How we'll fight the next deadly virus | Pardis Sabeti

Translator: Arvind Patil Reviewer: Abhinav Garule

You may never have heard of Kenema, Sierra Leone

तुम्ही कदाचित केनेमा, सिएरा लिओन याशी परिचित नसाल

or Arua, Nigeria.

तसेच आरुआ ,नैजेरीया याशीही

But I know them as two of the most extraordinary places on earth.

पण मला माहित आहे पृथ्वीवरील त्या बहुमोल जागा आहेत.

In hospitals there, there's a community of nurses, physicians and scientists

इस्पितळात परिचारिका डॉक्टर्स, शास्त्रज्ञ एकत्र राहतात.

that have been quietly battling

पण ते शांतपणे लढा देत असतात.

one of the deadliest threats to humanity for years:

मानवतेवर आलेल्या मोठ्या संकटाशी.

Lassa virus.

लिसा व्हायरसशी.

Lassa virus is a lot like Ebola.

हा इबोला व्हायरस प्रमाणे असतो.

It can cause a severe fever and can often be fatal.

यात खूपच ताप येतो व मृत्यूही होतो.

But these individuals, they risk their lives every day

पण हे सर्व रोज धोका पत्करून

to protect the individuals in their communities,

समाजाचे रक्षण करीत असतात.

and by doing so, protect us all.

आणि आपलेही रक्षण करतात.

But one of the most extraordinary things I learned about them

पण मला जी विशेष माहिती याबद्दल मिळाली

on one of my first visits out there many years ago

जेव्हा मी प्रथमच तेथे अनेक वर्षांनी गेले.

was that they start each morning --

आपल्या कार्यास ते सकाळपासून

these challenging, extraordinary days on the front lines -- by singing.

या आव्हानास सज्ज होत गाणी गात, त्यासाठी पुढाकार घ्यायचे.

They gather together, and they show their joy.

ते एकत्र यायचे व आनंद साजरा करायचे.

They show their spirit.

आपले चैतन्य दाखवीत असत.

And over the years,

कित्येक वर्षे

from year after year as I've visited them and they've visited me,

अनेक वर्षे मी त्यांना व ते मला भेटले.

I get to gather with them and I sing

मी हि त्यांच्याच रमले गाणी गात,

and we write and we love it,

आम्ही लिखाण करीत असू ते करणे आवडायचे.

because it reminds us that we're not just there to pursue science together;

आम्ही जाणीव ठेवीत होतो आन्ही काही केवळ विज्ञान प्रसारासाठी नाही तर

we're bonded through a shared humanity.

मानवतेचे मोठे काम हाती घेतले होते.

And that of course, as you can imagine, becomes extremely important,

तुम्ही कल्पना करू शकता किती मोलाचे काम आहेते

even essential, as things begin to change.

अति आवश्यक बदल होताना

And that changed a great deal in March of 2014,

जो घडला मार्च २०१४ मध्ये

when the Ebola outbreak was declared in Guinea.

गियानात इबोला विष्णूने थैमान घातले होते

This is the first outbreak in West Africa,

ही साथ आफ्रिकेत पहिल्यांदाच

near the border of Sierra Leone and Liberia.

सीमा रेषाजनिक सिएरा लिओन व लीबेरा येथे आली

And it was frightening, frightening for us all.

आणि हे खूपच भीतीदायक होते आम्हा सर्वांसाठी.

We had actually suspected for some time

काही काळ आम्हाला संशय होता

that Lassa and Ebola were more widespread than thought,

लासा व इबोला आम्हाला वाटतो पेक्षा अधिक पसरला आहे.

and we thought it could one day come to Kenema.

आणि वाटे कि तो एके दिवशी केनिमात पोहचेल

And so members of my team immediately went out

त्यामुळे माझ्या गटातील सदस्य लागलीच

and joined Dr. Humarr Khan and his team there,

डॉक्टर हुमर्र खान यांना भेटले.

and we set up diagnostics to be able to have sensitive molecular tests

त्यासाठी करावयाच्या निदानासाठी रेण्वीय चाचण्यांची आम्ही तयारी केली.

to pick up Ebola if it came across the border

यासाठी कि जर तो सीमा ओलांडून आलाच

and into Sierra Leone.

सिएरा लिओन मध्ये.

We'd already set up this kind of capacity for Lassa virus,

अशीच तयारी आम्ही लासा विषाणू साठी केली.

we knew how to do it,

आम्ही ईलाज जाणतो.

the team is outstanding.

हा गट उत्तम होता.

We just had to give them the tools and place to survey for Ebola.

फक्त आम्हाला जागा व साहित्य द्यायचे होते एबोलाशी लढण्यास.

And unfortunately, that day came.

दुर्दैवाने तो दिवस आला.

On May 23, 2014, a woman checked into the maternity ward at the hospital,

२३ मी २०१४ एका प्रसूतिगृहात आलेल्या महिलेस आढळले

and the team ran those important molecular tests

आमचा गट रेण्वीय चाचण्यांचे साहित्य घेऊन वेगाने तिकडे गेला.

and they identified the first confirmed case of Ebola in Sierra Leone.

त्यांनी सिएरा लिओन येथे पहिला ईबोला विषाणू आल्याची खात्री केली.

This was an exceptional work that was done.

हे आम्ही केलेले काम अपवादात्मक होते.

They were able to diagnose the case immediately,

त्यांना लागलीच निदान करणे शक्य झाले.

to safely treat the patient

सुरखा घेऊन त्यांनी त्याचा इलाज सुरु केला.

and to begin to do contact tracing to follow what was going on.

सुरवातीस त्यांनी याचा संपर्क कोणाकोणाशी आला याचा मागोवा घेण्यास सुरवात केली.

It could've stopped something.

त्याने यावर पुढील प्रसार थांबला असता.

But by the time that day came,

पण तेथे येईपर्यंत

the outbreak had already been breeding for months.

महिन्या भरापासूनच त्याने थैमान घातले होते.

With hundreds of cases, it had already eclipsed all previous outbreaks.

यात शेकडो बाधित झाले होते.

And it came into Sierra Leone not as that singular case,

आणि सिएरा लिओन येथे केवळ एकच उदाहरण नव्हते.

but as a tidal wave.

तर एक मोठी लाटच होती.

We had to work with the international community,

आंतरराष्ट्रीय समूहाबरोबर आम्हाला काम करावे लागे.

with the Ministry of Health, with Kenema, to begin to deal with the cases,

केनेमाच्या आरोग्य मंत्रालयाबरोबर या रुग्णावर उपचार करावे लागत.

as the next week brought 31,

पुढील आठवड्यात ती संख्या झाली ३१

then 92, then 147 cases -- all coming to Kenema,

नंतर ९२ नंतर १४७ या सर्व केनेमातील होत्या

one of the only places in Sierra Leone that could deal with this.

सिएरा लिओन हाकत एकमेव जागा होती यावर इलाज करण्यास.

And we worked around the clock trying to do everything we could,

जे शक्य होते ते आम्ही अहोरात्र प्रयत्न करून केले.

trying to help the individuals, trying to get attention,

त्यांना व्यक्तिगत मदत करणे लक्ष देणे

but we also did one other simple thing.

याच बरोबर आम्ही एक साधी गोष्ट केली

From that specimen that we take from a patient's blood to detect Ebola,

रुग्णाच्या रक्तातून इबोला तपासणीसाठी घेतलेले नमुने

we can discard it, obviously.

अर्थातच आम्ही नष्ट केले.

The other thing we can do is, actually, put in a chemical and deactivate it,

दुसरा मार्ग त्यात रासायनिक पदार्थ टाकून त्यांना निष्प्रभ करणे.

so just place it into a box and ship it across the ocean,

एका डब्यात टाकून आम्ही जहाजातून समुद्रात फेकत होतो.

and that's what we did.

आम्ही तेच करीत होतो.

We sent it to Boston, where my team works.

आन्ही ते बोस्टन येथील माझ्या टीमकडे पाठविले

And we also worked around the clock doing shift work, day after day,

कित्येक दिवस अहोरात्र आम्ही काम केले

and we quickly generated 99 genomes of the Ebola virus.

आणि इबोला विष्णूचे ९९ जीनोम तयार केलेत.

This is the blueprint -- the genome of a virus is the blueprint.

आणि हा आमच ब्लू प्रिंट आराखडा होता.

We all have one.

प्रत्येकास तो मिळाला.

It says everything that makes up us,

त्याने आमचे काम सोपे झाले.

and it tells us so much information.

खूपच माहिती मिळाली.

The results of this kind of work are simple and they're powerful.

या प्रकारच्या कामाचे स्वरूप साधे पण शक्तिशाली असते.

We could actually take these 99 different viruses,

आमच्याजवळ हे ९९ प्रकारचे इबोला विष्णू होते.

look at them and compare them,

त्यांची तुलना करा.

and we could see, actually, compared to three genomes

त्यातील तीनची तुलना आपण करू शकतो

that had been previously published from Guinea,

जे गीनियात अगोदरच प्रसिद्ध झाले होते.

we could show that the outbreak emerged in Guinea months before,

आम्ही दाखवू शकतो महिनाभरापूर्वी गीनियात आलेल्या साथीबाबत.

once into the human population,

प्रथमच मानवी लोकसंख्येत

and from there had been transmitting from human to human.

माणसापासून माणसाकडे ते संक्रमित झाले.

Now, that's incredibly important

हे महत्वाचे आहे.

when you're trying to figure out how to intervene,

तुम्ही जेव्हा यास कसा अटकाव करता येईल पहाता

but the important thing is contact tracing.

इतरांशी झालेला संपर्क ही महत्वाचा आहे.

We also could see that as the virus was moving between humans,

आम्ही पाहू शकलो जेव्हा तो एकातून दुसर्याच्या शरीरात जातो तेव्हा

it was mutating.

त्यात उत्परिवर्तन होते.

And each of those mutations are so important,

प्रत्येक उत्परिवर्तन महत्वाचे आहे.

because the diagnostics, the vaccines,

कारण निदान ,लास.

the therapies that we're using,

व उपचार जे आम्ही करीत होतो

are all based on that genome sequence, fundamentally --

ते त्यांच्या जीनोम वर आधारित होते.

that's what drives it.

तो तो मूलाधार होता.

And so global health experts would need to respond,

जागतिक आरोग्य तज्ञ यांना आता.

would have to develop,

विकसित करवयाचे होते

to recalibrate everything that they were doing.

ते करीत असलेले उपाय

But the way that science works, the position I was in at that point

विज्ञानाच्या काम करण्याच्या मार्गात माझे स्थान होते

is, I had the data,

ते माझ्याकडील माहितीमुळे.

and I could have worked in a silo for many, many months,

सिलो मध्ये मी अनेक महिने काम केले असते.

analyzed the data carefully, slowly,

माहितीचे पृथः करण करीत सावकाश

submitted the paper for publication, gone through a few back-and-forths,

आणि नंतर प्रसिद्धीस दिले असते इकडे तिकडे जावून.

and then finally when the paper came out, might release that data.

नंतर ती माहिती प्रसिद्ध झाली असती.

That's the way the status quo works.

अश्या प्रकारे सामान्य स्थितीत काम होते.

Well, that was not going to work at this point, right?

पण येथे असे करणे उचित नव्हते.

We had friends on the front lines

आघाडीवरील कामात आमचे मित्र होते

and to us it was just obvious that what we needed is help,

आणि आम्हाला तर त्यांच्या मदतीची गरजच होती.

lots of help.

खूपच

So the first thing we did is,

आम्ही प्रथम केले

as soon as the sequences came off the machines,

जसा जीनोम क्रम मशीन मधून बाहेर पडला

we published it to the web.

आम्ही तो वेबवर टाकला.

We just released it to the whole world and said, "Help us."

जगापुढे ठेऊन आम्ही मदत मागितली

And help came.

आणि आम्हाला मदत मिळाली.

Before we knew it,

त्यापूर्वी

we were being contacted from people all over,

आमच्याशी जग संपर्क करीतच होते.

surprised to see the data out there and released.

हि माहिती उपलब्ध झाली हे पाहून

Some of the greatest viral trackers in the world

अनेक विषाणूंचा मागोवा घेणारे चकित झाले.

were suddenly part of our community.

आणि ते आमच्या समूहात सहभागी झाले.

We were working together in this virtual way,

या भासमान पद्धतीने आमचे कार्य चालले.

sharing, regular calls, communications,

आम्ही माहितीचे आदान प्रदान .संभाषण करीत असो.

trying to follow the virus minute by minute,

असे करून आम्ही विषाणूंचा दर मिनिटास मागोवा घेत असू.

to see ways that we could stop it.

या विषाणूचा प्रसार थांबविण्यास.

And there are so many ways that we can form communities like that.

अशा प्रकारे असें समूह बनविण्याचे अनेक मार्ग आहेत.

Everybody, particularly when the outbreak started to expand globally,

प्रत्येकजण विशेषतःजगभर साथ पसरली तेव्हा,

was reaching out to learn, to participate, to engage.

यात प्रत्येक सहभागी झाला शिकण्यासाठी.

Everybody wants to play a part.

प्रत्येकास यात भाग घ्यायचा होता.

The amount of human capacity out there is just amazing,

यात चकित करणारी अफाट मानवी क्षमता होती.

and the Internet connects us all.

आम्ही इंटरनेटने जोडलेले होतो.

And could you imagine that instead of being frightened of each other,

आम्ही एकमेकांची भीती न बाळगता

that we all just said, "Let's do this.

म्हणत होतो "हे करू या."

Let's work together, and let's make this happen."

एकत्र काम करू या आणि इतिहास घडवू या

But the problem is that the data that all of us are using,

प्रश्न होता, आम्ही जी माहिती वापरात होतो,

Googling on the web, is just too limited to do what we need to do.

त्यावरील गुगल वर फार थोडी माहिती होती

And so many opportunities get missed when that happens.

आणि त्यामुळे अनेक संधी गमावल्या.

So in the early part of the epidemic from Kenema,

खेमेनाच्या साठीच्या सुरवातीस,

we'd had 106 clinical records from patients,

आमच्याजवळ १०६ रुग्णांच्या उपचाराची माहिती होती.

and we once again made that publicly available to the world.

तीही आम्ही सार्वजनिक केली.

And in our own lab, we could show that you could take those 106 records,

आमच्या प्रयोगशाळेत ती माहिती उपलब्ध होती.

we could train computers to predict the prognosis for Ebola patients

आम्ही संगणकाला शिक्षित करू शकलो इबोला रोगाच्या वाढीचा अंदाज घेण्यास

to near 100 percent accuracy.

जवळ जवळ १०० टक्के.

And we made an app that could release that,

आम्ही त्यासाठी एक अॅप केले.

to make that available to health-care workers in the field.

जे आरोग्य सेवकांसाठी उपलब्ध होऊ शकेल.

But 106 is just not enough to make it powerful,

पण १०६ रेकोर्ड काही पुरेशी माहिती नव्हती.

to validate it.

हे अजमावण्यास.

So we were waiting for more data to release that.

आम्ही अधिक माहितीची वाट पाहत होतो.

and the data has still not come.

जो अजूनही आलेला नाही.

We are still waiting, tweaking away,

आम्ही अजूनही वाट पहात आहोत जुळवणी करीत

in silos rather than working together.

सिलोस मध्ये एकत्र काम करण्या ऐवजी

And this just -- we can't accept that.

आम्हला ते मान्य नव्हते.

Right? You, all of you, cannot accept that.

तुम्ही हे अमान्य कराल.

It's our lives on the line.

आमचे आयुष्य जोखमीवर होते.

And in fact, actually,

खरेतर

many lives were lost, many health-care workers,

अनेक आरोग्यसेवकांचा यात मृत्यू झाला

including beloved colleagues of mine,

त्यात माझे सहकारीही होते.

five colleagues: Mbalu Fonnie, Alex Moigboi,

त्यातील पाच माबुला फोनीन,अलेक्स मोईग्बोई

Dr. Humarr Khan, Alice Kovoma and Mohamed Fullah.

डॉ. हुर्मान खान ,अलिस कोवोमा आणि महमद फुल्लाह

These are just five of many health-care workers

अनेक आरोग्य सेवकांपैकी हे पाचजण होते

at Kenema and beyond

केनेम आणि त्यापलीकडील भागात.

that died while the world waited and while we all worked,

आमच्या सोबत काम करिताना मृत्यू पावले जग इलाजाची वाट पहात होते.

quietly and separately.

शांतपणे व अलग राहून.

See, Ebola, like all threats to humanity,

एबोला हा मानवतेवर सं कात आहे

it's fueled by mistrust and distraction and division.

तो अविश्वास भेदभाव आणि अस्थिरता निर्माण करतो.

When we build barriers amongst ourselves and we fight amongst ourselves,

जेव्हा यामुळे आमच्यातच लढाई व बाधा निर्माण होते.

the virus thrives.

विष्णूचा प्रसार होतो तेव्हा.

But unlike all threats to humanity,

इतर मानवतेला असलेल्या धोक्या प्रमाणे

Ebola is one where we're actually all the same.

इबोला आम्हाला ही धोक्याचा होता.

We're all in this fight together.

पण आम्ही सर्व एकत्र लढा देत होतो.

Ebola on one person's doorstep could soon be on ours.

एखदा जरी बळी पडला असता तर त्याचा धोका आम्हालाही होतो

And so in this place with the same vulnerabilities,

या ठिकाणी समान धोका होता हल्ल्याचा

the same strengths, the same fears, the same hopes,

सर्वात समान भीती, समान आशा ,व शक्ती होती.

I hope that we work together with joy.

आम्ही सर्वजण आनंदाने काम करू हि माझी आशा होती.

A graduate student of mine was reading a book about Sierra Leone,

माझा एक पदवीधर विद्यार्थी सिएरा लिओन वर पुस्तक वाचीत होता.

and she discovered that the word "Kenema,"

तिने" केनेमा" शब्द शोधला

the hospital that we work at and the city where we work in Sierra Leone,

जेथे आम्ही काम करीत होतो आणि शहर जेथे आम्ही काम केले सिएरा लिओन मध्ये

is named after the Mende word for "clear like a river, translucent

तो मेंडे म्हणजे नदी प्रमाणे स्वच्छ हा अर्थ होतो.

and open to the public gaze."

हा अर्थ सर्वांसाठी खुला आहे.

That was really profound for us,

आमच्यासाठी हार्थ महत्वाचा होता.

because without knowing it, we'd always felt

तो अर्थ माहित नसला तरी त्याचा अर्थ जाणवायचा

that in order to honor the individuals in Kenema where we worked,

केनेमा मधील व्यक्तीचा सन्मान करण्यास.

we had to work openly, we had to share and we had to work together.

आम्ही एकत्र राहून मुक्तपणे सहभगी होत असू.

And we have to do that.

आणि ते आम्ही करीत होतो

We all have to demand that of ourselves and others --

आमची परस्परांत अपेक्षा होती

to be open to each other when an outbreak happens,

मदत करण्याची साठीचा प्रकोप आल्यास.

to fight in this fight together.

या लढ्यात.

Because this is not the first outbreak of Ebola,

हा काही पहिलाच प्रकोप नव्हता इबोलाचा

it will not be the last,

आणि शेवटचाही नाही.

and there are many other microbes out there that are lying in wait,

असे अनेक विषाणू आहेत जे अशी अवस्था आणू शकतात.

like Lassa virus and others.

जसे लिसा विषाणू व अन्य.

And the next time this happens,

आणि पुढील वेळी

it could happen in a city of millions, it could start there.

हे लाखो शहरात घडू शकते.

It could be something that's transmitted through the air.

असे काही होऊ शकते ज्याचा प्रसार हवेतून होईल.

It could even be disseminated intentionally.

अथवा वाईट हेतूने ही त्याचा प्रसार होऊ शकतो.

And I know that that is frightening, I understand that,

मला माहित आहे ते फारच भीतीदायक असेल.

but I know also, and this experience shows us,

पण हा आमचा अनुभव शिकवेल

that we have the technology and we have the capacity

आमच्या जवळ आहे तंत्रज्ञान व क्षमता

to win this thing,

विजय मिळविण्याची

to win this and have the upper hand over viruses.

आणि या विष्णूवर मत करण्याची

But we can only do it if we do it together

पण हे सर्व शक्य आहे एकत्र काम करूनच.

and we do it with joy.

आनदाने ते काम केले

So for Dr. Khan

डॉ खान

and for all of those who sacrificed their lives on the front lines

आणि अन्य ज्यांनी त्याग केला या लढ्यात

in this fight with us always,

ते सर नेहमीच आमच्या हृदयात राहतील.

let us be in this fight with them always.

चला त्यंच्या बरोबर लढ देऊ या.

And let us not let the world be defined

जगाला नामुष्की येऊ देऊ नको या

by the destruction wrought by one virus,

या विष्णूच्या साथीने.

but illuminated by billions of hearts and minds

लाखो माने व हृदय उजळू या

working in unity.

एकत्र लढा देऊन

Thank you.

आभारी आहे.

(Applause)

(टाळ्या)