How can we solve the antibiotic resistance crisis? - Gerry Wright

1,162,031 views ・ 2020-03-16

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Magdalena Podskarbi Korekta: Rysia Wand
00:06
Antibiotics: behind the scenes, they enable much of modern medicine.
0
6841
5024
Antybiotyki: działając za kulisami, dają duże możliwości obecnej medycynie.
00:11
We use them to cure infectious diseases,
1
11865
2620
Używamy ich, aby leczyć choroby zakaźne, a także bezpiecznie przeprowadzać zabiegi,
00:14
but also to safely facilitate everything from surgery to chemotherapy
2
14485
5122
takie jak operacje, chemioterapie oraz przeszczepy organów.
00:19
to organ transplants.
3
19607
2000
00:21
Without antibiotics,
4
21607
1563
Bez antybiotyków nawet rutynowe procedury medyczne
00:23
even routine medical procedures can lead to life-threatening infections.
5
23170
4688
mogą prowadzić do zagrażających życiu infekcji.
00:27
And we’re at risk of losing them.
6
27858
2930
I właśnie teraz grozi nam ich utrata.
00:30
Antibiotics are chemicals that prevent the growth of bacteria.
7
30788
4162
Antybiotyki to substancje chemiczne, które zapobiegają rozwojowi bakterii.
00:34
Unfortunately, some bacteria have become resistant
8
34950
3921
Niestety, część bakterii stała się odporna na wszelkie znane dotąd antybiotyki.
00:38
to all currently available antibiotics.
9
38871
3399
00:42
At the same time, we’ve stopped discovering new ones.
10
42270
4010
Jednocześnie przestaliśmy odkrywać nowe.
00:46
Still, there’s hope that we can get ahead of the problem.
11
46280
3393
Jest jednak nadzieja, że zdołamy pokonać ten problem.
00:49
But first, how did we get into this situation?
12
49673
3487
Ale spójrzmy najpierw, jak znaleźliśmy się w tej sytuacji?
00:53
The first widely used antibiotic was penicillin,
13
53160
3374
Pierwszym antybiotykiem szeroko stosowanym była penicylina
00:56
discovered in 1928 by Alexander Fleming.
14
56534
3676
odkryta w 1928 roku przez Alexandra Fleminga.
W 1945 roku w przemówieniu z okazji otrzymania nagrody Nobla
01:00
In his 1945 Nobel Prize acceptance speech,
15
60210
3784
01:03
Fleming warned that bacterial resistance had the potential to ruin
16
63994
4713
Fleming ostrzegł, że antybiotykooporność
może potencjalnie zrujnować cudowny lek, jakim są antybiotyki.
01:08
the miracle of antibiotics.
17
68707
2280
01:10
He was right: in the 1940s and 50s,
18
70987
3007
Nie pomylił się: lekooporne bakterie
01:13
resistant bacteria already began to appear.
19
73994
3910
zaczęły pojawiać się już w latach 40. i 50.
01:17
From then until the 1980s,
20
77904
2330
Aż do lat 80. koncerny farmaceutyczne
01:20
pharmaceutical companies countered the problem of resistance
21
80234
3512
zwalczały odporność bakterii przez opracowywanie nowych antybiotyków.
01:23
by discovering many new antibiotics.
22
83746
2998
01:26
At first this was a highly successful— and highly profitable— enterprise.
23
86744
5488
Z początku było to niezwykle udane i wysoce opłacalne przedsięwzięcie.
Z czasem jednak kilka rzeczy się zmieniło.
01:32
Over time, a couple things changed.
24
92232
2860
Nowo wynalezione antybiotyki
01:35
Newly discovered antibiotics were often only effective
25
95092
3490
często działały tylko na wąskie spektrum infekcji,
01:38
for a narrow spectrum of infections,
26
98582
2910
01:41
whereas the first ones had been broadly applicable.
27
101492
3346
podczas gdy poprzednie stosowano powszechnie.
01:44
This isn’t a problem in itself,
28
104838
1974
Nie jest to problem sam w sobie,
01:46
but it does mean that fewer doses of these drugs could be sold—
29
106812
4260
ale oznacza mniejszą sprzedaż leków,
01:51
making them less profitable.
30
111072
2414
co w efekcie daje mniejsze dochody.
01:53
In the early days, antibiotics were heavily overprescribed,
31
113486
3966
Na początku antybiotyki przepisywano w nadmiernych ilościach,
01:57
including for viral infections they had no effect on.
32
117452
3810
w tym, pomimo braku skuteczności, również na infekcje wirusowe.
02:01
Scrutiny around prescriptions increased, which is good, but also lowered sales.
33
121262
5489
Wzmożona kontrola nad antybiotykami spowodowała spadek ich sprzedaży.
02:06
At the same time, companies began to develop more drugs
34
126751
3630
Równocześnie koncerny zaczęły prace nad lekami
02:10
that are taken over a patient’s lifetime,
35
130381
2585
stosowanymi przy chorobach długotrwałych,
02:12
like blood pressure and cholesterol medications,
36
132966
2660
jak wysokie ciśnienie, cholesterol,
02:15
and later anti-depressants and anti-anxiety medications.
37
135626
4520
a później także depresje i stany lękowe.
02:20
Because they are taken indefinitely, these drugs more profitable.
38
140146
4796
Ponieważ można je brać bez końca,
są o wiele bardziej dochodowe.
02:24
By the mid-1980s, no new chemical classes of antibiotics were discovered.
39
144942
5847
Od połowy lat 80. nie opracowano żadnych nowych antybiotyków,
02:30
But bacteria continued to acquire resistance and pass it along
40
150789
4380
lecz bakterie wciąż nabywały odporności, przekazując sobie nawzajem,
02:35
by sharing genetic information between individual bacteria
41
155169
4141
a także innym gatunkom tę cenną genetyczną informację.
02:39
and even across species.
42
159310
2416
02:41
Now bacteria that are resistant to many antibiotics are common,
43
161726
4490
Obecnie odporność bakterii jest powszechna
02:46
and increasingly some strains are resistant to all our current drugs.
44
166216
5738
i coraz częściej zdarzają się szczepy
odporne na wszystkie znane nam współcześnie leki.
02:51
So, what can we do about this?
45
171954
2380
Co więc możemy zrobić?
02:54
We need to control the use of existing antibiotics, create new ones,
46
174334
4457
Trzeba kontrolować istniejące antybiotyki,
opracowywać nowe,
02:58
combat resistance to new and existing drugs,
47
178791
3352
walczyć z lekoopornością
03:02
and find new ways to fight bacterial infections.
48
182143
3938
i szukać nowych dróg walki z infekcjami.
Największym odbiorcą antybiotyków jest rolnictwo,
03:06
The largest consumer of antibiotics is agriculture,
49
186081
3940
03:10
which uses antibiotics not only to treat infections
50
190021
3380
które stosuje antybiotyki nie tylko do leczenia infekcji,
03:13
but to promote the growth of food animals.
51
193401
3010
ale także do przyspieszania wzrostu zwierząt hodowlanych.
03:16
Using large volumes of antibiotics
52
196411
2570
Używanie antybiotyków w dużych ilościach
03:18
increases the bacteria’s exposure to the antibiotics
53
198981
3500
sprzyja oswajaniu się bakterii,
03:22
and therefore their opportunity to develop resistance.
54
202481
4370
przez co zwiększa ich szanse na rozwój odporności.
03:26
Many bacteria that are common in animals, like salmonella, can also infect humans,
55
206851
5485
Wiele bakterii występujących u zwierząt, jak na przykład salmonella,
może również atakować ludzi.
03:32
and drug-resistant versions can pass to us through the food chain
56
212336
4577
Lekooporne odmiany mogą trafić do nas przez łańcuch pokarmowy
03:36
and spread through international trade and travel networks.
57
216913
4543
i rozprzestrzenić się przez globalny handel i podróże.
03:41
In terms of finding new antibiotics,
58
221456
2730
Jeśli chodzi o nowe antybiotyki,
03:44
nature offers the most promising new compounds.
59
224186
3269
to natura podsuwa najbardziej obiecujące rozwiązania.
03:47
Organisms like other microbes and fungi have evolved over millions of years
60
227455
4976
Organizmy jak mikroby i grzyby ewoluowały miliony lat,
03:52
to live in competitive environments—
61
232431
2230
żeby móc przeżyć w wymagającym środowisku,
03:54
meaning they often contain antibiotic compounds
62
234661
3404
więc często zawierają związki antybiotyków
03:58
to give them a survival advantage over certain bacteria.
63
238065
4220
dające im przewagę nad pewnymi bakteriami.
04:02
We can also package antibiotics with molecules that inhibit resistance.
64
242285
5093
Można również opakować antybiotyki molekułami hamującymi odporność.
04:07
One way bacteria develop resistance is through proteins of their own
65
247378
4627
Do rozwijania odporności bakterie wykorzystują czasem
własne proteiny do rozkładu leku.
04:12
that degrade the drug.
66
252005
1740
04:13
By packaging the antibiotic with molecules that block the degraders,
67
253745
4530
Opakowanie antybiotyku molekułami blokującymi taki rozkład
04:18
the antibiotic can do its job.
68
258275
2912
pozwala lekowi skutecznie działać.
04:21
Phages, viruses that attack bacteria but don’t affect humans,
69
261187
4428
Bakteriofagi - wirusy atakujące bakterie, ale nie atakujące ludzi,
04:25
are one promising new avenue to combat bacterial infections.
70
265615
4350
to też obiecująca metoda walki z infekcjami bakteryjnymi.
04:29
Developing vaccines for common infections, meanwhile,
71
269965
3193
Prace nad szczepionkami przeciw często spotykanym infekcjom
04:33
can help prevent disease in the first place.
72
273158
3437
pomogą zapobiegać chorobom, eliminując potrzebę antybiotyku.
04:36
The biggest challenge to all these approaches is funding,
73
276595
3660
Największe wyzwanie stanowi finansowanie tych przedsięwzięć,
04:40
which is woefully inadequate across the globe.
74
280255
3370
wszędzie przygnębiająco niskie.
04:43
Antibiotics are so unprofitable that many large pharmaceutical companies
75
283625
4865
Antybiotyki są na tyle nieopłacalne,
że wiele koncernów farmaceutycznych zaprzestało ich opracowywania.
04:48
have stopped trying to develop them.
76
288490
2380
04:50
Meanwhile, smaller companies that successfully bring new antibiotics
77
290870
3775
Mniejsze firmy farmaceutyczne, które wprowadzają nowe antybiotyki,
04:54
to market often still go bankrupt, like the American start up Achaogen.
78
294645
5702
nierzadko czeka bankructwo, jak amerykański start-up Achaogen.
05:00
New therapeutic techniques like phages and vaccines
79
300347
3730
Nowe metody terapeutyczne, takie jak bakteriofagi i szczepionki,
05:04
face the same fundamental problem as traditional antibiotics:
80
304077
4058
czeka ten sam zasadniczy problem co tradycyjne antybiotykoterapie:
jeśli jednorazowe użycie jest skuteczne, ciężko na nich zarobić.
05:08
if they’re working well, they’re used just once,
81
308135
3310
05:11
which makes it difficult to make money.
82
311445
2230
05:13
And to successfully counteract resistance in the long term,
83
313675
3400
Żeby aktywnie przeciwdziałać antybiotykooporności na dłuższą metę,
05:17
we’ll need to use new antibiotics sparingly—
84
317075
3520
trzeba korzystać z nich oszczędnie,
05:20
lowering the profits for their creators even further.
85
320595
3900
co jeszcze bardziej obniża dochody twórców.
05:24
One possible solution is to shift profits away from the volume of antibiotics sold.
86
324495
6211
Jedną z możliwości jest uniezależnienie
zysków od ilości sprzedanych antybiotyków.
05:30
For example, the United Kingdom is testing a model
87
330706
3200
Dla przykładu, UK testuje obecnie model,
05:33
where healthcare providers purchase antibiotic subscriptions.
88
333906
4118
w którym placówki medyczne wykupują subskrypcje na antybiotyki.
05:38
While governments are looking for ways to incentivize antibiotic development,
89
338024
4140
Choć rządy próbują zachęcać do badań nad antybiotykami,
05:42
these programs are still in the early stages.
90
342164
2940
takie programy znajdują się jeszcze w bardzo wczesnej fazie rozwoju.
05:45
Countries around the world will need to do much more—
91
345104
3310
Wszystkie kraje będą musiały zrobić jeszcze dużo więcej,
05:48
but with enough investment in antibiotic development
92
348414
3550
ale dzięki inwestycjom w rozwój badań
05:51
and controlled use of our current drugs,
93
351964
2640
i nadzór nad stosowaniem antybiotyków
05:54
we can still get ahead of resistance.
94
354604
2650
wciąż mamy szansę pokonać opór bakterii.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7