A brief history of cannibalism - Bill Schutt

Çeviri: Gülce Dilay Erdem Gözden geçirme: Nevaz Mescioğlu

15th century Europeans believed they had hit upon a miracle cure:

15. yüzyıl Avrupalıları mucize bir kür keşfettiklerini sanıyorlardı:

a remedy for epilepsy, hemorrhage, bruising, nausea,

epilepsi, kanama, morarma, bulantı

and virtually any other medical ailment.

ve neredeyse diğer tüm hastalıklar için bir çare.

This brown powder could be mixed into drinks, made into salves

Bu kahverengi toz, içeceklere karıştırılabiliyor,

merhem hâline getirilebiliyor veya doğrudan yenilebiliyordu.

or eaten straight up.

It was known as mumia and made by grinding up mummified human flesh.

Mumya olarak biliniyordu ve mumyalanmış insan eti öğütülerek yapılıyordu.

The word "cannibal" dates from the time of Christopher Columbus;

"Yamyam" kelimesi, Kristof Kolomb'un zamanına ait.

in fact, Columbus may even have coined it himself.

Hatta Kolomb'un kendisi bile uydurmuş olabilir.

After coming ashore on the island of Guadaloupe,

Guadeloupe adasında karaya çıktıktan sonra

Columbus' initial reports back to the Queen of Spain

Kolomb'un İspanya Kraliçesi'ne verdiği ilk raporlar

described the indigenous people as friendly and peaceful—

yerli halkı dostane ve barışçıl olarak nitelendirdi.

though he did mention rumors of a group called the Caribs,

Gerçi, şiddetli baskınlar yapan ve daha sonra tutsaklarını pişirip yiyen

who made violent raids and then cooked and ate their prisoners.

Caribler adlı bir grubun rivayetinden de bahsetti.

In response, Queen Isabella granted permission to capture and enslave

Buna karşılık, Kraliçe Isabella, insan eti yiyenleri

anyone who ate human flesh.

yakalamaya ve esir etmeye izin verdi.

When the island failed to produce the gold Columbus was looking for,

Ada, Kolomb'un istediği altını üretemediğinde Kolomb,

he began to label anyone who resisted his plundering and kidnapping as a Caribe.

yağmalamaya ve kaçırılmaya direnen herkesi Carib olarak sınıflandırmaya başladı.

Somewhere along the way, the word "Carib" became "Canibe" and then "Cannibal."

Zaman içinde "Carib" kelimesi "Canibe", sonra da "Cannibal" yani "yamyam" oldu.

First used by colonizers to dehumanize indigenous people,

İlk kez, yerli halkı canavarlaştırmak için sömürgeciler tarafından kullanılan

it has since been applied to anyone who eats human flesh.

bu kelime o zamandan beri, insan eti yiyenler için kullanılıyor.

So the term comes from an account that wasn't based on hard evidence,

Yani bu terim, kesin kanıtlara dayanmayan bir açıklamadan geliyor.

but cannibalism does have a real and much more complex history.

Ancak yamyamlığın gerçek ve çok daha karmaşık bir geçmişi var.

It has taken diverse forms— sometimes, as with mumia,

Değişik biçimler aldı.

Bazen mumyalardaki gibi insan vücudunun tanınabilir kısımlarını içermiyordu.

it doesn't involved recognizable parts of the human body.

The reasons for cannibalistic practices have varied, too.

Yamyamlığın uygulanması da değişiklik gösterdi.

Across cultures and time periods, there's evidence of survival cannibalism,

Farklı kültürler ve dönemler boyunca, hayatta kalma yamyamlığının kanıtları var.

when people living through a famine, siege or ill-fated expedition

Kıtlık, kuşatma veya bahtsız bir keşif zamanında yaşayanlar

had to either eat the bodies of the dead or starve to death themselves.

ya ölenlerin cesetlerini yemek ya da açlıktan ölmek zorunda kalıyorlardı.

But it's also been quite common for cultures

Fakat kültürlerin normal koşullarda

to normalize some form of eating human flesh under ordinary circumstances.

yamyamlığın bazı çeşitlerini normalleştirmesi de oldukça yaygındı.

Because of false accounts like Columbus's,

Kolomb gibilerin yanlış açıklamaları yüzünden,

it's difficult to say exactly how common cultural cannibalism has been—

kültürel yamyamlığın tam olarak ne kadar yaygın olduğunu söylemek güçtür.

but there are still some examples of accepted cannibalistic practices

Ancak hâlâ bunları uygulayan kültürlerin kabul ettiği

from within the cultures practicing them.

yamyamlık uygulamaları var.

Take the medicinal cannibalism in Europe during Columbus's time.

Kolomb döneminde Avrupa’daki tıbbi yamyamlığı ele alalım mesela.

Starting in the 15th century, the demand for mumia increased.

15. yüzyıldan başlayarak mumyalar için talep arttı.

At first, stolen mummies from Egypt supplied the mumia craze,

İlk başta, Mısır'dan çalınan mumyalar mumya çılgınlığını karşıladı

but soon the demand was too great to be sustained on Egyptian mummies alone,

ama kısa sürede talep, yalnızca Mısır mumyalarının karşılayamayacağı kadar arttı

and opportunists stole bodies from European cemeteries to turn into mumia.

ve fırsatçılar Avrupa mezarlıklarından mumya yapmak için cesetler çaldılar.

Use of mumia continued for hundreds of years.

Mumya kullanımı yüzlerce yıl devam etti.

It was listed in the Merck index, a popular medical encyclopedia,

Popüler bir tıp ansiklopedisi olan Merck indeksinde

into the 20th century.

mumya kullanımı 20. yüzyılda girdi.

And ground up mummies were far from the only remedy made from human flesh

Öğütülmüş mumyalar, Avrupa genelinde yaygın olan

that was common throughout Europe.

ve insan etinden yapılan tek kür değildi.

Blood, in either liquid or powdered form, was used to treat epilepsy,

Epilepsiyi tedavi etmek için ya sıvı ya da toz hâlde kan kullanılırken,

while human liver, gall stones, oil distilled from human brains,

insan karaciğeri, safra taşları, insan beyninden damıtılmış yağ

and pulverized hearts were popular medical concoctions.

ve öğütülmüş kalpler popüler tıbbi karışımlardı.

In China,

Çin'de sosyal olarak kabul gören yamyamlığın

the written record of socially accepted cannibalism goes back almost 2,000 years.

yazılı kaydı neredeyse 2.000 yıl öncesine dayanıyor.

One particularly common form of cannibalism

Özellikle yaygın bir yamyamlık biçimi

appears to have been filial cannibalism,

yetişkin oğulların ve kızların

where adult sons and daughters would offer a piece of their own flesh

ebeveynlerine kendi etlerinin bir parçasını sunduğu

to their parents.

evlat yamyamlığı.

This was typically offered as a last-ditch attempt to cure a sick parent,

Bu, genellikle hasta bir ebeveyni tedavi etmek için

son bir çare olarak öneriliyordu ve çocuklar için ölümcül değildi.

and wasn't fatal to their offspring—

it usually involved flesh from the thigh or, less often, a finger.

Çoğunlukla uyluktan, bazen de parmaktan et verilirdi.

Cannibalistic funerary rites are another form of culturally sanctioned cannibalism.

Yamyam cenaze törenleri, kültürel olarak onaylanmış yamyamlığın diğer bir şeklidir.

Perhaps the best-known example came from the Fore people of New Guinea.

Belki de bunun en çok bilinen örneği Yeni Gine'nin Fore halkıdır.

Through the mid-20th century, members of the community would,

20. yüzyılın ortaları boyunca, bu topluluğun üyeleri,

if possible, make their funerary preferences known in advance,

eğer mümkünse cenaze törenlerini nasıl istediklerini önceden belirtirlerdi.

sometimes requesting that family members gather to consume the body after death.

Bazen, aile üyelerinin, naaşını yemek için toplaşmasını isterlerdi.

Tragically, though these rituals honored the deceased,

Trajik bir biçimde, bu ritüeller ölenleri onurlandırsa da

they also spread a deadly disease known as kuru through the community.

halk arasında kuru olarak bilinen ölümcül bir hastalığı yaydılar.

Between the fictionalized stories, verifiable practices,

Kurgusal hikâyeler, doğrulanabilen uygulamalar

and big gaps that still exist in our knowledge,

ve hâlâ eksik olan bilgilerimiz arasında

there's no one history of cannibalism.

yamyamlığın tek bir tarihi yoktur.

But we do know that people have been eating each other,

Ama biliyoruz ki insanlar binlerce yıldır birbirlerini yiyorlar,

volunteering themselves to be eaten,

yenilmek için gönüllü oluyorlar

and accusing others of eating people for millennia.

ve başkalarını insan yemekle suçluyorlar.