What You Should Know About Opioids and Painkillers | Body Stuff with Dr. Jen Gunter | TED

Opioids are one of the most commonly prescribed painkillers.

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

Opioids ဆေးတွေဟာ အသုံးအများဆုံး အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးတွေထဲက တစ်ခုပါ။

From broken ribs to back pain to treating pain after surgery.

နံရိုးကျိုးတာတွေကနေ ခါးနာတာအထိ ခွဲစိတ်ပြီးနောက် နာကျင်မှုကို ကုသဖို့ပါ။

But there's a lot of misconceptions around them,

ဒါပေမဲ့ ဒါတွေဝန်းကျင်မှာ နားလည်မှုလွဲမှားတာတွေ

so it's important to take the time to understand them better.

အများကြီးရှိတာကြောင့် ဒါတွေကို ပိုနားလည်ဖို့ အချိန်ယူဖို့ အရေးကြီးတယ်။

[Body Stuff with Dr. Jen Gunter]

[ဒေါက်တာ Jen Gunter နှင့် ခန္ဓာကိုယ်အကြောင်း]

The first misconception is that opioids are the best,

ပထမဆုံး နားလည်မှုလွဲမှားတာက opioids တွေဟာ အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးရဲ့

strongest form of pain medication.

အကောင်းဆုံး၊ အပြင်းထန်ဆုံးပုံစံပါ။

But in almost every well-designed study

ဒါပေမဲ့ ကောင်းကောင်းပုံစံချထားတဲ့ လေ့လာမှုတိုင်းနီးပါးမှာ

comparing opioids to anti-inflammatory drugs such as ibuprofen,

opioids တွေကို ရောင်ရမ်းမှု သက်သာစေတဲ့ ဆေးတွေနဲ့ နှိုင်းယှဉ်တယ်။

the anti-inflammatories come out on top.

Ibuprofen လို ရောင်ရမ်းမှု သက်သာ ဆေးတွေက ထိပ်ဆုံးက လာတယ်။

From a safety or effectiveness perspective, or both.

ဘေးကင်းမှု သို့မဟုတ် ထိရောက်မှု ရှုထောင့် သို့မဟုတ် နှစ်မျိုးလုံးကနေပါ။

Let's talk about the effectiveness first.

ထိရောက်မှုအကြောင်း အရင် ပြောရအောင်။

How do opioids work?

opioids ဆေးတွေ ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်သလဲ။

To understand that, we have to first know a little bit about how pain works.

ဒါကို နားလည်ဖို့ နာကျင်မှုကို နာကျင်မှု ခံစားရပုံကို အရင်ဆုံး သိဖို့လိုတယ်။

Pain is our body's way of telling us that something's wrong.

နာကျင်မှုက တစ်ခုခုမှားနေတာကို ကိုယ်ခန္ဓာကနေ ပြောပြတဲ့ နည်းလမ်းပါ။

You stubbed your toe, you burned your hand.

ခြေချောင်းတွေကို ဓားနဲ့ထိုးတာ၊ လက်ကို မီးရှို့တာ။

Pain gives us the message that it's time for us to rest,

နာကျင်မှုက အနားယူဖို့၊ ပျက်စီးမှုကို ပြန်လည်ကောင်းမွန်ဖို့နဲ့ ကုသဖို့

recover and treat the damage.

အချိန်ရောက်ပြီဆိုတဲ့ သတင်းစကားကိုပေးတာပါ။

In the body, pain is created by multiple chemical signals and receptors,

ခန္ဓာကိုယ်မှာ နာကျင်မှုကို ဓာတုအချက်ပြမှု တွေ၊အာရုံခံအင်္ဂါ အများအပြားနဲ့ ဖန်တီးတာ

and different medications can target different parts of that pain pathway.

မတူတဲ့ဆေးဝါးတွေက နာကျင်မှုလမ်းကြောင်းရဲ့ မတူတဲ့အပိုင်းတွေကို ပစ်မှတ်ထားနိုင်တယ်။

Medications like acetaminophen, such as Tylenol,

Tylenol နဲ့ acetaminophen လို ဆေးဝါးတွေ သို့မဟုတ်

or nonsteroidal anti-inflammatory drugs,

NSAIDs လို့ လည်းသိကြတဲ့ nonsteroidal

also known as NSAIDs, like ibuprofen, aspirin and naproxen,

ရောင်ရမ်းမှု သက်သာစေတဲ့ဆေးတွေ၊ Ibuprofen Aspirin နဲ့ naproxen လို ဆေးတွေက

all treat pain in different ways from opioids.

opioids ရဲ့ မတူတဲ့ နည်းလမ်းတွေနဲ့ နာကျင်မှုကို ကုသပေးတယ်။

Opioids work by binding to and activating the opioid receptors

Opioids တွေက ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့က opioid အာရုံခံအင်္ဂါတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ကာ

located throughout the body, blocking pain signals.

တက်ကြွစေရင်း နာကျင်မှု အချက်ပြမှုတွေကို ပိတ်ဆို့စေတယ်။

This activation also triggers the release of dopamine,

ဒီတက်ကြွမှုက ပျော်ရွှင်မှုနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ ဒိုပါမင်း ဟော်မုန်း

a hormone associated with pleasure.

ထုတ်လွှတ်မှုကိုပါ အစပျိုးပေးတယ်။

So in addition to pain relief,

ဒီတော့ နာကျင်မှုကို သက်သာတာအပြင်

some people can feel relaxed or even euphoric.

တချို့က စိတ်အေးလက်အေး ဒါမှမဟုတ် ရွှင်လန်းမှုတောင်ခံစားရနိုင်တယ်။

In higher doses, opioids can affect cognition and even breathing.

မြင့်မားတဲ့ ဆေးပမာဏမှာ opioids တွေက မှတ် ဥာဏ်နဲ့အသက်ရှူတာကိုတောင် ထိခိုက်နိုင်တယ်။

But here's a really important point that people often don't know.

ဒါပေမဲ့ ဒါက လူတွေ မကြာခဏ မသိတဲ့ အရေးကြီးတဲ့ အချက်ပါ။

Opioid receptors can adapt, often in a short amount of time,

Opioid အာရုံခံအင်္ဂါတွေဟာ opioids ကိုမျှော်လင့်ဖို့ အချိန်တိုအတွင်း မကြာခဏ

to expect opioids.

ကျင့်သားရစေနိုင်တယ်။

And when a patient doesn’t take them,

လူနာက ဒီဆေးတွေကို မသောက်ရင်

they experience symptoms of withdrawal.

ဆေးဖြတ်တဲ့ လက္ခဏာတွေကို ခံစားရတယ်။

And withdrawal is very uncomfortable.

ပြီးတော့ ဆေးဖြတ်တာက သိပ်အဆင်မပြေဘူး။

People can mistake that discomfort

opioids တွေဟာ တကယ် အလုပ်ဖြစ်နေတယ်လို့

for thinking the opioids were actually working.

ထင်တာကြောင့် မသက်မသာဖြစ်တာကို အမှတ်မှားနိုင်တယ်။

And what people don't know is this can happen after just a few doses.

ဒါက ဆေးအနည်းငယ်သောက်ပြီးရင် ဖြစ်နိုင်တဲ့ လူမသိနိုင်တဲ့အရာပါ။

When you're a patient needing relief from pain,

နာကျင်မှု ဝေဒနာကနေ သက်သာရာရလိုတဲ့ လူနာဖြစ်နေတဲ့အခါ

it can be confusing to know the difference.

ကွဲပြားမှုကို သိဖို့က စိတ်ရှုပ်နိုင်တယ်။

All you want is to feel normal again.

လိုချင်တာက ပုံမှန် ပြန်ခံစားရဖို့ပါ။

In this way, opioids, if not used very carefully and intentionally,

ဒီနည်းနဲ့ opioids တွေကို အလွန်ဂရုတစိုက်၊ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ အသုံးမပြုရင်

can create physical dependence.

ရုပ်ပိုင်းမှီခိုမှုဖြစ်စေနိုင်တယ်။

They can also paradoxically worsen pain.

ဒါတွေက နာကျင်မှုကို ဝိရောဓိဆန်ဆန် ပိုဆိုးစေနိုင်တယ်။

And there's a risk of developing addiction.

စွဲလမ်းမှု တိုးလာနိုင်ခြေလည်း ရှိတယ်။

There's nuance here.

ဒီမှာ မသိမသာ ကွဲပြားတာရှိတယ်။

People who have become physically dependent

ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ မှီခိုနေရသူတွေဟာ

often don't even know they are.

သူတို့ဖြစ်နေမှန်းတောင် မသိကြပါဘူး။

They just know that the opioids seem to be offering relief

opioids တွေက နာကျင်မှုကို တကယ် ဖြစ်စေနိုင်တာကို မသိဘဲ

without realizing that they could actually be contributing to the pain.

သက်သာမှုပေးနေပုံရတာကိုပဲ သူတို့ သိတာပါ။

I want to be clear here.

ဒီနေရာမှာ ရှင်းစေချင်တယ်။

Opioids can be effective, appropriate therapy,

Opioids တွေက ထိရောက်ပြီး သင့်တော်တဲ့ ကုထုံးဖြစ်နိုင်ပေမဲ့

but they should be prescribed with great care.

ဒါတွေကို ဂရုတစိုက် ဆေးညွှန်းပေးသင့်တယ်။

This is the doctor's responsibility.

ဒါက ဆရာဝန်ရဲ့ တာဝန်ပါ။

Here's some advice so you can be an educated patient.

ဒီမှာ ပညာတတ် လူနာဖြစ်စေဖို့ အကြံပြုချက်တချို့ပါ။

If you or a loved one experience acute pain,

သင် သို့မဟုတ် ချစ်ရသူတစ်ယောက်က ပြင်းထန်တဲ့ နာကျင်မှု ခံစားရရင်

ask to explore alternatives to opioids like Tylenol,

Tylenol၊ NSAIDs၊ ကြွက်သားဖြေလျှော့တာနဲ့ ရုပ်ပိုင်း ကုထုံးတွေလို

NSAIDs, muscle relaxants and physical therapy.

opioids တွေထက် အခြားရွေးချယ်စရာတွေကို ရှာဖွေ၊မေးမြန်းပါ။

If your doctor doesn’t bring those up first,

သင့်ဆရာဝန်က ဒါတွေကို အရင် ထုတ်ဖော်မပြရင်

and if you or a loved one are prescribed opioids,

သင် သို့မဟုတ် သင်ချစ်ခင်ရသူကို opioids ဆေးတွေ ညွှန်းရင်

make sure your doctor has a plan to taper you off,

သင့်ဆရာဝန်မှာ သင့်မှီခိုနိုင်ခြေကို တွက်ချက်၊

accounting for the risk of dependence.

လျှော့ချဖို့ အစီအစဉ်ရှိတာ သေချာပါစေ။

And finally, ask for naloxone.

နောက်ဆုံးအနေနဲ့ naloxone ကို တောင်းပါ။

This is a drug that can reverse opioid overdose.

ဒါက opioid အလွန်အကျွံသောက်တာကို ပြောင်းပြန်လှန်နိုင်တဲ့ ဆေးပါ။

It can be easy to forget if you’ve taken a dose,

ဆေးသောက်ထားရင် မေ့ဖို့ လွယ်နိုင်ပြီး

and you never know who in your household could take your medication.

သင့်အိမ်က ဘယ်သူက သင့်ဆေးကို သောက်နိုင်လဲဆိုတာ သင် မသိနိုင်ပါဘူး။

Naloxone can literally save a life.

naloxone က တကယ့်ကို အသက်ကို ကယ်တင်နိုင်တယ်။

Remember, when it comes to pain,

နာကျင်မှုနဲ့ ပတ်သက်လာတဲ့အခါ

opioids are not always the most effective way to safely offer relief.

opioids တွေက ဘေးကင်းကင်း သက်သာရာရစေဖို့ အထိရောက်ဆုံး နည်းလမ်းမဟုတ်တာကို သတိရပါ။

And when they are prescribed,

ဒီဆေးတွေကို ညွှန်းတဲ့အခါ

they should always be prescribed with a plan.

အစီအစဉ်တစ်ခုနဲ့အတူ အမြဲ ညွှန်းသင့်တာပါ။