Michael Rain: What it's like to be the child of immigrants | TED

Translator: Daban Q. Jaff Reviewer: mabbast chato

I remember one morning when I was in the third grade,

لە بيرمە بەيانيەک کە لە پۆلی سێ بووم،

my mom sent me to school with a Ghanaian staple dish called "fufu."

دايکم بە دەفرێك فوفو ناردمی بۆ قوتابخانە کە خواردنێکی غانیە.

(Laughter)

(پێکەنين)

Fufu is this white ball of starch made of cassava,

فوفو بريتيە لە تۆپێك نيشاستە کە لە کاساڤا دروست دەکرێت،

and it's served with light soup, which is a dark orange color,

لەگەڵ سوبێکی سوك پێشکەش دەکرێت، کە ڕەنگێکی پڕتەقاڵی تۆخی هەيە،

and contains chicken and/or beef.

و گۆشتی مريشك یان گۆشتی مانگای تێدايە.

It's a savory, flavorful dish

خواردنيکی بەتام و خۆشە

that my mom thought would keep me warm on a cold day.

کەدايکم واهەستی ئەکرد لە ڕۆژيکی ساردا بەگەرمی ئەمهێلێيتەوە.

When I got to lunch and I opened my thermos,

کەتێك کە چووم بۆنان خواردنی نيوەڕۆ سەری مەنجەلەکەم کردەوە،

releasing these new smells into the air,

بۆن و بەرامەکەی لەهەوادا بڵاوبویەوە،

my friends did not react favorably.

هاوڕيکانم کاردانەوەیەکی ئەرێنیان نەبوو.

(Laughter)

(پێکەنين)

"What's that?" one of them asked.

''یەکێك لە هاوڕيکانم وتی ''ئەوە چييە؟

"It's fufu," I responded.

.''گوتم ''فوفوە؟

(Laughter)

(پێکەنين)

"Ew, that smells funny. What's a fufu?" they asked.

''ئوو، سەير ديارە. فوفو چييە؟''

Their reaction made me lose my appetite.

کاردانەوەکەيان وای لێکردم تامی لێ نەکەم.

I begged my mother to never send me to school with fufu again.

داوام لە دايکم کرد کە هەرگيز بە فوفو بۆ قوتابخانەنە نەمنێرێتەوە .

I asked her to make me sandwiches or chicken noodle soup

داوام لێ کرد کە لەفە يان سوبی مريشکم بۆ ئامادە بکات

or any of the other foods that my friends were eating.

يان هەر جۆرە خواردنێك کە هاوڕيکانم دەيانخوارد.

And this is one of the first times

هاروەها ئەمە يەکەم جارە

I began to notice the distinction between what was unique to my family

تێبینیم کرد کە ستایلی خواردنی خێزانی من ناوازەیە

and what was common for everyone else,

هەروەها چی بۆ خەڵکی ئاساییە،

what was Ghanaian and what was African

غانيیەکان چۆنن، ئەفريقيیەکان چۆنن

and what was American.

و ئەمريکيیەکان چۆنن.

I'm a first-generation American.

يەکەم نەوەی کۆچبەری ئەمريکيم.

Both of my parents are immigrants.

دايک و باوکم کۆچبەرن.

In fact, my father, Gabriel, came to the US almost 50 years ago.

لەڕاستيدا باوکم گابريڵ، نزيکەی ٥٠ سال لەمەوبەر هاتۆتە ئەمەريکا.

He arrived in New York

کۆچی بۆ نيويۆڕك کردووە

from a city called Kumasi in a northern region of Ghana,

لە شارێك کە ناوی کوماسی بوو لە باکوری وڵاتی غانا،

in West Africa.

لە ڕۆژئاوای ئەفريقا.

He came for school, earning his bachelor's degree in accounting

چووەتە قوتابخانە، بڕوانامەی بەکالۆريۆسی لە ژمێرياریدا بەدەست هێناوە

and eventually became an accountant.

و لە کۆتايیدا بووەتە ژمێريار.

My mother, Georgina, joined him years later.

دايکم، جيۆرجينا، چەند ساڵێك دواتر هاوسەرگيری لەگەڵ کردووە.

She had a love of fashion

حەزی لە فاشيۆن بووە

and worked in a sewing factory in lower Manhattan,

و لە کارگەيەکی درومان لە خوارووی مانهاتن کاری کردووە،

until she saved up enough to open her own women's clothing store.

تاکو توانی پارەيەکی باش کۆبکاتەوە بۆ کردنەوەی دوکانێکی جڵوبەرگی ئافرەتان.

I consider myself an American

من خۆم بە کەسێکی ئەمريکی

and an African

و ئەفريقی

and a Ghanaian.

غانايی دادەنێم.

And there's millions of people around the world

و بە مليۆنان خەڵك لە سەرانسەری جيهان هەیە

who are juggling these different classifications.

کە پۆلێنکردنی جياوازيان بۆ دەکرێت.

They might be Jamaican-Canadians or Korean-Americans or Nigerian-Brits.

-کەلەوانەيە جامایکی-کەنەدی يان کۆری ئەمەريکی يان نايجيری-بەريتانی بن.

But what makes our stories and experiences different

بەلام ئەوەی چيڕۆکەکانمان و شارەزايەکانمان جياواز دەکات

is that we were born and raised in a country different than our parents,

ئێمە لەوڵاتێك لەدايك بووين و گەورە بووين کە جياوازە لەوەی دايك و باوکمان،

and this can cause us to be misunderstood

ئەمەش وا دەکات بە هەڵە لێمان تێبگەن

when being viewed through a narrow lens.

کاتێك لە ديوێکی تەسك ئەبيندرێت.

I grew up in New York, which is home to the largest number of immigrants

لە نيويۆڕك گەورە بوومە، کەگەورەترين ماڵە بۆ زۆربەی زۆری کۆچبەرەکان

anywhere in the United States.

وەك هەر شوێنێکی تری ئەمەريکا.

And you would think growing up in a place like New York,

وا بیردەکەیتەوە کە گەورە بوون لە شوێنێکی وەکو نیویۆڕك،

it would be easy for a first-generation person to find their place.

ئاسان دەبێت بۆ بۆ دۆزيەوەی شوێنی نەوەی يەکەمی کۆچبەرەکان.

But all throughout my childhood,

بەڵام بەدرێژايی تەمەنی منداڵيم،

there were these moments that formed my understanding

کۆمەڵە چرکەساتێک هەیە کە تێڕوانینی منی تێیدا دروست بووە

of the different worlds I belonged to.

سەبارەت بەم جیهانە جیاوازانەی کە پێیەوەیان پەیوەستم.

When I was in the fifth grade, a student asked me

کاتێك کە لە پۆلی پێنجەم بووم، قوتابيەك پرسياری لێکردم

if my family was refugees.

ئەگەر خێزانەکەم پەنابەر بوونایە.

I didn't know what that word meant.

نەم دەزانی ئەو وشەيە مانای چييە.

He explained to me that his parents told him

بۆی ڕونکردمەوە کە دايك و باوکی پێیان گوت بوو

that refugees are people from Africa who come to the US

پەنابەرەکان خەڵکانێکن کە لە ئەفريقاوە هاتوون بۆ ئەمريکا

to escape death, starvation and disease.

بۆ ئەوەی لە مردن، برسيەتيی ونەخۆشی ڕابکەن.

So I asked my parents, and they laughed a bit,

هەروەها پرسيارم لە دايك و باوکم کرد، ئەوانيش هەندێك پێکەنين،

not because it was funny but because it was a generalization.

لەبەر ئەوە نا کە پێکەنيناوی بێت بەلکو ئەمە شتێکی گشتی بوو.

And they assured me that they had enough to eat in Ghana

و دلنيايان کردمەوە کە ئەوان خواردنی تەواویان لە غانا هەبوو

and came to the US willingly.

و هەر بۆخۆشی خۆيان هاتونەتە ئەمريکا.

(Laughter)

(پێکەنين)

These questions became more complex as I got older.

ئەم پرسيارانە زۆر ئالۆزتر بوون کاتێك کە گەورەتر بووم.

Junior high school was the first time

قوتابخانەی ئامادەی يەکەم جارم بوو

I went to school with a large number of black American students,

کە لەگەڵ ژمارەيەکی زۆر لە قوتابيە ئەمريەکيە ڕەشپێستەکان بۆقوتابخانە بچم،

and many of them couldn't understand why I sounded differently than they did

هەروەها زۆربەيان نەيان دەزانی کە بۆچی دەربڕینێکی جیاوازترم لەچاو ئەوان هەیە

or why my parents seemed different than theirs.

و بۆچی دايك وباوکم بەجياواز لە دايك وباوکی ئەوان دەردەکەون.

"Are you even black?" a student asked.

،قوتابيەك پرسياری کرد "ئايا تۆش ڕەش پێستی؟"

I mean, I thought I was black.

پێم وایە، پێشم وابوو ڕەش پێستم.

(Laughter)

(پێکەنين)

I thought my skin complexion settled that.

پێموابوو کە ڕەنگی ڕوخسارم هەر سروشتی وایە.

(Laughter)

(پێکەنين)

I asked my father about it, and he shared his own confusion

دەربارەی ئەمە لە باوکم پرسی، باوکم سەرلێشێواوی خۆی بۆ باس کردم

over the significance of that when he first came to the US.

سەبارەت بەهەمان بابەت کە يەکەم جار هاتووە بۆ ئەمريکا.

He explained to me that, when he was in Ghana, everyone was black,

ئەوەی بۆ ڕونکردمەوە کە، کاتێك هەر لە غانا بووە، هەموان ڕەشپێست بوون،

so he never thought about it.

هەرگيز بيری لەمە نەکردبوەوە.

But in the US, it's a thing.

بەڵام لە ئەمريکادا، ئەمە باسێکە.

(Laughter)

(پێکەنين)

But he would say, "But you're African.

بەڵام وتیشی، " بەڵام تۆ ئەفريقيت.

Remember that."

''.ئەوەت لەبيربێت

And he would emphasize this,

هەروەها ئەمەشی دوپات کردەوە،

even though many Africans in the continent would only consider me to be

لەگەل ئەوەدا زۆرێك لە ئەفريقيەکان لە کيشوەرەکە تەنها وايان دادەنا کە من

just an American.

تەنها ئەمريکی بم.

These misconceptions and complex cultural issues

ئەم هەڵە تێگەيشتنانە و کێشە کلتوريە ئاڵۆزانە

are not just the inquiries of children.

بۆ منداڵان گرنگ نین.

Adults don't know who immigrants are.

هەرزەکارەکان نازانن کۆچبەرەکان کێن.

If we look at current trends,

ئەگەر ئێمە سەرنج لە گۆڕانکاری ئێستا بدەین،

if I asked you: What's the fastest-growing

-ئەگەر پرسيارم لێ کردبایت: خێراترين کۆمەڵەی

immigrant demographic in the United States,

گەشە سەندووی کۆچبەران لە ئەمريکا کامەیە،

who would you think it was?

پێت وایە کامە بوو؟

Nine out of 10 people tell me it's Latinos,

نۆ لەسەر دەی خەڵکی پێم دەلێن کە لاتینیەکانن،

but it's actually African immigrants.

بەڵام لە ڕاستيدا کۆچبەرە ئەفريقیيەکانن.

How about in academics?

ئەی چی سەبارەت بەئەکاديميستەکان؟

What's the most educated immigrant demographic?

ڕۆشنبیرترینی کۆمەڵەی کۆچبەرەکان کامە بوو؟

A lot of people presume it to be Asians, but it's actually African immigrants.

،زۆربەی خەڵکی پێيان وايە ئاسياييەکانن بەڵام لەڕاستيدا ئەفريقييەکانن.

Even in matters of policy,

تەنانەت لە ڕووی سياسيشەوە،

did you know that three out of the eight countries

ئەوەت زانيوە کە سێ لە سەر هەشتی وڵاتان

in the so-called "travel ban"

"کە دەڵێن "گەشت قەدەغەیە

are African countries?

لە وڵاتە ئەفريقيیەکانەوە؟

A lot of people assume those targeted Muslims only live in the Middle East,

خەڵك پێيان وايە کە موسوڵمانە بە ئامانج کراوەکان لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەژين،

but a lot of those banned people are Africans.

بەڵام زۆربەی خەڵکە قەدەغەکراوەکان ئەفریقیەکانن.

So on these issues of education and policy and religion,

کەواتە کێشەکانی پەروەردە و سیاسەت و ئاین،

a lot of things we presume about immigrants are incorrect.

بەشێکی زۆری زانیاریەکانمان دەربارەی کۆچبەرەکان ڕاست نين.

Even if we look at something like workplace diversity and inclusion,

تەنانەت ئەگەر سەرنج بدەینە سەر هەندێک شت وەکو گرتەنخۆ و هەمەجۆری شوێنکاریان،

if I asked you what gender-ethnicity combination

ئەگەر لێم پرسیت تێکەڵەی کام ڕەگەز-نەتەوە

is least likely to be promoted to senior managerial positions,

پێویستە بەرزبکرێتەوە بۆ شوێنی بەڕێوەبردنی بەرزتر،

who would you think it was?

پێتوایە کامەیە؟

The answer is not Africans this time.

وەڵامەکە ئەم جارە ئەفریقییەکان نین.

(Laughter)

(پێکەنين)

And it's not black women or men,

ئەمە ژنان و پیاوانی ڕەش پێست نین،

and it's not Latin women or men.

ياخود ئافرەتان وپياوانی لاتين نين.

It's Asian women who are least likely to be promoted.

ئەوە ئافرەتە ئاسيایيەکانن کە دەبێ پلەی ئیشیان بەرزبکرێتەوە.

Capturing these stories and issues is part of my work

وەرگرتن و چاودێریکردنی چیرۆک و کێشەی لەم جۆرە بەشێکە لە ئیشەکەم

as a digital storyteller

وەک چيرۆك بێژێكی ئەلیکترۆنی

that uses tech to make it easier for people to find these stories.

کە تەکنەلۆژيا بەکاردێت بۆ ئاسانترکردنی بۆ زانينی چيڕۆکی خەڵك.

This year, I launched an online gallery of portraits and firsthand accounts

ئەمساڵ، پێشانگایەکی سەرهێڵی وێنەی کەسی و هەژماری ڕاستەوخۆییم کردەوە

for a project called Enodi.

بۆ پڕۆژەيەك ناسراوە بە ئينۆدی.

The goal of Enodi is to highlight first-generation immigrants just like me

دەست نيشانکردنی يەکەم-نەوەی کۆچبۆرەکان وەکو من ئامانجی ئينۆدييە

who carry this kinship for the countries we grew up in,

کە خوێن و خولیای بۆ ئەو وڵاتانە هەڵگرتووە کە ئێمە تیایدا گەورە دەبین

for the countries of origin

ئەم وڵاتانەی کە لێوەی هاتووین

and for this concept called "blackness."

''و ئەو بيرۆکەيە کە ناوبراوە بە ''تاريکی.

I created this space to be a cyberhome for many of us who are misunderstood

ئەم فەزایەم دامەزراندوە بۆ ئەوەی ببێت بە ناوەندێك بۆ زۆرێکمان کە لە وڵاتە جیاوازەکانی

in our different home countries.

خۆماندا هەڵەتێگەيشتوين.

There are millions of Enodis

ملیۆنان ئینۆدی هەیە

who use hyphens to connect their countries of origin

کە هێڵێك بۆ بەيەکگەياندنی وڵاتە ڕەسەنەکانيان بەکار دەهێنن

with their various homes in the US

بە ماڵە هەمەجۆرەکانیان لە ئەمريکادا

or Canada or Britain or Germany.

يان کەنەدا يان بەريتانيا يان ئەلمانيا.

In fact, many people you might know are Enodi.

لە ڕاستيدا، زۆریك لەو خەڵکانەی کە تۆ ڕەنگە بياناسی ئينۆدين.

Actors Issa Rae and Idris Elba are Enodi.

هەريەك لە ئەکتەرەکانی ئيسا ڕای و ئيدريس ئێلبا ئينۆدين،

Colin Powell,

کۆلين پۆوڵ،

former Attorney General Eric Holder,

پارێزەری پێشو چێنێڕال ئێريك هۆلدير،

former President of the United States, Barack Obama,

سەرۆكی پێشوی ئەمەريکا، باڕەك ئۆباما،

are all the children of African or Caribbean immigrants.

هەمويان منداڵی ئەفريقيەکانن يان کۆچبەرە کاریبیەکان،

But how much do you know about us?

بەڵام تۆ دەربارەی ئێمە چی دەزانی؟

This complicated navigation

ئەم لێڕوانینە ئاڵۆزە

is not just the experience of first-generation folks.

تەنها شارەزایی یەکەم نەوەی کۆچەبەرەکان نییە.

We're so intertwined

ئێمە زۆر تێکەڵاو بوينە

in the lives and culture of people in North America and Europe,

لەگەڵ ژيان و کلتوری خەڵکانی باکوری ئەمريکا و ئەوڕوپا،

that you might be surprised how critical we are

کەڕەنگە تۆ سەرسام بيت کە ئێمە چەند گرينگين

to your histories and future.

بۆ مێژوو و داهاتووتان.

So, engage us in conversation;

کەواتا، لەگفتوگۆکاندا بەژداريمان پێ بکەن:

discover who immigrants actually are,

بزانە کۆچبەرەکان کێن،

and see us apart from characterizations

هەروەها بەدەر لە ڕەفتاری لابەلا بمان بينن

or limited media narratives

یان بەدەرلە گێڕانەوەی ميديا سنوردارەکەن

or even who we might appear to be.

یان تەنانەت لەوەی کە چۆن دەردەکەوين.

We're walking melting pots of culture,

ئێمە لەناوە مەنجەڵێکی پڕ کلتوری جیاوازدا ڕێمان گرتۆتە بەر،

and if something in that pot smells new or different to you --

هەروەها ئەگەر لەناو مەنجەلەکە بۆنێکی جياواز يان نوێی لێهات

(Laughter)

(پێکەنين)

don't turn up your nose.

لوتت مەگرە.

Ask us to share.

ڕێگە بە بۆبڵاوکردنەوەی بدەن.

Thank you.

سوپاس بۆ ئێوە.

(Applause)

(چەپڵەڕێزان)