How can we solve the antibiotic resistance crisis? - Gerry Wright

1,112,310 views ・ 2020-03-16

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Saliha Karatepeli
00:06
Antibiotics: behind the scenes, they enable much of modern medicine.
0
6841
5024
Antibiyotikler, perde arkasında modern tıbbın çoğuna olanak sağlarlar.
00:11
We use them to cure infectious diseases,
1
11865
2620
Bunları bulaşıcı hastalıkları tedavi etmek
00:14
but also to safely facilitate everything from surgery to chemotherapy
2
14485
5122
ve ameliyattan kemoterapiye organ nakillerine kadar her şeyi
güvenli bir şekilde kolaylaştırmak için kullanıyoruz.
00:19
to organ transplants.
3
19607
2000
00:21
Without antibiotics,
4
21607
1563
Antibiyotikler olmadan,
00:23
even routine medical procedures can lead to life-threatening infections.
5
23170
4688
rutin tıbbi prosedürler bile hayatı tehdit eden enfeksiyonlara yol açabilir.
00:27
And we’re at risk of losing them.
6
27858
2930
Onları kaybetme riskiyle karşı karşıyayız.
00:30
Antibiotics are chemicals that prevent the growth of bacteria.
7
30788
4162
Antibiyotikler, bakterilerin büyümesini önleyen kimyasallardır.
00:34
Unfortunately, some bacteria have become resistant
8
34950
3921
Ne yazık ki, bazı bakteriler şu anda mevcut olan
00:38
to all currently available antibiotics.
9
38871
3399
tüm antibiyotiklere dirençli hale gelmiştir.
00:42
At the same time, we’ve stopped discovering new ones.
10
42270
4010
Aynı zamanda yenilerini keşfetmeyi bıraktık.
00:46
Still, there’s hope that we can get ahead of the problem.
11
46280
3393
Yine de, sorunun önüne geçebileceğimize dair umudumuz var.
00:49
But first, how did we get into this situation?
12
49673
3487
Ama öncelikle, bu duruma nasıl geldik?
00:53
The first widely used antibiotic was penicillin,
13
53160
3374
İlk yaygın olarak kullanılan antibiyotik,
00:56
discovered in 1928 by Alexander Fleming.
14
56534
3676
1928'de Alexander Fleming tarafından keşfedilen penisilindi.
01:00
In his 1945 Nobel Prize acceptance speech,
15
60210
3784
1945 Nobel Ödülü kabul konuşmasında Fleming,
01:03
Fleming warned that bacterial resistance had the potential to ruin
16
63994
4713
bakteri direncinin antibiyotik mucizesini mahvetme potansiyeline
01:08
the miracle of antibiotics.
17
68707
2280
sahip olduğu konusunda uyardı.
01:10
He was right: in the 1940s and 50s,
18
70987
3007
Haklıydı. 1940'larda ve 50'lerde
01:13
resistant bacteria already began to appear.
19
73994
3910
dirençli bakteriler ortaya çıkmaya başladı.
01:17
From then until the 1980s,
20
77904
2330
O zamandan 1980'lere kadar,
01:20
pharmaceutical companies countered the problem of resistance
21
80234
3512
ilaç şirketleri birçok yeni antibiyotik keşfederek
01:23
by discovering many new antibiotics.
22
83746
2998
direnç sorununu ortadan kaldırdı.
01:26
At first this was a highly successful— and highly profitable— enterprise.
23
86744
5488
İlk başta bu son derece başarılı ve kârlı bir girişimdi.
01:32
Over time, a couple things changed.
24
92232
2860
Zamanla, birkaç şey değişti.
01:35
Newly discovered antibiotics were often only effective
25
95092
3490
Yeni keşfedilen antibiyotikler genellikle sadece
01:38
for a narrow spectrum of infections,
26
98582
2910
dar bir enfeksiyon spektrumu için etkili iken,
01:41
whereas the first ones had been broadly applicable.
27
101492
3346
ilk antibiyotikler geniş çapta uygulanabilirdi.
01:44
This isn’t a problem in itself,
28
104838
1974
Bu kendi başına bir sorun değildir
01:46
but it does mean that fewer doses of these drugs could be sold—
29
106812
4260
ancak bu daha az dozda ilaç satılabileceği anlamına gelir,
01:51
making them less profitable.
30
111072
2414
bu da onları daha az karlı hale getirir.
01:53
In the early days, antibiotics were heavily overprescribed,
31
113486
3966
Önceleri antibiyotikler üzerinde hiçbir etkisi olmayan
01:57
including for viral infections they had no effect on.
32
117452
3810
viral enfeksiyonlar gibi neredeyse her şey için reçete edildi.
02:01
Scrutiny around prescriptions increased, which is good, but also lowered sales.
33
121262
5489
Reçeteler konusundaki inceleme arttı, bu iyi bir şeydi ancak satışları düşürdü.
02:06
At the same time, companies began to develop more drugs
34
126751
3630
Aynı zamanda şirketler kan basıncı ve kolesterol ilaçları,
02:10
that are taken over a patient’s lifetime,
35
130381
2585
daha sonra anti-depresanlar ve anti-anksiyete ilaçları gibi
02:12
like blood pressure and cholesterol medications,
36
132966
2660
hastanın yaşamı boyunca alacağı ilaçları
02:15
and later anti-depressants and anti-anxiety medications.
37
135626
4520
daha fazla geliştirmeye başladı.
02:20
Because they are taken indefinitely, these drugs more profitable.
38
140146
4796
Süresiz olarak alındıkları için bu ilaçlar daha kârlıdır.
02:24
By the mid-1980s, no new chemical classes of antibiotics were discovered.
39
144942
5847
1980'lerin ortalarına kadar, yeni kimyasal antibiyotik sınıfı keşfedilmedi.
02:30
But bacteria continued to acquire resistance and pass it along
40
150789
4380
Ancak bakteriler, tek tek bakteriler arasında
02:35
by sharing genetic information between individual bacteria
41
155169
4141
ve hatta türler arasında genetik bilgi paylaşarak
direnç kazanmaya ve aktarmaya devam etti.
02:39
and even across species.
42
159310
2416
02:41
Now bacteria that are resistant to many antibiotics are common,
43
161726
4490
Birçok antibiyotiğe karşı dirençli bakteriler yaygındır
02:46
and increasingly some strains are resistant to all our current drugs.
44
166216
5738
ve giderek bazı nesiller mevcut tüm ilaçlarımıza karşı dirençliler.
02:51
So, what can we do about this?
45
171954
2380
Peki bu konuda ne yapabiliriz?
02:54
We need to control the use of existing antibiotics, create new ones,
46
174334
4457
Mevcut antibiyotiklerin kullanımını kontrol etmeli,
02:58
combat resistance to new and existing drugs,
47
178791
3352
yenilerini yapmalı, yeni ve mevcut ilaçlara karşı dirençle savaşmalı
03:02
and find new ways to fight bacterial infections.
48
182143
3938
ve bakteriyel enfeksiyonlarla savaşmanın yeni yollarını bulmalıyız.
03:06
The largest consumer of antibiotics is agriculture,
49
186081
3940
En büyük antibiyotik tüketicisi, sadece enfeksiyonları tedavi etmek için değil
03:10
which uses antibiotics not only to treat infections
50
190021
3380
aynı zamanda gıda hayvanlarının büyümesini
03:13
but to promote the growth of food animals.
51
193401
3010
teşvik etmek için antibiyotik kullanan tarımdır.
03:16
Using large volumes of antibiotics
52
196411
2570
Büyük miktarlarda antibiyotik kullanmak,
03:18
increases the bacteria’s exposure to the antibiotics
53
198981
3500
bakterilerin antibiyotiklere maruz kalmasını
03:22
and therefore their opportunity to develop resistance.
54
202481
4370
ve dolayısıyla direnç geliştirme fırsatını artırır.
03:26
Many bacteria that are common in animals, like salmonella, can also infect humans,
55
206851
5485
Salmonella gibi hayvanlarda yaygın olan birçok bakteri insanlara bulaşabilir,
03:32
and drug-resistant versions can pass to us through the food chain
56
212336
4577
ilaca dirençli versiyonlar gıda zincirinden bize geçebilir,
03:36
and spread through international trade and travel networks.
57
216913
4543
uluslararası ticaret ve seyahat ağlarından yayılabilir.
03:41
In terms of finding new antibiotics,
58
221456
2730
Yeni antibiyotik bulma açısından
03:44
nature offers the most promising new compounds.
59
224186
3269
doğa en umut verici yeni bileşikleri sunmaktadır.
03:47
Organisms like other microbes and fungi have evolved over millions of years
60
227455
4976
Diğer mikroplar ve mantar gibi organizmalar rekabetçi ortamlarda
yaşamak için milyonlarca yıldan fazla bir süredir evrimleşmiştir.
03:52
to live in competitive environments—
61
232431
2230
03:54
meaning they often contain antibiotic compounds
62
234661
3404
Bu da bazı bakterilere karşı hayatta kalma avantajı sağlamak için
03:58
to give them a survival advantage over certain bacteria.
63
238065
4220
genellikle antibiyotik bileşikler içerdikleri anlamına gelir.
04:02
We can also package antibiotics with molecules that inhibit resistance.
64
242285
5093
Antibiyotikleri direnci önleyen moleküller ile de sarmalayabiliriz.
04:07
One way bacteria develop resistance is through proteins of their own
65
247378
4627
Bakterilerin direnç geliştirmesinin bir yolu ilacı ayrıştıran
04:12
that degrade the drug.
66
252005
1740
proteinlerinden geçer.
04:13
By packaging the antibiotic with molecules that block the degraders,
67
253745
4530
Antibiyotik antibiyotiği ayrıştırıp bloke eden moleküller ile sarmalayarak
04:18
the antibiotic can do its job.
68
258275
2912
işini yapabilir.
04:21
Phages, viruses that attack bacteria but don’t affect humans,
69
261187
4428
Bakterilere saldıran ancak insanları etkilemeyen virüsler olan fajlar,
04:25
are one promising new avenue to combat bacterial infections.
70
265615
4350
bakteriyel enfeksiyonlarla mücadele etmek için umut verici yeni bir yoldur.
04:29
Developing vaccines for common infections, meanwhile,
71
269965
3193
Bu arada yaygın enfeksiyonlar için aşı geliştirilmesi
04:33
can help prevent disease in the first place.
72
273158
3437
ilk etapta hastalığın önlenmesine yardımcı olabilir.
04:36
The biggest challenge to all these approaches is funding,
73
276595
3660
Tüm bu yaklaşımlar için en büyük zorluk
04:40
which is woefully inadequate across the globe.
74
280255
3370
dünya genelinde sıkıntı yaratan fonlardır.
04:43
Antibiotics are so unprofitable that many large pharmaceutical companies
75
283625
4865
Antibiyotikler o kadar kârsızdır ki, birçok büyük ilaç şirketi
04:48
have stopped trying to develop them.
76
288490
2380
onları geliştirmeye çalışmayı bırakmıştır.
04:50
Meanwhile, smaller companies that successfully bring new antibiotics
77
290870
3775
Bu arada, başarılı bir şekilde yeni antibiyotikleri piyasaya süren
04:54
to market often still go bankrupt, like the American start up Achaogen.
78
294645
5702
Amerikan şirketi Achaogen gibi küçük şirketler hala iflas ediyor.
05:00
New therapeutic techniques like phages and vaccines
79
300347
3730
Faj ve aşılar gibi yeni tedavisel teknikler
05:04
face the same fundamental problem as traditional antibiotics:
80
304077
4058
geleneksel antibiyotiklerle aynı temel problemle karşı karşıyadır:
05:08
if they’re working well, they’re used just once,
81
308135
3310
Eğer iyi çalışıyorlarsa sadece bir kez kullanılırlar,
05:11
which makes it difficult to make money.
82
311445
2230
bu da para kazanmayı zorlaştırır.
05:13
And to successfully counteract resistance in the long term,
83
313675
3400
Uzun vadede direnişe başarılı bir şekilde karşı koymak için
05:17
we’ll need to use new antibiotics sparingly—
84
317075
3520
yeni antibiyotikleri yaratıcıları için kârı daha da azaltarak
05:20
lowering the profits for their creators even further.
85
320595
3900
idareli kullanmamız gerekecek.
05:24
One possible solution is to shift profits away from the volume of antibiotics sold.
86
324495
6211
Kârları satılan antibiyotik hacminden uzaklaştırmak olası bir çözümdür.
05:30
For example, the United Kingdom is testing a model
87
330706
3200
Örneğin, Birleşik Krallık sağlık hizmeti sağlayıcılarının
05:33
where healthcare providers purchase antibiotic subscriptions.
88
333906
4118
antibiyotik abonelikleri satın aldığı bir modeli test ediyor.
05:38
While governments are looking for ways to incentivize antibiotic development,
89
338024
4140
Hükümetler antibiyotik gelişimini teşvik etmenin yollarını ararken
05:42
these programs are still in the early stages.
90
342164
2940
bu programlar hala erken aşamalarda.
05:45
Countries around the world will need to do much more—
91
345104
3310
Bütün ülkelerin çok daha fazlasını yapması gerekecek
05:48
but with enough investment in antibiotic development
92
348414
3550
ancak antibiyotik gelişimi için yeterli yatırım
05:51
and controlled use of our current drugs,
93
351964
2640
ve mevcut ilaçlarımızın kontrollü kullanımı ile
05:54
we can still get ahead of resistance.
94
354604
2650
hâlâ direnişin önüne geçebiliriz.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7