Why didn’t this 2,000 year old body decompose? - Carolyn Marshall

Çeviri: Sena Azizoğlu Gözden geçirme: Gözde Alpçetin

In 1984, two field workers discovered a body in a bog outside Cheshire, England.

1984′te İngiltere’nin Cheshire kenti dışındaki bir bataklıkta

iki saha çalışanı bir ceset buldu.

Officials named the body the Lindow Man

Yetkililer cesede Lindow Adamı adını verdi

and determined that he’d suffered serious injuries,

ve künt travma ile boğulma dahil olmak üzere

including blunt trauma and strangulation.

ciddi yaralanmalara maruz kaldığını belirledi.

But the most shocking thing about this gruesome story

Ancak bu korkunç hikayeye dair en şaşırtıcı şey,

was that they were able to determine these details from a body over 2,000 years old.

2000 yıldan daha eski bir cesetten bu ayrıntıları belirleyebilmeleriydi.

Typically, decomposition would make such injuries hard to detect

Çürüme genellikle bu tür yaraların haftalar önce gömülmüş cesetlerde bile

on a body buried just weeks earlier.

tespit edilmesini zorlaştırır.

So why was this corpse so perfectly preserved?

Peki bu ceset nasıl bu kadar mükemmel bir şekilde korunmuştu?

And why don't all bodies stay in this condition?

Neden tüm cesetler bu şekilde kalmıyor?

The answers to these questions live six feet underground.

Bu soruların cevapları yeraltında yaşıyor.

It may not appear very lively down here,

Burada yaşam varmış gibi görünmeyebilir

but a single teaspoon of soil contains more organisms

ancak bir çay kaşığı kadar toprakta bile

gezegendeki insanlardan daha çok organizma bulunur.

than there are human beings on the planet.

From bacteria and algae to fungi and protozoa,

Toprak; bakterilerden alglere, mantarlardan tek hücrelilere

soils are home to one quarter of Earth’s biodiversity.

Dünya’daki biyoçeşitliliğinin çeyreğine ev sahipliği yapmaktadır.

And perhaps the soil’s most important inhabitants are microbes,

Belki de toprakta yaşayan en önemli organizmalar mikroplardır.

organisms no larger than several hundred nanometers

Birkaç yüz nanometreden daha uzun değillerdir

that decompose all the planet’s dead and dying organic material.

ve gezegendeki ölü ve ölmekte olan organik maddeleri ayrıştırırlar.

Imagine we drop an apple in the forest.

Ormanda yere bir elma düşürdüğümüzü varsayalım.

As soon as it contacts the soil,

Toprağa temas eder etmez

worms and other invertebrates begin breaking it down into smaller parts;

solucanlar ve diğer omurgasızlar, elmayı küçük parçalara ayrıştırmaya başlar.

absorbing nutrients from what they consume and excreting the rest.

Tükettiklerinden besin maddelerini emer ve geri kalanını dışkılar.

This first stage of decomposition sets the scene for microbes.

Ayrıştırmanın ilk aşaması mikroplar için bir hazırlıktır.

The specific microbes present depend on the environment.

Mikropların çeşitleri ortamdan ortama değişir.

For example, in grasslands and farm fields there tend to be more bacteria,

Örneğin, çayır ve tarlalarda, çimleri ve yaprakları ayrıştırmada

uzmanlaşmış bakteriler daha fazla bulunma eğilimindedir.

which excel at breaking down grass and leaves.

But in this temperate forest there are more fungi,

Ancak bu ılıman ormanda

karmaşık odunsu maddeleri ayrıştırabilen mantarlar daha fazladır.

capable of breaking down complex woody materials.

Looking to harvest more food from the apple’s remains,

Elmanın kalıntılarından daha fazla besin toplamaya çalışan

these microbes release enzymes

bu mikroplar enzim salgılayarak

that trigger a chemical reaction called oxidation.

oksidasyon adı verilen kimyasal bir tepkimeyi tetikler.

This breaks down the molecules of organic matter, releasing energy,

Organik maddeyi moleküllerine ayrıştırarak mineralizasyon adı verilen bir işlemle

carbon, and other nutrients in a process called mineralization.

enerji, karbon ve diğer besin maddelerini açığa çıkarır.

Then microbes consume the carbon and some nutrients,

Sonrasında mikroplar karbonu ve bazı besin maddelerini tüketir.

while excess molecules of nitrogen, sulfur, calcium, and more

Ancak artan azot, sülfür ve kalsiyum molekülleri ile daha fazlası

are left behind in the soil.

toprakta bırakılır.

As insects and worms eat more of the apple,

Böcekler ve solucanlar elmadan yedikçe

they expose more surface area for these microbial enzymes

mikrobiyal enzimlerin oksidasyon ve mineralizasyon yapabilmesi için

to oxidize and mineralize.

daha fazla yüzey alanı ortaya çıkar.

Even the excretions they leave behind are mined by microbes.

Arkalarında bıraktıkları dışkılar bile mikroplar tarafından işlenir.

This continues until the apple is reduced to nothing—

Ilıman bir ormanda bir iki ay süren bu süreç

a process that would take one to two months in a temperate forest.

elma yok olana kadar devam eder.

Environments that are hot and wet support more microbes

Sıcak ve ıslak ortamlar,

soğuk ve kuru yerlere göre daha çok mikrop bulundurur

than places that are cold and dry,

allowing them to decompose things more quickly.

ve onların daha hızlı ayrıştırma yapmalarını sağlar.

And less complex organic materials break down faster.

Ayrıca daha az karmaşık organik maddeler daha çabuk ayrıştırılır.

But given enough time,

Ancak yeterli vakit tanındığında tüm organik maddeler

all organic matter is reduced to microscopic mineral nutrients.

mikroskopik boyutlardaki mineral besin maddelerine parçalanabilir.

The atomic bonds between these molecules are too strong to break down any further.

Bu moleküller arasındaki atom bağları daha çok parçalanamayacak kadar güçlüdür.

So instead, these nutrients feed plant life,

Bunun yerine bu besin maddeleri bitkilere besin olur.

which grow more food that will eventually decompose.

Bitkiler de er ya da geç ayrıştırılacak daha fazla besin üretir.

This constant cycle of creating and decomposing supports all life on Earth.

Bu değişmez üretme ve ayrıştırma döngüsü Dünya’daki tüm yaşamı destekler.

But there are a few environments too hostile for these multi-talented microbes—

Ancak bu çok yetenekli mikroplar için fazla düşmanca olan birkaç ortam vardır.

including the peat bogs outside Cheshire, England.

İngiltere’nin Cheshire kenti dışındaki turba bataklıkları da bu ortamlardandır.

Peat bogs are mostly made of highly acidic Sphagnum mosses.

Turba bataklıkları genellikle çok asitli Sfagnum yosunlarından oluşur.

These plants acidify the soil while also releasing a compound

Bu bitkiler toprağı asitlendirip azot ile bağ oluşturan bir bileşik salgılayarak

that binds to nitrogen, depriving the area of nutrients.

bölgeyi besin maddelerinden yoksun bırakır.

Alongside cold northern European temperatures,

Bu koşullar, Kuzey Avrupa’nın soğuk havasıyla beraber

these conditions make it impossible for most microbes to function.

çoğu mikrobun işlevlerini yerine getirmesini imkansızlaştırır.

With nothing to break them down,

Ölü yosunlar ayrıştırılmadıkları için yığınlar oluşturarak

the dead mosses pile up, preventing oxygen from entering the bog.

bataklığa oksijen girmesini engeller.

The result is a naturally sealed system.

Böylece doğal yollardan hava geçirmeyen bir sistem oluşur.

Whatever organic matter enters a peat bog just sits there— like the Lindow Man.

Lindow Adamı gibi turba bataklığına giren herhangi bir organik madde orada kalır.

The acid of the bog was strong enough

Bataklıkta bulunan asit

to dissolve relatively simple material like bone,

kemik gibi kısmen basit maddeleri çözündürebilecek kadar güçlüydü.

and it turned more complex tissue like skin and organs pitch black.

Deri ve organlar gibi daha karmaşık dokuları ise kapkara yaptı.

But his corpse is otherwise so well-preserved,

Yine de bunlar dışında ceset çok iyi korunduğu için

that we can determine he was healthy, mid-20s,

sağlıklı, yirmili yaşların ortasında ve vücudunda pek ağır iş izi olmadığından

and potentially wealthy as his body shows few signs of hard labor.

muhtemelen zengin biri olduğunu belirleyebiliyoruz.

We even know the Lindow Man’s last meal—

Lindow Adamı’nın yediği son yemeği bile biliyoruz.

a still undigested piece of charred bread.

Hala sindirilmemiş yanık bir ekmek parçası.

Scholars are less certain about the circumstances of his death.

Ancak bilim insanları ölüm nedenleri konusunda bu kadar emin değil.

While cold-blooded murder is a possibility,

Soğukkanlılıkla işlenmiş bir cinayet ihtimaller arasında olsa da

the extremity of his injuries suggest a ritual sacrifice.

yaralarının derecesi bir kurban törenini akla getiriyor.

Even 2,000 years ago,

Bataklığın, 2000 yıl önce bile

there’s evidence the bog was known for its almost supernatural qualities;

neredeyse doğaüstü denilecek niteliklerle bilindiğine dair kanıtlar var.

a place where the soil beneath your feet wasn’t quite dead or alive.

Ayağınızın altındaki toprağın ne canlı ne de cansız olduğu bir yer.