David Deutsch: Chemical scum that dream of distant quasars

Μετάφραση: Επιμέλεια: Evripides Loukaides

We've been told to go out on a limb and say something surprising.

Μας είπαν "Κάντε οτιδήποτε για να παρουσιάσετε κάτι εντυπωσιακό"

So I'll try and do that,

Κατά συνέπεια αυτό θα προσπαθήσω να κάνω. Αλλά,

but I want to start with two things that everyone already knows.

θα ήθελα να αρχίσω με δυο πράγματα που είναι ήδη γνωστά.

And the first one, in fact, is something that has been known

Το πρώτο από αυτά συγκεκριμένα, είναι κάτι,

for most of recorded history,

που είναι γνωστό στη μεγαλύτερη διάρκεια της καταγεγραμένης ιστορίας.

and that is, that the planet Earth, or the solar system,

Αυτό είναι το ότι ο πλανήτης Γη, ή το Ηλιακό σύστημα,

or our environment or whatever,

ή το περιβάλλον μας ή όπου αλλού νομίζετε ότι ανήκετε

is uniquely suited to sustain our evolution --

είναι μοναδικά σχεδιασμένο για να διατηρήσει την εξέλιξη μας (ή τη "Δημιουργία", όπως λέγαν),

or creation, as it used to be thought --

and our present existence, and most important, our future survival.

το παρόν μας, αλλά ακόμα πιο σημαντικό, τη μελλοντική μας επιβίωση.

Nowadays, this idea has a dramatic name: Spaceship Earth.

Σήμερα, αυτή η διαπίστωση έχει έναν δραματικό τίτλο : Διαστημόπλοιο "Γη".

And the idea there is that outside the spaceship,

Και η διαπίστωση αυτή είναι ότι έξω από αυτό το διαστημόπλοιο,

the universe is implacably hostile,

το σύμπαν είναι αδιάλλαχτα εχθρικό.

and inside is all we have, all we depend on,

και το διαστημόπλοιο είναι ότι έχουμε,σε ότι μπορούμε να στηριχτούμε,

and we only get the one chance: if we mess up our spaceship,

και έχουμε μόνο μια ευκαιρία. Αν τα θαλασσώσουμε με αυτό,

we've got nowhere else to go.

δεν υπάρχει κάποιο μέρος για να πάμε.

Now, the second thing that everyone already knows

Τώρα, το δεύτερο πράγμα που όλοι ξέρουν είναι ότι,

is that, contrary to what was believed for most of human history,

αντίθετα με το τι πιστευόταν για το μεγαλύτερο μέρος της Ανθρώπινης Ιστορίας,

human beings are not, in fact, the hub of existence.

η ανθρωπότητα δεν είναι στην πραγματικότητα το κέντρο της Δημιουργίας

As Stephen Hawking famously said,

Όπως λέει και ο Stephen Hawking,

we're just a chemical scum on the surface of a typical planet

το μόνο που είμαστε είναι "χημικά απόβλητα" στην επιφάνεια ενός συνηθισμένου πλανήτη

that's in orbit around a typical star,

που περιστρέφεται γύρω από ένα συνηθισμένο άστρο

which is on the outskirts of a typical galaxy, and so on.

που με τη σειρά του είναι στις παρυφές ενός συνηθισμένου Γαλαξία κοκ.

Now, the first of those two things that everyone knows is kind of saying

Τώρα το πρώτο από τα πράγματα που όλοι μας ξέρουμε,

είναι σα να λέμε ότι βρισκόμαστε σε ένα πολύ μη-συνηθισμένο μέρος,

that we're at a very untypical place, uniquely suited and so on.

το οποίο είναι σχεδιασμένο με μοναδικό τρόπο .. κλπ, και

And the second one is saying that we're at a typical place.

το δεύτερο είναι να υποστηρίζουμε ότι είμαστε σε ένα συνηθισμένο μέρος,

And, especially if you regard these two as deep truths to live by

και αν κάποιος θα ήθελε να θεωρήσει αυτά τα δύο σα βαθυστόχαστες αλήθειες,

and to inform your life decisions,

σύμφωνα με τις οποίες πρέπει να ζήσει και να πάρει τις αποφάσεις για τη ζωή του,

then they seem a little bit to conflict with each other.

τότε φαίνεται ότι τα δύο αυτά αντικρούονται

But that doesn't prevent them from both being completely false.

Αλλά αυτό δεν εμποδίζει και τα δύο στο να είναι ΕΝΤΕΛΩΣ ΕΣΦΑΛΜΕΝΑ.

(Laughter)

And they are.

Και έτσι είναι. Ας αρχίσω λοιπόν με το δεύτερο :

So let me start with the second one: typical.

Συνηθισμένο. Εϊναι συνηθισμένο αυτό το μέρος; Να κοιτάξουμε λίγο γύρω μας,

Well, is this a typical place?

Well, let's look around, you know, look in a random direction,

να κοιτάξουμε σε μια τυχαία κατεύθυνση και τι βλέπουμε .. έναν τοίχο και .. "χημικά απόβλητα".

and we see a wall and chemical scum --

(Laughter)

and that's not typical of the universe at all.

- και αυτό δεν είναι καθόλου μα καθόλου συνηθισμένο στο σύμπαν.

All you've got to do is go a few hundred miles in that same direction

Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να πας μερικές εκατοντάδες μίλια προς τα εκεί και να κοιτάξεις πίσω σου

and look back,

and you won't see any walls or chemical scum at all --

και δε θα δεις ούτε τοίχους ούτε χημικά απόβλητα.

all you see is a blue planet.

Το μόνο που θα 'δεις είναι έναν γαλάζιο πλανήτη, .. και αν πας ακόμα πιο μακρυά,

And if you go further than that,

you'll see the Sun, the solar system and the stars and so on,

θα 'δεις τον 'Ηλιο, το ηλιακό σύστημα, τ' αστέρια κλπ.

but that's still not typical of the universe,

Αλλά ακόμα και αυτό δεν είναι σύνηθες στο σύμπαν, γιατί τα αστέρια ανήκουν σε γαλαξίες,

because stars come in galaxies.

And most places in the universe, a typical place in the universe,

και τα περισσότερα μέρη στο σύμπαν, τα συνηθισμένα μέρη του σύμπαντος

is nowhere near any galaxies.

είναι μακρυά από οποιονδήποτε Γαλαξία.

So let's go out further, till we're outside the galaxy,

Ας πάμε ακόμα πιο μακρυά μέχρι να βγούμε από τον Γαλαξία και ας κοιτάξουμε πάλι προς τα πίσω.

and look back,

and yeah, there's the huge galaxy with spiral arms laid out in front of us.

και νάτος ο τεράστιος Γαλαξίας με τις σπείρες του μπροστά μας.

Τώρα είμαστε 100.000 έτη φωτός από εδώ που είμαστε

And at this point, we've come 100,000 light-years from here.

But we're still nowhere near a typical place in the universe.

Αλλά ακόμα δεν έχουμε φτάσει ούτε καν κοντά σε ένα "συνηθισμένο" μέρος του σύμπαντος.

To get to a typical place,

Για να φτάσουμε σε ένα συνηθισμένο μέρος,

you've got to go 1,000 times as far as that,

θα πρέπει να ταξιδέψουμε 1000 φορές μακρύτερα. Σε ότι βρίσκεται ανάμεσα στους Γαλαξίες.

into intergalactic space.

And so, what does that look like -- "typical?"

Αυτό τώρα πως μοιάζει; Αυτό είναι συνηθισμένο.

What does a "typical" place in the universe look like?

Πως είναι ένα συνηθισμένο μέρος στο σύμπαν;

Well, at enormous expense, TED has arranged

Η TED με δυσβάστακτο κόστος, κανόνισε μια υψηλής ευκρίνειας απεικόνιση

a high-resolution immersion virtual reality rendering

φωτορεαλιστικής εικονικής πραγματικότητας του διαγαλαξιακού χώρου.

of the view from intergalactic space.

Η θέα απο τον διαγαλαξιακό χώρο.

Can we have the lights off, please, so we can see it?

Μπορούμε να σβήσουμε τα φώτα για τον δούμε παρακαλώ ;

Well, not quite, not quite perfect.

Δεν είναι και πολύ καλό το αποτέλεσμα, γιατί ξέρετε,

You see, intergalactic space is completely dark, pitch dark.

ο διαγαλαξιακός χώρος είναι εντελώς σκοτεινός.

It's so dark,

Είναι τόσο σκοτεινός ώστε αν κοιτούσες προς το κοντινότερο Άστρο

that if you were to be looking at the nearest star to you,

and that star were to explode as a supernova,

και αυτό το Άστρο εκρηγνυόταν σαν Υπερκαινοφανής

and you were to be staring directly at it at the moment when its light reached you,

και εσύ κοιτούσες ακριβώς στη κατεύθυνση της έκρηξης, όταν θα σε έφτανε το φώς της,

you still wouldn't be able to see even a glimmer.

δε θα μπορούσες να διακρίνεις ούτε μια χαραμάδα φωτός.

That's how big and how dark the universe is.

Έτσι μεγάλο και σκοτεινό είναι το σύμπαν.

And that's despite the fact that a supernova is so bright,

Ας μη ξεχνάτε ότι μια έκρηξη Υπερκαινοφανούς είναι τόσο φωτεινή, τόσο λαμπρή,

so brilliant an event,

that it would kill you stone dead at a range of several light-years.

που θα σας σκότωνε ακαριαία ακόμα και αν γινόταν μερικά έτη φωτός μακρυά σας.

(Laughter)

And yet, from intergalactic space,

Αλλά στον διαγαλαξιακό χώρο θα ήσασταν τόσο απομακρυσμένοι που δε θα μπορούσατε καν να τη διακρίνετε.

it's so far away you wouldn't even see it.

It's also very cold out there --

Κάνει πολύ κρύο εκεί έξω επίσης.

less than three degrees above absolute zero.

Κάτι λιγότερο από 3 βαθμούς πάνω από το απόλυτο μηδέν.

And it's very empty.

Είναι και πολύ άδειος. Το κενό εκεί έξω είναι ένα εκατομμύριο φορές λιγότερο πυκνό

The vacuum there is one million times less dense than the highest vacuum

από το "αραιότερο κενό" που μπορούμε να φτιάξουμε στη Γη με την καλύτερη τεχνολογία που διαθέτουμε

that our best technology on Earth can currently create.

Είναι τόσο διαφορετικό ένα συνηθισμένο μέρος στο σύμπαν από αυτό εδώ το μέρος.

So that's how different a typical place is from this place.

And that is how untypical this place is.

Τόσο μη - συνηθισμένο είναι αυτό εδώ το μέρος.

So can we have the lights back on please? Thank you.

Μπορούμε να ανάψουμε τα φώτα ξανά παρακαλώ ; Ευχαριστώ.

Now, how do we know about an environment that's so far away and so different

Τώρα, πως γνωρίζουμε τόσα για ένα χώρο που είναι τόσο μακρυά από εδώ,

and so alien from anything we're used to?

και είναι τόσο διαφορετικό και τόσο ξένο από ότι είμαστε συνηθισμένοι εδώ;

Well, the Earth -- our environment, in the form of us --

Ε λοιπόν, η Γη, το περιβάλλον μας, με τη μορφή των ανθρώπων - δημιουργεί γνώση.

is creating knowledge.

Well, what does that mean?

Τι να σημαίνει αυτό ; Κοιτάξτε ακόμα πιο μακρυά από εκεί που πήγαμε πριν λίγο,

Well, look out even further than we've just been --

I mean from here, with a telescope --

Εννοώ από εδώ με ένα τηλεσκόπιο -- και θα δείτε πράγματα που μοιάζουν με άστρα.

and you'll see things that look like stars, they're called quasars.

Ονομάζονται Κβάζαρ. Η λέξε κβάζαρ αρχικά σήμαινε "Αστρώδη αντικείμενα"

"Quasars" originally meant "quasi-stellar object,"

which means "things that look a bit like stars."

το οποίο σημαίνει αντικείμενα που μοιάζουν λίγο με αστέρια... Αλλά δεν έιναι.

(Laughter)

But they're not stars.

And we know what they are.

Ξέρουμε τι είναι. Δισεκατομμύρια χρόνια πριν και δισεκατομμύρια έτη φωτός μακρυά

Billions of years ago and billions of light-years away,

the material at the center of a galaxy collapsed

το υλικό στο κέντρο ενός γαλαξία κατέρευσε δημιουργώντας

towards a supermassive black hole.

μια υπερμαζική μαύρη τρύπα

And then intense magnetic fields directed some of the energy

Μετά ισχυρότατα μαγνητικά πεδία οδήγησαν κάποια από την ενέργεια

of that gravitational collapse

αυτής της βαρυτικής κατάρευσης και κάποια από τη μάζα,

and some of the matter

back out in the form of tremendous jets,

ξανά έξω από τη μαύρη τρύπα, με τη μορφή τρομαχτικών πίδακων που οι λοβοί τους έχουν λαμπρότητα

which illuminated lobes

with the brilliance of -- I think it's a trillion -- suns.

- νομίζω ενός τρισεκατομμυρίου Ήλιων!

Now, the physics of the human brain could hardly be more unlike

Η "φυσική" του ανθρώπινου μυαλού δε θα μπορούσε

να είναι περισσότερο διαφορετική από τη "φυσική" ενός τέτοιου πίδακα.

the physics of such a jet.

We couldn't survive for an instant in it.

Δε θα μπορούσαμε να αντέξουμε ούτε μια στιγμή μέσα του. Δεν υπάρχουν λόγια

Language breaks down when trying to describe

για να περιγράψουν πως θα ήταν η εμπειρία μέσα στον πίδακα.

what it would be like in one of those jets.

It would be a bit like experiencing a supernova explosion,

Θα ήταν περίπου σα να βρισκόσουν στο κέντρο ενός Υπερκαινοφανούς,

but at point-blank range and for millions of years at a time.

για εκατομμύρια χρόνια τη φορά.

(Laughter)

And yet, that jet happened in precisely such a way

Ωστόσο, αυτοί οι πίδακες συνέβησαν με τέτοιο τρόπο, ώστε δισεκατομμύρια χρόνια αργότερα,

that billions of years later, on the other side of the universe,

στήν άλλη άκρη του σύμπαντος, κάποια χημικά απόβλητα, να μπορούν να περιγράψουν ακριβώς,

some bit of chemical scum could accurately describe

and model and predict and explain, above all --

και να απεικονίσουν και να προβλέψουν και πάνω απ'όλα να εξηγήσουν - αναφέρομαι σ' αυτό

there's your reference --

what was happening there, in reality.

- τι συνέβαινε πραγματικά εκεί.

The one physical system, the brain, contains an accurate working model

Ένα φυσικό σύστημα - το μυαλό -

περιέχει μία ακριβής λειτουργική απεικόνιση ενός άλλου - του κβάζαρ.

of the other, the quasar.

Not just a superficial image of it, though it contains that as well,

Όχι απλώς μια επιδερμική εικόνα, αν και συμβάινει και αυτό,

but an explanatory model,

αλλά μια επεξηγηματική απεικόνιση, που περιέχει

embodying the same mathematical relationships

and the same causal structure.

τις ίδιες μαθηματικές σχέσεις και την ίδια αιτιατή δομή.

Now, that is knowledge.

Αυτή είναι γνώση και σα να μην έφτανε αυτό,

And if that weren't amazing enough,

the faithfulness with which the one structure resembles the other

η πιστότητα με την οποία η μία δομή (εμείς) απεικονίζει την άλλη (κβάζαρ)

is increasing with time.

αυξάνει με το χρόνο. Αυτό είναι η ανάπτυξη της γνώσης.

That is the growth of knowledge.

So, the laws of physics have this special property,

Δηλαδή, οι νόμοι της Φυσικής έχουν αυτή την ειδική ιδιότητα

that physical objects as unlike each other as they could possibly be

Το ότι όσο και ανόμοιες να είναι δύο δομές της Φύσης

can, nevertheless, embody the same mathematical and causal structure

μπορούν να ενσωματώνουν την ίδια μαθηματική και αιτιατή δομή.

and to do it more and more so over time.

η οποία ομοιάζει όλο και περισσότερο όσο περνάει ο καιρός.

So we are a chemical scum that is different.

Άρα είμαστε ένα χημικό απόβλητο λίγο διαφορετικό. Αυτό το χημικό απόβλητο έχει παγκοσμιότητα

This chemical scum has universality.

Its structure contains, with ever-increasing precision,

Η δομή του περιέχει, με ολοένα και περισσότερη ακρίβεια,

the structure of everything.

τη δομή των πάντων. Είναι αυτό εδώ το μέρος και όχι άλλα μέρη στο σύμπαν,

This place, and not other places in the universe,

is a hub which contains within itself the structural and causal essence

που είναι κομβικό και ενσωματώνει τη δομική και αιτιατή ουσία όλης

of the whole of the rest of physical reality.

της υπόλοιπης φυσικής πραγματικότητας. Άρα, μακράν του να είναι ασήμαντο,

And so, far from being insignificant,

the fact that the laws of physics allow this

το γεγονός ότι οι νόμοι της φύσης επιτρέπουν κάτι τέτοιο, ή και να υπαγορεύουν ότι αυτό μπορεί να συμβεί,

or even mandate that this can happen

is one of the most important things about the physical world.

είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα του φυσικού κόσμου.

Now, how does the solar system -- our environment, in the form of us --

Τώρα, πως το Ηλιακό μας σύστημα - και το περιβάλλον, με τη μορφή των ανθρώπων,

acquire this special relationship with the rest of the universe?

δημιουργεί αυτή την ειδική σχέση με το υπόλοιπο σύμπαν ;

Well, one thing that's true about Stephen Hawking's remark --

Ένα είναι σίγουρο από αυτά που είπε ο Stephen Hawking. Θέλω να πω, όλα είναι

I mean, it is true, but it's the wrong emphasis --

αλλά ένα από αυτά τα σωστά είναι ότι το σύμπαν δεν επιτυγχάνει αυτή τη σχέση,

one thing that's true about it is that it doesn't do it with any special physics,

με κάποιου είδους "ειδική φυσική". Δεν υπάρχει κάποια ειδική μεταχείριση,

there's no special dispensation, no miracles involved.

δεν υπάρχει κάποιο μαγικό. Τη δημιουργεί χρησιμοποιώντας 3 πράγματα που υπάρχουν σε αφθονία.

It does it simply with three things that we have here in abundance.

One of them is matter,

Ένα από αυτά είναι η ύλη, επειδή η αύξηση της γνώσης είναι μια μορφή

because the growth of knowledge is a form of information processing.

επεξεργασίας πληροφοριών και η επεξεργασία πληροφοριών είναι υπολογισμός,

Information processing is computation, computation requires a computer,

και ο υπολογισμός χρειάζεται κάποιον υπολογιστή -

and there's no known way of making a computer without matter.

δεν υπάρχει κάποιος γνωστός τρόπος να φτιάξεις έναν υπολογιστή χωρίς ύλη-

We also need energy to make the computer, and most important,

Χρειαζόμαστε και ενέργεια για να φτιάξουμε έναν υπολογιστή, και πιο σημαντικό,

to make the media, in effect, onto which we record

για να φτιάξουμε κατά συνέπεια τα μέσα στα οποία θα καταγράφεται η γνωση.

the knowledge that we discover.

And then thirdly, less tangible but just as essential

Τρίτον και λιγότερο απτό αλλά το ίδιο ουσιώδες για αυτή την ατέλειωτη δημιουργία γνώσης,

for the open-ended creation of knowledge, of explanations,

και εξηγήσεων χρειαζόμαστε αποδεικτικά στοιχεία.

is evidence.

Το περιβάλλον μας λοιπόν είναι γεμάτο με τέτοια στοιχεία.

Now, our environment is inundated with evidence.

We happened to get round to testing, let's say, Newton's law of gravity,

Για παράδειγμα συμβαίνει να θέλουμε να ελέγξουμε - π.χ. τον νόμο της Βαρύτητας του Νεύτωνα,

about 300 years ago.

- πριν από 300 χρόνια.

But the evidence that we used to do that

Αλλά τα στοιχεία που χρησιμοποιήσαμε για τον ελέγξουμε έπεφταν στη Γη σε κάθε τετραγωνικό μέτρο

was falling down on every square meter of the Earth

for billions of years before that,

για δισεκατομμύρια χρόνια πριν από το νόμο, για θα συνεχίσουν να το κάνουν για άλλα τόσα μετά.

and we'll continue to fall for billions of years afterwards.

Το ίδιο ισχύει και για όλες τις άλλες επιστήμες.

And the same is true for all the other sciences.

As far as we know,

Απ' όσο ξέρουμε, όποια αποδεικτικά στοιχεία χρειαζόμαστε για να ανακαλύψουμε τις πλέον θεμελειώδεις αλήθειες

evidence to discover the most fundamental truths of all the sciences

για όλες τις επιστήμες είναι εδώ, στον πλανήτη μας.

is here just for the taking, on our planet.

Our location is saturated with evidence

Αυτό το μέρος είναι γεμάτο με στοιχεία καθώς και με ύλη και ενέργεια.

and also with matter and energy.

Out in intergalactic space,

Εκεί έξω, στον διαγαλαξιακό χώρο, αυτά τα προαπαιτούμενα

those three prerequisites for the open-ended creation of knowledge

για την αέναη δημιουργία γνώσης, βρίσκονται στη μικρότερη δυνατή ποσότητα.

are at their lowest possible supply --

as I said, it's empty, it's cold and it's dark out there.

Όπως προείπα εκεί έξω είναι άδεια, είναι κρύα και είναι σκοτεινά. ¨Η όχι ;

Or is it?

Now actually, that's just another parochial misconception.

Στην πραγματικότητα αυτή είναι ακόμα μια παρωχημένη παρανόηση.

(Laughter)

Because imagine a cube out there in intergalactic space,

Φανταστείτε έναν κύβο εκεί έξω στο διαγαλαξιακό χώρο που έχει το ίδιο μέγεθος όπως το σπίτι μας,

the same size as our home, the solar system.

το Ηλιακό σύστημα. Τώρα αυτός ο κύβος είναι πολύ άδειος σύμφωνα με τα ανθρώπινα κριτήρια,

Now, that cube is very empty by human standards,

but that still means that it contains over a million tons of matter.

αλλά αυτή η κενότητα περιέχει πάνω από ένα εκατομμύριο τόνους ύλης.

And a million tons is enough to make, say, a self-contained space station,

Μια τέτοια ποσότητα είναι αρκετή για να φτιάξεις π.χ. έναν αυτοσυντηρούμενο διαστημικό σταθμό,

on which there's a colony of scientists

στον οποίο θα υπήρχε μια αποικία επιστημόνων που θα αφοσιωνόταν στη δημιουργία

that are devoted to creating an open-ended stream of knowledge, and so on.

αέναης γνώσης κοκ.

Now, it's way beyond present technology

Είναι πολύ πέραν της τρέχουσας τεχνολογίες έστω και να συγκεντρώσουμε το υδρογόνο

to even gather the hydrogen from intergalactic space

από τον διαγαλαξιακό χώρο και να το μετασχηματίσουμε σε άλλα στοιχεία κλπ

and form it into other elements and so on.

But the thing is, in a comprehensible universe,

Αλλά το καλό είναι ότι σε ένα κατανοητό σύμπαν,

if something isn't forbidden by the laws of physics,

αν κάτι δεν απαγορεύεται από τους νόμους της Φυσικής,

then what could possibly prevent us from doing it, other than knowing how?

τότε τι θα μας εμπόδιζε να το κάναμε εκτός από το ότι δε γνωρίζουμε πως.

In other words, it's a matter of knowledge, not resources.

Με άλλα λόγια είναι θέμα γνώσης, όχι πόρων.

If we could do that, we'd automatically have an energy supply,

Το ίδιο - αν και εφόσον το κάναμε αυτό θα είχαμε αυτόματα μια πηγή ενέργειας,

because this transmutation would be a fusion reactor.

καθώς ο μετασχηματισμός θα ήταν ένας αντιδραστήρας σχάσης - και τι θα γινόταν με τα αποδεικτικά στοιχεία ;

And evidence?

Well, again, it's dark out there to human senses,

Επαναλαμβάνω ότι είναι πολύ σκοτεινά εκεί έξω για τις ανθρώπινες αισθήσεις. Αλλά το μόνο που θα είχαμε να κάνουμε

but all you've got to do is take a telescope,

even one of present-day design,

είναι να παρουμε ένα τηλεσκόπιο ακόμα και σημερινό,

look out, and you'll see the same galaxies as we do from here.

να κοιτάγαμε και θα βλέπαμε τους ίδιους γαλαξίες όπως και από εδώ.

And with a more powerful telescope,

Με ένα πιο ισχυρό τηλεσκόπιο θα μπορούσαμε να δούμε Άστρα και Πλανήτες.

you'll be able to see stars and planets in those galaxies,

you'll be able to do astrophysics and learn the laws of physics.

Σε εκείνους τους γαλαξίες θα μπορουσε κανείς να ασχοληθεί με την Αστροφυσική και να μάθει τους νόμους της Φυσικής.

And locally there, you could build particle accelerators

Τοπικά θα μπορούσε κανείς να φτιάξει επιταχυντές σωματιδίων

and learn elementary particle physics and chemistry, and so on.

και να μάθει φυσική των στοιχειωδών σωματιδίων, και Χημεία κοκ

Probably the hardest science to do would be biology field trips --

Ίσως το πιο δύσκολο για κάποιον επιστήμονα θα ήταν να κάνει εργασία πεδίου στη Βιολογία, καθώς θα του έπαιρνε

(Laughter)

because it would take several hundred million years

μερικές εκαντοντάδες εκατομμύρια χρόνια να φτάσει τον κοντινότερο πλανήτη που έχει ζωή και να γυρίσει,

to get to the nearest life-bearing planet and back.

But I have to tell you -- and sorry, Richard --

Αλλά πρέπει να σας πω - συγνώμη Ρίτσαρντ -

but I never did like biology field trips much --

ότι ποτέ δε μου άρεσε η δουλειά πεδίου στη Βιολογία.

(Laughter)

και νομίζω ότι μας αρκεί να κάνουμε μία κάθε μερικές εκαντοντάδες εκατομμύρια χρόνια.

and I think we can just about make do

with one every few hundred million years.

(Laughter)

(Γέλια)

So, in fact, intergalactic space does contain all the prerequisites

Άρα στην πραγματικότητα, ο διαγαλαξιακός χώρος περιέχει όλα τα προαπαιτούμενα

for the open-ended creation of knowledge.

για την αέναη δημιουργία της γνώσης. Κάθε τέτοιος κύβος, οπουδήποτε στο σύμπαν,

Any such cube anywhere in the universe

could become the same kind of hub that we are,

θα μπορούσε να αποτελέσει κομβικό σημείο όπως είμαστε εμείς.

αν υπήρχε η γνώση για το πως μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο.

if the knowledge of how to do so were present there.

So, we're not in a uniquely hospitable place.

Άρα δεν είμαστε σε ένα μοναδικά φιλόξενο τόπο,

If intergalactic space is capable of creating

Αν ο διαγαλαξιακός χώρος είναι ικανός να δημιουργήσει μια αέναη ροή επεξηγήσεων

an open-ended stream of explanations,

then so is almost every other environment,

τότε το ίδιο συμβαίνει με οποιοδήποτε μέρος. Το ίδιο συμβαίνει με τη Γη. Το ίδιο με μια μολυσμένη Γη.

so is the Earth.

So is a polluted Earth.

And the limiting factor, there and here,

Ο περιοριστικός παράγοντας, και εδώ και εκεί, δεν είναι οι πόροι, γιατί αυτοί υπάρχουν σε αφθονία,

is not resources -- because they're plentiful --

but knowledge, which is scarce.

αλλά είναι η γνώση που είναι σπάνια.

Now, this cosmic knowledge-based view may -- and, I think, ought to --

Τώρα αυτή η συμπαντική γνωσιοκεντρική άποψη μπορεί - και νομίζω θα έπρεπε -

make us feel very special.

να μας κάνει να αισθανόμαστε μοναδικοί. Αλλά θα έπρεπε να μας κάνει να αισθανόμαστε και πολύ ευάλωτοι.

But it should also make us feel vulnerable,

because it means that without the specific knowledge

γιατί σημαίνει ότι χωρίς τις ειδικές γνώσεις που χρειαζόμαστε για να επιβιώσουμε

that's needed to survive the ongoing challenges of the universe,

τους συνεχόμενους κινδύνους του σύμπαντος, απλά δε θα επιβιώσουμε.

we won't survive them.

All it takes is for a supernova to go off a few light-years away,

Αρκεί η έκρηξη ενός υπερκαινοφανούς μερικά μόλις έτη φωτός μακρυά από εδώ και θα πεθάνουμε όλοι μας.

and we'll all be dead!

Martin Rees has recently written a book

Ο Martin Rees έγραψε πρόσφατα ένα βιβλίο για το πόσο ευάλωτοι είμαστε σε όλους τους κινδύνους,

about our vulnerability to all sorts of things,

from astrophysics, to scientific experiments gone wrong,

από τα φαινόμενα στο σύμπαν, μέχρι καταστροφικά επιστημονικά πειράματα.

and most importantly, to terrorism with weapons of mass destruction.

και το σημαντικότερο από την τρομοκρατία με όπλα μαζικής καταστροφής,

And he thinks that civilization has only a 50 percent chance

και πιστεύει ότι ο πολιτισμός μας έχει 50 τα εκατό πιθανότητα να επιβιώσει και αυτόν τον αιώνα.

of surviving this century.

I think he's going to talk about that later in the conference.

Νομίζω ότι θα μιλήσει αργότερα στο συνέδριο γι' αυτό.

Now, I don't think that probability is the right category

Τώρα δε νομίζω ότι είναι πρέπον να συζητηθεί αυτό το θέμα με χρήση στατιστικών.

to discuss this issue in,

but I do agree with him about this:

Αλλά συμφωνώ μαζί του στο εξής. Μπορούμε να επιβιώσουμε και μπορούμε να αποτύχουμε να επιβιώσουμε.

we can survive and we can fail to survive.

But it depends, not on chance,

Αλλά δεν εξαρτάται από την τύχη αλλά από το αν θα δημιουργήσουμε έγκαιρα τη σχετική γνωση.

but on whether we create the relevant knowledge in time.

The danger is not at all unprecedented.

Καταστροφές έχουν συμβεί ξανά. Συνέχεια αφανίζονται είδη από τη Γη.

Species go extinct all the time.

Civilizations end.

Οι πολιτισμοί τελειώνουν. Η πλειονότητα όλων των ειδών και όλων των πολιτισμών,

The overwhelming majority of all species and all civilizations

that have ever existed

που έχουν υπάρξει ανήκουν τώρα πια στην ιστορία.

are now history.

And if we want to be the exception to that,

Αν θέλουμε να αποτελέσουμε εξαίρεση σ' αυτό, τότε η λογική λέει ότι η μοναδική μας ελπίδα,

then logically, our only hope is to make use of the one feature

είναι να χρησιμοποιήσουμε τη μοναδική μας ιδιότητα που μας διαχωρίζει σαν είδος από τα άλλα,

that distinguishes our species and civilization from all the others,

και τον πολιτισμό μας από όλους τους άλλους.

namely, our special relationship with the laws of physics,

Επιγραμματικά είναι η ειδική σχέση που έχουμε με τους νόμους της Φυσικής.

our ability to create new explanations, new knowledge --

Η ικανότητά μας να δημιουργούμε νέες εξηγήσεις, νέα γνώση - να είμαστε το κέντρο της ύπαρξης.

to be a hub of existence.

So let me now apply this to a current controversy,

Να εφαρμόσω τώρα τα παραπάνω σε μια σύγχρονη αντιδικία.

not because I want to advocate any particular solution,

όχι επειδή θέλω να πάρω το μέρος κάποιας συγκεκριμένης λύσης,

but just to illustrate the kind of thing I mean.

αλλά μόνο για να σας δείξω τι εννοώ.

And the controversy is global warming.

Η αντιδικία αυτή αφορά την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Now, I'm a physicist, but I'm not the right kind of physicist.

Αν και Φυσικός δεν είμαι το κατάλληλο είδος Φυσικού. Σε ότι αφορά την υπερθέρμανση του πλανήτη

In regard to global warming, I'm just a layman.

είμαι άσχετος και το λογικό πράγμα που θα έκανε ένας άσχετος είναι να πάρει

And the rational thing for a layman to do

is to take seriously the prevailing scientific theory.

στα σοβαρά την ισχύουσα επιστημονική άποψη. Σύμφωνα με αυτή την άποψη,

And according to that theory, it's already too late to avoid a disaster,

είναι ήδη αργά για να αποφύγουμε την καταστροφή.

because, if it's true that our best option at the moment is to prevent CO2 emissions

Διότι αν είναι αληθές ότι η καλύτερη επιλογή αυτη τη στιγμή είναι να μην εκπέμπουμε CO2,

with something like the Kyoto Protocol,

με συμφωνίες όπως το Πρωτόκολλο του Κιότο, με τις επιπτώσεις που έχει στην οικονομική δραστηριότητα,

with its constraints on economic activity and its enormous cost

και το υπερβολικό κόστος της τάξης εκατοντάδων δισεκατομυρίων δολαρίων ή άλλου νομίσματος,

of hundreds of billions of dollars, or whatever it is,

then that is already a disaster by any reasonable measure.

τότε το ίδιο το πρωτόκολλο είναι καταστροφή με όποιο λογικό μέτρο.

And the actions that are advocated are not even purported to solve the problem,

Και οι λύσεις που υποστηρίζονται ούτε κάν υποδεικνύουν πως θα λύσουν το πρόβλημα,

merely to postpone it by a little.

αλλά μόνο το αναβάλλουν για λίγο καιρό. Οπότε είναι πολύ αργά να το αποφύγουμε,

So it's already too late to avoid it,

and it probably has been too late to avoid it

και μάλλον ήταν πρίν απο την εποχή που συνειδητοποιήσαμε ότι υπάρχει αυτός ο κίνδυνος.

ever since before anyone realized the danger.

It was probably already too late in the 1970s,

Μάλλον ήταν ήδη αργά από τη δεκαετία του 70

when the best available scientific theory was telling us

όταν η τότε καλύτερη επιστημονική άποψη υποστήριζε ότι οι βιομηχανικές εκπομπές

that industrial emissions were about to precipitate a new ice age,

θα προκαλούσαν μια νέα εποχή των παγετώνων και δισεκατομμύρια θα πέθαιναν.

in which billions would die.

Now, the lesson of that seems clear to me,

Το μάθημα από αυτά είναι ξεκάθαρο για εμένα

and I don't know why it isn't informing public debate.

και δε ξέρω γιατί δεν συζητείται δημόσια

It is that we can't always know.

Είναι ότι δε μπορούμε πάντα να ξέρουμε. Όταν ξέρουμε για μια επικείμενη καταστροφή

When we know of an impending disaster

and how to solve it at a cost less than the cost of the disaster itself,

και πως να την αποφύγουμε με λιγότερο κόστος από ότι αυτό της καταστροφής.

then there's not going to be much argument, really.

τότε πραγματικά δεν υπάρχει κάτι προς συζήτηση.

But no precautions and no precautionary principle

Αλλά κανένα προληπτικό μέτρο, ή καμία αρχή πρόληψης

can avoid problems that we do not yet foresee.

μπορεί να αποφύγει τα προβλήματα που δεν μας είναι ακόμα γνωστά.

Δηλαδή χρειαζόμαστε μια διαδικασία για να επιλύουμε τα προβλήματα, όχι μόνο να τα αποφεύγουμε

Hence, we need a stance of problem-fixing,

not just problem-avoidance.

And it's true that an ounce of prevention equals a pound of cure,

Και είναι αλήθεια ότι καλύτερη η πρόληψη από τη θεραπεία

but that's only if we know what to prevent.

αλλά μόνο όταν ξέρουμε τι προλαμβάνουμε

If you've been punched on the nose,

Αν κάποιος σας δώσει μια γροθά στη μύτη, η Ιατρική,

then the science of medicine does not consist of

teaching you how to avoid punches.

δε θα θελήσει να σας μάθει πως να αποφεύγετε τις γροθιές

(Laughter)

If medical science stopped seeking cures and concentrated on prevention only,

Αν η Ιατρική σταματούσε να ψάχνει για θεραπείες και συγκεντρωνόταν στο να προλαμβάνει μόνο

then it would achieve very little of either.

τότε θα αποτύγχανε και στα δύο.

The world is buzzing at the moment

Ο κόσμος τώρα ζητάει για επιβολή μέτρων ώστε να μειωθούν οι εκπομπές

with plans to force reductions in gas emissions at all costs.

των αερίων, με οποιοδήποτε κόστος.

It ought to be buzzing with plans to reduce the temperature

Θα έπρεπε να ζητά σχέδια για να μειωθεί η θερμοκρασία

and with plans to live at the higher temperature --

και με σχέδια για να ζήσουμε σε υψηλότερη θερμοκρασία.

and not at all costs, but efficiently and cheaply.

και όχι με οποιοδήποτε κόστος αλλά αποτελεσματικά και φθηνά. Τέτοια σχέδια υπάρχουν,

And some such plans exist,

things like swarms of mirrors in space to deflect the sunlight away

όπως κυψέλες καθρεπτών στο διάστημα ώστε να ανακλάται το ηλιακό φώς,

and encouraging aquatic organisms to eat more carbon dioxide.

ή να σχεδιαστούν θαλάσσιοι οργανισμοί που καταναλώνουν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα

At the moment, these things are fringe research;

Αυτή τη στιγμή τα παραπάνω δεν θεωρούνται παρά περιφερειακή έρευνα.

they're not central to the human effort to face this problem

Δεν είναι στο κέντρο της προσοχής των ανθρώπων για την αντιμετώπιση του προβλήματος, ή γενικά των προβλημάτων.

or problems in general.

And with problems that we are not aware of yet,

και με τα προβλήματα που δε γνωρίζουμε ακόμα, η ικανότητα να διορθώνουμε τα πράγματα -

the ability to put right -- not the sheer good luck of avoiding indefinitely --

και όχι η καλή μας τύχη να τα αποφεύγουμε στο διηνεκές - είναι η μόνη μας ελπίδα.

is our only hope, not just of solving problems,

όχι μόνο για τα προβλήματα, αλλά για την επιβίωσή μας.

but of survival.

So, take two stone tablets

Τελικά, πάρτε δύο πέτρινες πλάκες και χαράξτε σ' αυτές.

and carve on them.

On one of them, carve:

Στη μία χαράξτε:"Τα προβλήματα είναι επιλύσιμα"

"Problems are soluble."

And on the other one, carve:

Και στην άλλη: "Τα προβλήματα είναι αναπόφευκτα"

"Problems are inevitable."

Thank you.

Ευχαριστώ.

(Applause)