How did Dracula become the world's most famous vampire? - Stanley Stepanic

Drakula nasıl dünyanın en ünlü vampiri oldu? - Stanley Stepanic

Çeviri: Aysu Çatal Gözden geçirme: Gözde Zülal Solak

How did Dracula become the world's most famous vampire?

Drakula nasıl dünyanın en ünlü vampiri oldu?

More than 100 years after his creator was laid to rest,

Yaratıcısının son yolculuğuna uğurlanmasından 100 yıl sonra bile

Dracula lives on as the most famous vampire in history.

Drakula, tarihin en ünlü vampiri olmaya devam ediyor.

But this Transylvanian noble,

Ama bu soylu Transilvanyalı,

neither the first fictional vampire nor the most popular of his time,

ne ilk hayali vampir, ne de kendi zamanının en popüleri;

may have remained buried in obscurity if not for a twist of fate.

kaderin bir cilvesi olmasaydı, tarihin derinliklerine gömülebilirdi.

Dracula's first appearance was in Bram Stoker's 1897 novel of the same name.

Drakula ilk kez Bram Stoker'ın 1897'de yayınlanan aynı adlı kitabında yer aldı.

But that was far from the beginning of vampire myths.

Ama bu vampir efsanelerinin başlangıcından çok sonraydı.

Blood-sucking monsters had already been part of folklore for at least 800 years.

Kan emici canavarlar, en az 800 yıldır halk hikâyelerinin bir parçası olmuştu.

It was Slavic folklore that gave us the word vampire,

Slav halk hikâyeleri bizlere vampir kelimesini ya da eski Rusça'daki

or "upir" in Old Russian.

"upir" sözcüğünü öğretti.

The term's first known written mention comes from the 11th century.

İfadenin ilk olarak 11. yüzyıldaki bir metinde geçtiği biliniyor.

Vampire lore in the region predated Christianity's arrival

Bu bölgedeki vampir hikâyeleri Hristiyanlıktan daha önce de vardı

and persisted despite the church's efforts to eliminate pagan beliefs.

ve kilisenin pagan inançlarını yok etme çabalarına rağmen varlığını sürdürdü.

Stories of vampires originated from misinterpretations of diseases,

Kuduz, pelegra, çürüme gibi

such as rabies,

bazı hastalıklar,

and pellagra,

vampir hikâyelerinin

and decomposition.

kökenini oluşturdu.

In the case of the latter, gasses swelling the body and blood oozing from the mouth

Son örnekte, gazların vücudu şişirmesi ve ağızdan kan sızması

could make a corpse look like it had recently been alive and feeding.

cesedi kısa süre önce canlıymış ve yeni beslenmiş gibi gösterebilirdi.

Vampires were describe as bloated with overgrown teeth and nails.

Vampirler, kocaman dişler ve fazla uzun tırnaklarla tanımlanırdı.

This gave rise to many rituals intended to prevent the dead from rising,

Bu, ölülerin dirilmesini engellemek için birçok ayin yapılmasına sebep oldu;

such as burying bodies with garlic or poppyseeds,

cesetleri sarımsak ya da haşhaş tohumlarıyla gömmek,

as well as having them staked,

ayrıca onları kazığa bağlamak,

burned,

yakmak

or mutilated.

ya da kesmek gibi.

Vampire lore remained a local phenomenon until the 18th century

Vampir hikâyeleri Sırbistan, iki büyük kuvvetin, Habsburg Monarşisi'nin

when Serbia was caught in the struggle between two great powers,

ve Osmanlı imparatorluğu'nun çatışmaları arasında kalana dek,

the Habsburg Monarchy

yani 18.yy'a dek yerel bir

and Ottoman Empire.

olay olarak kaldı.

Austrian soldiers and government officials observed and documented

Avusturya askerleri ve hükûmet yetkilileri tuhaf yerel gömme

the strange local burial rituals,

ritüellerini gözlemledi, belgeledi

and their reports became widely publicized.

ve raporları halka duyuruldu.

The resulting vampire hysteria got so out of hand that in 1755,

Bunun sonucunda oluşan vampir histerisi çığırından öyle çıktı ki, 1755

the Austrian Empress was forced to dispatch her personal physician.

yılında Avusturya İmparatoriçesi şahsi doktorunu görevlendirmeye mecbur kaldı.

He investigated and put an end to the rumors

Doktoru araştırma yaptı ve söylentilere

by publishing a thorough, scientific refutation.

kapsamlı, bilimsel bir ret yayınlayarak son verdi.

The panic subsided, but the vampire had already taken root

Panik durulmuştu, ama vampir çoktan Batı Avrupa'nın

in Western Europe's imagination,

hayal gücüne köklerini salmıştı ve

spawning works like "The Vampyre" in 1819,

1819'da "Vampyre" ve 1872'de

and Joseph Sheridan Le Fanu's "Carmilla" in 1872.

Joseph Sheridan Le Fanu'nun "Carmilla"sı gibi eserler ortaya çıktı.

This book would greatly influence a young Irish drama critic named Bram Stoker.

Bu kitap, İrlandalı genç tiyatro eleştirmeni Bram Stoker'ı çok etkilemişti.

Stoker, who was born in Dublin in 1847,

1847'de Dublin'de doğan Stoker,

was famously bedridden with an unknown illness until the age of seven.

bilinmeyen bir hastalık yüzünden yedi yaşına kadar yatağa bağlı kalmıştı.

During that time, his mother told him folktales

Bu süre boyunca annesi ona halk hikâyeleri ve gerçek

and true tales of horror,

korku hikâyeleri anlattı, bunlara

including her experiences during an outbreak of cholera in 1832.

1832'deki kolera salgınındaki tecrübeleri de dâhildi.

There, she described victims buried alive in mass graves.

Bu masallarda, kurbanların diri diri toplu mezarlara gömülmesini anlattı.

Later in his life, Stoker went on to write fantasy, romance, adventure stories,

Hayatının sonraki yıllarında Stoker fantezi, romantizm ve macera hikâyeleri

and, in 1897, "Dracula."

yazmaya devam etti ve 1897'de "Drakula"yı yazdı.

Although the book's main villain and namesake

Kitapla aynı adı paylaşan baş karakterin

is thought to be based on the historical figure of Vlad III Dracula,

tarihi bir figür olan III. Vlad Drakula ya da Kazıklı Voyvoda'dan ilham alınarak

or Vlad the Impaler,

yaratıldığı düşünülse de,

the association is mostly just that they share a name.

paylaştıkları tek şey muhtemelen isimleriydi.

Other elements and characters were inspired directly and indirectly

Diğer unsurlar ve karakterler doğrudan ve dolaylı olarak Viktorya dönemine ait

by various works in the Victorian Era,

"Esrarengiz Yabancı" gibi farklı

such as "The Mysterious Stranger."

eserlerden esinlenerek yaratılmıştı.

The novel, upon release, was only a moderate success in its day,

Drakula, yayınlandığı sırada gününe göre vasat bir başarı yakalamıştı

nor was it even Stoker's most well-known work,

ve Stoker'ın en bilinen yapıtlarından biri bile değildi;

mentioned only briefly in a 1912 obituary.

1912'deki ölüm ilanında sadece adı geçmişti.

But a critical copyright battle would completely change Dracula's fate,

Ama bir telif hakkı anlaşmazlığı, Drakula'nın kaderini değiştirecek

and catapult the character into literary renown.

ve ona edebi bir şöhret kazandıracaktı.

In 1922, a German studio adapted the novel into the now classic silent film "Nosferatu"

1922'de bir Alman stüdyosu, kitabı telif hakkı ödemeden, klasik bir sessiz film

without paying royalties.

olan "Nosferatu" olarak uyarladı.

Despite changes in character names and minor plot points,

Karakter isimleri ve küçük ayrıntılar değiştirilmesine rağmen,

the parallels were obvious, and the studio was sued into bankruptcy.

benzerlikler çok barizdi ve stüdyo dava sonucunda iflas etti.

To prevent more plagiarism attempts,

İntihal girişimlerini önlemek için

Stoker's widow decided to establish copyright

Stoker'ın eşi, aile dostu Hamilton Deane'nin eserini

over the stage version of "Dracula"

onaylayarak Drakula'nın sahne

by approving a production by family-friend Hamilton Deane.

versiyonunu telif hakkıyla koruma altına almaya karar verdi.

Although Deane's adaptation made drastic cuts to the story,

Deane'in uyarlaması hikâyede önemli kesintiler yapsa da,

it became a classic,

Bela Lugosi'nin

thanks largely to Bela Lugosi's performance on Broadway.

Broadway'deki performansı sayesinde bir klasik hâline geldi.

Lugosi would go on to star in the 1931 film version by Universal,

Lugosi, 1931'de Universal tarafından yapılan film versiyonunda oynayarak

lending the character many of his signature characteristics.

karaktere, imzası hâline gelen birçok özellik kazandırdı.

And since then, Dracula has risen again in countless adaptations,

Drakula o günden beri, doğduğu gösterişsiz sayfaların ötesinde

finding eternal life far beyond the humble pages of his birth.

ebedi yaşama ulaşarak, sayısız uyarlamada yer aldı.