How we see color - Colm Kelleher

Renkleri nasıl görürüz - Colm Kelleher

Translator: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Çeviri: Sevkan Uzel Gözden geçirme: Halil Sarı

You might have heard that light is a kind of wave

Işığın bir tür dalga olduğunu ve bir nesnenin renginin,

and that the color of an object

is related to the frequency of light waves it reflects.

yansıttığı ışık dalgalarının frekansı ile ilgili olduğunu duymuşsunuzdur.

High-frequency light waves look violet,

Yüksek frekanslı ışık dalgaları mor görünürken,

low-frequency light waves look red,

alçak frekanslılar kırmızı görünür

and in-between frequencies look yellow,

ve aradaki frekanslar da sarı,

green,

yeşil,

orange,

turuncu

and so on.

ve diğerleri olur.

You might call this idea physical color

Bu düşünceye fiziksel renk diyebilirsiniz,

because it says that color is a physical property of light itself.

çünkü rengin, ışığın kendi fiziksel özelliği olduğunu söyler.

It's not dependent on human perception.

İnsan algısına bağlı değildir.

And, while this isn't wrong,

Her ne kadar yanlış olmasa da,

it isn't quite the whole story either.

öykünün bütünü olduğu da söylenemez.

For instance, you might have seen this picture before.

Örneğin, şu resmi daha önce görmüşsünüzdür.

As you can see, the region where the red and green lights overlap is yellow.

Gördüğünüz gibi, kırmızı ile yeşil ışıkların kesişim bölgesi sarı.

When you think about it, this is pretty weird.

Düşünürsek, bu oldukça tuhaf.

Because light is a wave, two different frequencies

Işık bir dalga olduğundan, iki ayrı frekans

shouldn't interact with each other at all,

birbiriyle hiç etkileşmez.

they should just co-exist

Uyum içinde şarkı söyleyen şarkıcılar gibi

like singers singing in harmony.

birlikte var olmalıdırlar.

So, in this yellow looking region,

Öyleyse sarı görünen bu bölgede,

two different kinds of light waves are present:

iki farklı tür ışık dalgası bulunur:

one with a red frequency,

Biri kırmızı frekanslı,

and one with a green frequency.

biri de yeşil frekanslı.

There is no yellow light present at all.

Orada sarı ışık falan yoktur.

So, how come this region,

Peki nasıl olur da,

where the red and green lights mix,

kırmızı ve yeşil ışığın karıştığı

looks yellow to us?

bu bölge bize sarı görünür?

To understand this, you have to understand a little bit about biology,

Bunu anlamak için, biraz biyoloji bilmek gerek;

in particular, about how humans see color.

özellikle de insanların renkleri görüşüne ilişkin.

Light perception happens in a paper-thin layer of cells,

Işık algılaması, retina denilen ve göz küresinin arkasını kaplayan

called the retina,

that covers the back of your eyeball.

kağıt inceliğindeki hücre katmanlarında olur.

In the retina, there are two different types of light-detecting cells:

Retinada iki farklı tür ışık algılayan hücre bulunur:

rods and cones.

Rodlar ve koniler.

The rods are used for seeing in low-light conditions,

Rod hücreleri düşük ışık koşullarında görüş için kullanılır

and there is only one kind of those.

ve bunlardan tek çeşit vardır.

The cones, however, are a different story.

Koni hücrelerinin öyküsü ise başka.

There three kinds of cone cells that roughly correspond

Koni hücreleri üç çeşittir ve kabaca karşılık geldikleri renkler

to the colors red,

kırmızı,

green,

and blue.

yeşil

ve mavidir.

When you see a color,

Siz bir renk gördüğünüzde,

each cone sends its own distinct signal to your brain.

her bir koni kendi ayrık iletisini beyne gönderir.

For example, suppose that yellow light,

Örneğin, sarı ışığın, sarı frekanslı gerçek sarı ışığın

that is real yellow light, with a yellow frequency,

is shining on your eye.

gözünüze geldiğini varsayalım.

You don't have a cone specifically for detecting yellow,

Sarıyı varlamak için özel bir koniniz yok,

but yellow is kind of close to green

ama sarı biraz yeşile yakın,

and also kind of close to red,

biraz da kırmızıya yakın.

so both the red and green cones get activated,

O nedenle hem kırmızı hem de yeşil koniler etkinleşir

and each sends a signal to your brain saying so.

ve her biri beyne bunu belirten bir sinyal yollar.

Of course, there is another way to activate

Elbette kırmızı koni ile yeşil koniyi

the red cones and the green cones simultaneously:

eşzamanlı etkinleştirmenin bir yolu daha vardır:

if both red light and green light are present at the same time.

Kırmızı ışık ile yeşil ışığın aynı anda var olması.

The point is, your brain receives the same signal,

Önemli olan, beyninizin aynı sinyali almasıdır.

regardless of whether you see light that has the yellow frequency

Gördüğünüz ışığın sarı frekanslı ya da

or light that is a mixture of the green and red frequencies.

yeşil ile kırmızı frekansların karışımı olması önemsizdir.

That's why, for light, red plus green equals yellow.

İşte bu yüzden, ışık için kırmızı artı yeşil, sarı eder.

And, how come you can't detect colors when it's dark?

Peki neden karanlıkta renkler algılanmaz?

Well, the rod cells in your retina take over

Retinadaki rod hücreleri,

düşük ışık koşullarında baskınlaşır da ondan.

in low-light conditions.

You only have one kind of rod cell,

Tek bir çeşit rod hücresi olduğundan,

and so there is one type of signal

beyne ulaştırılabilen tek çeşit sinyal vardır:

that can get sent to your brain:

light or no light.

Işık var veya ışık yok.

Having only one kind of light detector

Sadece tek çeşit ışık varlayıcısına sahip olmak

doesn't leave any room for seeing color.

renkleri görme şansı tanımaz.

There are infinitely many different physical colors,

Sonsuz çeşitlilikte fiziksel renk vardır,

but, because we only have three kinds of cones,

ama bizim sadece üç çeşit konimiz olduğundan,

the brain can be tricked into thinking it's seeing any color

şu üç rengin doğru karışımları ile

by carefully adding together the right combination

beynin herhangi bir rengi gördüğünü düşünmesi sağlanabilir:

of just three colors:

red, green, and blue.

Kırmızı, yeşil ve mavi.

This property of human vision is really useful in the real world.

İnsan gözünün bu özelliği gerçek dünyada gerçekten yararlıdır.

For example, TV manufacturing.

Örneğin, televizyon üretimi.

Instead of having to put infinitely many colors in your TV set

Gerçek dünyaya benzetim için,

televizyonunuza sonsuz çeşitte renk koymak yerine

to simulate the real world,

TV manufacturers only have to put three:

televizyon üreticilerinin sadece üçünü koyması yeter:

red, green, and blue,

Kırmızı, yeşil ve mavi.

which is lucky for them, really.

Onlar için büyük şans, gerçekten.