How we see color - Colm Kelleher

Translator: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: Ho Ha Reviewer: Linh Tran

You might have heard that light is a kind of wave

Bạn hẳn đã nghe nói ánh sáng là một loại sóng

and that the color of an object

và màu sắc là một vật thể

is related to the frequency of light waves it reflects.

liên quan đến tần số của sóng ánh sáng.

High-frequency light waves look violet,

Sóng ánh sáng tần số cao có màu tím,

low-frequency light waves look red,

sóng ánh sáng tần số thấp có màu đỏ,

and in-between frequencies look yellow,

hoà giữa hai tần số này là màu vàng,

green,

orange,

xanh lá cây, cam

and so on.

và v.v...

You might call this idea physical color

Bạn có thể gọi ý tưởng này là màu sắc thực thể

because it says that color is a physical property of light itself.

màu sắc được cho là đặc tính vật chất của ánh sáng.

It's not dependent on human perception.

Nó không phụ thuộc vào nhận thức của con người.

And, while this isn't wrong,

Trong khi điều này không sai,

it isn't quite the whole story either.

thì nó cũng không phải là toàn bộ câu chuyện.

For instance, you might have seen this picture before.

Ví dụ, có lẽ bạn đã thấy bức tranh này trước đó.

As you can see, the region where the red and green lights overlap is yellow.

Vùng màu đỏ và xanh lá cây chồng lên nhau là màu vàng.

When you think about it, this is pretty weird.

Khi bạn nghĩ về nó, điều này khá kỳ lạ.

Because light is a wave, two different frequencies

Vì ánh sáng là sóng, hai tần số khác nhau

shouldn't interact with each other at all,

không tác động lẫn nhau,

they should just co-exist

chúng chỉ là cùng hiện hữu

like singers singing in harmony.

như các ca sĩ hoà âm cùng nhau.

So, in this yellow looking region,

trong vùng có vẻ là màu vàng này,

two different kinds of light waves are present:

hiện diện hai loại khác nhau của sóng ánh sáng:

one with a red frequency,

một có tần số đỏ,

and one with a green frequency.

và một có tần số xanh lá cây.

There is no yellow light present at all.

Không có màu vàng nào hiện hữu cả.

So, how come this region,

Làm thế nào có vùng màu này,

where the red and green lights mix,

nơi mà ánh sáng đỏ và xanh lá cây hoà lẫn,

looks yellow to us?

trông giống màu vàng?

To understand this, you have to understand a little bit about biology,

Để hiểu điều này, bạn phải hiểu một ít về sinh học,

in particular, about how humans see color.

về việc con người thấy màu sắc như thế nào.

Light perception happens in a paper-thin layer of cells,

nhận thức về ánh sáng xảy ra ở một lớp các tế bào mỏng như giấy,

called the retina,

được gọi là võng mạc,

that covers the back of your eyeball.

bao bọc phía sau nhãn cầu.

In the retina, there are two different types of light-detecting cells:

Trong võng mạc, có hai loại tế bào phát hiện ánh sáng

rods and cones.

tế bào que và tế bào hình nón.

The rods are used for seeing in low-light conditions,

tế bào hình que dùng để nhìn trong điều kiện ánh sáng yếu,

and there is only one kind of those.

và chỉ có duy nhất một loại này.

The cones, however, are a different story.

Tế bào hình nón, lại là câu chuyện khác.

There three kinds of cone cells that roughly correspond

Có ba loại tế bào hình nón tương ứng

to the colors red,

với các màu đỏ,

green,

and blue.

xanh lá,

và xanh dương.

When you see a color,

khi bạn thấy một màu,

each cone sends its own distinct signal to your brain.

mỗi tế bào hình nón sẽ gửi tín hiệu riêng đến não bạn

For example, suppose that yellow light,

Ví dụ, giả sử ánh sáng màu vàng đó,

that is real yellow light, with a yellow frequency,

là ánh sáng vàng thật sự, với tần số màu vàng,

is shining on your eye.

đang chiếu vào mắt bạn.

You don't have a cone specifically for detecting yellow,

Bạn không có tế bào hình nón đặc hiệu để phát hiện màu vàng,

but yellow is kind of close to green

nhưng màu vàng là loại gần với màu xanh lá

and also kind of close to red,

và cũng gần với màu đỏ,

so both the red and green cones get activated,

vì vậy cả hai tế bào hình nón đỏ và xanh lá,

and each sends a signal to your brain saying so.

đều được kích hoạt, và mỗi tế bào đều gửi tín hiệu đến não bạn.

Of course, there is another way to activate

Có cách khác để kích hoạt ngay

the red cones and the green cones simultaneously:

tế bào hình nón đỏ và xanh lá cây:

if both red light and green light are present at the same time.

nếu cả hai tia sáng đỏ và xanh lá hiện diện cùng lúc.

The point is, your brain receives the same signal,

Vấn đề là, não bạn nhận cùng tín hiệu,

regardless of whether you see light that has the yellow frequency

cho dù bạn thấy ánh sáng có tần số vàng

or light that is a mixture of the green and red frequencies.

hay ánh sáng trộn lẫn tần số sắc xanh lá và đỏ.

That's why, for light, red plus green equals yellow.

Đó là lý do vì sao, với ánh sáng, đỏ cộng với xanh lá ra màu vàng.

And, how come you can't detect colors when it's dark?

Tại sao bạn không thể phát hiện màu sắc khi trời tối?

Well, the rod cells in your retina take over

Các tế bào hình que trong võng mạc chịu trách nhiệm

in low-light conditions.

trong điều kiện ánh sáng yếu.

You only have one kind of rod cell,

Bạn chỉ có một loại tế bào hình que,

and so there is one type of signal

vì vậy có một kiểu tín hiệu

that can get sent to your brain:

gửi đến não bạn:

light or no light.

sáng hay không sáng.

Having only one kind of light detector

Vì chỉ có một loại phát hiện ánh sáng

doesn't leave any room for seeing color.

nên không có khả năng nhìn thấy màu sắc.

There are infinitely many different physical colors,

Có nhiều màu thực thể khác nhau,

but, because we only have three kinds of cones,

nhưng chúng ta chỉ có ba loại tế bào hình nón,

the brain can be tricked into thinking it's seeing any color

não có thể bị đánh lừa để nghĩ là nó thấy màu nào đó

by carefully adding together the right combination

bằng cách thêm vào sự kết hợp đúng

of just three colors:

chỉ của ba màu:

red, green, and blue.

đỏ, xanh lá, và xanh dương.

This property of human vision is really useful in the real world.

Đặc điểm thị lực của con người thực sự hữu ích trong thế giới thực.

For example, TV manufacturing.

Ví dụ, sản xuất TV.

Instead of having to put infinitely many colors in your TV set

thay vì phải thiết lập nhiều màu trong TV

to simulate the real world,

để mô phỏng thế giới thực,

TV manufacturers only have to put three:

các nhà sản xuất TV chỉ phải đặt ba màu:

red, green, and blue,

đỏ, xanh lá, và xanh dương,

which is lucky for them, really.

mà thực là may mắn cho họ.