Could we actually live on Mars? - Mari Foroutan

Mars'ta gerçekten yaşayabilir miyiz? - Mari Foroutan

Çeviri: Gözde Zülal Solak Gözden geçirme: Utku Ertugral

So, you're thinking of moving to Mars.

Mars'a taşınmayı düşünüyorsunuz.

Have you picked out a spot for your new home?

Yeni eviniz için bir yer belirlediniz mi?

No? Well, I'm here to help.

Hayır mı? Pekala, size yardım etmek için buradayım.

First things first,

Öncelikle,

here are some of the things you'll need to bring to The Red Planet:

Kızıl Gezegen'e götürmeniz gereken bazı şeyler:

a high tolerance for cold, loneliness, and radiation;

soğuğa, yalnızlığa ve radyasyona karşı yüksek tolerans,

a lifetime supply of breathable air and food;

ömür boyu yetecek miktarda solunabilir hava ve yiyecek,

a multibillion dollar spaceship;

milyar dolarlık bir uzay gemisi,

a desire to just get away from it all;

her şeyden uzaklaşma isteği

and water.

ve su.

You're definitely going to need water.

Suya kesinlikle ihtiyacınız olacak.

So what sort of real estate are you looking for?

Şimdi, ne tür bir ev istiyorsunuz?

How about a mansion in the maze-like Noctis Labyrinthus?

Labirentimsi Noctis Labyrinthus bölgesinde bir köşke ne dersiniz?

A hideaway in the Happy Face Crater?

Happy Face kraterinde bir kır evine?

A fortress on the Face Mesa?

Face Mesa'da bir kaleye?

An oceanview?

Okyanus manzarası mı?

Uh, bad news on the last one.

Ah, sonuncusuyla ilgili kötü haberlerim var.

You're about 4 billion years late.

Neredeyse 4 milyar yıl geç kaldınız.

We're pretty sure that Mars used to have oceans, lakes, rivers,

Oldukça eminiz ki Mars'ta önceden okyanuslar, göller ve nehirler,

the whole package.

hepsi vardı.

But over time, almost all of it froze beneath the surface,

Fakat zamanla, neredeyse hepsi yüzeyin altında dondular

or evaporated off into space.

veya uzaya doğru buharlaştılar.

There's probably still some trapped beneath

Gerçi birazı hala, sezonluk olarak

the seasonally expanding and contracting carbon dioxide ice caps, though.

genişleyen ve daralan karbondioksit buz tabakasın altında duruyor olabilir.

So what might Mars look like today if it had surface water?

Peki Mars'ın yüzeyinde su olsaydı Mars bugün neye benzerdi?

That, of course, depends on how much we're talking about,

Bu tabii ki bahsettiğimiz su miktarına göre değişebilir,

but maybe something like this.

ama muhtemelen böyle bir şeye benzerdi.

The relatively flat northern hemisphere is below the average elevation,

Kısmen düz olan kuzey yarımküre ortalama yüksekliğin altındadır,

so it would become one giant ocean,

yani, kraterle dolu olan güney yarımküre çoğunlukla

while the crater-ridden southern hemisphere

yüksek ve kuru kalacakken, o dev bir

would stay mostly high and dry.

okyanus haline gelecektir.

That difference between hemispheres is a bit bizarre,

Yarımküreler arasındaki farklılıklar biraz tuhaftır ve

and we don't know why it's like that.

bunun neden böyle olduğunu bilmiyoruz.

The southern half is probably much older,

Güney yarımküre, krater sayılarına ve kuzeydeki

judging by features like the number of craters,

volkanik aktivitelere dayanarak baktığımız zaman,

and the evidence of increased volcanic activity in the north.

muhtemelen kuzeyden daha yaşlıdır.

Okay, so who knows?

Kim bilir?

Maybe one day Mars will have oceans again,

Belki bir gün Mars'ta yine okyanuslar oluşur,

but for now, what we've got is essentially one giant dusty desert.

ama şimdilik elimizde dev ve tozlu bir çöl var.

In fact, it's similar enough to deserts on Earth,

Aslında bu, dünya üzerindeki çöllere oldukça benzer ve

that we've been able to learn a great deal about Mars on our home planet.

bu sayede Mars ile ilgili oldukça bilgi edinebildik.

For instance, Martian sand dunes form and behave

Örneğin; Marslı kum tepeleri bizim kum tepelerimiz gibi

similarly to our sand dunes,

şekil alır ve hareket ederler;

though the Martian versions often grow twice as large

yalnızca, bizdekinden üç kat fazla olan yerçekimi kuvvetinden dolayı

thanks to a gravitational pull that's about a third as strong as ours.

Marslı kum tepeleri bizimkilerden genelde üç kat daha güçlü olur.

And Mars has some features you won't see on Earth,

Ayrıca, Mars'ta dünyada göremeyeceğiniz bazı şeyler vardır;

like tars, which are crestless sand dunes up to fifteen meters tall,

tıpkı oluşumlarının nasıl olduğunu henüz anlayamadığımız ve

whose formations we have yet to understand.

boyları onbeş metreye uzanan, taraksız katranlar gibi.

You're probably wondering,

Herhalde merak ediyorsunuz;

"What do you get when you combine a planet-wide desert

"Bizdeki gibi, rüzgar üreten basınç farklılıklarına ve

with an atmosphere that, like ours,

kum fırtınalarına maruz kalan bir atmosfer ile

is subject to wind-generating pressure differentials, dust storms?"

gezegeninin tamamı çöl olan bir yeri birleştirsek ne olur?"

These will be your main weather hazards on the Red Planet.

Bunlar Kızıl Gezegen'deki ana hava tehlikeleriniz olacak.

They play a large part in making the planet red

Onlar, paslı demir parçalarını yüzeye ve havaya yayarak,

by distributing rusted iron particles across the surface and into the air.

gezegenin kırmızı olmasında büyük rol oynarlar.

Thanks to the low gravity and lack of moisture,

Düşük yerçekimi ve nem eksikliği sayesinde de,

these dust storms can last for months and cover the planet.

bu kum fırtınaları aylarca sürebiliyor ve gezegeni kaplayabiliyor.

So, you might want to build your home as high as possible.

Yani, evinizi olabildiğince yüksek bir yere inşa etmek isteyebilirsiniz.

Well, look no further.

Başka bir yere bakmanıza gerek yok.

This is Olympus Mons, the largest volcano in the Solar System.

Bu Olympus Mons, güneş sistemindeki en büyük yanardağ.

Even if Mars had a breathable atmosphere,

Eğer Mars'ta solunabilen bir atmosfer olsaydı

you'd find the views from the 25 kilometer summit breathtaking.

25 kilometre zirveden görünen görüntüler nefes kesici olurdu.

Or are volcanos not your thing?

Yanardağlar sizi ilgilendirmez mi?

Then how about Valles Marineris, the largest canyon in the Solar System?

Peki, güneş sistemindeki en büyük kanyon olan Valles Marineris'e ne dersiniz?

It's so wide that from one side,

Kendisi o kadar geniş ki, bir taraftan bakınca

the opposite rim would be below the curve of the horizon.

diğer kenarı ufkun kıvrımının altında kalacaktır.

Still, you'll catch some spectacular blue sunsets in the normally red sky,

Fakat; rengini mavi rengin çoğunluğunu emen kumdan ve

which gets its color from the dust absorbing most of the blue light,

güneş ışığının atmosfer tarafından dağıtılma şeklinden alan

and the way sunlight is scattered by the atmosphere.

normal kırmızı gökyüzünde hala bazı mavi güneş batışı yakalayabilirsiniz.

Have you got spirit, curiosity, or are you just looking for opportunity?

İlginizi çekti ve meraklandınız mı? Yoksa sadece bir fırsat mı arıyorsunuz?

Then stop stalling and make the move to Mars today.

Öyleyse ağırdan almayı bırakın ve bugün Mars'a doğru hareket edin.

Mars: Redder than Ever.

Mars: Eskisinden daha Kızıl.