Mikko Hypponen: Fighting viruses, defending the net

Translator: Ugo A. De Riu Reviewer: James Piton

I love the Internet.

Mi amas Interreton.

It's true.

Vere.

Think about everything it has brought us.

Pripensu ĉion, kion ĝi alportis al ni.

Think about all the services we use,

Pripensu ĉiujn servojn, kiujn ni uzas,

all the connectivity,

ĉiujn konekteblecojn,

all the entertainment,

ĉiujn amuzigojn,

all the business, all the commerce.

ĉiujn komercojn kaj negocojn.

And it's happening during our lifetimes.

Kaj tio okazas dum nia vivtempo.

I'm pretty sure that one day

Mi nepre certas ke iam

we'll be writing history books

oni verkos historiajn librojn

hundreds of years from now. This time

jarcentojn post nun. Tiutempe

our generation will be remembered

nian generacion oni memoros

as the generation that got online,

kiel tiu generacio, kiu atingis retkonekton,

the generation

tiu generacio,

that built something really and truly global.

kiu konstruis ion vere, efektive tutmondan.

But yes, it's also true

Jes ja, ankau veras,

that the Internet has problems, very serious problems,

ke Interreto havas problemojn, tre seriozajn problemojn,

problems with security

problemojn pri sekureco

and problems with privacy.

kaj problemojn pri privateco.

I've spent my career

Mi pasigis mian tutan karieron

fighting these problems.

kontraŭbatalante tiajn problemojn.

So let me show you something.

Do lasu min montri ion al vi.

This here

Ĉi tiu

is Brain.

estas Brain.

This is a floppy disk

Ĉi tiu estas supla disko

-- five and a quarter-inch floppy disk

-- kvin-kaj-kvaron-cola supla disko

infected by Brain.A.

infektita de Brain A

It's the first virus we ever found

Ĝi estas la nepre unua viruso kiun ni trovis

for PC computers.

por Personaj Komputiloj.

And we actually know

Kaj ni scias certe

where Brain came from.

de kie Brain devenis.

We know because it says so

Ni scias ĉar ĝi sciigas tion

inside the code.

ene de la programa kodo.

Let's take a look.

Ni vidu.

All right.

En ordo.

That's the boot sector of an infected floppy,

Tio estas la eka sektoro de infektita supla disko.

and if we take a closer look inside,

Kaj se ni rigardas pli proksimen,

we'll see that right there,

ni vidos ke ĝuste tie

it says, "Welcome to the dungeon."

ĝi diras "Bonvenon al la tura kelo"

And then it continues,

Kaj plue ĝi diras

saying, 1986, Basit and Amjad.

1986, Basit kaj Amjad

And Basit and Amjad are first names,

Sed Basit kaj Amjad estas personaj nomoj,

Pakistani first names.

Pakistanaj personaj nomoj.

In fact, there's a phone number and an address in Pakistan.

Fakte, tie estas telefonnumero kaj adreso en Pakistano.

(Laughter)

(Ridoj)

Now, 1986.

Do, 1986.

Now it's 2011.

Nun estas 2011.

That's 25 years ago.

Tio estas antaŭ 25 jaroj.

The PC virus problem is 25 years old now.

La problemo de komputilaj virusoj nun aĝas 25 jarojn.

So half a year ago,

Tial antaŭ duona jaro

I decided to go to Pakistan myself.

mi decidis iri mem al Pakistano.

So let's see, here's a couple of photos I took while I was in Pakistan.

Ni vidu, jen du fotoj kiujn mi fotis dum mi estis en Pakistano.

This is from the city of Lahore,

Tiu ĉi devenas el la urbo Lahore,

which is around 300 kilometers south

kiu estas ĉ. 300 kilometrojn sude

from Abbottabad, where Bin Laden was caught.

de Abbottabad kie Bin Laden estis kaptita.

Here's a typical street view.

Jen tipa vidaĵo de strato.

And here's the street or road leading to this building,

Kaj jen la strato, kiu kondukas al tiu konstruaĵo

which is 730 Nizam block at Allama Iqbal Town.

t.e. 730 Nizam block en kvartalo Allama Iqbal.

And I knocked on the door.

Kaj mi frapis ĉe la pordo.

(Laughter)

(Ridoj)

You want to guess who opened the door?

Ĉu vi divenos kiu malfermis la pordon?

Basit and Amjad; they are still there.

Basit kaj Amjad, ili daŭre estas tie.

(Laughter)

(Ridoj)

(Applause)

(Aplaŭdo)

So here standing up is Basit.

Jen la staranto estas Basit

Sitting down is his brother Amjad.

la sidanto estas lia frato Amjad.

These are the guys who wrote the first PC virus.

Tiuj estas la uloj, kiuj verkis la unuan komputilan viruson.

Now of course, we had a very interesting discussion.

Kompreneble ni havis tre interesan diskuton.

I asked them why.

Mi demandis kial.

I asked them how they feel about what they started.

Mi demandis kion ili opinias pri tio, kion ili ekigis.

And I got some sort of satisfaction

Kaj mi iamaniere kontentiĝis

from learning that both Basit and Amjad

lerninte, ke ambaŭ, kaj Basit kaj Amjad,

had had their computers infected dozens of times

suferis infekton de siaj komputiloj dekduojn da fojoj

by completely unrelated other viruses

fare de tute aliaj senrilataj virusoj

over these years.

dum la pasintaj jaroj.

So there is some sort of justice

Do finfine en la mondo

in the world after all.

estas iom da justeco.

Now, the viruses that we used to see

Nuntempe la virusoj, kiujn ni kutime vidis

in the 1980s and 1990s

en la 1980-aj kaj 1990-aj jaroj

obviously are not a problem any more.

kompreneble ne plu estas problemoj.

So let me just show you a couple of examples

Do mi montru paron da ekzemploj

of what they used to look like.

pri kiaj ili montriĝis.

What I'm running here

Kion mi nun uzas

is a system that enables me

estas sistemo, kiu permesas al mi

to run age-old programs on a modern computer.

efikigi malnovegajn programojn en nuntempa komputilo.

So let me just mount some drives. Go over there.

Mi ebligu alkonekton de kelkaj diskoj. Iru tien.

What we have here is a list of old viruses.

Jen ni havas liston de malnovaj virusoj.

So let me just run some viruses on my computer.

Do mi aktivigu kelkajn virusojn en mia komputilo.

For example,

Ekzemple,

let's go with the Centipede virus first.

ni ekigu la viruson Centipede unue.

And you can see at the top of the screen,

Kiel vi povas vidi supre en la ekrano,

there's a centipede scrolling across your computer

centpiedulo trairas vian ekranon.

when you get infected by this one.

Kiam vi infektiĝas pro tiu ĉi

You know that you're infected

vi konsciiĝas pri la infekto,

because it actually shows up.

ĉar fakte ĝi montriĝas.

Here's another one. This is the virus called Crash,

Jen alia. Tiun ĉi nomatan Crash

invented in Russia in 1992.

oni elpensis en Rusio en 1992.

Let me show you one which actually makes some sound.

Mi montru nun unu, kiu fakte eligas iom da sono.

(Siren noise)

(oni aŭdas sirenon)

And the last example,

Kaj la lasta ekzemplo.

guess what the Walker virus does?

divenu kion faras la viruso Marŝanto (Walker)

Yes, there's a guy walking across your screen

Jes, iu ulo promenas tra via ekrano

once you get infected.

kiam vi iĝas infektita.

So it used to be fairly easy to know

Do kutime estis tre facile konsciiĝi

that you're infected by a virus,

pri infekto fare de viruso,

when the viruses were written by hobbyists

kiam virusojn elpensis hobiuloj

and teenagers.

kaj adoleskantoj.

Today, they are no longer being written

Nuntempe, ne plu konstruas ilin

by hobbyists and teenagers.

hobiuloj kaj adoleskantoj.

Today, viruses are a global problem.

Nuntempe, virusoj estas tutmonda problemo.

What we have here in the background

Ĉi malantaŭe ni havas ekzemplon

is an example of our systems that we run in our labs,

de niaj sistemoj kiujn ni uzas en niaj laboratorioj

where we track virus infections worldwide.

kie ni priatentas virusajn infektojn tutmonde.

So we can actually see in real time

Do ni vere povas vidi dumokaze

that we've just blocked viruses in Sweden and Taiwan

ke ni ĵuse blokis virusojn en Svedio kaj Tajvano

and Russia and elsewhere.

kaj Rusio kaj ie ajn.

In fact, if I just connect back to our lab systems

Fakte, se mi konektiĝas reen al niaj serĉsistemoj

through the Web,

pere de la reto,

we can see in real time

ni povas vidi dumokaze

just some kind of idea of how many viruses,

plimalpli kiom da virusoj,

how many new examples of malware we find every single day.

kiom da okazaĵoj de malica softvaro ni trovas ĉiutage.

Here's the latest virus we've found,

Jen la lasta viruso, kiun ni trovis

in a file called Server.exe.

en dosiero nomata Server.exe.

And we found it right over here three seconds ago --

Ni trovis ĝin antaŭ tri sekundoj -

the previous one, six seconds ago.

la antaŭlastan, antaŭ ses sekundoj.

And if we just scroll around,

Kaj se ni inspektas malsupren,

it's just massive.

temas pri ega kvanto.

We find tens of thousands, even hundreds of thousands.

Ni trovas dekmilojn, eĉ centmilojn.

And that's the last 20 minutes of malware

Kaj jen la lastaj 20 minutoj da malica softvaro

every single day.

ĉiun unuopan tagon.

So where are all these coming from then?

Do, de kie ĉiuj ili devenas?

Well today, it's the organized criminal gangs

Vidu, nuntempe estas organizitaj krimulaj bandoj

writing these viruses

kiuj produktas ĉi tiujn virusojn

because they make money with their viruses.

ĉar ili akiras monon per siaj virusoj.

It's gangs like --

Temas pri bandoj kiel ...

let's go to GangstaBucks.com.

ni iru al GangstaBucks.com.

This is a website operating in Moscow

Tio estas retejo funkcianta el Moskvo

where these guys are buying infected computers.

kie ili aĉetas infektitajn komputilojn.

So if you are a virus writer

Tiel se vi estas verkisto de virusoj

and you're capable of infecting Windows computers,

kaj kapablas infektigi Vindozajn komputilojn,

but you don't know what to do with them,

sed ne scias kion fari per ili,

you can sell those infected computers --

vi povas vendi tiujn infektitajn komputilojn -

somebody else's computers -- to these guys.

komputilojn de iu alia - al tiuj uloj.

And they'll actually pay you money for those computers.

Kaj ili efektive pagos al vi monon por tiuj komputiloj.

So how do these guys then monetize

Sed kiel tiuj uloj ricevas monon

those infected computers?

por la infektitaj komputiloj?

Well there's multiple different ways,

Estas pluraj diversaj manieroj

such as banking trojans, which will steal money from your online banking accounts

kiel la bankaj trojanoj, kiuj ŝtelos monon el via bankokonto

when you do online banking,

dum vi mastrumas ĝin pere de la reto,

or keyloggers.

aŭ tajpospionoj (keyloggers).

Keyloggers silently sit on your computer, hidden from view,

Tajpospionoj sidas en via komputilo, silentaj kaj nevideblaj,

and they record everything you type.

kaj memoras ĉion kion vi tajpas.

So you're sitting on your computer and you're doing Google searches.

Do vi sidas ĉe via komputilo kaj serĉas per Guglo.

Every single Google search you type

Ĉiu unuopa Gugla serĉaĵo tajpita

is saved and sent to the criminals.

estas savita kaj sendata al la krimuloj.

Every single email you write is saved and sent to the criminals.

Ĉiu unuopa retmesaĝo el vi estas savita kaj sendata al la krimuloj

Same thing with every single password and so on.

Same okazas por ĉiu pasvorto kaj tiel plu.

But the thing that they're actually looking for most

Sed tio, kion ili plej aktive serĉas

are sessions where you go online

estas retsesioj en kiuj vi alretiĝas

and do online purchases in any online store.

kaj perrete aĉetas el iu ajn retvendejo.

Because when you do purchases in online stores,

Ĉar kiam vi aĉetas ĉe retvendejoj,

you will be typing in your name, the delivery address,

vi tajpos vian nomon, sendadreson,

your credit card number and the credit card security codes.

kreditkartan numeron kaj sekurkodojn.

And here's an example of a file

Jen ekzemplo de dosiero

we found from a server a couple of weeks ago.

kiun ni trovis en retservilo antaŭ du semajnoj.

That's the credit card number,

Jen la kreditkarta numero,

that's the expiration date, that's the security code,

jen la limdato, jen la sekureca kodo,

and that's the name of the owner of the card.

jen la nomo de la posedanto.

Once you gain access to other people's credit card information,

Post akiro de la kreditkartaj datumoj de iu alia,

you can just go online and buy whatever you want

oni povas retkonekti kaj aĉeti kion ajn oni volas

with this information.

pere de tiuj datumoj.

And that, obviously, is a problem.

Tio nedirinde estas problemo.

We now have a whole underground marketplace

Nun ni havas tutan kaŝitan merkaton

and business ecosystem

kaj komercan vivmedion

built around online crime.

kreitan surbaze de la perreta krimo.

One example of how these guys

Ekzemplo de kiel tiuj uloj

actually are capable of monetizing their operations:

vere kapablas enspezi monon pro siaj faroj.

we go and have a look at the pages of INTERPOL

Ni rigardu iomete la paĝojn de INTERPOL

and search for wanted persons.

kaj priatentu serĉatajn homojn.

We find guys like Bjorn Sundin, originally from Sweden,

Ni trovas homojn kiel Bjorn Sundin, sved-devena,

and his partner in crime,

kaj lia kunkrimulo,

also listed on the INTERPOL wanted pages,

kiu ankaŭ aperas en la paĝoj pri serĉatuloj de INTERPOL,

Mr. Shaileshkumar Jain,

S-ro Shaileshkumar Jain,

a U.S. citizen.

usona civitano.

These guys were running an operation called I.M.U.,

Ĉi tiuj uloj starigis firmaon nomatan I.M.U.,

a cybercrime operation through which they netted millions.

retkriman entreprenon per kiu ili akiris milionojn.

They are both right now on the run.

Ambaŭ nuntempe estas fuĝantaj

Nobody knows where they are.

neniu scias kie ili estas.

U.S. officials, just a couple of weeks ago,

Usonaj oficistoj nur antaŭ du semajnoj,

froze a Swiss bank account

frostigis svisan bankokonton

belonging to Mr. Jain,

apartenantan al s-ro Jain,

and that bank account had 14.9 million U.S. dollars on it.

kaj tiu konto enhavis 14,9 milionojn da usonaj dolaroj.

So the amount of money online crime generates

Do la kvanto da mono produktata de la retkrimo

is significant.

estas rimarkinda.

And that means that the online criminals

Tio montras ke retkrimuloj

can actually afford to invest into their attacks.

fakte povas permesi al si investi monon en siaj atakoj.

We know that online criminals

Ni scias ke retkrimuloj

are hiring programmers, hiring testing people,

nun dungas programistojn, dungas kontrolistojn,

testing their code,

pruvkontrolas programan kodon,

having back-end systems with SQL databases.

posedas komputilajn servilojn kun SQL-datumbazoj.

And they can afford to watch how we work --

Kaj ili povas permesi al si observi kiel ni laboras -

like how security people work --

kiel laboras ni, sekurecaj fakuloj -

and try to work their way around

kaj ili klopodas trovi elturniĝon flanke de

any security precautions we can build.

kiaj ajn sekurecbariloj kiujn ni povas starigi.

They also use the global nature of Internet

Ili ankaŭ ekspluatas la tutmondan naturon de interreto

to their advantage.

por sia avantaĝo.

I mean, the Internet is international.

Mi celas diri, interreto estas internacia

That's why we call it the Internet.

pro tio ni nomas ĝin interreto

And if you just go and take a look

kaj se vi priatentas kio okazas nun

at what's happening in the online world,

en la interreta mondo,

here's a video built by Clarified Networks,

jen video farita de Clarified Networks,

which illustrates how one single malware family is able to move around the world.

kiu montras kiel ununura familio de malicaj softvaoj kapablas dise moviĝi tra la mondo.

This operation, believed to be originally from Estonia,

Ĉi tiu iniciato, onidire devena el Estonio,

moves around from one country to another

moviĝas de lando al lando

as soon as the website is tried to shut down.

kiam oni klopodas fermi tiun retpaĝaron.

So you just can't shut these guys down.

Tial fakte ne eblas ĉesigi tiujn ulojn.

They will switch from one country to another,

Ili transiros de lando al lando,

from one jurisdiction to another --

de iu jurisdikcio al alia --

moving around the world,

moviĝante tra la mondo

using the fact that we don't have the capability

ekspluatante la fakton, ke ni ne kapablas fari

to globally police operations like this.

internaciajn policajn intervenojn samspecajn.

So the Internet is as if

Tial interreto estas kvazaŭ

someone would have given free plane tickets

iu donacus senpagajn flugbiletojn

to all the online criminals of the world.

al ĉiuj retkrimuloj de la mondo.

Now, criminals who weren't capable of reaching us before

Nun krimuloj kiuj antaŭe ne kapablis atingi nin

can reach us.

povas atingi nin.

So how do you actually go around finding online criminals?

Do kiel en la realo oni klopodas trovi retkrimulojn?

How do you actually track them down?

Kiel fakte oni trovas iliajn spurojn?

Let me give you an example.

Mi montru ekzemplon al vi.

What we have here is one exploit file.

Jen ĉi tie estas dosiero ekspluata.

Here, I'm looking at the Hex dump of an image file,

Ĉi tie mi observas la ciferan listigon de dosiero

which contains an exploit.

kiu entenas ekspluatan malican kodon.

And that basically means, if you're trying to view this image file on your Windows computer,

Tio signifas, ke se vi klopodas vidi ĉi tiun dosieron per via vindoza komputilo,

it actually takes over your computer and runs code.

ĝi fakte ekmastrumas vian komputilon kaj efektivigas sian propran malican kodon.

Now, if you'll take a look at this image file --

Nun se vi rigardas ĉi tiun bild-dosieron

well there's the image header,

jen tie la komenca parto de la bildo,

and there the actual code of the attack starts.

kaj tie komenciĝas la atakanta kodo.

And that code has been encrypted,

Kaj tiu kodo estas ĉifrita

so let's decrypt it.

do ni malĉifru ĝin.

It has been encrypted with XOR function 97.

La ĉifron oni faris per la funkcio XOR 97

You just have to believe me,

Vi nur fidu min,

it is, it is.

ĝi estas tia.

And we can go here

Do ni povas iri tien

and actually start decrypting it.

kaj vere komenci malĉifron.

Well the yellow part of the code is now decrypted.

Bone, nun la flava parto de la kodo estas malĉifrita.

And I know, it doesn't really look much different from the original.

Kaj mi scias, ĝi ne tre malsimilas al la origina kodo.

But just keep staring at it.

Sed plu rigardu ĝin.

You'll actually see that down here

Fakte vi povas vidi ĉi-sube

you can see a Web address:

vi povas vidi retejan adreson.

unionseek.com/d/ioo.exe

unionseek.com/d/ioo.exe

And when you view this image on your computer

Kiam vi vidas ĉi tiun bildon en via komputilo

it actually is going to download and run that program.

ĝi fakte elŝutas tiun programon kaj lanĉas ĝin.

And that's a backdoor which will take over your computer.

Temas pri kaŝita enirejo tra kiu oni povas mastrumi la tutan komputilon.

But even more interestingly,

Sed eĉ pli interese,

if we continue decrypting,

se ni plu malĉifras ĝin,

we'll find this mysterious string,

ni trovas ĉi tiun misteran literĉenon

which says O600KO78RUS.

t.e. O600KO78RUS

That code is there underneath the encryption

Tiu literĉeno estas tie je la fino de la ĉifraĵo

as some sort of a signature.

kvazaŭ suskribo.

It's not used for anything.

Ĝi tute ne estas uzata por io ajn.

And I was looking at that, trying to figure out what it means.

Mi rigardis tion, emis diveni kion signifas

So obviously I Googled for it.

Do kompreneble mi serĉis en Guglo

I got zero hits; wasn't there.

Neniu trafo, ĝi ne estis tie.

So I spoke with the guys at the lab.

Mi pridiskutis tion kun serĉkolegoj.

And we have a couple of Russian guys in our labs,

En nia teamo estas du rusaj uloj

and one of them mentioned,

kaj unu el ili rimarkis,

well, it ends in RUS like Russia.

ho, ĝi fiiniĝas per rus kiel Russia

And 78 is the city code

kaj 78 estas la urbokodo

for the city of St. Petersburg.

por la urbo Sankta Peterburgo.

For example, you can find it from some phone numbers

Ekzemple, vi trovas ĝin en telefonnumeroj

and car license plates and stuff like that.

kaj aŭtaj matrikulplatoj kaj similaj aferoj.

So I went looking for contacts in St. Petersburg,

Tial mi serĉis kontaktojn en Peterburgo

and through a long road,

kaj laŭ longa ĉeno

we eventually found this one particular website.

finfine ni trovis ĉi tiun apartan retejon.

Here's this Russian guy who's been operating online for a number of years

Temas pri rusiano, kiu aktivis en la reto dum pluraj jaroj

who runs his own website,

prizorgante propran retejon

and he runs a blog under the popular Live Journal.

kaj li funkciigas blogon kadre de la konata Live Journal.

And on this blog, he blogs about his life,

Ĉe tiu blogo, blogo pri lia vivo,

about his life in St. Petersburg --

pri lia vivo en Peterburgo

he's in his early 20s --

-- li estas iom pli ol dudekjara --

about his cat,

pri lia kato

about his girlfriend.

pri lia amatino.

And he drives a very nice car.

Li stiras belegan aŭton

In fact, this guy drives

Fakte, tiu fraŭlo stiras

a Mercedes-Benz S600

Mercedes-Benz S600

V12

V12

with a six-liter engine

kun seslitra motoro

with more than 400 horsepower.

kun pli ol 400 ĉevalpovoj.

Now that's a nice car for a 20-something year-old kid in St. Petersburg.

Nu, estas bela aŭto por 20-iom-jaraĝa fraŭlo en Peterburgo.

How do I know about this car?

Kiumaniere mi scias pri tiu aŭtomobilo?

Because he blogged about the car.

Ĉar en la blogo li rakontas pri la aŭto.

He actually had a car accident.

Fakte li havis stratakcidenton.

In downtown St. Petersburg,

En centra Peterburgo.

he actually crashed his car into another car.

Fakte li koliziis kun alia aŭto.

And he put blogged images about the car accident --

Kaj li enmetis en la blogon fotojn pri la akcidento

that's his Mercedes --

jen lia Mercedes --

right here is the Lada Samara he crashed into.

jen la Lada Samara kiun li trafis.

And you can actually see that the license plate of the Samara

Kaj vi povas vidi ke la matrikulplato de tiu Samara

ends in 78RUS.

finiĝas per 78RUS

And if you actually take a look at the scene picture,

Kaj se vi detale inspektas la scenan foton,

you can see that the plate of the Mercedes

vi vidas ke la plato de tiu Mercedes

is O600KO78RUS.

estas O600KO78RUS.

Now I'm not a lawyer,

Nu, mi ne estas advokato,

but if I would be,

sed se mi estus

this is where I would say, "I rest my case."

ĉi foje mi dirus: "Mi rezignas pri la afero".

(Laughter)

(Ridoj)

So what happens when online criminals are caught?

Do kio okazas kiam oni kaptas retkrimulojn?

Well in most cases it never gets this far.

Bone, en plejmultaj okazoj ĝi ne atingas tiom.

The vast majority of the online crime cases,

Pri la plejmulto de la serĉado pri retkrimoj,

we don't even know which continent the attacks are coming from.

ni eĉ ne scias el kiu kontinento la atako venas.

And even if we are able to find online criminals,

Kaj eĉ se ni sukcesas trovi la retkrimulojn,

quite often there is no outcome.

plejofte estas neniu rezulto.

The local police don't act, or if they do, there's not enough evidence,

La loka polico ne agas, aŭ se ili agas, ne sufiĉas la evidentaĵoj,

or for some reason we can't take them down.

aŭ ial ni ne povas haltigi ilin.

I wish it would be easier;

Mi dezirus, ke la afero estu pli facila,

unfortunately it isn't.

bedaŭrinde ne estas tiel.

But things are also changing

Sed aferoj ankaŭ ŝanĝiĝas

at a very rapid pace.

tre rapide paŝas.

You've all heard about things like Stuxnet.

Vi ĉiuj aŭdis pri aferoj kiel Stuxnet.

So if you look at what Stuxnet did

Do, se vi atentas kion Stuxnet faris

is that it infected these.

ĝi infektigis ĉi tiujn.

That's a Siemens S7-400 PLC,

Tio estas Siemens S7-400 PLC

programmable logic [controller].

programebla logika regilo (PLC).

And this is what runs our infrastructure.

Kaj tio funkciigas nian strukturon.

This is what runs everything around us.

Tio funkciigas ĉion ĉirkaŭ ni.

PLC's, these small boxes which have no display,

La PLC, jenaj etaj skatoloj sen ekrano,

no keyboard,

sen klavaro,

which are programmed, are put in place, and they do their job.

kiujn oni programas, lokigas, kaj ili plenumas sian taskon.

For example, the elevators in this building

Ekz. la liftojn en tiu ĉi konstruaĵo

most likely are controlled by one of these.

plej eble regas unu el ili.

And when Stuxnet infects one of these,

Kaj kiam Stuxnet infektigas unu el ili

that's a massive revolution

tio estas grandskala revolucio

on the kinds of risks we have to worry about.

pri la tipo de riskoj kiuj koncernas nin.

Because everything around us is being run by these.

Ĉar ĉio ĉirkaŭ ni estas funkciigata de ĉi tiuj.

I mean, we have critical infrastructure.

Mi celas diri, tio koncernas nian tutan strukturon.

You go to any factory, any power plant,

Oni iru al iu ajn fabriko, iu ajn energia aŭ

any chemical plant, any food processing plant,

ĥemia instalaĵo, iu ajn prilaborejo por nutrajoj,

you look around --

oni rigardu ĉirkaŭen --

everything is being run by computers.

ĉio estas aktivigita de komputiloj.

Everything is being run by computers.

Ĉio estas aktivigita de komputiloj.

Everything is reliant on these computers working.

Ĉio dependas de la funkciado de komputiloj.

We have become very reliant

Ni iĝis tre dependaj

on Internet,

de Interreto,

on basic things like electricity, obviously,

de bazaj aferoj kiel - kompreneble - elektro,

on computers working.

de la funkciado de komputiloj.

And this really is something

Ĉi tio vere estas io

which creates completely new problems for us.

kio kreas tute novajn problemojn por ni.

We must have some way

Ni nepre bezonas eblon

of continuing to work

plulabori

even if computers fail.

eĉ se komputiloj fuŝas.

(Laughter)

(Ridoj)

(Applause)

(Aplaŭdo)

So preparedness means that we can do stuff

Esti pretaj implicas, ke ni povu pluagi

even when the things we take for granted

eĉ kiam la aĵoj kutime haveblaj

aren't there.

ne plu estas tie.

It's actually very basic stuff --

Temas pri tre bazaj aferoj --

thinking about continuity, thinking about backups,

zorgi pri kontinueco, pri savado de datumoj,

thinking about the things that actually matter.

pri la aferoj kiuj vere gravas.

Now I told you --

Jes ja, mi diris al vi

(Laughter)

(Ridoj)

I love the Internet. I do.

Mi amas Interreton. Tio veras.

Think about all the services we have online.

Pripensu kiom da servoj ni havas el la reto.

Think about if they are taken away from you,

Imagu, kio okazos se ili estos forigitaj

if one day you don't actually have them

se iutage vi ne plu havos ilin

for some reason or another.

pro iu ajn kialo.

I see beauty in the future of the Internet,

Mi antaŭvidas belecon en la estonteco de Interreto

but I'm worried

sed min zorgas tio,

that we might not see that.

ke ni povus ne vidi tion.

I'm worried that we are running into problems

Mi timas, ke nin trafos problemoj

because of online crime.

pro la interretaj krimoj.

Online crime is the one thing

Interreta krimo estas io,

that might take these things away from us.

kio povus depreni el ni ĉi tiujn bonaĵojn.

(Laughter)

(Ridoj)

I've spent my life

Mi pasigis mian vivon

defending the Net,

defendante Interreton.

and I do feel that if we don't fight online crime,

Kaj mi sentas, ke se ni ne kontraŭbatalas retkrimon

we are running a risk of losing it all.

ni vere riskas perdi ĝin tutan.

We have to do this globally,

Ni devas fari tion tutmonde

and we have to do it right now.

kaj ni devas fari nun, tuj.

What we need

Ni bezonas

is more global, international law enforcement work

tutmondan, internacian laboron por trudi leĝon

to find online criminal gangs --

por trovi retkrimulajn bandojn -

these organized gangs

tiujn organizitajn bandojn,

that are making millions out of their attacks.

kiuj enspezas milionojn per siaj atakoj.

That's much more important

Tio multe pli gravas

than running anti-viruses or running firewalls.

ol utiligi kontraŭvirusojn aŭ fajromurojn.

What actually matters

Kio vere gravas

is actually finding the people behind these attacks,

estas vere trovi la fiulojn malantaŭ tiuj atakoj.

and even more importantly,

kaj eĉ pli grave

we have to find the people

ni devas trovi la homojn

who are about to become

kiuj estas enirontaj

part of this online world of crime,

ĉi tiun retkriman mondon,

but haven't yet done it.

sed ankoraŭ ne eniris.

We have to find the people with the skills,

Ni devas trovi la homojn kun kapablo,

but without the opportunities

sed sen ŝancoj

and give them the opportunities

kaj doni al ili la ŝancojn

to use their skills for good.

uzi iliajn kapablojn boncele.

Thank you very much.

Mi multe dankas vin.

(Applause)

(Aplaŭdo)