How we see color - Colm Kelleher

Jak widzimy kolory - Colm Kelleher

1,465,245 views ・ 2013-01-08

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

00:00
Translator: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar
0
0
7000
Tłumaczenie: Capa Girl Korekta: Rysia Wand
00:15
You might have heard that light is a kind of wave
1
15330
2119
Może słyszeliście, że światło jest rodzajem fali,
00:17
and that the color of an object
2
17449
1498
a kolor danego przedmiotu
00:18
is related to the frequency of light waves it reflects.
3
18947
3186
wynika z częstotliwości odbijanych fal świetlnych.
00:22
High-frequency light waves look violet,
4
22133
2083
Wysokiej częstotliwości fale świetlne wyglądają fioletowo,
00:24
low-frequency light waves look red,
5
24216
1803
niskiej czerwono,
00:26
and in-between frequencies look yellow,
6
26019
1912
częstotliwości średnich żółto,
00:27
green,
7
27931
452
zielono,
00:28
orange,
8
28383
637
pomarańczowo
00:29
and so on.
9
29020
1642
i tak dalej.
00:30
You might call this idea physical color
10
30662
2326
Można nazwać tę ideę kolorem fizycznym
00:32
because it says that color is a physical property of light itself.
11
32988
3689
bo dowodzi, że kolor jest fizyczną własnością światła.
00:36
It's not dependent on human perception.
12
36677
2408
Nie zależy od ludzkiej percepcji.
00:39
And, while this isn't wrong,
13
39085
2160
Choć to prawda,
00:41
it isn't quite the whole story either.
14
41245
2503
historia się na tym nie kończy.
00:43
For instance, you might have seen this picture before.
15
43748
3574
Pewnie znacie już taki obrazek.
00:47
As you can see, the region where the red and green lights overlap is yellow.
16
47322
4459
Tam, gdzie nakłada się światło czerwone i zielone, widać kolor żółty.
00:51
When you think about it, this is pretty weird.
17
51781
2375
Wydaje się to dziwne.
00:54
Because light is a wave, two different frequencies
18
54156
2577
Ponieważ światło jest falą, dwie różne częstotliwości
00:56
shouldn't interact with each other at all,
19
56733
2162
nie powinny w ogóle ze sobą oddziaływać,
00:58
they should just co-exist
20
58895
1317
powinny współistnieć,
01:00
like singers singing in harmony.
21
60212
2256
jak wokaliści śpiewający na głosy.
01:02
So, in this yellow looking region,
22
62468
2033
W tym żółto wyglądającym obszarze,
01:04
two different kinds of light waves are present:
23
64501
2871
występują dwa różne rodzaje fal świetlnych,
01:07
one with a red frequency,
24
67372
1535
jedna o częstotliwości czerwonej,
01:08
and one with a green frequency.
25
68907
1760
druga zielonej.
01:10
There is no yellow light present at all.
26
70667
2455
Żółte światło nie występuje w ogóle.
01:13
So, how come this region,
27
73122
1351
Jak zatem ten obszar,
01:14
where the red and green lights mix,
28
74473
2147
gdzie mieszają się czerwone i zielone światła,
01:16
looks yellow to us?
29
76620
1922
może wyglądać żółto?
01:18
To understand this, you have to understand a little bit about biology,
30
78542
3512
By to zrozumieć, trzeba trochę biologii,
01:22
in particular, about how humans see color.
31
82054
3077
zwłaszcza o sposobie, w jaki ludzie widzą kolor.
01:25
Light perception happens in a paper-thin layer of cells,
32
85131
3332
Percepcja światła zachodzi w cienkiej błonie,
01:28
called the retina,
33
88463
959
znajdującej się w tylnej części oka,
01:29
that covers the back of your eyeball.
34
89422
2250
zwanej siatkówką.
01:31
In the retina, there are two different types of light-detecting cells:
35
91672
3860
Siatkówka składa się z dwóch rodzajów światłoczułych komórek:
01:35
rods and cones.
36
95532
2323
czopków i pręcików.
01:37
The rods are used for seeing in low-light conditions,
37
97855
2582
Pręciki służą do widzenia w warunkach słabego oświetlenia,
01:40
and there is only one kind of those.
38
100437
2243
i występują tylko w jednym rodzaju.
01:42
The cones, however, are a different story.
39
102680
2992
Czopki natomiast, to zupełnie inna historia.
01:45
There three kinds of cone cells that roughly correspond
40
105672
2312
Istnieją trzy rodzaje tych komórek, które odpowiadają za widzenie
01:47
to the colors red,
41
107984
1354
koloru czerwonego,
01:49
green,
42
109338
486
01:49
and blue.
43
109824
1494
zielonego
i niebieskiego.
01:51
When you see a color,
44
111318
1616
Kiedy widzimy kolor
01:52
each cone sends its own distinct signal to your brain.
45
112934
3824
każdy czopek wysyła do mózgu swój własny odrębny sygnał.
01:56
For example, suppose that yellow light,
46
116758
2227
Na przykład, załóżmy, że prawdziwe żółte światło,
01:58
that is real yellow light, with a yellow frequency,
47
118985
2563
o żółtej częstotliwości,
02:01
is shining on your eye.
48
121548
1607
świeci nam w oczy.
02:03
You don't have a cone specifically for detecting yellow,
49
123155
2897
Nie macie czopków wykrywających żółty,
02:06
but yellow is kind of close to green
50
126052
2036
ale żółty znajduje się blisko zielonego
02:08
and also kind of close to red,
51
128088
1465
i czerwonego,
02:09
so both the red and green cones get activated,
52
129553
2599
więc aktywują się i czerwone i zielone czopki
02:12
and each sends a signal to your brain saying so.
53
132152
4027
i każdy wysyła do mózgu swój sygnał.
02:16
Of course, there is another way to activate
54
136179
1966
Jest też inny sposób
02:18
the red cones and the green cones simultaneously:
55
138145
2997
na jednoczesną aktywację czerwonych i zielonych czopków,
02:21
if both red light and green light are present at the same time.
56
141142
3600
gdy światło czerwone i zielone pojawia się jednocześnie.
02:24
The point is, your brain receives the same signal,
57
144742
3378
Mózg odbiera ten sam sygnał,
02:28
regardless of whether you see light that has the yellow frequency
58
148120
3522
niezależnie od tego, czy widzimy światło o żółtej częstotliwości,
02:31
or light that is a mixture of the green and red frequencies.
59
151642
3547
czy mieszankę światła zielonego i czerwonego.
02:35
That's why, for light, red plus green equals yellow.
60
155189
4139
Dlatego, dla światła, czerwony i zielony dają żółty.
02:39
And, how come you can't detect colors when it's dark?
61
159328
3453
A dlaczego nie widzimy kolorów, gdy jest ciemno?
02:42
Well, the rod cells in your retina take over
62
162781
2579
Pręciki siatkówki odpowiadają
02:45
in low-light conditions.
63
165360
1627
za widzenie przy słabym oświetleniu
02:46
You only have one kind of rod cell,
64
166987
2002
Pręciki występują tylko w jednym rodzaju
02:48
and so there is one type of signal
65
168989
1987
i dlatego istnieje tylko jeden rodzaj sygnału
02:50
that can get sent to your brain:
66
170976
1622
wysyłanego do mózgu:
02:52
light or no light.
67
172598
1993
światło i brak światła.
02:54
Having only one kind of light detector
68
174591
2468
Posiadanie tylko jednego rodzaju detektora światła
02:57
doesn't leave any room for seeing color.
69
177059
2654
nie pozostawia już miejsca na widzenie koloru.
02:59
There are infinitely many different physical colors,
70
179713
2409
Istnieje nieskończenie wiele różnych kolorów fizycznych,
03:02
but, because we only have three kinds of cones,
71
182122
2708
ale ponieważ posiadamy tylko 3 rodzaje czopków,
03:04
the brain can be tricked into thinking it's seeing any color
72
184830
2914
możemy wmówić mózgowi dowolny kolor,
03:07
by carefully adding together the right combination
73
187744
3069
starannie dodając odpowiedniej kombinacji
03:10
of just three colors:
74
190813
1606
zaledwie 3 kolorów:
03:12
red, green, and blue.
75
192419
1646
czerwonego, zielonego i niebieskiego.
03:14
This property of human vision is really useful in the real world.
76
194065
3724
To bardzo przydatne w rzeczywistym świecie.
03:17
For example, TV manufacturing.
77
197789
2290
Na przykład w produkcji telewizorów.
03:20
Instead of having to put infinitely many colors in your TV set
78
200079
3077
Zamiast umieszczać w odbiorniku nieskończenie wiele kolorów,
03:23
to simulate the real world,
79
203156
1444
by symulować świat rzeczywisty,
03:24
TV manufacturers only have to put three:
80
204600
2554
wystarczy umieścić zaledwie trzy:
03:27
red, green, and blue,
81
207154
2137
czerwony, zielony i niebieski.
03:29
which is lucky for them, really.
82
209291
2323
Dla nich to naprawdę szczęście.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7