Asking for help is a strength, not a weakness | Michele L. Sullivan

Translator: Ganchimeg Gotov Reviewer: Munkhbaatar Lkhagvaa

We all have milestones in life that we remember so vividly.

Бид бүгдэд ой санамжид тодоос тод үлдсэн чухал үйл явдлууд байдаг.

The first one for me was when I was entering kindergarten.

Миний хувьд цэцэрлэгт орох үе маань анхны тийм нэгэн мөч байлаа.

My big brother was in school, and by golly, it was my time.

Ах маань сургуульд орчихсон байсан тул жам ёсоор миний ээлж ирлээ.

And I went trottin' down that hallway.

Сургуулийн хонгилоор алхаж явахдаа

I was so excited, I almost wet myself.

би маш их догдолж, эгээтэй л өмдөө норгочихоогүй.

And I go to the door,

Ангийн хаалганд дөхөж очиход

and there was the teacher with a warm welcome,

багш намайг элгэмсэг дотноор хүлээн авч,

and she took me into the classroom,

анги руу дагуулан ороод

showed me my little cubbyhole --

бяцхан шүүгээг маань зааж өглөө.

we all remember those little cubbyholes, don't we --

Тийм шүүгээ байсныг бүгдээрээ санаж байгаа биз дээ?

and we put our stuff in there.

Өөрсдийнхөө зүйлийг хийдэг.

And then she said, "Go over to the circle

Тэгээд багш надад: "Тэнд очоод

and play with the kids until class starts."

хичээл эхэлтэл хүүхдүүдтэй тогло" гэж хэллээ.

So I went over there and plopped down like I owned the place,

Би ч тэнд очоод хэзээ язааны танил газраа ирж байгаа мэт сууж аваад

and I'm playing,

тоглож гарлаа.

and all of a sudden, the boy next to me,

Гэтэл миний хажууд сууж байсан хүү,

he was wearing a white shirt with blue shorts.

түүнийг цагаан футболк, цэнхэр шорттой байсныг

I remember it like it was yesterday.

яг өчигдөр мэт тодхон санаж байна,

Suddenly he stopped playing and he said,

гэнэт тоглохоо болиод

"Яагаад чи ийм намхан юм бэ?" гэж асуув.

"Why are you so short?"

And I just kept playing. I didn't think he was talking to me.

Би түүнийг надтай ярьж байна гэж бодсонгүй тоглосоор л байв.

(Laughter)

(Инээд)

And in a louder voice, he said,

Тэгтэл тэр илүү чанга дуугаар

"Hey, why are you so short?"

"Хөөе, чи яагаад ийм намхан юм бэ?" гэж асуулаа.

So I looked up and I said,

Би түүн рүү өлийж хараад:

"What are you talking about? Let's just play. We're happy.

"Чи юу яриад байгаа юм бэ? Бүгдээрээ тоглоцгооё. Сайхан л байна шүү дээ.

I've been waiting for this."

Би үүнийг их хүлээсэн" гэв.

And so we played, and about a minute later,

Тэгээд бид тоглож байтал минут орчмын дараа

the girl next to him, in a white shirt and a pink skirt,

түүний цаана байсан цагаан футболк, ягаан юбкатай охин

stood up, put her hands on her hips,

босоод, гараа ташаан дээрээ аван

and said, "Yeah, why do you look so different?"

"Харин тийм, яагаад чи өөр харагдаад байгаа юм бэ?" гэв.

And I went, "What are you talking about?

Би явж очоод "Чи юу яриад байгаа юм бэ? Би өөр биш.

I don't look different. I'm not short. Again, let's just play."

Би намхан биш. Үргэлжлүүлэн тоглоцгооё л доо" гэж хэллээ.

About this time, I looked all around the circle I was in,

Тэр үед би эргэн тойрноо анзааран харлаа.

and all the kids had stopped playing and they were all looking at me.

Хүүхдүүд тоглохоо болиод бүгд над руу харж байгааг мэдэрсэн юм.

And I'm thinking --

Тэр үед юу гэж бодсон вэ гэхээр

in today's language, it would be "OMG" or "WTF."

орчин үеийн хэллэгээр бол "OMG" эсвэл "WTF" гэсэн л болов уу.

(Laughter)

(Инээд)

What just happened?

Яг юу болоод өнгөрөв өө?

So all the confidence that I went in with that morning

Тэр өглөө надад байсан бүхий л өөртөө итгэх итгэл минь

was withering away as the morning went on

цаг минут өнгөрөх тусам бага багаар алга болж,

and the questions kept coming.

асуултууд ундарсаар байлаа.

And at the end of the morning, before I went home,

Тэр өдөр тарах цаг ч болж

the teacher had us in a circle,

багш биднийг тойрог болгон зогсооход

and I actually found myself outside of the circle.

би үнэндээ тойргоос гадна буйгаа мэдэрч билээ.

I couldn't look at anybody.

Би хэн рүү ч харж чадахгүй,

I could not understand what just happened.

тэнд юу болоод өнгөрснийг огт ойлгосонгүй.

And over the next few years,

Түүнээс хойш хэдэн жилийн турш

I hated to go out in public.

олон нийтийн газраар явахыг үзэн яддаг байв.

I felt every stare, every giggle,

Би хүмүүсийн ширтэх харц, шоолох шивнээ,

every pointed finger,

чичлэн заах хуруу бүрийг мэдэрдэг байлаа.

not the finger,

Зүгээр ч нэг хуруу биш,

but every pointed finger,

харин над руу чичлэн заах хуруу байлаа.

and I hated it.

Энэ бүхнийг үзэн ядна.

I would hide behind my parents' legs like nobody could see me.

Би хэнд ч харагдахгүйн тулд аав ээжийхээ араар нуугдана.

And as a child,

Хүүхэд л болсон хойно

you can't understand another child's curiosity,

бусад хүүхдийн сониуч зан, эсвэл томчуудын үл тоомсорлосон байдлыг

nor an adult's ignorance.

ойлгохгүй байх нь аргагүй шүү дээ.

It became very apparent to me that the real world was not built

Бодит ертөнц шууд болон шууд бус аль ч утгаараа над шиг хэмжээтэй хүмүүст

for someone of my size, both literally or figuratively.

зориулагдаагүй болох нь улам бүр тодорхой болсоор байлаа.

And so I have no anonymity, as you can probably tell,

Над шиг хүмүүс бусдын нүдэнд өртөмтгий байдгийг та бүхэн анзаарсан байх.

and while you can see my size,

Жижиг биенээсээ болоод

we all go through many challenges through our lifetime.

амьдралынхаа турш олон саад бэрхшээлтэй тулгардаг.

And some you can see, like mine.

Үүнийг ч зарим хүмүүс таамаглах байх.

Most you can't.

Харин зарим нь үгүй.

You can't tell if someone's dealing with a mental illness,

Хэн нэгнийг сэтгэцийн өвчиндөө шаналж байгааг,

or they're struggling with their gender identity,

хүйсийн баримжаагаа тодорхойлж чадахгүй зовж байгааг,

they're caring for an aging parent,

настай эцэг, эхээ асарч чадаж байгаа эсэхийг,

they're having financial difficulty.

санхүүгийн асуудалд орсон эсэхийг

You can't see that kind of stuff.

хүмүүс хараад хэлж чадахгүй шүү дээ.

So while you can see

Миний өндөр надад тулгардаг

one of my challenges is my size,

бэрхшээлийн нэг болохыг та бүхэн харж байна.

seeing does not mean you understand

Гэхдээ харна гэдэг нь

what it's truly to be me on a daily basis, or what I go through.

яг үнэндээ надад ямар байдгийг, өдөр бүр юуг даван туулдгыг ойлгоно гэсэн үг биш.

And so I'm here to debunk a myth.

Тиймээс би үнэнийг хэлэхээр энд ирсэн юм.

I do not believe you can walk in someone else's shoes,

Хэн ч бай бусдын оронд өөрийгөө орлуулж тавьж чадна гэдэгт би итгэдэггүй.

and because of that, we must adopt a new way of giving of ourselves.

Тийм болохоор бусдыг ойлгох шинэ арга замд суралцах хэрэгтэй.

Simply stated, I will never know what it's like to be you

Энгийнээр хэлбэл, би хэзээ ч хэрхэн чи байхыг мэдэж чадахгүй.

and you will never know what it's like to be me.

Харин чи хэзээ ч хэрхэн би байхыг мэдэхгүй.

I cannot face your fears or chase your dreams,

Би чиний айдастай тулгарч, мөрөөдлийг чинь дагаж чадахгүй.

and you can't do that for me,

Чи ч миний өмнөөс тэгж чадахгүй.

but we can be supportive of each other.

Гэхдээ бид нэг нэгнээ дэмжиж чадна.

Instead of trying to walk in each other's shoes,

Бусдын оронд өөрийгөө тавьснаас

we must adopt a new way of giving of ourselves.

бид бусдыг ойлгох шинэ арга замд суралцах хэрэгтэй.

I learned at an early age

Би бага байхдаа л зарим зүйлсийг

that I did have to do some things different than most people,

ихэнх хүмүүсийн хийдгээс өөрөөр хийх ёстой гэдгээ мэдэх болсон.

but I also learned there were things I was on equal footing with,

Гэсэн ч би зарим нэг зүйл дээр бусадтай адилхан гэдгээ ойлгосон.

and one of those was the classroom.

Тэдний нэг нь хичээл байлаа.

Heh, heh, heh. I was equal.

Хэхэ хэхэ, энд л би эн тэнцүүхэн байсан.

As a matter of fact, I excelled in the classroom.

Үнэнийг хэлэхэд би хичээлдээ маш сайн байсан юм.

This was vitally important, I discovered as I grew older

Энэ нь надад маш чухал байлаа.

Би том болох тусам биеийн хүчний ажил хийж чадахгүй гэдгээ ойлгож байв.

and realized I wasn't going to be able to do a physical job.

I needed an education.

Тиймээс ч надад боловсрол хэрэгтэй.

So I went on and got a university degree,

Тэгээд би их сургуульд явж дипломтой болсон ч

but I felt to be one step ahead of everyone for employment,

ажилд орохын тулд би бусдаас нэг алхмын өмнө байх ёстой гэдгээ мэдэж байлаа.

I needed to have an advanced university degree,

Би эрдмийн зэрэг хамгаалах хэрэгтэй байсан тул

so I went ahead and got that.

суралцаад авч чадлаа.

Now I'm ready for my interview.

Ингээд ярилцлагад ороход бэлэн болов.

Remember your first interview? What am I going to wear?

Ажлын анхны ярилцлагаа санаж байгаа биз дээ? Юу өмсөх вэ?

What questions?

Ямар асуулт ирэх бол?

And don't forget that firm handshake.

Гар барихдаа өөртөө итгэлттэй бай.

I was right there with you.

Би ч гэсэн тэр үед байсан.

So 24 hours before my interview,

Ажлын ярилцлагад орохоос 24 цагийн өмнө

a friend of mine who I've known all my life

намайг хүүхэд байхаас минь мэдэх найз маань залгаад

called and said, "Michele, the building you're going in has steps."

"Мишел, чиний очих барилга шатаар ордог юм байна" гэж хэлэв.

And she knew I couldn't climb steps.

Би шатаар гарч чадахгүй гэдгийг тэр мэднэ.

So suddenly, my focus changed.

Гэнэт би өөр зүйлд санаа зовж эхэллээ.

In my shoes, I was worried about how am I going to get there?

Миний хувьд би тийшээ хэрхэн очих нь чухал асуудал болж хувирав.

So I went early and found a loading dock and got in and had a great interview.

Би тэнд эрт очоод өргөгч машинаар дотогш орж чадсан, ярилцлага ч амжилттай болсон.

They had no idea what I went through for the day and that's OK.

Тэд намайг юу туулж байж очсоныг мэдээгүйд би эмзэглээгүй ээ.

You're probably thinking my greatest challenge that day was the interview,

Та на тэр өдөр надад тулгарсан хамгийн хүнд сорил нь ярилцлага, эсвэл

or getting in the building.

байр луу орох зам байсан гэж бодно уу?

In reality, my biggest challenge that day

Үнэндээ, тэр өдрийн хамгийн хэцүү сорил миний хувьд

was getting through the loading dock without getting run over.

өнхөрч уналгүйгээр өргөгч машин дээр тогтож явах байсан юм.

I am very vulnerable in certain situations:

Би зарим нэг нөхцөл байдалд маш эмзэг болдог.

airports, hallways, parking lots,

Онгоцны буудал, хүлээлгийн өрөө, машины зогсоол,

өргөгч машины ойр тойронд

loading docks.

And so I have to be very careful.

би маш болгоомжтой байх хэрэгтэй болдог.

I have to anticipate and be flexible

Аливааг урьдчилан харж, уян хатан байж,

and move as quickly as I can sometimes.

заримдаа чадлаараа хурдан хөдлөх хэрэг гарна.

So I got the job,

Ямар ч байсан би ажилд орж

and in my current role I travel quite a bit.

ажлын шаардлагаар үе үе аялах хэрэгтэй болсон.

And travel is a challenge for all of us these days.

Одоо үед аялна гэдэг бид бүгдийн хувьд амаргүй зүйл болсон.

And so you probably get to the airport, run through security, get to the gate.

Та онгоцны буудал дээр аюулгүйн үзлэгээр гүйж гараад гарцан дээрээ очдог байх.

Did I get my aisle seat or my window seat? Did I get my upgrade?

Би цонхон талд суудал авсан бил үү? Нэмэлт үйлчилгээ авсан бил үү гээд л...

Me, first of all, I don't run through anything.

Харин миний хувьд яаран гүйгээд байдаггүй.

(Laughter)

(Инээд)

And I especially don't run through the TSA

Ялангуяа шалган нэвтрүүлэх бүсээр.

because I get to experience the personal patdown.

Учир нь ганцаарчилсан үзлэгээр шалгуулах хэрэгтэй болдог.

I won't comment on that.

Энэ талаар тайлбар хийлгүй орхиё.

And then I make my way to the gate,

Үүний дараа би гарц руугаа явдаг.

and with my gift of gab that my parents said I was born with,

Аав ээжийн маань хэлдгээр төрөлхийн ярих авьяасаа ашиглан

I talk to the gate agent, and then I say, "By the way, my scooter weighs this much,

гарцан дээрх ажилтантай ярилцаж "Миний тэргэнцэр төдий хэмжээний жинтэй,

I have a dry cell battery,

би цэнэгтэй зай байгаа болохоор

and I can drive it down to the door of the plane."

онгоцны хаалга хүртэл явчихна" гэж хэлнэ.

Also, the day before, I had called the city where I'm traveling to

Мөн нисэхээсээ өмнөх өдөр очих хот руугаа холбогдож

to find out where I could rent a scooter in case mine gets broken on the way.

тэргэнцэр маань замдаа эвдэрчихвэл хаанаас түрээсэлж болохыг асуудаг.

So in my shoes, it's a little bit different.

Тэгэхээр миний хувьд бүх зүйл бага зэрэг өөр.

When I get onto the plane,

Онгоцонд орсон даруйдаа

I use my gift of gab to ask the lady to put my bag up, and they graciously do.

хатагтай нараас цүнхийг минь дээш тавьж өгөхийг гуйна, тэд ч дуртайяа тусална.

I try not to eat or drink on a plane

Би онгоцонд идэж уухгүйг хичээдэг.

because I don't want to have to get up and walk on the plane,

Учир нь онгоцонд босоод, алхаад яваад байхыг хүсдэггүй.

but nature has its own schedule,

Гэвч байгаль өөрийн хуваарьтай.

and not long ago, it knocked and I answered.

Саяхан надтай ийм зүйл болж би аргагүй байдалд орсон.

So I walked up to the front of the plane

Би онгоцны урд хэсэг рүү очоод

and gabbed with the flight attendant,

онгоцны үйлчлэгчтэй ярилцан

and said, "Can you watch the door? I can't reach the lock."

"Хаалга манаад өгөхгүй юу, би түгжээнд нь хүрдэггүй ээ" гэж хүслээ.

So I'm in there doing my business, and the door flies open.

Ингээд би дотор бие засаж байтал хаалга сэвхийн онгойж хаалганы цаана

And there's a gentleman there

нэгэн залуугийн айж, гайхсан

with a look of horror on his face.

царай харагдав.

I'm sure I had the same look.

Би ч бас тийм харагдсан байх.

As I came out, I noticed that he was sitting right across from me,

Гарч ирээд түүнийг хажуугийн эгнээнд харалдаа сууж байсныг анзаарлаа.

and he's in total, complete embarrassment.

Тэр үнэхээр ичиж, нүүрээ хийх газаргүй болсон харагдсан.

So I walk up to him and I quietly go,

Тэгэхээр нь би түүн рүү дөхөж очоод аяархнаар асуув:

"Are you going to remember this as much as I am?"

"Чи саяны явдлыг мартаж чадахгүй л байх даа?"

(Laughter)

(Инээд)

And he goes, "I think so."

Тэр ч "Чадахгүй байхаа" гэж хариулсан.

(Laughter)

(Инээд)

Now, while he's probably not talking about it publicly, I am.

Харин тэр над шиг ингэж олон түмэнд ярихгүй л байгаа байх л даа.

(Laughter)

(Инээд)

But we talked for the rest of the flight,

Гэхдээ бид үлдсэн нислэгийн турш өөрсдийнхөө талаар,

and we got to know each other, our families, sports, work,

гэр бүл, ажил, спортын талаар ярилцсан.

and when we landed, he said,

Ингээд бид газардахад тэрээр:

"Michele, I noticed someone put your bag up.

"Таныг цүнхээ хүнээр дээш тавиулахыг харсан.

Can I get that for you?"

Би буулгаад өгөх үү" гэв.

And I said, "Of course, thank you."

Би "Тэг л дээ, баярлалаа" гээд

And we wished each other well,

бие биедээ сайн сайхныг хүсэцгээсэн.

and the most important thing that day

Тэр өдрийн хамгийн чухал зүйл нь

was that he was not going to leave with that embarrassment,

тэр ичсэн чигээрээ яваад өгчихөөгүйд байгаа юм.

that experience of embarrassment.

Тухайн ичмээр үйл явдлыг

He won't forget it, and neither will I,

тэр хэзээ ч мартахгүй, би ч мөн адил.

but I think he will remember more

Гэхдээ миний бодлоор тэр юу юунаас илүү

our chat and our different perspectives.

бидний яриаг, бидний өөр үзэл бодлын талаар санах байх.

When you travel internationally,

Гадаад руу аялах болоход

it can be even more challenging in certain ways.

зарим нэг талаараа илүү хүндрэлтэй байдаг.

A few years ago, I was in Zanzibar,

Хэдэн жилийн өмнө би Занзибарт

and I come wheeling in,

тэргэнцэртэйгээ явж байлаа л даа.

and think about that.

Төсөөлөөд үз дээ:

Short, white, blond woman in a chair.

намхан, цагаан арьстай, шар үстэй, тэргэнцэртэй эмэгтэй.

That doesn't probably happen every day.

Ийм зүйл өдөр бүр тохиолдохгүй л байх.

So I go up, and with my gift of gab, I start to talk to the agent.

Би ч дөхөж очоод, заяагдмал ярих авъяасаараа нислэгийн ажилтантай ярилцан

So friendly, and I ask about their culture and so forth,

маш найрсагаар тэдний ёс уламжлал болон бусад зүйлсийг асуух зуураа

and I notice there wasn't a jet bridge.

тэнд онгоц руу орох хоолой байхгүй байгааг анзаарсан юм.

So I had to kind of say,

"Та нар тэргэнцэрийг маань өргөн оруулж,

"Not only do you have to lift my chair,

шатаар өгсөхөд минь туслах болох нь дээ"

I could use some help getting up the steps."

гэж эелдэгээр сануулах хэрэгтэй болсон.

So we got to spend about an hour together while we waited for the flight,

Тэгээд нислэгээ хүлээх зуураа бид цаг гаран ярилцлаа.

and it was the most magnificent hour.

Маш гайхамшигтай нэг цаг байсан.

Our perspective changed for both of us that day.

Хэн хэний маань үзэл бодол тэр өдөр өөрчлөгдсөн.

And once I got on the flight,

Намайг онгоцонд оруулж өгөөд

he patted me on the back and wished me well,

тэр нуруун дээр минь зөөлхөн алгадаад сайн сайхныг хүссэн юм.

and I thanked him so much.

Харин би түүнд маш их талархсанаа илэрхийлсэн.

And again, I think he's going to remember that experience more

Энэ удаад ч мөн адил, намайг анх хараад төрсөн эвгүй мэдрэмжээс илүү

than when I first came in, and there was a bit of hesitation.

сайхан дурсамж түүний ой санаанд үлдэх байх.

And as you notice, I get a lot of help.

Би бусдаас маш их туслалцаа авдгийг анзаарсан байх.

I would not be where I am today

Хэрэв гэр бүл, найз нөхөд,

if it was not for my family, my friends, my colleagues

хамт ажиллагсад, мөн тэр олон танихгүй хүмүүс байгаагүйсэн бол

and the many strangers

би өнөөдөр энд байж байхгүй.

that help me every single day of my life.

Тэд амьдралын минь турш өдөр бүр надад тусалсаар ирсэн.

And it's important that we all have a support system.

Бид бие биедээ тусалж, дэмжиж байх нь маш чухал.

Asking for help is a strength,

Тусламж хүснэ гэдэг бол хүч чадлын илрэл болохоос

not a weakness.

сул доройн шинж биш.

(Applause)

(Алга ташилт)

We all need help throughout our lifetime,

Бид бүгдэнд маань амьдралын туршид туслалцаа хэрэг болдог.

but it is just as important

Гэхдээ бид бусдад тусалж чаддаг байх,

that we are part of other people's support systems.

туслах сэтгэлтэй байх нь бас чухал.

We must adopt that way of giving back.

Бид бусдад буцаан өгдөг зарчимд суралцах хэрэгтэй.

We all obviously have a role to play in our own successes,

Бидний амжилт өөрсдөөс маань л шалтгаална гэдэг нь ойлгомжтой.

but think about the role we have to play in other people's successes,

Гэхдээ та бусдын амжилтад нэмэр оруулж чадна гэдгээ бодоод үзээрэй.

just like people do for me every single day.

Яг л надтай өдөр болгон учрах тэдгээр хүмүүс шиг.

It's vitally important that we help each other,

Бид нэг биедээ харилцан тусална гэдэг амин чухал зүйл.

because society is increasingly placing people in silos

Учир нь нийгмийн өрөөсгөл хандлага,

үзэл суртлаас болж хүн хоорондын харилцаанд ан цав суусаар байдаг.

based on biases and ideologies.

And we must look past the surface

Бид гаднах төрх, өнгөц байдалд хуурталгүй

and be confronted with the truth

гүн рүү нь орж байж хэн ч бай

that none of us are what you can see.

харагдаж байгаа төрхөөсөө өөр болохыг ойлгох болно.

There's more to us than that,

Ихэнх хүмүүсийн биеэр туулж үзээгүй,

and we're all dealing with things that you cannot see.

огт анзаардаггүй бэрхшээлтэй тулгардаг болохоор бидэнд хэцүү байдаг.

So living a life free of judgment

Хэрэв бид бусдыг шүүмжлэхгүйгээр амьдарч чадвал

allows all of us to share those experiences together

өөр хоорондоо туршлагаа хуваалцаж,

and have a totally different perspective,

өрөөсгөл үзэл бодлоо өөрчлөх боломжтой болно.

just like the couple of people I mentioned earlier in my stories.

Яг л сая миний ярьсан хоёр хүнтэй адил.

So remember, the only shoes

Тэгэхээр чи өөрийгөө зөвхөн

you truly can walk in are your own.

өөрийхөө л оронд тавьж чадна.

I cannot walk in yours.

Би чиний оронд орж чадахгүй.

I know you can't walk in my size 1s --

Чамайг ч миний 1 размерийн гутланд алхаж чадахгүйг мэднэ.

(Laughter)

(Инээд)

but you can try.

Гэхдээ чи оролдоод үзэж болно.

But we can do something better than that.

Гэхдээ бид үүнээс ч илүүг хийж чадна.

With compassion, courage and understanding,

Энэрэл нигүүлсэл, эр зориг, ойлголт ухаарал байхад

we can walk side by side

бид мөр зэрэгцэн алхаж

and support one another,

бие биенээ дэмжин тусалж чадна.

and think about how society can change

Хэрэв бид бусдыг өнгөц харсан төдийгөөр шүүн дүгнэлгүй,

if we all do that

бие биенээ дэмжиж тусалбал

instead of judging on only what you can see.

нийгэм хэрхэн өөрчлөгдөж болохыг бодоод нэг үзээрэй!

Thank you.

Баярлалаа.

(Applause)

(Алга ташилт)

Thank you.

Баярлалаа.