight end the chestnut?
0
12825
2690
"အပင်ရောဂါက သစ်အယ်ပင်ကို အဆုံးသတ်ပစ်မလား။
00:15
The farmers rather guess not.
1
15857
2000
လယ်သမားတွေကတော့ မထင်ကြပါ။
00:17
It keeps smouldering at the roots
2
17881
2238
ဒါက အမြစ်တွေကို တစ်ငွေ့ငွေ့ ဆက်လောင်ကျွမ်းစေတယ်။
00:20
And sending up new shoots
3
20143
2008
နောက်ထပ် ကပ်ပါးကောင်မတိုင်ခင်
00:22
Till another parasite
4
22175
1666
အမြစ်သစ်တွေ ထွက်လာနေမှုက၊
00:23
Shall come to end the blight."
5
23865
2404
အပင်ရောဂါကို အဆုံးသတ်လိမ့်မယ်။"
00:28
At the beginning of the 20th century,
6
28510
2039
၂၁ ရာစုအစမှာ အမေရိက အရှေ့ပိုင်းက
00:30
the eastern American chestnut population, counting nearly four billion trees,
7
30573
4647
သစ်အယ်ပင်တွေရဲ့ အရေအတွက်ဟာ ဘီလီယံ လေးသန်းနီးပါထိရှိခဲ့ပြီး
00:35
was completely decimated by a fungal infection.
8
35244
3101
မှိုကူးစက်ရောဂါကြောင့် လုံးဝကို ပြုန်းတီးသွားခဲ့ရတယ်။
00:38
Fungi are the most destructive pathogens of plants,
9
38369
3208
မှိုတွေဟာ စီးပွားရေးအတွက် အဓိက ဖြစ်ကြတဲ့ ကောက်ပဲသီးနှံတွေအပါအဝင်
00:41
including crops of major economic importance.
10
41601
2722
အပင်များကို အများဆုံး ဖျက်ဆီး နိုင်ကြတဲ့ ရောဂါပစ္စယ်တွေပါ။
00:44
Can you imagine that today,
11
44673
1561
ယနေ့တွင် မှိုကူးစက်ရောဂါကြောင့်
00:46
crop losses associated with fungal infection
12
46258
2867
ကောက်ပဲသီးနှံ ဆုံးရှုံးမှုတွေဟာ ကမ္ဘာတစ်လွှားမှာ တစ်နှစ်ကို
00:49
are estimated at billions of dollars per year, worldwide?
13
49149
3916
ဒေါ်လာဘီလီယံချီ ရှိတယ်လို့ ခန့်မှန်းရတာကို သင် စိတ်ကူးကြည့်နိုင်ပါသလား။
00:53
That represents enough food calories to feed half a billion people.
14
53585
3698
အဲဒါဟာ ဘီလီယံဝက်ရှိတဲ့ လူတွေအတွက် လုံလောက်တဲ့ကယ်လိုရီနဲ့ တူညီပါတယ်။
00:57
And this leads to severe repercussions,
15
57609
2358
ဒါက ဆိုးဝါးတဲ့ ဂယက်ရိုက်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်၊
00:59
including episodes of famine in developing countries,
16
59991
3420
ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေက အငတ်ဘေးဖြစ်ရပ်တွေ အပါအဝင်
01:03
large reduction of income for farmers and distributors,
17
63435
3404
လယ်သမားတွေနဲ့ ဖြန့်ချီသူတွေရဲ့ ဝင်ငွေကို အကြီးအကျယ် လျော့ကျမှုများ၊
01:06
high prices for consumers
18
66863
1928
စားသုံးသူတွေအတွက် စျေးကြီးမြင့်မှုတွေ၊
01:08
and risk of exposure to mycotoxin, poison produced by fungi.
19
68815
4724
မှိုကနေထုတ်လုပ်တဲ့ မှိုအဆိပ်နဲ့ အဆိပ်သင့်မှု ဘေးအန္တရာယ်တွေ ဖြစ်ပေါ်စေတယ်။
01:14
The problems that we face
20
74318
1262
ရင်ဆိုင်ရတဲ့ ပြဿနာတွေက
01:15
is that the current method used to prevent and treat
21
75604
2717
ကြောက်စရာရောဂါတွေကို တားဆီး၊ ကုသဖို့
01:18
those dreadful diseases,
22
78345
1542
သုံးနေတဲ့ လက်ရှိနည်းစနစ်တွေ၊
01:19
such as genetic control, exploiting natural sources of resistance,
23
79911
4309
ဥပမာ မျိုးမျိုးရိုးဗီဇထိန်းချုပ်မှု၊ ခုခံနိုင်စွမ်းရဲ့ သဘာဝရင်းမြစ် သုံးစွဲမှု၊
01:24
crop rotation or seed treatment, among others,
24
84244
3381
သီးနှံးပြောင်းစိုက်ခြင်၊ မျိုးစေ့မွမ်းမံမှုနဲ့ အခြားအရာတွေဟာ
01:27
are still limited or ephemeral.
25
87649
2682
ကန့်သတ်ချက်ရှိ (သို့) ခဏပန်းမျှ ဖြစ်နေကြလို့ပါ။
01:30
They have to be constantly renewed.
26
90879
2420
ဒါတွေကို အမြဲမပြတ် ဆန်းသစ်ပေးရးန် လိုပါတယ်။
01:33
Therefore, we urgently need to develop more efficient strategies
27
93323
4254
ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ဟာ ပိုထိရောက်တဲ့ နည်းဗျူဟာတွေ အရေးတကြီး လိုအပ်နေပြီး
01:37
and for this, research is required to identify biological mechanisms
28
97601
5119
ဒီအတွက် ဆန်းသစ်တဲ့ မှိုတိုက်ဖျက်ရေး လုပ်ဆောင်ချက်တွေ ပစ်မှတ်ထားရမယ့်
01:42
that can be targeted by novel antifungal treatments.
29
102744
3666
ဇီဝပိုင်းဆိုင်ရာ နည်းလမ်းတွေရှာဖွေဖို့ သုတေသန ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်ပါတယ်။
01:49
One feature of fungi is that they cannot move
30
109529
3134
မှိုတွေရဲ့ လက္ခဏာ တစ်ခုက ၎င်းတို့ဟာ ရွေ့ရှားနိုင်စွမ်း မရှိကြပါ၊
01:52
and only grow by extension to form a sophisticated network,
31
112687
3525
၎င်းတို့ဟာ mycelium ဆိုတဲ့ ဆန်းပြား ရှုပ်ထွေးတဲ့ ကွန်ရက်ကို ဖွဲ့စည်းလျက်သာ
01:56
the mycelium.
32
116236
1150
ကြီးထွားနိုင်ကြတာပါ။
01:58
In 1884, Anton de Bary, the father of plant pathology,
33
118284
4253
၁၈၈၄ မှာ အပင် ရောဂါဗေဒရဲ့ ဖခင်ကြီး Anton de Bary ကနေပြီး မှိုတွေကို
02:02
was the first to presume that fungi are guided by signals
34
122561
3556
အိမ်ရှင် အပင်ထံမှ ပို့လွှတ်တဲ့ အချက်ပြမှု တွေက လမ်းညွှန်ပေးတယ်လို့
02:06
sent out from the host plant,
35
126141
1936
ပထမဆုံး ထင်မြင်ယူဆခဲ့ပါတယ်၊
02:08
meaning a plant upon which it can lodge and subsist,
36
128101
4134
ဆိုလိုတာက မှီခို ရှင်သန် နေထိုင်နိုင်မယ့် အပင် တစ်ပင်မှနေပြီး၊
02:12
so signals act as a lighthouse
37
132259
2358
မှိုတွေအနေနဲ့ နေရာချဖို့၊ ရှေ့ဆက်ထွားဖို့၊
02:14
for fungi to locate, grow toward, reach
38
134641
5166
အပင်ဆီကို ရောက်ရှိဖို့နဲ့ နောက်ဆုံး ချင်းနင်းကာ
02:19
and finally invade and colonize a plant.
39
139831
3206
သိမ်းပိုက်ဖို့ အချက်ပြမှုတွေက မီးပြတိုက်တစ်ခုလို လုပ်ဆောင်တာပါ။
02:23
He knew that the identification of such signals
40
143427
2946
ဒီလိုမျိုး အချက်ပြမှုတွေကို ဖေါ်ထုတ်မှုက မှိုတွေနဲ့ အပင်ကြားက
02:26
would unlock a great knowledge that then serves to elaborate strategy
41
146397
4625
တုံ့ပြန်ဆက်သွယ်မှုကို တားဆီးပေးရန် ထောက်ကူပေးမယ့် သိမ်မွေ့တဲ့ နည်းဗျူဟာကို
02:31
to block the interaction between the fungus and the plant.
42
151046
3380
ချမှတ်ပေးလာစေမယ့် အရေးပါတဲ့ အသိပညာကို ဖွင့်ပေးမယ်ဆိုတာ သူသိခဲ့တယ်။
02:34
However, the lack of an appropriate method at that moment
43
154752
3420
ဒါပေမဲ့ အဲဒီတုန်းက သင့်တင့်တဲ့ နည်းစနစ်မရှိခဲ့ခြင်းကြောင့်
02:38
prevented him from identifying this mechanism at the molecular level.
44
158196
4897
မော်လီကျူးအဆင့်မှာရှိတဲ့ အဲဒီယန္တရားအား ဖေါ်ထုတ်မှုကို ပြုလုပ်မရခဲ့ပါ။
02:45
Using purification and mutational genomic approaches,
45
165323
3127
သန့်စင်ခြင်း၊ သန္ဓေပြောင်း ဗီဇပိုင်း ချဉ်းကပ်မှုတွေကို အသုံးပြုကာ
02:48
as well as a technique
46
168474
1524
ညွှန်ထားတဲ့ အမျှင်ကြီးထွားမှုကို
02:50
allowing the measurement of directed hyphal growth,
47
170022
3333
တိုင်းထွာရေးကိုပါ ခွင့်ပြုထားတဲ့ နည်းစနစ်ကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး
02:53
today I'm glad to tell you that after 130 years,
48
173379
4365
နှစ်ပေါင်း ၁၃၀ အကြာမှာ ယနေ့တွင် သင်တို့ကို ဝမ်းသာစွာ ပြောပြချင်တာက
02:57
my former team and I could finally identify such plant signals
49
177768
4824
ကျွန်မရဲ့ အသင်းဟောင်းနဲ့ ကျွန်မဟာ Fusarium oxysporum လို့ခေါ်တဲ့
03:02
by studying the interaction between a pathogenic fungus
50
182616
3357
ရောဂါဖြစ်စေတဲ့ မှိုတွေနဲ့ အိမ်ရှင်ပင် ဖြစ်တဲ့ ခရမ်းချဉ် အပင်ကြားက
03:05
called Fusarium oxysporum
51
185997
1683
တုံ့ပြန်ဆက်သွယ်မှုကို လေ့လာရင်း
03:07
and one of its host plants, the tomato plant.
52
187704
3174
ဒီလို အပင်တွေရဲ့ အချက်ပြမှုတွေကို နောက်ဆုံးရှာတွေ့နိုင်ခဲ့ကြတယ်။
03:12
As well, we could characterize
53
192310
1751
ဒါ့အပြင် ဒီအချက်ပြမှုတွေ လက်ခံကြတဲ့
03:14
the fungal receptor receiving those signals
54
194085
2915
မှိုတုံ့ပြန်မှုဆဲလ်နဲ့ မှိုတွေအတွင်း ဖြစ်ပျက်နေတဲ့
03:17
and part of the underlying reaction occurring within the fungus
55
197024
3696
ငုပ်နေတဲ့ တုံ့ပြန်မှု စိတ်အပိုင်းနဲ့ အပင်ဆီကို ဦးတည်လျက် ၎င်းရဲ့
03:20
and leading to its direct growth toward the plant.
56
200744
3219
တိုက်ရိုက် ကြီးထွားမှုကိုလည်း ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့ကြတာပါ။
03:24
(Applause)
57
204879
2674
(လက်ခုပ်သံများ)
03:27
Thank you.
58
207577
1151
ကျေးဇူးတင်ပါတယ််။
03:28
(Applause)
59
208752
1254
(လက်ခုပ်သံများ)
03:30
The understanding of such molecular processes
60
210030
2763
ဒီလို မော်လီကျူးဆိုင်ရာ ဖြစ်စဉ်တွေကို နားလည်ခြင်းက
03:32
offers a panel of potential molecules
61
212817
2498
ဆန်းသစ်တဲ့ မှိုတိုက်ဖျက်ရေး ကုသမှုတွေကို ဖန်တီးဖို့
03:35
that can be used to create novel antifungal treatments.
62
215339
3800
သုံးနိုင်တဲ့ အလားအလာရှိတဲ့ မော်လီကျူး အုပ်စုကိုပါ ကမ်းလှမ်ပေးပါတယ်။
03:39
And those treatments would disrupt
63
219606
2396
ဒီကုသမှုတွေဟာ မှိုတွေနဲ့ အပင်ကြားက
03:42
the interaction between the fungus and the plant
64
222026
2739
တုံ့ပြန်ဆက်သွယ်မှုကို အလျဉ်ပြတ် စေပါလိမ့်မယ်၊
03:44
either by blocking the plant signal
65
224789
2698
အပင်အချက်ပြမှုကို ဒါမှမဟုတ်
03:47
or the fungal reception system which receives those signals.
66
227511
4341
ဒီအချက်ပြမှုတွေကို လက်ခံတဲ့ မှို လက်ခံရေး စနစ်ကို တားဆီးရင်းပါ။
03:51
Fungal infections have devastated agriculture crops.
67
231876
3166
မှိုစွဲကပ်ခြင်းဟာ စိုက်ပျိုးရေး သီးနှံတွေကို ဖျက်ဆီးခဲ့တယ်။
03:55
Moreover, we are now in an era
68
235066
2722
ဒါ့အပြင် ကျွန်မတို့ဟာ ကောက်ပဲသီးနှံ ထုတ်လုပ်မှုကို
03:57
where the demand of crop production is increasing significantly.
69
237812
3551
သိသိသာသာကို တိုးချဲ့ရန် တောင်းဆိုနေတဲ့ ခေတ်ထဲမှာပါ။
04:01
And this is due to population growth, economic development,
70
241387
3865
ဒါကတော့ လူဦးရေ တိုးပွားမှု၊ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးမှု၊
04:05
climate change and demand for bio fuels.
71
245276
2666
ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုနဲ့ ဇီဝလောင်စာ လိုအပ်မှုကြောင့်ပါ။
04:08
Our understanding of the molecular mechanism
72
248751
3072
မှိုတွေနဲ့ အိမ်ရှင် အပင်ကြားက ဥပမာ ခရမ်းချဉ်ပင် ဆိုပါစို့၊
04:11
of interaction between a fungus and its host plant,
73
251847
3032
တုံ့ပြန်ဆက်သွယ်မှုရဲ့မော်လီကျူး လုပ်ဆောင်ပုံကို နားလည်ခြင်းဟာ
04:14
such as the tomato plant,
74
254903
1706
အပင်မှိုစွဲရောဂါတွေ တိုက်ခိုက်ဖို့
04:16
potentially represents a major step towards developing more efficient strategy
75
256633
5341
ပိုထိရောက်တဲ့ နည်းဗျူဟာ ဖွံ့ဖြိုးရေးဆီ အရေးပါတဲ့ အဆင့်တစ်ဆင့်
04:21
to combat plant fungal diseases
76
261998
2371
ဖြစ်ဖို့ အလားအလာရှိနေပါတယ်။
04:24
and therefore solving of problems that affect people's lives,
77
264393
3525
ဒါကြောင့် လူတွေရဲ့ ဘဝတွေအပေါ် သက်ရောက်မှု ရှိကြတဲ့ ပြသနာတွေ ဖြေရှင်းရေး၊
04:27
food security and economic growth.
78
267942
2452
အစားအစာ လုံခြုံရေးနဲ့ စီးပွားရေး တိုးတက်မှု မဟာဗျူဟာပါ။
04:30
Thank you.
79
270418
1152
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
04:31
(Applause)
80
271594
3906
(လက်ခုပ်သံများ)
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7