The Greek myth of Talos, the first robot - Adrienne Mayor

Translator: Trinh Phan Reviewer: Nhu PHAM

Hephaestus, god of technology, was hard at work on his most ingenious invention yet.

Hephaestus, thần kỹ nghệ,

đã dồn nhiều tâm huyết cho phát minh tài tình nhất của mình.

He was creating a new defense system for King Minos,

Thần đã tạo ra hệ thống phòng thủ mới cho vua Minos,

who wanted fewer intruders on his island kingdom of Crete.

nhằm ngăn kẻ thù tấn công đảo quốc Crete.

But mortal guards and ordinary weapons wouldn’t suffice,

Người phàm và vũ khí thông thường sẽ không đủ sức chống cự,

so the visionary god devised an indomitable new defender.

vì vậy, vị thần có tầm nhìn này đã nghĩ ra một cỗ máy bảo vệ bất khả chiến bại.

In the fires of his forge,

Trong lửa lò rèn của mình,

Hephaestus cast his invention in the shape of a giant man.

Hephaestus đúc ra cỗ máy mang hình hài một người khổng lồ.

Made of gleaming bronze; endowed with superhuman strength,

Đúc bằng đồng lấp lánh, được trao sức mạnh siêu phàm,

and powered by ichor, the life fluid of the gods,

nhiên liệu hoạt động là ichor, máu vàng thần thánh,

this automaton was unlike anything Hephaestus had forged before.

cỗ máy này không giống bất cứ thứ gì Hephaestus đã tạo ra trước đó.

The god named his creation Talos: the first robot.

Thần đặt tên cho tạo vật này là Talos - người máy đầu tiên.

Three times a day, the bronze guardian marched around the island's perimeter

Cỗ máy bảo vệ bằng đồng này đi quanh quốc đảo một ngày ba lần,

searching for interlopers.

tìm kiếm những kẻ xâm nhập.

When he identified ships approaching the coast,

Khi phát hiện tàu thuyền tiếp cận bờ biển,

he hurled massive boulders into their path.

nó ném những tảng đá lớn để chặn đường tiến của chúng.

If any survivors made it ashore,

Nếu có bất kỳ kẻ sống sót nào đặt chân lên bờ,

he would heat his metal body red-hot and crush victims to his chest.

nó sẽ hun nóng cơ thể và đè nghiến nạn nhân bằng ngực mình.

Talos was intended to fulfill his duties day after day, with no variation.

Talos thực hiện nhiệm vụ ngày qua ngày, không thay đổi.

But despite his robotic behavior,

Dù hành động cứng nhắc,

he possessed an internal life his victims could scarcely imagine.

Talos cũng có đời sống nội tâm không phải ai cũng biết.

Chẳng mấy chốc,

And soon,

the behemoth would encounter a ship of invaders that would test his mettle.

Talos chạm trán một con tàu xâm lược, thách thức tính hung hăng của nó.

The bedraggled crew of Jason, Medea, and the Argonauts

Binh đoàn rầm rộ của Jason, Medea, và người Argonaut

were returning from their hard-won quest to retrieve the Golden Fleece.

trở về sau khi thực hiện nhiệm vụ lấy lông cừu vàng đầy khó khăn.

Their adventure had taken many dark turns,

Cuộc phiêu lưu đã đi qua nhiều ngã rẽ đen tối,

and the weary sailors were desperate to rest in a safe harbor.

và những thủy thủ mệt mỏi đã tuyệt vọng với việc tìm kiếm bến nghỉ an toàn.

They’d heard tales of Crete’s invulnerable bronze colossus,

Họ đã nghe những chuyện

về cỗ máy bằng đồng bất khả xâm phạm của đảo Crete

and made for a sheltered cove.

được tạo ra để che chở hòn đảo.

But before they could even drop anchor, Talos spotted them.

Talos đã phát hiện ra họ trước khi họ kịp thả neo.

While the Argonauts cowered at the approach of the awesome automaton,

Khi quân Argonaut co rúm run rẩy vì Talos tiến lại gần,

the sorceress Medea spotted a glinting bolt on the robot’s ankle—

nữ phù thủy Medea phát hiện một cái chốt sáng lấp lánh ở mắt cá của nó -

and devised a clever gambit.

và nghĩ ra một lối thoát thông minh.

Medea offered Talos a bargain:

Medea đề nghị một vụ trao đổi với Talos:

she claimed that she could make Talos immortal

cô tuyên bố có thể khiến Talos bất tử

in exchange for removing the bolt.

đổi lấy việc tháo chốt.

Medea's promise resonated deep within his core.

Lời hứa hẹn của Medea tác động mạnh đến thâm tâm của Talos.

Unaware of his own mechanical nature,

Không biết về bản chất cơ học của chính mình,

and human enough to long for eternal life, Talos agreed.

và đủ chất "người" để khát khao sự sống vĩnh cửu, Talos đồng ý.

While Medea muttered incantations, Jason removed the bolt.

Trong khi Medea lẩm bẩm câu thần chú, Jason tháo chốt.

As Medea suspected, the bolt was a weak point in Hephaestus’ design.

Đúng như Medea dự đoán, cái chốt là điểm yếu trong thiết kế của Hephaestus.

The ichor flowed out like molten lead, draining Talos of his power source.

Ichor chảy ra như chì nóng chảy, rút cạn nguồn năng lượng của Talos.

The robot collapsed with a thunderous crash,

Cỗ máy đổ sập xuống vang rền,

and the Argonauts were free to travel home.

và quân Argonaut tự do trở về nhà.

This story, first recorded in roughly 700 BCE,

Câu chuyện này lần đầu tiên được ghi nhận vào khoảng năm 700 trước Công nguyên,

raises some familiar anxieties about artificial intelligence—

làm dấy lên một số lo lắng quen thuộc về trí thông minh nhân tạo,

and even provides an ancient blueprint for science fiction.

và thậm chí, là nguồn cảm hứng cho khoa học viễn tưởng.

But according to historians, ancient robots were more than just myths.

Nhưng theo các nhà sử học, người máy cổ đại không chỉ là thần thoại.

By the 4th century BCE,

Vào thế kỷ thứ tư trước Công nguyên,

Greek engineers began making actual automatons

các kỹ sư Hy Lạp đã bắt đầu chế tạo máy tự động

including robotic servants and flying models of birds.

gồm người hầu robot và mô hình bay của các loài chim.

None of these creations were as famous as Talos,

Talos là người máy nổi tiếng nhất,

who appeared on Greek coins, vase paintings, public frescoes,

xuất hiện trên đồng tiền xu Hy Lạp, bình hoa, tranh vẽ, bích họa công cộng,

and in theatrical performances.

và trong các buổi diễn sân khấu.

Even 2,500 years ago,

Thậm chí, 2.500 năm trước,

Greeks had already begun to investigate the uncertain line

người Hy Lạp đã bắt đầu nghiên cứu ranh giới mong manh

between human and machine.

giữa con người và máy móc.

And like many modern myths about artificial intelligence,

Giống như nhiều huyền thoại hiện đại về trí thông minh nhân tạo,

Talos’ tale is as much about his robotic heart as it is about his robotic brain.

chuyện kể về trái tim của Talos

cũng nhiều như chuyện về khối óc cứng nhắc của nó.

Illustrating the demise of Talos on a vase of the fifth century BCE,

Minh họa cái chết của Talos trên chiếc bình

ở thế kỷ thứ năm trước Công nguyên,

one painter captured the dying automaton’s despair

một họa sĩ đã khắc họa cơn tuyệt vọng của cỗ máy đang chết dần

with a tear rolling down his bronze cheek.

với một giọt nước mắt lăn dài trên má.