Color blind or color brave? | Mellody Hobson

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

So it's 2006.

ကဲ (၂၀၀၆)ခုနှစ်ကပါ။

My friend Harold Ford calls me.

ကျွန်မ သူငယ်ချင်း Harold Ford က ဖုန်းဆက်လာပါတယ်။

He's running for U.S. Senate in Tennessee,

သူက တန်နက်စီပြည်နယ်မှာ အမေရိကန် ဥပဒေပြု အထက်လွှတ်တော်အတွက် ယှဉ်ပြိုင်နေတာပေါ့။

and he says, "Mellody, I desperately need some national press. Do you have any ideas?"

သူပြောတာက "မယ်လော့ဒီ ရေ၊ ငါတော့ နိုင်ငံတော် စာနယ်ဇင်းတွေကို အသည်းအသန် လိုအပ်နေတယ်ကွာ။ မင်းမှာ အကြံဥာဏ်လေးဘာလေး မရှိဘူးလားကွ"တဲ့။

So I had an idea. I called a friend

ဒီတော့ ကျွန်မစိတ်ကူး တစ်ခုရသွားတယ်။

who was in New York

ကမ္ဘာ့ အအောင်မြင်ဆုံး လူထုဆက်သွယ်ရေး ကုမ္ပဏီ တစ်ခုမှာရှိတဲ့

at one of the most successful media companies in the world,

နယူယောက်က ကျွန်မသူငယ်ချင်းကို ဖုန်းဆက်လိုက်ပါတယ်။

and she said, "Why don't we host

သူမပြောတာက "ငါတို့တွေ Harold အတွက်

an editorial board lunch for Harold?

အယ်ဒီတာ ဘုတ်အဖွဲ့ နေ့လည်စာ စားပွဲလေး ကျင်းပ ပေးလိုက်ကြရအောင်လား။

You come with him."

နင်လည်း သူနဲ့ အတူလာခဲ့လေ"တဲ့။

Harold and I arrive in New York.

Harold နဲ့ ကျွန်မ နယူးယောက်ကို ရောက်သွားတယ်။

We are in our best suits.

သားသားနားနား ဝတ်စုံတွေနဲ့ပေါ့။

We look like shiny new pennies.

ဝင်းလက်နေတဲ့ ကြေးပြား အသစ်ကလေးတွေလိုပေါ့။

And we get to the receptionist, and we say,

နောက်ပြီး ဧည့်ကြိုစာရေးမဆီကိုသွားပြီး ပြောလိုက်တာက

"We're here for the lunch."

"ကျွန်မတို့ နေ့လည်စာစားဖို့ လာခဲ့တာပါ"လို့။

She motions for us to follow her.

သူမနောက်ကို လိုက်ခဲ့ဖို့ လက်ပြလိုက်ပါတယ်။

We walk through a series of corridors,

ကျွန်မတို့တွေ စင်္ကြံန်လမ်း တသီတတန်းကြီးကို ဖြတ်လျှောက်ပြီးတဲ့ အခါမှာတော့

and all of a sudden we find ourselves

ရုတ်တရက်ဆိုသလိုပဲ ဗလာကျင်းထားတဲ့ အခန်းတစ်ခုထဲကို

in a stark room,

ရောက်နေတာ တွေ့လိုက်ရတယ်။

at which point she looks at us and she says,

အဲဒီမှာ သူမက ကျွန်မတို့ကို ကြည့်ပြီး ပြောလိုက်တာက

"Where are your uniforms?"

"ရှင်တို့ရဲ့ ယူနီဖောင်းတွေက ဘယ်မှာလဲ"တဲ့လေ။

Just as this happens,

ဒီလိုဖြစ်နေတုန်းမှာပဲ ကျွန်မ သူငယ်ချင်းက

my friend rushes in.

ကမန်းကတမ်း ဝင်ရောက်လာပါတယ်။

The blood drains from her face.

သူမရဲ့မျက်နှာမှာ သွေးဆုတ်သွားတာပေါ့။

There are literally no words, right?

ပြောစရာ စကားလုံး တကယ့်ကို မရှိတော့တာပါ။ ဟုတ်တယ်နော်။

And I look at her, and I say,

နောက်ပြီး သူမကို ကြည့်ပြီးတော့ ကျွန်မ ပြောမိတာက

"Now, don't you think we need

"ကဲကဲ၊ အမေရိကန် ဥပဒေပြု အထက်လွှတ်တော်မှာ တို့တွေအနေနဲ့

more than one black person in the U.S. Senate?"

လူမည်း အမတ်တစ်ယောက် ထက်ပိုလိုတယ်လို့ မင်းမထင်မိဘူးလား"လို့ပေါ့။

Now Harold and I --

အခုတော့ Harold နဲ့ ကျွန်မကိုယ်တိုင်လေ။

(Applause) —

(လက်ခုပ်တီးသံများ)

we still laugh about that story,

ကျွန်မတို့ ဒီအဖြစ်အပျက်ကို ရယ်နေရတုန်းပါပဲ။

and in many ways, the moment caught me off guard,

ပြီးတော့ အနေအထားမျိုးစုံမှာ အဲဒီအခိုက်အတန့်က ကျွန်မကို အငိုက်မိသွားစေတာပေါ့။

but deep, deep down inside,

ဒါပေမယ့် အရမ်း နက်ရှိုင်းတဲ့ အတွင်းဘက်မှာတော့

I actually wasn't surprised.

ကျွန်မတကယ်ကို မအံ့ဩမိပါဘူး။

And I wasn't surprised because of something

နောက်ပြီး ကျွန်မ မအံ့ဩမိတဲ့ အကြေင်းအရင်းက ဒီထက်အရင် နှစ်ပေါင်း(၃၀)လောက်တုန်းက

my mother taught me about 30 years before.

ကျွန်မအမေ သင်ကြားပေးခဲ့တဲ့ အရာတစ်ခုကြောင့်ပါ။

You see, my mother was ruthlessly realistic.

ကျွန်မအမေက အရမ်းကြီးကို လက်တွေကျတတ်သူဆိုတာ သင်တို့ သိပါတယ်၊

I remember one day coming home from a birthday party

ကျွန်မ မှတ်မိသေးတယ်၊ တစ်နေ့ လူမည်းကလေးဆိုလို့ ကျွန်မတစ်ယောက်တည်းကိုပဲ ဖိတ်တဲ့

where I was the only black kid invited,

မွေးနေ့ပွဲက အိမ်ပြန်အလာမှာပေါ့။

and instead of asking me the normal motherly questions

"သမီး ပျော်ခဲ့ရဲ့လား။" "ကိတ်မုန့်က ဘယ်လိုလဲ"စတာတွေလို

like, "Did you have fun?" or "How was the cake?"

သာမန် မိခင်တစ်ယောက်ကမေးတဲ့ မေးခွန်းတွေအစား

my mother looked at me and she said,

ကျွန်မကို ကြည့်ပြီး မေးလိုက်တာက

"How did they treat you?"

"သူတို့က သမီးကို ဘယ်လိုဆက်ဆံကြသလဲ"တဲ့လေ။

I was seven. I did not understand.

ကျွန်မအသက်က ခုနစ်နှစ်လေ။ ကျွန်မ ဘယ်လိုလုပ် နားလည်မှာလဲ။

I mean, why would anyone treat me differently?

ကျွန်မ ဆိုလိုတာက "ဘာဖြစ်လို့ တစ်ယောက်ယောက်က ကျွန်မကို ခွဲခြားဆက်ဆံမှာလဲ"ဆိုတာကိုပါ။

But she knew.

ဒါပေမဲ့ သူကသိတယ်လေ။

And she looked me right in the eye and she said,

နောက်ပြီး ကျွန်မမျက်လုံးကို တည့်တည့်ကြည့်ပြီး ပြောလိုက်တာက

"They will not always treat you well."

"သူတို့က နင့်ကို အမြဲတမ်း ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ဆက်ဆံကြမှာ မဟုတ်ဘူးဟဲ့"တဲ့လေ။

Now, race is one of those topics in America

အခု အမေရိကာမှာ လူမျိုးရေး ဆိုတာဟာ

that makes people extraordinarily uncomfortable.

လူတွေကို အလွန်အမင်း စိတ်ကသိကအောက်ဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းအရာတွေထဲက တစ်ခုပါ။

You bring it up at a dinner party

သင်ဟာ ညစာစားပွဲထစ်ခုမှာ၊

or in a workplace environment,

ဒါမှမဟုတ် အလုပ်ခွင်ထဲမှာ အစဖေါ်ပေးကြည့်မိလိုက်တယ်။

it is literally the conversational equivalent

ဒါဟာဆိုရင် ကျားမြီးဆွဲလိုက်သလိုမျိုးနဲ့

of touching the third rail.

ညီမျှတဲ့ တကယ့် ပြောဆိုဆွေးနွေးမှုမျိုးပါ။

There is shock,

ဒီထိတ်လန့်ခြောက်ခြားမှုနောက်က

followed by a long silence.

လိုက်လာတတ်တဲ့ အချိန်အကြာ နှုတ်ဆိ်တ်နေမှုကြီးလေ။

And even coming here today,

နောက်ပြီး ဒီနေ့ ဒီနေရာကို လာရင်းနဲ့တောင်မှ

I told some friends and colleagues

ကျွန်မလူမျိုးရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဟောပြောဖို့ စီစဉ်ထားတယ်ဆိုတာကို

that I planned to talk about race,

မိတ်ဆွေတစ်ချို့နဲ့ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေကို ပြောပြလိုက်တော့

and they warned me, they told me, don't do it,

သူတို့က သတိပေး ပြောကြားကြတာက၊ "မလုပ်စမ်းပါနဲ့ပေါ့၊

that there'd be huge risks

ဒီအကြောင်းကို သွားပြောလိုက်ရင်

in me talking about this topic,

အန္တာရယ်တွေက တစ်ပုံတစ်ပင် ကျွန်မအပေါ်ကျရောက်လာတော့မှာတဲ့လေ။

that people might think I'm a militant black woman

သူတို့တွေက ကျွန်မကို သွေးကြွနေတဲ့ လူမည်းအမျိုးသမီး တစ်ယောက်လို့ ထင်ချင်ထင်သွားနိူင်ပြီး၊

and I would ruin my career.

ကျွန်မရဲ့ အလုပ်ကိုလည်းထိခိုက်စေလိမ့်မယ်တဲ့။

And I have to tell you,

ဒီတော့ ကျွန်မ အားလုံးကို ပြောစရာရှိပါတယ်။

I actually for a moment was a bit afraid.

ကျွန်မဟာ တကယ်ကိုပဲ တဒင်္ဂလောက်တော့ စိုးရိမ်သွားမိတာပေါ့။

Then I realized,

နောက်ပြီး ကျွန်မ သဘောပေါက်လိုက်တာက

the first step to solving any problem

ပြဿနာတစ်ရပ်ကို ဖြေရှင်းဖို့ ပထမ ခြေလှမ်းက

is to not hide from it,

အဲဒါကနေ ပုန်းရှောင်မနေဖို့ ဆိုတာနဲ့

and the first step to any form of action

လုပ်ဆောင်ချက် တစ်ခုရဲ့ ပထမ ခြေလှမ်းဟာ

is awareness.

နိူးကြားနေမှုပဲ ဖြစ်တယ် ဆိုတာပါ။

And so I decided to actually talk about race.

ဒီလိုနဲ့ ကျွန်မ လူမျိုးရေးအကြောင်းကို တကယ်ကို ဆွေးနွေးဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့ပါတယ်။

And I decided that if I came here and shared with you

နောက်ပြီး ကျွန်မ ဆုံးဖြတ်ချက်ချလိုက်တာက တကယ်လို့ ကျွန်မ ဒီနေရာကိုလာပြီး၊

some of my experiences,

ကျွန်မရဲ့တွေကြုံခံစားရတာတွေကို သင်တို့နဲ့ မျှဝေလိုက်ရင်

that maybe we could all be a little less anxious

အနည်းငယ်တော့ စိုးရိမ်စိတ်လျော့ပါးသွားပြီး၊

and a little more bold

လူမျိုးရေးအကြောင်း ကျွန်မတို့ ပြောဆိုတဲ့အခါ

in our conversations about race.

နည်းနည်းလေး ပိုပြီး သတ္တိရှိလာမလားလို့ပေါ့။

Now I know there are people out there who will say

ကဲဒီတော့ Barack Obama ကို ရွေးချယ်တင်မြောက်ခြင်းဟာ

that the election of Barack Obama meant

လူမျိုးရေး ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်း ထာဂရ အဆုံးသတပစ်ခဲ့တယ်လို့

that it was the end of racial discrimination

အပြင်မှာ ပြောကြမယ်သူတွေရှိနေမယ်ဆိုတာ

for all eternity, right?

ကျွန်မသိပါတယ်။ ဟုတ်တယ်မို့လား။

But I work in the investment business,

ဒါပေမယ့် ရင်းနှီမြှပ်နှံမှု စီးပွားရေးလုပ်ငန်းမှာ

and we have a saying:

ကျွန်အလုပ်လုပ်ပါတယ်။

The numbers do not lie.

ကျွန်မတို့မှာ ဆိုရိုးစကား တစ်ခုရှိပါတယ်။

And here, there are significant,

ကိန်းဂဏန်းတွေက မလိမ်တတ်ဘူးတဲ့။

quantifiable racial disparities

ဟောဒီမှာတော့ လျစ်လျူ ရှုလို့ကို မရနိုင်တဲ့ သိသာပြီး တိုင်းတာလို့ရတဲ့

that cannot be ignored,

လူမျိုးရေးကွာခြားချက်တွေ ရှိနေပါတယ်။

in household wealth, household income,

အိမ်ထောင်စုချင်း ချမ်းသာကြွယ်ဝမှု၊ အိမ်ထောင်စုချင်း ဝင်ငွေ၊

job opportunities, healthcare.

အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေ၊ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုတွေမှာပေါ့။

One example from corporate America:

အမေရိက စီးပွားရေးရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုက သာဓကတစ်ခုပါ။

Even though white men

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ လူဦးရေမှာ

make up just 30 percent of the U.S. population,

လူဖြူဦးရေက (၃၀) ရာခိုင်နှုန်းပဲရှိနေတာတောင်မှ

they hold 70 percent of all corporate board seats.

ကော်ပိုးရေးရှင်း တွေထဲက (၇၀) ရာခိုင်နှုန်းသော

Of the Fortune 250,

ဘုတ်အဖွဲ့ နေရာတွေကို သူတို့က ယူထားကြတယ်။

there are only seven CEOs that are minorities,

Fortune 250 ကုမ္ပဏီမှာ CEO ထဲမှာ တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုထဲက ဆိုလို့ (၇)ဦးပဲရှိပါတယ်။

and of the thousands of publicly traded companies today, thousands,

ယနေ့ ထောင်နဲ့ချီပြီးရှိနေတဲ့ လူသိရှင်ကြား ကုန်သွယ်တဲ့ ကုမ္ပဏီတွေမှာ

only two are chaired by black women,

လူမည်း အမျိုးသမီး ဥက္ကဌ ဆိုလို့ ထောင်နဲ့ချီတဲ့အထဲကမှ (၂)ဦးုပဲရှိတာပါ။

and you're looking at one of them,

အခု သင်တို့ ခုတွေ့နေရတာက အဲဒီထဲက တစ်ယောက်ပါ။

the same one who, not too long ago,

သိပ်မကြာသေးခင်က မီးဖိုချောင်အကူလို့

was nearly mistaken for kitchen help.

လူချင်းမှားခံရမတတ် ဖြစ်ခဲ့တာလည်း သူပါပဲ။

So that is a fact.

ဒီတော့ ဒါဟာ ဖြစ်ရပ်မှန် တစ်ခုပါ။

Now I have this thought experiment

ကဲအခုတော့ ကျွန်မမှာရှိနေတဲ့ ဒီအတွေးက

that I play with myself, when I say,

ကျွန်မဘာသာ ကျွန်မပြုလုပ်ထားတဲ့ စမ်းသပ်မှုပေါ့။

imagine if I walked you into a room

သင်ဟာ ExxonMobil လိုမျိုး အဓိကရ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးရဲ့

and it was of a major corporation, like ExxonMobil,

အခန်းတစ်ခန်းထဲကို လှမ်းဝင်သွားတယ်လို့ စိတ်ကူးကြည့်လိုက်ပြီး

and every single person around the boardroom were black,

ဘုတ်အဖွဲ့စည်းဝေးခန်း တစ်ဝိုက်မှာရှိတဲ့ လူတိုင်းလူတိုင်းဟာ လူမည်းတွေပါလို့ ကျွန်မပြောရင်

you would think that were weird.

ဒါဟာ ထူးထူးဆန်းဆန်းပဲလို့သင်ထင်မြင်မိမှာပါ။

But if I walked you into a Fortune 500 company,

ဒါပေမယ့် Fortune 500 ကုမ္ပဏီတစ်ခုထဲကို သင်ဝင်သွားမိပြီး

and everyone around the table is a white male,

စားပွဲတစ်ဝိုက်မှာရှိတဲ့ လူတွေတိုင်းဟာ လူဖြူ အမျိုးသားတစ်ယောက်စီပါလို့ ဆိုရင်ကော

when will it be that we think that's weird too?

ဒါဟာလည်း ထူးထူးဆန်းဆန်းပဲလို့ ဘယ်တော့များမှ ကျွန်မတို့ ထင်မြင်မိကြမှာလဲ။

And I know how we got here.

ကျွန်မတို့ ဒီကိုဘယ်လိုရောက်ရှိလာခဲ့တယ်ဆိုတာ ကျွန်မသိပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်တီးသံများ)

I know how we got here.

ကျွန်မတို့ ဒီကိုဘယ်လိုရောက်ရှိလာခဲ့တယ်ဆိုတာ ကျွန်မသိပါတယ်။

You know, there was institutionalized,

ကျွန်မတို့ နိူင်ငံမှာ ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းကို တစ်ကြိမ်မှာတော့ တရားဝင် ပြဌာန်းထားခဲ့တာ

at one time legalized, discrimination in our country.

ဒီကလူတွေအားလုံးသိပါတယ်။

There's no question about it.

ဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မေးစရာ မလိုပါဘူး။

But still, as I grapple with this issue,

ဒါပေမဲ့ရှိသေးတာက ကျွန်မ ဒီပြဿနာနဲ့ နပန်းလုံးနေခိုက်မှာ

my mother's question hangs in the air for me:

ကျွန်မအမေရဲ့မေးခွန်းက ကျွန်မအတွက်တော့ လေထဲမှာ ဝေ့ဝဲ နေပါတယ်။

How did they treat you?

"သူတို့ နင့်ကို ဘယ်လို ဆက်ဆံကြသလဲ"ဆိုတာပါ။

Now, I do not raise this issue to complain

ကဲဒီတော့ ညည်းညူ ဖို့ ဒါမှမဟုတ် တနည်းနည်းနဲ့

or in any way to elicit any kind of sympathy.

အသနားခံတာမျိုး ပြုလုပ်ဖို့အတွက် ဒီပြဿနာကို ကျွန်မ တင်ပြနေတာမဟုတ်ဘူး။

I have succeeded in my life

ကျွန်မဘဝမှာ မျှော်မှန်းထားတာတွေထက်

beyond my wildest expectations,

အဆပေါင်းများစွာ အောင်မြင်ထားပြီးပါပြီ။

and I have been treated well by people of all races

လူမျိုးအားလုံးရဲ့ကောင်းကောင်းမွန် ဆက်ဆံခြင်းဆိုတာလည်း

more often than I have not.

ကျွန်မမှာရှိနေတာထက်ကို ပိုပြီးရရှိနေပါပြီ။

I tell the uniform story because it happened.

ယူနီဖောင်း အဖြစ်အပျက်ကို ပြောပြရတဲ့ အကြောင်းရင်းက ဒါက တိုက်ဆိုင်နေလို့ပါ။

I cite those statistics around corporate board diversity

စီးပွားရေးပူပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ဘုတ်အဖွဲ့တွေရဲ့ ထွေပြားမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ကိန်းဂဏန်းတွေကို ကိုးကားရတာကလည်း

because they are real,

ဒါတွေဟာ တကယ် အစစ်အမှန်တွေ ဖြစ်တာကြောင့်ပါ။

and I stand here today

ကျွန်မ ဒီနေ့ ဒီနေရာမှာ ရပ်ပြီး

talking about this issue of racial discrimination

လူမျိုးရေး ခွဲခြားဆက်ဆံမှု ပြဿနာအကြောင်းကို ပြောနေတာက

because I believe it threatens to rob

ဒါဟာ ကျွန်မတို့ကလေးတွေအားလုံးအတွက် ကျွန်မတို့အားလုံး လိုချင်နေကြတဲ့

another generation of all the opportunities

အခွင့်အလမ်းအားလုံးရဲ့ နောက်ထပ် မျိုးဆက်တစ်ခုကို

that all of us want for all of our children,

လုယူဖို့ ခြိမ်းခြောက်နေတယ်လို့ ကျွန်မယုံကြည်မိတဲ့ အတွက်ကြောင့်ပါ။

no matter what their color

သူတို့တွေဟာ ဘယ်အသားအရောင်တွေဖြစ်ဖြစ်၊

or where they come from.

ဘယ်နေရာကပဲလာလာ အရေးမပါဘူးလေ။

And I think it also threatens to hold back businesses.

နောက်ပြီး ကျွန်မတွေးမိတာက ဒါက စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေကို ထိန်းချုပ်ဖို့ကိုလည်း ခြိမ်းခြောက်နေပါသေးတယ်။

You see, researchers have coined this term

သင်တို့ သိတဲ့အတိုင်းပဲလေ၊ သုသေသနပညာရှင်တွေက "color blindness" ဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းကို

"color blindness"

ကျွန်မတို့ လူမျိုးရေး အသားအရောင်ကွဲပြားမှုကို ဂရုမပြုမိဘူးလို့ဟန်ဆောင်ထားရာမှာ

to describe a learned behavior where we pretend

"ကျင့်ယူထားတဲ့ အပြုအမူတစ်ခု" အဖြစ်

that we don't notice race.

သရုပ်ဖော်ဖို့ ထွင်သုံးထားတာပါ။

If you happen to be surrounded by a bunch of people

တကယ်လို့ သင်ဟာ သင်နဲ့ အသွင်တူတဲ့ လူတစ်သိုက်ရဲ့ ဝန်းရံခြင်းခံရတာမျိုး

who look like you, that's purely accidental.

ကြုံကြိုက်လိုက်ရပြီးဆိုရင် ဒါဟာ မတော်တဆဖြစ်မှု သက်သက်ပါ။

Now, color blindness, in my view,

အခု ကျွန်မအမြင်မှာတော့ အသားအရောင်ခွဲခြားမှုကို လျစ်လျှူရှုခြင်းဆိုတာမှာ

doesn't mean that there's no racial discrimination,

လူမျိုးရေး ခွဲခြားဆက်ဆံမှု မရှိဘူး၊

and there's fairness.

နောက်ပြီး တရားမျှတတယ် ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပါယ်မျိုးလည်း မသက်ရောက်ပါဘူး။

It doesn't mean that at all. It doesn't ensure it.

ဒီလို အဓိပ္ပါယ်မျိုး လုံးဝသက်ရောက်ခြင်းမရှိပါဘူး။ ဒါကို အာခံမထားပါဘူးလေ။

In my view, color blindness is very dangerous

ကျွန်မအနေနဲ့တော့ အသားအရောင်ခွဲခြားမှုကို လျစ်လျှူရှုခြင်းဆိုတာဟာ အရမ်းကို အန ၱရာယ်ကြီးမားပါတယ်။

because it means we're ignoring the problem.

ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကျွန်မတို့ဟာ ပြဿနာကို မသိကျိုးကျွန်ပြုနေတယ်ဆိုတဲ့ သဘောသက်ရောက်နေတယ်လေ။

There was a corporate study that said that,

ပညာရှင် တစ်စု စုပေါင်း လေ့လာမှုတစ်ခုမှာ ဆိုထားတာက

instead of avoiding race,

ပါးနပ်တဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းစုကြီးတွေဟာ လူမျိုးရေးကို ရှောင်ရှားခြင်းထက်

the really smart corporations actually deal with it head on.

ဒီကိစ္စကို အရှိအကိုအရှိအတိုင်း မျုက်နှာချင်းဆိုင် ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းကြပါတယ်တဲ့။

They actually recognize that embracing diversity

မတူကွဲပြားမှုကို လက်ခံယုံကြည်ခြင်းဆိုတာဟာ လူများစုဖြစ်တဲ့ လူမျိုးစု အပါအဝင်

means recognizing all races,

လူမျိုးစုအားလုံးကို အသိအမှတ်ပြုခြင်းဆိုတဲ အဓိပ္ပါယ်သက်ရောက်တယ်ဆိုတာကို

including the majority one.

သူတို့က အမှန်တကယ် လက်ခံကြပါတယ်။

But I'll be the first one to tell you,

ဒါပေမယ့် ဒီကိစ္စက ခက်ခဲနိူင်တယ်၊ ကမောက်ကမနိုင်တယ်၊ အနေရခက်နိုင်တယ်ဆိုတာကို

this subject matter can be hard,

သင်တို့ကို ပြောပြသူဆိုလို့ ကျွန်မဟာ ပထမဆုံး ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။

awkward, uncomfortable -- but that's kind of the point.

ဒါပေမယ့် ဒါက အဓိက ဦးတည်ချက်လိုမျိုး ဖြစ်နေတာကိုး။

In the spirit of debunking racial stereotypes,

မှားယွင်းနေတဲ့လူမျိုးရေးဆိုင်ရာ ပုံသေကားကျ သဘောထားအရဆိုရင်

the one that black people don't like to swim,

လူမည်းတွေဟာ ရေကူးတာကို မကြိုက်ဘူးဆိုတဲ့ အဆိုဟာ တစ်ခုပါ။

I'm going to tell you how much I love to swim.

ကျွန်မရေကူးတာကို ဘယ်လောက်အထိ ကြိုက်တယ်ဆိုတာကို ပြောပြပါ့မယ်။

I love to swim so much

ကျွန်မရေကူးတာကို အရမ်းကိုကြိုက်တာပေါ့၊

that as an adult, I swim with a coach.

လူကြီးတစ်ယောက်အနေနဲ့ ကျွန်မ နည်းပြတစ်ယောက်နဲ့ အတူကူးတာပါ။

And one day my coach had me do a drill

ဒီလိုနဲ့ တစ်နေ့မှာတော့ ကျွန်မ ကူးရမယ့် (၂၅)မီတာရှိတဲ့ ရေကူးကန်မှာ

where I had to swim to one end of a 25-meter pool

အသက်အောင့်ပြီး လေကျင့်ခန်းတစ်ခုလုပ်ဖို့

without taking a breath.

ကျွန်မ နည်းပြက ခိုင်းပါတယ်။

And every single time I failed,

တစ်ကြိမ် လုပ်မရနိုင်တိုင်း

I had to start over.

ကျွန်မ အစကနေ ပြန်ပြန်လုပ်ခဲ့ရတာပေါ့။

And I failed a lot.

ဒါနဲ့ အကြိမ်ပေါင်းများစွာ မအောင်မမြင်ဖြစ်ခဲ့တယ်လေ။

By the end, I got it, but when I got out of the pool,

နောက်ဆုံးမှာတော့ ကျွန်မ အောင်မြင်သွားတော့တာပေါ့။

ဒါပေမယ့် ကျွန်မ ရေကူးကန်ထဲကထွက်လာတော့ စိတ်ကလည်းတို၊ ပင်ကလည်းပင်ပန်း၊ မခံမရပ်နိုင်ဖြစ်ပြီး ပြောလိုက်မိတာကတော့

"ဘာဖြစ်လို့များ အသက်အောင့်တဲ့ လေ့ကျင့်ခန်းကို ငါတို့ လုပ်နေမိပါလိမ့်"လို့ပေါ့။

I was exasperated and tired and annoyed,

and I said, "Why are we doing breath-holding exercises?"

And my coach looked me at me, and he said, "Mellody,

ဒါနဲ့ ကျွန်မနည်းပြက ကျွန်မကို ကြည့်ပြီးပြောလိုက်တာက

that was not a breath-holding exercise.

"မယ်လော့ဒီရေ၊ ဒါက အသက်အောင့်တဲ့ လေ့ကျင့်ခန်းမဟုတ်ဘူးကွဲ့ ။

That drill was to make you comfortable

ဒီလေ့ကျင့်ခန်းက မင်းကို သက်တောင့်သက်သာ မရှိချိန်မှာ

being uncomfortable,

သက်တောင့် သက်သာဖြစ်အောင်ဖို့ လေ့ကျင့်ပေးတာပါကွာ၊

because that's how most of us spend our days."

ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ငါတို့ အများစုရဲ့ နေ့ရက်တွေက အဲဒီလိုဖြစ်ကြတာကိုး "တဲ့။

If we can learn to deal with our discomfort,

တကယ်လို့ ကျွန်မတို့တွေဟာ ကျွန်မတို့ရဲ့ ကသိကအောက်ဖြစ်ခြင်းကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့ သင်ယူနိူင်ပြီး

and just relax into it,

ဒီအထဲမှာပဲ စိတ်ကို လျှော့ဖြေလိုက်တယ်ဆိုရင်

we'll have a better life.

ပိုပြီးကောင်းမွန်တဲ့ ဘဝတစ်ခုကို ပိုင်ဆိုင်မှာပဲလေ။

So I think it's time for us to be comfortable

ကျွန်မတို့အတွက် စိတ်မသက်မသာဖြစ်စေတဲ့ လူမျိုးရေးဆိုင်ရာ ပြောဆိုဆွေးနွေးမှုမှာ

with the uncomfortable conversation about race:

သက်တောင့်သက်သာဖြစ်ဖို့ အချိန်တန်ပြီလို့ ကျွန်မထင်ပါတယ်။

black, white, Asian, Hispanic,

လူမည်း ဖြစ်ဖြစ် ၊ လူဖြူ့ဖြစ်ဖြစ်၊ အာရှနွယ်ဖွား ဖြစ်ဖြစ်၊ စပိန်နွယ်ဖွား ဖြစ်ဖြစ်၊

male, female, all of us,

ယောက်ျား၊ မိန်မ အကုန်လုံး အပါအဝင်ပေါ့။

if we truly believe in equal rights

တကယ်လို့ အမေရိကမှာ ညီမျှတဲ့ရပိုင်ခွင့်တွေ နဲ့

and equal opportunity in America,

ညီမျှတဲ့ အခွင့်အလမ်း ရှိတယ်ဆိုတာကို ယုံကြည်တယ်ဆိုရင်တော့

I think we have to have real conversations

ဒီပြဿနာနဲ့ ပတ်သက်တဲ့စစ်မှန်တဲ့ ပြောဆိုဆွေးနွေးမှုတွေကို

about this issue.

လုပ်ဖို့လိုတယ်လို့ကျွန်မထင်ပါတယ်။

We cannot afford to be color blind.

ကျွန်မတို့ဟာ အသားအရောင်ခွဲခြားမှုကို လျစ်လျူရှုတာကို ခွင့်လွတ်မရနိုင်ပါဘူး။

We have to be color brave.

ကျွန်မတို့ဟာ အသားအရောင်ကွဲပြားနေမှုကို လက်ခံဖို့လိုတာပါ။

We have to be willing, as teachers and parents

ကျွန်မတို့တွေ ဆန္ဒပြင်းပြနေဖို့၊ ဆရာ၊ ဆရာမတွေ၊ မိဘတွေ၊

and entrepreneurs and scientists,

စီးပွားရေးစွမ်းဆောင်ရှင်တွေ၊ သိပ္ပံပညာရှင်တွေ၊ အဖြစ်နဲ့

we have to be willing to have

ကျွန်မတို့တွေ လူမျိုးရေးဆိုင်ရာ

proactive conversations about race

ကြိုတင်စီမံထားတဲ့ ပြောဆိုဆွေးနွေးမှုတွေကို ဖြောင့်မတ်မှု၊ နားလည်မှု၊ သတ္တိရှိမှုတွေနဲ့အတူ

with honesty and understanding and courage,

ကျင်းပပြုလုပ်ဖို့ကို ဆန္ဒပြင်းပြနေဖို့လိုအပ်ပါတယ်။

not because it's the right thing to do,

ဒါဟာ မှန်ကန်တယ်ဆိုတာ ကြောင့်လုပ်တာ မဟုတ်ပါဘူး။

but because it's the smart thing to do,

ဒါဟာ လုပ်ဆောင်ဖို့အတွက် ချက်ချာပါးနပ်မှု ဖြစ်နေတာကြောင့်ပါ။

because our businesses and our products

အကြောင်းကတော့ ကျွန်မတို့ရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ၊

and our science, our research,

ပြီးတော့ ကျွန်မတို့ရဲ့ ထုတ်ကုန်တွေနဲ့ ကျွန်မတို့ရဲ့သိပ္ပံညာ၊ ကျွန်မတို့ရဲ့ သုသေသနပြုမှု

all of that will be better with greater diversity.

ဒါတွေအားလုံးဟာ ပိုပြီးကျယ်ပြန့်တဲ့ မတူကွဲပြားမှုနဲ့ဆို ပိုပြီးကောင်းမွန်မှာပေါ့။

Now, my favorite example of color bravery

ကဲ ကျွန်မရဲ့ အနှစ်သက်ဆုံး အသားအရောင်ကွဲပြားမှုကို လက်ခံခြင်းရဲ့ သာဓကလေးကတော့

is a guy named John Skipper.

John Skipper ဆိုတဲ့ လူတစ်ယောက်ပဲပေါ့။

He runs ESPN.

သူက ESPN ကို စီမံကွပ်ကဲနေသူပေါ့။

He's a North Carolina native,

မြောက်ကာရိုလိုင်းနား ဇာတိပါ။

quintessential Southern gentleman, white.

စံပြုလောက်တဲ့ တောင်ပိုင်သား လူဖြူ လူရည်မွန် တစ်ယောက်ပေါ့။

He joined ESPN, which already had a culture

သူဟာ မတူကွဲပြားတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခု ရှိနှင့်နေတဲ့ ESPN နဲ့ပူပေါင်းလိုက်ပါတယ်။

of inclusion and diversity, but he took it up a notch.

ဒါပေမဲ့ သူက အဲဒါကို ပို့လို့ကို မြင့်တဲ့ နေရာကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

He demanded that every open position

သူက လစ်လပ်နေတဲ့ ရာထူးတိုင်းအတွက် မတူကွဲပြားတဲ့

have a diverse slate of candidates.

လျှောက်လွာရှင်တွေရဲ့ အမည်စာရင်းရှိစေဖို့ တောင်းဆိုခဲ့တယ်။

Now he says the senior people

ကဲ ဒီတော့ အစပိုင်းမှာ

in the beginning bristled,

စားမာန်ခုပ်နေတဲ့ အရာရှိတွေက

and they would come to him and say,

သူ့ဆီကိုလာပြီး ပြောကြတာက

"Do you want me to hire the minority,

"မင်းက ငါကို လူမျိုးစုငယ်တွေကို အလုပ်ခန့်ပေးစေချင်တာလား။

or do you want me to hire the best person for the job?"

ဒါမှမဟုတ် အလုပ်နဲ့ အသင့်တော်ဆုံး သူကို ခန့်စေချင်တာလား"တဲ့ သူက ဆိုပါတယ်။

And Skipper says his answers were always the same:

ဒီအခါမှာ Skipper ဖြေလိုက်ပုံက အမြဲတမ်း တစ်ခုပါပဲ။

"Yes."

"ဟုတ်ပါတယ်ဗျာ" ပေါ့။

And by saying yes to diversity,

မတူကွဲပြားမှုကို လက်ခံပါတယ်လို့ ပြောလိုက်ခြင်းဟာ ESPN ဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ

I honestly believe that ESPN

တန်ဖိုးအကြီးဆုံး ကြိုးဖြင့် လွှင့်ပေးတဲ့ အခပေး ရုပ်သံလုပ်ငန်းဖြစ်တယ်ဆိုတာကို

is the most valuable cable franchise in the world.

ကျွန်မ အစစ်အမှန် ယုံကြည်မိပါတယ်၊

I think that's a part of the secret sauce.

ဒါဟာ စားမြိန်စရာရဲ့ လျှို့ဝှက်ချက်ပဲလို့ ကျွန်မထင်ပါတယ်။

Now I can tell you, in my own industry,

အခု သင်တို့ကို Ariel Investments မှ ကျွန်မရဲ့ လုပ်ငန်းထဲကအကြောင်းကို ပြောလို့ရပါပြီ။

at Ariel Investments, we actually view our diversity

ကျွန်မတို့ရဲ့ မတူကွဲပြားမှုတွေကို

as a competitive advantage,

ယှဉ်ပြိုင်တဲ့ အသာစီးရမှု တစ်ခုအဖြစ် တကယ့်ကို ရှုမြင်ပြီး

and that advantage can extend way beyond business.

ဒီ အသာစီးရမှုက စီပွားရေးဆိုတာထက်ကို ကျော်ပြီး ပန်တိုင်ကို တက်လှမ်းနိုင်နိူင်တာပေါ့။

There's a guy named Scott Page at the University of Michigan.

မီချီကန် တက္ကသိုလ်မှာ Scott Page ဆိုသူရှိပါတယ်။

He is the first person to develop

သူဟာ မတူကွဲပြားခြားနားမှုတွေရဲ့ သင်္ချာဆိုင်ရာ

a mathematical calculation for diversity.

တွက်ချက်မှုကို ပထမဆုံး ပြုစုခဲ့သူပါ။

He says, if you're trying to solve a really hard problem,

သူပြောတာက "အကယ်၍ သင်ဟာ အရမ်း အရမ်းကို ခက်ခဲတဲ့ ပုစ္ဆာတစ်ပုဒ်ကို

really hard,

ကြိုးစား ဖြေရှင်းတော့မယ်ဆိုရင်

that you should have a diverse group of people,

သင့်မှာ မတူညီတဲ့ ပညာရှင်တွေပါဝင်တဲ့

including those with diverse intellects.

လူမျိုးစုံ အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့တော့ ရှိသင့်ပါတယ်"တဲ့။

The example that he gives is the smallpox epidemic.

သူပေးတဲ့ ဥပမာကတော့ ရေကျောက် ကူးစက်ရောဂါပါ။

When it was ravaging Europe,

ဒီရောဂါက ဥရောပတိုက်ကို ဖျက်စီးတုန်းက

they brought together all these scientists,

သူတို့တွေဟာ ဒီ သိပ္ပံပညာရှင်တွေအားလုံးကို စုစည်းလိုက်ပါတယ်။

and they were stumped.

သူတို့တွေ အကြပ်ရိုက်သွားတာပေါ့။

And the beginnings of the cure to the disease

နောက်ပြီးတော့ ရောဂါကို ကုသမှုရဲ့ အစပိုင်းတွေဟာ

came from the most unlikely source,

လုံးဝ ဖြစ်နိုင်ခြေမရှိတဲ့ အရင်းအမြစ်ကနေလာခဲ့တာပါ။

a dairy farmer who noticed that the milkmaids

နို့စားနွားမွေးမြူသူ တစ်ယောက်က နို့ညှစ်သမတွေမှာ

were not getting smallpox.

ကျောက်ရောဂါ မဖြစ်တာကို သတိထားမိလိုက်တယ်။

And the smallpox vaccination is bovine-based

ဒါနဲ့ ကျောက်ရောဂါ ကာကွယ်ဆေးဟာ

because of that dairy farmer.

ဒီနို့စားနွားမွေးမြူသူကြောင့် ကျွဲနွားတွေကို အခြေခံထားတာပါ။

Now I'm sure you're sitting here and you're saying,

ကဲ ဒီတော့ ကျွန်မ အနေဲ့သေချာနေတာကတော့ သင်တို့ အနေနဲ့ ဒီနေရာမှာ ထိုင်ပြီး ပြောနေမိကြမှာက

I don't run a cable company,

"ငါက ကြိုးနဲ့လွှင့်တဲ့ ရုပ်သံ ကုမ္ပဏီ တစ်ခုကို စီမံကွပ်ကဲတာမှ မဟုတ်တာ။"

I don't run an investment firm,

"ငါက ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှု လုပ်ငန်းကို လုပ်နေတာမှ မဟုတ်တာ။"

I am not a dairy farmer.

"ငါက နို့စားနွား မွေးမြူသူမှ မဟုတ်တာ။"

What can I do?

"ငါ ဘာလုပ်လို့ ရမှာလဲ။"

And I'm telling you, you can be color brave.

ဒါဆို ကျွန်မပြောပြမယ်။ သင်တို့ဟာ အသားအရောင် ကွဲပြားနေမှုကိုတော့ လက်ခံနိူင်ပါတယ်။

If you're part of a hiring process

အကယ်၍ သင်တို့ဟာ အလုပ်ခန့်ထားရေး လုပ်ငန်းစဉ်

or an admissions process,

ဒါမှမဟုတ် အလုပ်ခန့်ခွင့်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ကိစွဖြစ်ဖြစ် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ပါဝင်နေမယ်ဆိုရင်

you can be color brave.

အသားအရောင် ကွဲပြားနေမှုကိုတော့ လက်ခံလို့ရပါတယ်။

If you are trying to solve a really hard problem,

အကယ်၍ သင်တို့ဟာ အရမ်းကို ခက်ခဲတဲ့ ပြဿနာတစ်ရပ်ကို ဖြေရှင်းဖို့ ကြိုးစားနေတယ်ဆိုရင်

you can speak up and be color brave.

သင်တို့ရဲ့ အမြင်ကို လွတ်လွတ်လပ်လပ် ပြောဆိုပြီး အသားအရောင် ကွဲပြားနေမှုကို လက်ခံနိူင်ပါတယ်။

Now I know people will say,

အခုနေမှာ လူတွေ ပြောမှာကို ကျွန်မသိပါတယ်။

but that doesn't add up to a lot,

ဒါပေမယ့် ဒါက သိပ်ပြီးတော့ အရာမရောက်လှပါဘူး။

but I'm actually asking you to do something really simple:

ဒါပေမဲ့ တကယ်တမ်း ကျွန်မ တောင်းပန်နေတာက သင်တို့အနေနဲ့ အရမ်းကို ရိုးစင်းတဲ့ အရာကလေးကို ပြုလုပ်ပေးကြဖို့ပါ။

observe your environment,

သင်တို့ရဲ့ပတ်ဝန်းကျင်ကို လေ့လာကြပါ၊

at work, at school, at home.

အလုပ်ခွင်မှာ၊ ကျောင်းမှာ၊ အိမ်မှာ စတာတွေမှာပေါ့။

I'm asking you to look at the people around you

ကျွန်မ တောင်းပန်နေတာက သင်တို့အနေနဲ့ သင်တို့ရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာရှိတဲ့ လူတွေကို

purposefully and intentionally.

အဓိပ္ပါယ်ရှိရှိ၊ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိနဲ့ ကြည့်ရှုကြဖို့ပါ။

Invite people into your life

သင်တို့နဲ့မတူတဲ့သူတွေ၊

who don't look like you, don't think like you,

သင့်တို့နဲ့စဉ်းစားပုံ မတူတဲ့သူတွေ၊

don't act like you,

သင်တို့နဲ့ ပြုမူပုံခြင်း မတူတဲ့သူတွေ၊

don't come from where you come from,

သင်တို့နဲ့ မတူတဲ့ နေရာက လာတဲ့ သူတွေကို သင်တို့ရဲ့ ဘဝထဲကို ဖိတ်ခေါ်လိုက်ပါ။

and you might find that they will challenge your assumptions

နောက်ပြီး သူတို့တွေဟာ သင်တို့ရဲ့ ထင်မြင်ယူဆချက်တွေကို ပြောင်းလဲစေပြီး

သင့်တို့ကို လူတစ်ယောက်အဖြစ် ဖွံ့ထွားလာအောင်ပြုလုပ်ပေးလိမ့်မယ်ဆိုတာကို

and make you grow as a person.

သင်တို့ တွေ့ရှိကောင်းတွေ့ ရပါလိမ့်မယ်။

You might get powerful new insights

ဒီ ပုဂ္ဂိုလ် တစ်ဦးချင်းဆီက အားကောင်းတဲ့ ထိုးထွင်းဥာဏ်

from these individuals,

အသစ်တွေ ရကောင်းရပါလိမ့်မယ်။

or, like my husband, who happens to be white,

ကျွန်မ အမျိုးသားလိုပေါ့၊ ဖြစ်ချင်တော့သူက လူဖြူ ဖြစ်နေတာကိုး၊

you might learn that black people,

လူမည်းတွေ၊ ယောက်ျား၊ မိန်းမ၊ ကလေး၊ ကျွန်မတို့ဟာ

men, women, children,

နေ့စဉ် နေ့တိုင်း အသားလှဆီ သုံးကြတယ်ဆိုတာကို

we use body lotion every single day.

သင်တို့ သိရှိကောင်း သိရှိနိုင်ပါလိမ့်ဦးမယ်။

Now, I also think that this is very important

ဒါနဲ့ပဲ ဒီတိုးတက်မှုဟာ သူတို့ကို အထောက်အကူပြုလိမ့်မယ်ဆိုတာကို

so that the next generation really understands

နောင်လာမယ့် မျိုးဆက်က သေချာပေါက် နားလည်စေဖို့အတွက်

that this progress will help them,

ဒါဟာ အရမ်းကို အရေးကြီးတယ်လို့ကျွန်မ ထင်မြင်မိပါသေးတယ် ။

because they're expecting us to be great role models.

အကြောင်းကတော့ သူတို့တွေဟာ ကျွန်မတို့ကို ပြောင်မြောက်တဲ့ စံနမူနာထားထိုက်သူတွေ ဖြစ်ဖို့ မျှော်လင့်နေမိကြမှာကိုး။

Now, I told you, my mother,

ဒီတော့ ကျွန်မ အမေဟာ

အရမ်းကြီးကို လက်တွေ့ကျသူပါလို့

she was ruthlessly realistic.

ကျွန်မပြောခဲ့တယ်နော်။

She was an unbelievable role model.

သူမဟာ မယုံနိူင်လောက်အောင်ကို စံနမူနာထားထိုက်သူ တစ်ယောက်ပါ။

She was the kind of person

သူမဟာ သူမရဲ့ ပြုမူပုံတိုင်း

who got to be the way she was

ဖြစ်လာခဲ့တဲ့ သူမျိုး တစ်ယောက်ပါ။

because she was a single mom

ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ သူမက ရှီကာဂိုမှာ ကလေး (၆)ယောက်ကို

with six kids in Chicago.

တစ်ယောက်တည်း ပျိုးထောင် အုပ်ထိန်းရတဲ့မိခင်လေ။

She was in the real estate business,

သူမဟာ အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင်လုပ်ငန်းကို လုပ်ခဲ့ပါတယ်။

where she worked extraordinarily hard

အဲဒီမှာ သူမဟာ သာမန်ထက်ကိုပိုပြီး ခက်ခက်ခဲခဲ အလုပ်လုပ်ခဲ့ရပေမဲ့

but oftentimes had a hard time making ends meet.

မကြာခဏဆိုသလို လောက်ငဖို့အတွက် မလွယ်ခဲ့တဲ့ အချိန်တွေ မကြာခဏရှိခဲ့တာပေါ့။

And that meant sometimes we got

ဆိုလိုတာကတော့ ကျွန်မတို့

our phone disconnected,

ဖုန်းလိုင်း အဖြတ်ခံရတာတို့၊

or our lights turned off,

မီးဖြတ်ခံရတာတို့၊

or we got evicted.

အိမ်ပေါ်က မောင်းချခံရတာတို့ပေါ့။

When we got evicted, sometimes we lived

ကျွန်မတို့အိမ်ပေါ်က မောင်းချခံရတဲ့ အချိန်တွေမှာ

in these small apartments that she owned,

တစ်ခါတစ်လေကျရင် သူမပိုင်ဆိုင်တဲ့ ဒီတိုက်ခန်းလေးတွေထဲမှာ နေခဲ့တာပေါ့။

sometimes in only one or two rooms,

တစ်ခါတစ်လေများကျရင် အခန်းက တစ်ခန်း၊ နှစ်ခန်းပဲ ရှိတာပေါ့။

because they weren't completed,

ဘာဖြစ်လို့လဲဆို တော့ အဲဒါတွေက လက်စမသတ်သေးတဲ့ဟာတွေ ဖြစ်နေပြီး

and we would heat our bathwater on hot plates.

ကျွန်မတို့ ချိုးမယ့်ရေကို လျှပ်စစ်မီးဖိုပေါ်မှာ အပူပေးနေရတာပေါ့။

But she never gave up hope, ever,

ဒါပေမဲ့ သူမက မျှော်လင့်ချက်တော့ မလျှော့ဘူး။

and she never allowed us to give up hope either.

ကျွန်မတို့ကိုလည်း မျှော်လင့်ချက် လက်လျှော့မှာကို ခွင့်မပြုခဲ့ပါဘူး။

This brutal pragmatism that she had,

ဒီ အသည်းမာတဲ့ လက်တွေ့ အကျိုးမျှော်ဝါဒက သူမမှာ ကိန်းဝပ်နေခဲ့တယ်။

I mean, I was four and she told me,

ဆိုလိုတာက ကျွန်မ အသက်က (၄)နှစ်ဖြစ်ပြီး

"Mommy is Santa." (Laughter)

သူမပြောတာက " မေမေက ခရစ်စမတ်ဘိုးဘိုး ပဲလေကွယ်" တဲ့။ (ရယ်သံများ)

She was this brutal pragmatism.

သူမဟာ ဒီလို အရမ်းကို အသည်းမာတဲ့ လက်တွေ့ အကျိုးမျှော်ဝါဒီပါ။

She taught me so many lessons,

ကျွန်မကို သင်ခန်းစာတွေ အများကြီး သင်ပေးခဲ့ပါတယ်။

but the most important lesson

ဒါပေမယ့် သူမ ကျွန်မကို နေ့စဉ် သင်ကြားပေးတဲ့

was that every single day she told me,

အရေးပါဆုံး သင်ခန်းစာကတော့

"Mellody, you can be anything."

"မယ်လော့ဒီ၊ နင်ဟာ ဘာမဆို ဖြစ်နိူင်တယ်နော်"တဲ့။

And because of those words,

နောက်တော့ အဲဒီ စကားလုံးတွေကြောင့်ပဲ

I would wake up at the crack of dawn,

နံနက် ဝေလီဝေလင်းအချိန်တွေမှာ ကျွန်မ နိုးနိုးနေခဲ့တာပေါ့။

and because of those words,

အဲဒီ စကားလုံးတွေကြောင့်ပဲ ကျွန်မဟာ စာသင်ကျောင်းဆိုတာကို

I would love school more than anything,

အခြားအရာတွေထက် ပိုပြီး နှစ်သက်နေခဲ့တာပေါ့။

and because of those words, when I was on a bus

အဲဒီ စကားလုံးတွေကြောင့်ပဲ ကျောင်းကား တစ်စီးစီးပေါ် ရှိနေတုန်းမှာ

going to school, I dreamed the biggest dreams.

အကြီးကျယ်ဆုံး အိပ်မက်တွေ မက်ခဲ့တာပေါ့။

And it's because of those words that I stand here right now

ပြီးတော့ ဒီစကားလုံးတွေကြောင့်ပဲ

full of passion,

ကျွန်မ ဒီနေရာမှာ စိတ်အားထက်သန်မှု အပြည့်နဲ့ရပ်ပြီး

asking you to be brave for the kids

ယနေ့အခါမှာ ဒီအိပ်မက်တွေကို မက်နေကြတဲ့

who are dreaming those dreams today.

ကလေးတွေအတွက် သတ္တိရှိဖို့ သင်တို့ကို ပန်ကြားနေတာပေါ့။

(Applause)

(လက်ခုပ်တီးသံများ)

You see, I want them to look at a CEO on television

အားလုံးနားလည်ပါတယ်နော်။ ကျွန်မက သူတို့လေးတွေကို ရုပ်မြင်သံကြားမှာ CEO တစ်ယောက်ကို မြင်ရရင်

and say, "I can be like her,"

ပြောစေချင်တာက "ငါဟာ သူမလို ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။"

or, "He looks like me."

ဒါမှမဟုတ် "သူလည်း ငါ့လိုပုံပါပဲ။"လို့ပါ။

And I want them to know

နောက်ပြီးတော့ ကျွန်မက သူတို့ကို သိစေချင်တာက

that anything is possible,

ဘယ်အရာမဆို ဖြစ်နိုင်တယ်၊

that they can achieve the highest level

သူတို့ မြင်ယောင်စိတ်ကူးဖူးတဲ့

that they ever imagined,

အမြင့်ဆုံး အဆင့်ကို စွမ်းဆောင်နိုင်တယ်၊

that they will be welcome in any corporate boardroom,

သူတို့တွေကို ဘယ် စီးပွားရေး ဘုတ်အဖွဲ့စည်းဝေးခန်းကမဆို ကြိုဆိုကြလိမ့်မယ်၊

or they can lead any company.

ဘယ်ကုမ္ပဏီကိုမဆို သူတို့ဦးဆောင်နိုင်စွမ်းရှိတယ် ဆိုတာကိုပါ။

You see this idea of being the land

လွတ်လပ်တဲ့ တိုင်းပြည် နဲ့ ရဲစွမ်းသတ္တိပြည့်နေတဲ့ဌာနေ ဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့

of the free and the home of the brave,

ဒီယူဆချက်ကို သင်တို့နားလည်မြင်ကြပါတယ်။

it's woven into the fabric of America.

အမေရိကရဲ့ ရက်ထည်ကို အဲဒါတွေနဲ့ ရောယှက်ဖွဲ့ထားတာပေါ့။

America, when we have a challenge,

အမေရိက၊ ကျွန်မတို့မှာ စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ကြုံတွေ့တဲ့အခါ၊

we take it head on, we don't shrink away from it.

ကျွန်မတို့ နောက်တွန့်မသွားဘဲ အဲဒါကို ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ပါတယ်။

We take a stand. We show courage.

ကျွန်မတို့ မားမားမတ်မတ်ရပ်တည်ပါတယ်။ ကျွန်မတို့ ရဲစွမ်းသတ္တိကို ပြကြပါတယ်။

So right now, what I'm asking you to do,

အခုလောလာဆယ်မှာတော့ သင်တို့ကို လုပ်ဆောင်ကြဖို့ တောင်းပန်နေတာက၊

I'm asking you to show courage.

သင်တို့ရဲ့ သတ္တိကို ပြသကြဖို့ တောင်းပန်နေတာပါ။

I'm asking you to be bold.

သင်တို့ကို ရဲရင့်ကြဖို့ကို တောင်းပန်နေတာပါ။

As business leaders, I'm asking you

စီးပွားရေး ခေါငိးဆောင်တွေ အနေနဲ့သင်တို့ကို

not to leave anything on the table.

ဘယ်အရာကိုမှ စားပွဲပေါ်မှာတင် ပစ်မထားကြဖို့ကို တောင်းပန်နေတာပါ။

As citizens, I'm asking you not to leave any child behind.

နိူင်ငံသားတွေ အနေနဲ့ ဘယ်ကလေးကိုမှ နောက်ချန် မထားခဲ့ ကြဖို့ကို တောင်းပန်နေတာပါ။

I'm asking you not to be color blind,

အသားအရောင်ခွဲခြားမှုကို လျစ်လျှူရှုဖို့ တောင်းပန်နေတာမဟုတ်ပါဘူး။

but to be color brave,

ဒါပေမဲ့ အသားအရောင်ကွဲပြားမှုကို လက်ခံရဲ ကြဖို့ကို တောင်းခံနေတာပါ။

so that every child knows that their future matters

သူတို့ရဲ့ အနာဂတ်ဟာ အရေးပါတယ်ဆိုတာနဲ့ သူတို့ရဲ့ အိပ်မက်တွေဟာ

and their dreams are possible.

ဖြစ်နိူင်ခြေရှိတယ်ဆိုတာကို ကလေးတိုင်းကို သိစေရအောင်လို့ပါ။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Thank you. Thanks. Thanks. (Applause)

ကျေးဇူးနော်၊ ကျေးဇူး။ (လက်ခုပ်သံများ)