Could we actually live on Mars? - Mari Foroutan

Tłumaczenie: Marta Konieczna Korekta: Rysia Wand

So, you're thinking of moving to Mars.

Rozważasz przeprowadzkę na Marsa?

Have you picked out a spot for your new home?

Wybrałeś już lokalizację nowego domu?

No? Well, I'm here to help.

Nie? W takim razie coś doradzimy.

First things first,

Zacznijmy od początku.

here are some of the things you'll need to bring to The Red Planet:

Oto lista rzeczy potrzebnych na Czerwonej Planecie:

a high tolerance for cold, loneliness, and radiation;

wysoka odporność na zimno, samotność i promieniowanie;

a lifetime supply of breathable air and food;

zapas powietrza i jedzenia na całe życie;

a multibillion dollar spaceship;

statek kosmiczny wart miliardy dolarów;

a desire to just get away from it all;

chęć ucieczki od wszystkiego;

and water.

i oczywiście woda.

You're definitely going to need water.

Z pewnością będziesz jej potrzebować.

So what sort of real estate are you looking for?

Jakiego rodzaju posiadłości szukasz?

How about a mansion in the maze-like Noctis Labyrinthus?

Rezydencji w tajemniczym Labiryncie Noctis?

A hideaway in the Happy Face Crater?

Zacisznej kryjówki w Kraterze Uśmiechniętej Twarzy?

A fortress on the Face Mesa?

Twierdzy przy słynnej Marsjańskiej Twarzy?

An oceanview?

Widoku na ocean?

Uh, bad news on the last one.

Niestety, nie mamy dobrych wiadomości.

You're about 4 billion years late.

Spóźniłeś się o cztery miliardy lat.

We're pretty sure that Mars used to have oceans, lakes, rivers,

Jesteśmy przekonani, że kiedyś były tu oceany, jeziora i rzeki,

the whole package.

czego dusza zapragnie.

But over time, almost all of it froze beneath the surface,

Ale z czasem większość zamarzła pod powierzchnią

or evaporated off into space.

albo wyparowała.

There's probably still some trapped beneath

Część jest być może wciąż uwięziona

the seasonally expanding and contracting carbon dioxide ice caps, though.

pod okresowo zmieniającymi kształt czapami suchego lodu na biegunach.

So what might Mars look like today if it had surface water?

Jak wyglądałby Mars, gdyby była na nim woda?

That, of course, depends on how much we're talking about,

To zależy oczywiście od jej ilości,

but maybe something like this.

ale może wyglądałby tak.

The relatively flat northern hemisphere is below the average elevation,

Stosunkowo płaska północna półkula jest poniżej średniego poziomu gruntu,

so it would become one giant ocean,

stałaby się więc jednym wielkim oceanem.

while the crater-ridden southern hemisphere

Z kolei poprzecinana katerami południowa półkula

would stay mostly high and dry.

pozostałaby sucha ponad poziomem morza.

That difference between hemispheres is a bit bizarre,

Taka różnica pomiędzy półkulami jest dość nietypowa.

and we don't know why it's like that.

Nie wiemy, dlaczego tak jest.

The southern half is probably much older,

Może południowa cześć jest dużo starsza,

judging by features like the number of craters,

sądząc po ilości kraterów

and the evidence of increased volcanic activity in the north.

czy śladach zwiększonej aktywności wulkanicznej na północy.

Okay, so who knows?

Kto wie?

Maybe one day Mars will have oceans again,

Może kiedyś Mars znów będzie miał oceany?

but for now, what we've got is essentially one giant dusty desert.

Ale na razie to głównie ogromna, piaszczysta pustynia.

In fact, it's similar enough to deserts on Earth,

Jest dość podobna do pustyń na Ziemi,

that we've been able to learn a great deal about Mars on our home planet.

więc można dowiedzieć się dużo o Marsie na naszej planecie.

For instance, Martian sand dunes form and behave

Na przykład, marsjański piach zachowuje się podobnie

similarly to our sand dunes,

do wydm na Ziemi,

though the Martian versions often grow twice as large

choć te marsjańskie bywają dwukrotnie większe,

thanks to a gravitational pull that's about a third as strong as ours.

bo marsjańska grawitacja to tylko 1/3 grawitacji Ziemi.

And Mars has some features you won't see on Earth,

Na Marsie są też obiekty niespotykane na Ziemi,

like tars, which are crestless sand dunes up to fifteen meters tall,

jak płasko ścięte formacje z piasku, mierzące nawet 15 metrów wysokości.

whose formations we have yet to understand.

Nie wiemy jeszcze, jak powstają.

You're probably wondering,

Zastanawiasz się zapewne,

"What do you get when you combine a planet-wide desert

Jak wygląda pustynna planeta

with an atmosphere that, like ours,

z atmosferą, która podobnie jak nasza,

is subject to wind-generating pressure differentials, dust storms?"

tworzy różnice w ciśnieniu, wywołujące wiatr i burze piaskowe?

These will be your main weather hazards on the Red Planet.

To właśnie najgroźniejsze zjawiska pogodowe Marsa.

They play a large part in making the planet red

Odgrywają dużą rolę w czerwonym kolorze planety,

by distributing rusted iron particles across the surface and into the air.

przenosząc cząsteczki żelaza na powierzchni i w powietrzu.

Thanks to the low gravity and lack of moisture,

Przez słabą grawitację i brak wilgoci

these dust storms can last for months and cover the planet.

burze piaskowe mogą trwać miesiącami i obejmować całą planetę.

So, you might want to build your home as high as possible.

Może więc lepiej zbudować dom najwyżej jak się da?

Well, look no further.

Nie szukaj daleko.

This is Olympus Mons, the largest volcano in the Solar System.

Oto Olimpus Mons, największy wulkan Układu Słonecznego.

Even if Mars had a breathable atmosphere,

Nawet gdyby na Marsie dało się oddychać,

you'd find the views from the 25 kilometer summit breathtaking.

widok z 25-kilometrowego szczytu zaparłby ci dech w piersi.

Or are volcanos not your thing?

A może nie kręcą cię wulkany?

Then how about Valles Marineris, the largest canyon in the Solar System?

To co powiesz na Valles Marineris, największy kanion Układu Słonecznego?

It's so wide that from one side,

Jest on tak szeroki,

the opposite rim would be below the curve of the horizon.

że jego drugi brzeg kryłby się daleko za horyzontem.

Still, you'll catch some spectacular blue sunsets in the normally red sky,

Ujrzysz za to błękitne zachody słońca na zazwyczaj czerwonym niebie,

which gets its color from the dust absorbing most of the blue light,

które zawdzięczają kolor pyłowi, pochłaniającemu niebieskie światło

and the way sunlight is scattered by the atmosphere.

i rozproszeniu światła słonecznego w atmosferze.

Have you got spirit, curiosity, or are you just looking for opportunity?

Masz w sobie zapał, jesteś ciekawy a może szukasz nowych możliwości?

Then stop stalling and make the move to Mars today.

Nie zastanawiaj się dłużej i ruszaj na Marsa już dzisiaj!

Mars: Redder than Ever.

Mars: Czerwieńszy niż kiedykolwiek.