Bandi Mbubi: Demand a fair trade cell phone

باندی ام بوبی: خواستار تجارت عادلانه تلفن

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Farnaz Saghafi Reviewer: soheila Jafari

I want to talk to you today

مایلم امروز با شما درباره موضوعی صحبت کنم که به من نزدیکه،

about a difficult topic that is close to me,

مایلم امروز با شما درباره موضوعی صحبت کنم که به من نزدیکه،

and closer than you might realize to you.

و به شما از اونی که فکر می کنید نزدیکتره.

من ۲۱ سال پیش بصورت پناهنده وارد انگلستان شدم.

I came to the UK 21 years ago, as an asylum-seeker.

من ۲۱ سال پیش بصورت پناهنده وارد انگلستان شدم.

I was 21.

۲۱ سال داشتم.

من مجبور به ترک جمهوری دموکراتیک کنگو شدم،

I was forced to leave the Democratic Republic of the Congo,

my home, where I was a student activist.

وطنم، جائیکه فعال دانشجویی بودم.

خیلی دوست دارم فرزندانم بتونند به دیدار خانواده ام در کنگو بروند.

I would love my children to be able to meet my family in the Congo.

خیلی دوست دارم فرزندانم بتونند به دیدار خانواده ام در کنگو بروند.

But I want to tell you what the Congo has got to do with you.

اما مایلم بهتون بگم که کنگو چه ربطی با شما داره.

But first of all, I want you to do me a favor.

ولی اول از همه ازتون می خوام یه لطفی کنید.

Can you all please reach into your pockets and take out your mobile phone?

می شه لطفا" همه شما موبایل هایتان را از جیبتون دربیارید؟

می شه لطفا" همه شما موبایل هایتان را از جیبتون دربیارید؟

وزن اون براتون آشناست،

Feel that familiar weight ...

how naturally your finger slides towards the buttons.

چقدر طبیعی انگشتان شما روی دکمه های اون می لغزه.

(Laughter)

(خنده)

می تونید دنیای خود را بدون اون تصور کنید؟

Can you imagine your world without it?

اون ما را با کسانیکه دوستشون داریم،

It connects us to our loved ones,

our family, friends and colleagues,

خانواده مان، دوستانمان و همکارانمان،

at home and overseas.

در این کشور و کشورهای دیگه مرتبط می سازه.

اون نماد یک جهان مرتبط است.

It is a symbol of an interconnected world.

But what you hold in your hand leaves a bloody trail,

اما چیزی که در دستان شماست، یک رد خون بدنبال داره،

و اون به یک ماده معدنی ختم می شه،

and it all boils down to a mineral:

تانتالم، که بصورت تانتالیت از معادن کنگو استخراج می شه.

tantalum, mined in the Congo as coltan.

It is an anticorrosive heat conductor.

اون یک رسانای حرارتی ضد زنگ است.

It stores energy in our mobile phones, PlayStations and laptops.

اون ذخیره کننده انرژی در موبایل ها،

پلی استیشن، و لپ تاپ های ماست.

اون بعنوان آلیاژ در وسایل پزشکی و هوا فضا مورد استفاده قرار می گیره.

It is used in aerospace and medical equipment as an alloy.

اون بعنوان آلیاژ در وسایل پزشکی و هوا فضا مورد استفاده قرار می گیره.

It is so powerful that we only need tiny amounts.

اونقدر قدرتش زیاده که فقط مقدار بسیار کمی از اونو لازم داریم.

اونقدر قدرتش زیاده که فقط مقدار بسیار کمی از اونو لازم داریم.

It would be great if the story ended there.

خیلی خوب بود اگه داستان به اینجا ختم می شد.

Unfortunately, what you hold in your hand

متاسفانه آنچه در دستان شماست

نه تنها پیشرفت باور نکردنی تکنولوژی و توسعه صنعتی را امکان پذیر کرده

has not only enabled incredible technological development

and industrial expansion,

نه تنها پیشرفت باور نکردنی تکنولوژی و توسعه صنعتی را امکان پذیر کرده

but it has also contributed to unimaginable human suffering.

بلکه رنج غیر قابل تصور انسانی را نیز بهمراه داشته.

بلکه رنج غیر قابل تصور انسانی را نیز بهمراه داشته.

Since 1996,

از سال ۱۹۹۶، بیش از پنج میلیون انسان

over five million people have died in the Democratic Republic of the Congo.

در جمهوری دموکراتیک کنگو جان سپردند.

Countless women, men and children have been raped, tortured or enslaved.

زنها، مردان و کودکان بیشماری

مورد تجاوز، شکنجه و اسارت قرار گرفتند.

Rape is used as a weapon of war,

تجاوز بعنوان ابزار جنگ مورد استفاده قرارگرفته،

تا با ایجاد رعب و وحشت، کل منطقه را خالی از سکنه کنند.

instilling fear and depopulating whole areas.

تا با ایجاد رعب و وحشت، کل منطقه را خالی از سکنه کنند.

The quest for extracting this mineral

تقاضای استخراج این ماده معدنی،

نه تنها عامل جنگ کنونی در کنگو بوده، بلکه به آن دامن زده است.

has not only aided, but it has fueled

نه تنها عامل جنگ کنونی در کنگو بوده، بلکه به آن دامن زده است.

the ongoing war in the Congo.

But don't throw away your phones yet.

اما هنوز موبایل هایتان را دور نیندازید.

Thirty thousand children are enlisted

اسامی سی هزار کودک ثبت شده

و وادار به جنگ در گروههای مسلح می باشند.

and are made to fight in armed groups.

کنگو بطور دائم، رتبه وحشتناک بالایی در بهداشت جهانی و میزان فقر دارد.

The Congo consistently scores dreadfully

in global health and poverty rankings.

کنگو بطور دائم، رتبه وحشتناک بالایی در بهداشت جهانی و میزان فقر دارد.

But remarkably,

اما بطور چشمگیری، برنامه محیط زیست سازمان ملل،

the UN Environmental Programme has estimated the wealth of the country

میزان دارایی کشور را به بیش از ۲۴ تریلیون دلار تخمین زده است.

میزان دارایی کشور را به بیش از ۲۴ تریلیون دلار تخمین زده است.

to be over 24 trillion dollars.

صنعت معدن که تحت اداره دولت بود، متلاشی شده

The state-regulated mining industry has collapsed,

و کنترل معادن شاخه شاخه شده.

and control over mines has splintered.

و کنترل معادن شاخه شاخه شده.

Coltan is easily controlled by armed groups.

تانتالیت براحتی تحت کنترل گروههای مسلح است.

یکی از راههای معروف تبادل غیر قانونی

One well-known illicit trade route is that across the border to Rwanda,

از طریق مرز رواندا است،

where Congolese tantalum is disguised as Rwandan.

جایی که تانتالم کونگویی بظاهر نوع رواندایی مبدل می شود.

اما هنوز موبایل هایتان را دور نیندازید،

But don't throw away your phones yet,

because the incredible irony

چون تناقض باور نکردنی اینه که

is that the technology that has placed such unsustainable,

همان تکنولوژی که چنین تقاضای غیر قابل دوام

devastating demands on the Congo

و ویران کننده ای برای کنگو بوجود آورده،

همانی است که

is the same technology that has brought this situation to our attention.

توجه ما را به چنین موقعیتی جلب کرده است.

تنها چیزی که باعث شده ما اطلاع زیادی از موقعیت فعلی کنگو و معادن آن داشته باشیم،

We only know so much about the situation in the Congo and in the mines

تنها چیزی که باعث شده ما اطلاع زیادی از موقعیت فعلی کنگو و معادن آن داشته باشیم،

because of the kind of communication the mobile phone allows.

راه ارتباطی است که مدیون موبایل هستیم.

راه ارتباطی است که مدیون موبایل هستیم.

As with the Arab Spring,

مثل بهار عرب،

during the recent elections in the Congo,

طی انتخابات اخیر کنگو،

رای دهندگان قادر بودند پیام های کوتاهی

voters were able to send text messages of local polling stations

از صندوقهای محلی رای به قرارگاههای مرکزی

to the headquarters in the capital, Kinshasa.

در پایتخت، کین شاسا، بفرستند،

And in the wake of the result,

و در پی اعلام نتیجه،

the diaspora has joined with the Carter Center,

آوارگان به مرکز کارتر، کلیسای کاتولیک و دیگر ناظرین پیوستند،

آوارگان به مرکز کارتر، کلیسای کاتولیک و دیگر ناظرین پیوستند،

the Catholic Church and other observers,

تا توجه همه را به نتیجه غیر دموکراتیکی جلب کنند.

to draw attention to the undemocratic result.

تلفن موبایل، ابزار مهمی را به مردم سراسر جهان در جهت دستیابی به آزادی سیاسی خود، ارائه داده است.

The mobile phone has given people around the world

an important tool towards gaining their political freedom.

تلفن موبایل، ابزار مهمی را به مردم سراسر جهان در جهت دستیابی به آزادی سیاسی خود، ارائه داده است.

It has truly revolutionized the way we communicate on the planet.

براستی راه ارتباطی ما را در جهان متحول کرده است.

براستی راه ارتباطی ما را در جهان متحول کرده است.

باعث ایجاد تغییرات سیاسی سرنوشت سازی شده است.

It has allowed momentous political change to take place.

باعث ایجاد تغییرات سیاسی سرنوشت سازی شده است.

So, we are faced with a paradox.

بدین ترتیب ما با یک تناقض روبرو هستیم.

بدین ترتیب ما با یک تناقض روبرو هستیم.

The mobile phone is an instrument of freedom

تلفن موبایل وسیله آزادی

and an instrument of oppression.

و ابزار سرکوب است.

TED همیشه آنچه تکنولوژی برای ما به ارمغان آورده را جشن می گیرد،

TED has always celebrated what technology can do for us,

TED همیشه آنچه تکنولوژی برای ما به ارمغان آورده را جشن می گیرد،

technology in its finished form.

تکنولوژی به شکل نهایی اش.

It is time to be asking questions about technology.

وقت اونه که سوالاتی در مورد تکنولوژی پرسیده بشه.

وقت اونه که سوالاتی در مورد تکنولوژی پرسیده بشه.

از کجا می آید؟

Where does it come from?

Who makes it?

چه کسی اونو می سازد؟

و برای چه می سازد؟

And for what?

Here, I am speaking directly to you,

من اینجا بطور مستقیم با شما سخن می گویم،

با گروه TED،

the TED community,

and to all those who might be watching on a screen,

و با تمام کسانیکه ممکنه از طریق صفحه تلویزیون تماشا کنند،

on your phone, across the world,

از طریق صفحه تلفن، سرتاسر دنیا، در کنگو.

in the Congo.

از طریق صفحه تلفن، سرتاسر دنیا، در کنگو.

All the technology is in place for us to communicate,

همه نوع تکنولوژی برای ارتباط ما فراهم است،

و همه نوع تکنولوژی برای ارتباط با این موضوع فراهم است.

and all the technology is in place to communicate this.

در حال حاضر،

At the moment,

there is no clear fair-trade solution.

هیچ راه حل روشن تجارت عادلانه ای وجود نداره،

But there has been a huge amount of progress.

اما پیشرفتهای عظیمی وجود داشته.

The US has recently passed legislation

اخیرا" ایالات متحده قانونی را در رابطه با رشوه خواری و تخلف در کنگو وضع کرده.

to target bribery and misconduct in the Congo.

اخیرا" ایالات متحده قانونی را در رابطه با رشوه خواری و تخلف در کنگو وضع کرده.

Recent UK legislation could be used in the same way.

قانون اخیر انگلستان به همان روش می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.

In February, Nokia unveiled its new policy on sourcing minerals in the Congo,

در ماه فوریه، نوکیا از سیاست جدید خود

در منبع یابی مواد معدنی در کنگو پرده برداری کرد،

and there is a petition to Apple to make a conflict-free iPhone.

و درخواستی از شرکت اپل در رابطه با ساخت آیفون عاری از تناقض شده است.

و درخواستی از شرکت اپل در رابطه با ساخت آیفون عاری از تناقض شده است.

There are campaigns spreading across university campuses

فعالیتهایی در سراسر فضاهای دانشگاهی در حال گسترش است

فعالیتهایی در سراسر فضاهای دانشگاهی در حال گسترش است

to make their colleges conflict-free.

تا آنها را عاری از تناقض و مجادله کنند.

But we're not there yet.

اما ما هنوز به هدف نرسیده ایم.

We need to continue mounting pressure on phone companies

ما می بایست فشار خود را بر روی شرکتهای تلفن افزایش دهیم

ما می بایست فشار خود را بر روی شرکتهای تلفن افزایش دهیم

to change their sourcing processes.

تا فرآیند منابع خود را تغییر دهند.

When I first came to the UK, 21 years ago,

وقتی ۲۱ سال پیش برای اولین بار به انگلستان آمدم،

I was homesick.

گرفتارغم غربت شدم.

I missed my family and the friends I left behind.

دلم برای خانواده و دوستانم تنگ شده بود.

Communication was extremely difficult.

ارتباط بسیار دشوار بود.

Sending and receiving letters took months --

فرستادن و دریافتن نامه، ماهها طول می کشید،

if you were lucky.

اگه تازه خوش شانس بودی. اغلب اصلا" نمی رسید.

Often, they never arrived.

اگه حتی توانایی پرداخت قبض تلفن را در اونجا پیدا می کردم،

Even if I could have afforded the phone bills home,

اگه حتی توانایی پرداخت قبض تلفن را در اونجا پیدا می کردم،

like most people in the Congo,

پدر و مادرم مثل بیشتر افراد در کنگو، خط تلفن نداشتند.

my parents did not own a phone line.

پدر و مادرم مثل بیشتر افراد در کنگو، خط تلفن نداشتند.

Today, my two sons --

امروز، دو پسرم،

دیوید و دانیال

David and Daniel,

can talk to my parents and get to know them.

می تونند با پدر مادرم صحبت کرده و اونها را بشناسند.

چرا باید اجازه دهیم

Why should we allow

such a wonderful, brilliant and necessary product

که چنین محصول فوق العاده، بی نظیر و ضروری

to be the cause of unnecessary suffering

عامل رنج بی خودی بشریت باشه؟

for human beings?

عامل رنج بی خودی بشریت باشه؟

We demand fair-trade food and fair-trade clothes.

ما خواستار تجارت عادلانه غذا و پوشاک هستیم.

ما خواستار تجارت عادلانه غذا و پوشاک هستیم.

It is time to demand fair-trade phones.

وقتِ اونه که خواستار تجارت عادلانه تلفن باشیم.

This is an idea worth spreading.

این ایده ای است که ارزش گسترش داره. متشکرم.

Thank you.

(تشویق)

(Applause)