Why do animals form swarms? - Maria R. D'Orsogna

Translator: Mai Nguyen Reviewer: Hung Tran Phi

"Kiến có thể không thông minh. Nhưng một bầy kiến thì có."

Khi thức ăn dồi dào,

When desert locusts are well fed, they're solitary creatures.

châu chấu sa mạc hoạt động đơn lẻ.

But when food becomes scarce,

Nhưng khi thức ăn khan hiếm,

hungry, desperate locusts crowd onto small patches of land

những con châu chấu đói ăn, tuyệt vọng đổ dồn về vùng đất chật hẹp

where they can still find something to eat.

nơi còn có thể kiếm ăn.

Contact between different locusts' hind legs set off a slew of reactions

Chân sau của chúng va vào nhau tạo ra một loạt các phản ứng dây chuyền

that change their appearance and behavior.

thay đổi cả diện mạo lẫn hành vi của chúng.

Now, instead of shunning their peers, they seek each other out.

Giờ, thay vì xa lánh chúng lại chủ động tìm bầy.

The locusts eventually start marching and then fly away in large numbers

Cuối cùng, bầy châu chấu sẽ bay đi với số lượng khổng lồ

seeking a better habitat.

tìm kiếm nơi sinh sống tốt hơn.

These gigantic swarms can host millions of insects

Những bầy châu chấu khổng lồ này có thể gồm hàng triệu con,

and travel thousands of miles,

di chuyển hàng ngàn dặm,

devastating vegetation and crops.

và tàn phá toàn bộ cây cối cùng mùa màng .

They stay close to each other, but not too close,

Chúng bay cùng nhau, nhưng không quá gần

or they might get eaten by their hungry neighbors.

nếu không muốn trở thành bữa ăn cho bạn đồng hành háu đói.

When many individual organisms, like locusts,

Khi nhiều cá thể đơn lẻ, như châu chấu

bacteria,

vi khuẩn,

anchovies,

cá cơm,

or bats,

hay dơi,

come together and move as one coordinated entity,

tập hợp lại và cùng di chuyển trong một quần thể thống nhất -

that's a swarm.

một bầy.

From a handful of birds to billions of insects,

Từ vài con chim đến hàng tỷ con côn trùng,

swarms can be almost any size.

số lượng trong một bầy là rất đa dạng.

But what they have in common is that there's no leader.

Nhưng điểm chung là không có con đầu đàn.

Members of the swarm interact only with their nearest neighbors

Những thành viên chỉ giao tiếp với những con xung quanh

or through indirect cues.

hoặc một cách gián tiếp.

Each individual follows simple rules:

Mỗi cá thể tuân theo những luật lệ đơn giản:

Travel in the same direction as those around you,

Di chuyển cùng hướng với những con xung quanh,

stay close,

giữ khoảng cách gần, và tránh va chạm.

and avoid collisions.

Mỗi cá thể hưởng lợi rất nhiều từ hình thức di chuyển theo bầy này.

There are many benefits to traveling in a group like this.

Small prey may fool predators by assembling into a swarm

Những con mồi nhỏ có thể lừa kẻ săn mồi bằng cách tập trung theo bầy

that looks like a much bigger organism.

để trông giống một cá thể lớn hơn.

And congregating in a large group

Và ở trong một bầy đông đúc,

reduces the chance that any single individual will be captured.

mỗi cá thể sẽ ít gặp rủi ro bị bắt hơn.

Moving in the same direction as your neighbors

Di chuyển theo một hướng với bầy

saves energy by sharing the effort of fighting wind or water resistance.

cũng giúp tiết kiệm năng lượng chống lại lực cản của gió hoặc nước.

It may even be easier to find a mate in a swarm.

Việc tìm bạn tình cũng trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.

Swarming can also allow groups of animals

Tạo bầy cũng cho phép một số động vật

to accomplish tasks they couldn't do individually.

giải quyết các trở ngại mà một cá thể không thể.

When hundreds or millions or organisms follow the same simple rules,

Khi hàng trăm hoặc hàng nghìn cá thể tuân theo cùng một số luật lê đơn giản,

sophisticated behavior called swarm intelligence may arise.

hành vi phức tạp được gọi là trí thông minh bầy đàn có thể tăng lên.

A single ant can't do much on its own,

Một con kiến có thể không làm được gì nhiều,

but an ant colony can solve complex problems,

nhưng một bầy kiến có thể xử lí những vấn đề phức tạp,

like building a nest

như xây tổ

and finding the shortest path to a food source.

hay tìm đường ngắn nhất tới nguồn thức ăn.

But sometimes, things can go wrong.

Nhưng đôi khi, họp bầy lại trở thành thảm họa.

In a crowd, diseases spread more easily,

Trong một tập thể đông đúc, bệnh dịch rất dễ lây lan,

and some swarming organisms may start eating each other if food is scarce.

các thành viên trong bầy có thể ăn thịt lẫn nhau khi thức ăn khan hiếm.

Even some of the benefits of swarms, like more efficient navigation,

Bên cạnh những lợi ích như định hướng tốt hơn,

can have catastrophic consequences.

sống theo bầy vẫn có những nhược điểm chết người.

Army ants are one example.

Lấy bầy kiến làm ví dụ.

They lay down chemicals called pheromones

Chúng sản sinh pheromone,

which signal their neighbors to follow the trail.

kêu gọi đồng loại đi theo hàng.

This is good if the head of the group is marching towards a food source.

Điểm tốt, nếu con đầu đàn đi về phía có thức ăn.

But occasionally the ants in the front can veer off course.

Nhưng nếu con đầu đàn lạc hướng,

The whole swarm can get caught in a loop following the pheromone trail

cả đàn sẽ đi lòng vòng theo dấu vết pheromone

until they die of exhaustion.

cho đến khi chết mệt và đói.

Humans are notoriously individualistic, though social, animals.

Con người là loài mang tính cá thể cao, dù sống trong cộng đồng.

But is there anything we can learn from collective swarm-based organization?

Vậy ta có thể học hỏi gì từ những bầy đàn này?

Trong lĩnh vực công nghệ, câu trả lời chắc chắn là có.

When it comes to technology, the answer is definitely yes.

Bats can teach drones how to navigate confined spaces without colliding,

Dơi có thể dạy máy bay tự hành cách di chuyển trong không gian hẹp

mà không va vào nhau,

fish can help design software for safer driving,

cá có thể giúp thiết lập phần mềm hỗ trợ lái xe an toàn,

côn trùng truyền cảm hứng tạo ra robot hỗ trợ tìm kiếm và cứu nạn.

and insects are inspiring robot teams that can assist search and rescue missions.

For swarms of humans, it's perhaps more complicated

Bầy đàn ở người có phần phức tạp hơn

and depends on the motives and leadership.

và phụ thuộc vào động lực cũng như khả năng lãnh đạo.

Swarm behavior in human populations can sometimes manifest as a destructive mob.

Đặc tính bầy đàn ở người, đôi khi thể hiện dưới dạng đám đông phá hoại.

But collective action can also produce a crowd-sourced scientific breakthrough

Nhưng hành động tập thể cũng có thể thúc đẩy đột phá trong khoa học,

an artistic expression,

biểu hiện nghệ thuật,

or a peaceful global revolution.

hay một cuộc cách mạng về hòa bình toàn cầu.