Carina Morillo: To understand autism, don't look away (with English subtitles) | TED

Μετάφραση: Evgenia Syrianou Επιμέλεια: Chryssa Takahashi

"Look at me!"

«Κοίτα με!»

That phrase turned me into an eye-contact coach.

Αυτή η φράση με μετέτρεψε σε προπονητή οπτικής επαφής.

I'm the mother of Ivan; he's 15 years old.

Είμαι η μητέρα του Ιβάν. Είναι 15 ετών.

Ivan has autism,

Ο Ιβάν έχει αυτισμό,

he doesn't speak,

δεν μιλάει,

and he communicates through an iPad,

και επικοινωνεί μέσω ενός iPad,

where his whole universe of words exists in images.

όπου όλο το σύμπαν του από λέξεις υπάρχει σε εικόνες.

He was diagnosed when he was two and a half.

Διαγνώστηκε όταν ήταν δυόμισι ετών.

I still remember that day painfully.

Ακόμα θυμάμαι εκείνη τη μέρα με πόνο.

My husband and I felt really lost;

Ο σύζυγός μου κι εγώ ήμασταν χαμένοι.

we didn't know where to begin.

Δεν ξέραμε από πού να ξεκινήσουμε.

There was no internet,

Δεν υπήρχε διαδίκτυο,

δεν μπορούσες να ψάξεις πληροφορίες,

you couldn't Google information,

so we made those first steps

οπότε κάναμε εκείνα τα πρώτα βήματα

καθαρά από διαίσθηση.

out of sheer intuition.

Ivan would not maintain eye contact,

Ο Ιβάν δεν μπορούσε να κρατήσει οπτική επαφή,

he had lost the words that he did know,

είχε χάσει τις λέξεις που ήξερε,

και δεν απαντούσε στο όνομά του ή σε οτιδήποτε τον ρωτούσαμε,

and he didn't respond to his name or to anything we asked him,

as if words were noise.

λες και οι λέξεις ήταν θόρυβος.

The only way I could know

Ο μόνος τρόπος για να ξέρω

what was going on with him,

τι του συνέβαινε,

what he felt,

τι ένοιωθε,

was looking him in the eye.

ήταν να τον κοιτώ στα μάτια.

But that bridge was broken.

Αλλά αυτή η γέφυρα γκρεμίστηκε.

How could I teach him about life?

Πώς μπορούσα να του διδάξω τη ζωή;

When I did things he liked, he would look at me,

Όταν έκανα πράγματα που του άρεσαν, με κοιτούσε,

και συνδεόμασταν.

and we were connected.

So I dedicated myself to working with him on those things,

Οπότε αφιέρωσα τον εαυτό μου να δουλέψω αυτά τα πράγματα,

ώστε να έχουμε όλο και περισσότερες στιγμές οπτικής επαφής.

so we would have more and more eye-contact moments.

We would spend hours and hours playing tag with his older sister, Alexia,

Περνούσαμε ώρες παίζοντας κυνηγητό

με τη μεγαλύτερη αδερφή του, την Αλέξια,

και όταν λέγαμε, «Σε έπιασα!»

and when we said: "I caught you!"

he would look around for us,

μας έψαχνε με τα μάτια,

and at that moment, I could feel he was alive.

και εκείνη τη στιγμή, ένοιωθα ότι ήταν ζωντανός.

We also hold a record for hours spent in a swimming pool.

Επίσης κατείχε ρεκόρ ωρών που περνούσε στην πισίνα.

Ivan always had a passion for water.

Ο Ιβάν πάντα είχε πολύ μεγάλο πάθος για το νερό.

I remember when he was two and a half,

Θυμάμαι όταν ήταν δυόμισι ετών,

on a rainy winter day,

μια βροχερή χειμωνιάτικη μέρα,

I was taking him to an indoor pool,

τον πήγαινα σε μια κλειστή πισίνα,

γιατί ακόμα και τις βροχερές μέρες πηγαίναμε για κολύμπι.

because even on rainy days we'd go swimming.

We were on the highway, and I took the wrong exit.

Ήμασταν στον εθνική οδό, και βγήκα σε λάθος έξοδο.

Ξέσπασε σε κλάματα και έκλαιγε απαρηγόρητος, ασταμάτητα,

He burst into tears and cried inconsolably, nonstop,

μέχρι που γύρισα πίσω.

until I turned back.

Only then did he calm down.

Μόνο τότε ηρέμησε.

How was it possible that a two and a half year old

Πώς ήταν δυνατόν ένα παιδί δυόμισι ετών

που δεν ανταποκρινόταν στο όνομά του,

didn't respond to his own name,

yet in the middle of the rain and fog, where I couldn't see anything,

αλλά στη μέση της βροχής και της ομίχλης που δεν έβλεπα τίποτα,

he knew the exact route?

να μπορούσε να ξέρει την ακριβή διαδρομή;

That's when I realized that Ivan had an exceptional visual memory,

Τότε συνειδητοποίησα ότι ο Ιβάν είχε καταπληκτική οπτική μνήμη,

και αυτός θα ήταν ο τρόπος επικοινωνίας μας.

and that that would be my way in.

So I started taking pictures of everything,

Έτσι ξεκίνησα να βγάζω φωτογραφίες από τα πάντα,

and teaching him what life was like,

και του δίδαξα τη ζωή με αυτόν τον τρόπο,

showing it to him, picture by picture.

δείχνοντάς του την εικόνα εικόνα.

Even now, it's the way Ivan communicates

Ακόμα και τώρα, έτσι επικοινωνεί ο Ιβάν

αυτό που θέλει,

what he wants,

αυτό που χρειάζεται

what he needs

and also what he feels.

και επίσης αυτό που νοιώθει.

But it wasn't just Ivan's eye contact that mattered.

Αλλά δεν ήταν μόνο η οπτική επαφή του Ιβάν που είχε σημασία.

Everyone else's did, too.

Όλων των άλλων είχε επίσης.

How could I make people see not only his autism,

Πώς μπορούσα να κάνω τους ανθρώπους να δουν όχι μόνο τον αυτισμό του,

but see him the person

αλλά να δουν τον άνθρωπο

και όλα όσα μπορεί να δώσει.

and everything he can give;

everything he can do;

Όλα όσα μπορούσε να κάνει.

the things he likes and doesn't like,

Τα πράγματα που του αρέσουν ή όχι,

just like any one of us?

όπως όλοι εμείς;

But for that, I also had to give of myself.

Αλλά γι' αυτό, έπρεπε να δώσω τον εαυτό μου.

I had to have the strength to let him go,

Έπρεπε να έχω τη δύναμη να τον αφήσω,

which was extremely difficult.

που ήταν εξαιρετικά δύσκολο.

Ivan was 11 years old,

Ο Ιβάν ήταν 11 ετών,

and he went for treatment in a neighborhood near our house.

και πήγε για θεραπεία σε μια γειτονιά κοντά στο σπίτι μας.

One afternoon, while I was waiting for him,

Ένα απόγευμα, καθώς τον περίμενα,

I went into a greengrocer,

πήγα στον μανάβη,

a typical neighborhood store with a little bit of everything.

ένα συνηθισμένο κατάστημα γειτονιάς με λίγο από όλα.

While doing the shopping,

Καθώς ψώνιζα,

I started talking to Jose, the owner.

άρχισα να μιλάω στον Χοσέ, τον ιδιοκτήτη.

I told him about Ivan,

Του είπα για τον Ιβάν,

that he had autism,

ότι έχει αυτισμό,

και ότι ήθελα να μάθει να περνάει μόνος του τον δρόμο,

and that I wanted him to learn to walk down the street by himself,

without anyone holding his hand.

χωρίς να του κρατά κανείς το χέρι.

So I decided to ask Jose if Thursdays around 2pm,

Έτσι αποφάσισα να ζητήσω από τον Χοσέ αν τις Πέμπτες γύρω στις 2μμ,

Ivan could come and help him arrange the water bottles on the shelves,

αν μπορεί ο Ιβάν να πάει να τον βοηθάει να τακτοποιεί τα μπουκάλια στα ράφια,

γιατί του άρεσε να τακτοποιεί πράγματα.

because he loved to organize things.

And as a reward, he could buy some chocolate cookies,

Και ως επιβράβευση, θα μπορούσε να αγοράσει μερικά μπισκότα σοκολάτας,

που ήταν τα αγαπημένα του.

which were his favorite.

He said "yes" right away.

Είπε «ναι» αμέσως.

So that's how it went for a year:

Έτσι πέρασε ένας χρόνος.

Ivan would go to Jose's greengrocer,

Ο Ιβάν πήγαινε στο μανάβικο του Χοσέ,

τον βοηθούσε να τακτοποιεί τα μπουκάλια νερού στα ράφια

help him arrange the shelves of water bottles

με τις ετικέτες τέλεια ευθυγραμμισμένες από την ίδια πλευρά,

with the labels perfectly lined up on the same side,

and he would leave happy with his chocolate cookies.

και έφευγε χαρούμενος με τα μπισκότα σοκολάτας.

Jose is not an expert in autism.

Ο Χοσέ δεν είναι ειδικός στον αυτισμό.

Δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός

There is no need to be an expert

ή να κάνεις κάτι ηρωικό για να αποδεχθείς κάποιον.

nor do anything heroic to include someone.

We just need to be there --

Πρέπει απλώς να είμαστε εκεί --

(Applause)

(Χειροκρότημα)

(Applause ends)

(Χειροκρότημα τελειώνει)

Really, no heroic deed --

Αλήθεια, καμία ηρωική πράξη --

we simply need to be close.

απλά πρέπει να είμαστε κοντά.

And if we are afraid of something

Και αν φοβόμαστε κάτι,

or we don't understand something,

ή δεν καταλαβαίνουμε κάτι,

we need to ask.

πρέπει να ρωτάμε.

Ας είμαστε περίεργοι,

Let's be curious

αλλά ποτέ αδιάφοροι.

but never indifferent.

Ας έχουμε το κουράγιο να κοιταζόμαστε στα μάτια,

Let's have the courage to look each other in the eye,

because by looking,

γιατί κοιτώντας,

we can open a whole world to someone else.

μπορούμε να ανοίξουμε έναν ολόκληρο κόσμο σε κάποιον άλλο.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

(Επευφημίες)

(Cheers)