The true cost of gold - Lyla Latif

Çeviri: Ali Eren Kayhan Gözden geçirme: Ozay Ozaydin

Gold is one of Earth’s most valuable resources,

Altın, bir kilogramının düzenli olarak 55.000 ABD dolarının üzerindeki

with one kilogram regularly valued at over 55,000 US dollars.

fiyatlanması ile Dünya’nın en değerli kaynaklarından biridir.

In 2020, Mali produced an estimated 71.2 tons of gold.

2020′de Mali tahminen 71,2 ton altın üretti.

But Mali only saw $850 million from gold in 2020,

Ancak Mali, 2020′de altından yalnızca 850 milyon dolar kazanabildi,

when that amount is worth billions,

bu miktar milyarlarca değerindeyken,

not to mention that the country likely produced much more

ülkenin muhtemelen bildirilen 71,2 tondan çok daha

than the reported 71.2 tons.

fazlasını ürettiğinden bahsetmiyorum bile.

The situation isn’t unique:

Durum benzersiz değil:

a number of other gold-rich countries in Africa,

Moritanya, Senegal, Gine, Fildişi Sahili,

including Mauritania, Senegal, Guinea, Cote d’Ivoire,

Gana, Burkina Faso ve Nijer

Ghana, Burkina Faso, and Niger

de dahil olmak üzere Afrika’daki bir dizi altın zengini ülke de

also aren’t seeing the income they should, given the price of gold.

altın fiyatı göz önüne alındığında, olması gereken geliri göremiyor.

The force behind this is greed

Bunun arkasındaki güç,

on an individual, corporate, and national scale,

bireysel, kurumsal ve ulusal ölçekte

and a corrupt system that perpetuates itself.

açgözlülük ve kendini devam ettiren yozlaşmış bir sistemdir.

Although Mali has abundant gold,

Mali bol altına sahip olmasına rağmen,

the country lacks the infrastructure to mine and export it.

maden çıkarma ve ihraç etmek için gerekli altyapıdan yoksun.

So the government allows multinational corporations to apply for licenses

Dolayısıyla hükümet, Mali hükümetine ödenen vergiler karşılığında çok uluslu

to mine gold in exchange for taxes paid to Mali’s government.

şirketlerin altın madenciliği için lisans başvurusunda bulunmalarına izin veriyor.

These taxes should, theoretically, finance development,

Bu vergiler, teorik olarak, altın madenciliği için altyapı oluşturmak,

like building the infrastructure to mine gold, improve the economy,

ekonomiyi geliştirmek ve vatandaşlara sağlık ve eğitim gibi kamu malları

and provide citizens with public goods like healthcare and education.

sağlamak gibi kalkınmayı finanse etmeli.

Tax money alone isn’t enough to do these things, of course:

Vergi parası tek başına bunları yapmak için elbette yeterli değil:

a government also has to be invested in its people’s well-being,

Bir hükümet ayrıca halkının refahına yatırım yapmak zorundadır

and government corruption can prevent progress.

ancak yolsuzluklar ilerlemeyi engelleyebilir.

Ancak yeterli fon olmadan,

But without adequate funds,

even the best intentioned government doesn’t stand a chance

en iyi niyetli hükümet bile vatandaşlarının koşullarını

of improving circumstances for its citizens.

iyileştirme şansına sahip değil.

Foreign corporations exploit Mali’s need for tax revenue

Yabancı şirketler, hükümetin son derece elverişsiz ancak tamamen yasal

to get the government to sign on to very unfavorable yet perfectly legal contracts.

sözleşmelere imza atmasını sağlamak için

Mali’nin vergi geliri ihtiyacını istismar ediyor.

For example, one such contract stated that no corporate taxes would be owed

Örneğin, böyle bir sözleşme, Mali’ye milyonlarca vergi gelirine mal olacak

for the first five years, costing Mali millions in tax revenue.

şekilde, ilk beş yıl için hiçbir kurumlar vergisi borcunun olmayacağını içeriyordu.

Meanwhile, mining licenses sometimes allow these corporations to take samples of gold

Bu arada, madencilik lisansları bazen bu şirketlerin altın numunelerini

out of the country without registering them

kayıt altına almadan veya vergi ödemeden

or paying taxes on them.

ülke dışına çıkarmalarına izin veriyor.

These should be small amounts of gold used to test for quality,

Bunlar, kaliteyi test etmek için kullanılan küçük miktarlarda altın

but the license doesn’t limit the size of samples,

olmalı, ancak lisans numunelerin boyutunu sınırlamıyor,

so this creates a loophole

bu nedenle bu, şirketlerin herhangi

where corporations export large amounts of gold without paying any tax.

bir vergi ödemeden büyük miktarlarda altın ihraç ettiği bir boşluk yaratıyor.

The multinational corporations are also evading taxes

Çok uluslu şirketler de yasal olarak ödemeleri

they are legally required to pay.

gereken vergilerden kaçıyor.

They filter profits through a labyrinth of tax havens that’s difficult to trace.

İzlenmesi zor bir vergi cenneti labirenti aracılığıyla kârları filtrelerler.

Or they exaggerate their expenses so they end up owing very little in taxes.

Ya da harcamalarını abartarak çok az vergi öderler.

For instance, a corporation in Mali uses a subsidiary in Ireland

Örneğin, Mali’deki bir şirket, faaliyetlerini yönetmek için İrlanda’daki

to manage its operations and another subsidiary in the Netherlands

bir yan kuruluşu ve marka adını lisanslamak için Hollanda’daki başka bir

to license its brand name.

yan kuruluşu kullanır.

The corporation in Mali pays management fees to the Irish subsidiary

Mali’deki şirket, İrlanda’daki yan kuruluşa yönetim ücreti ödüyor

and pays intellectual property license fees to the Dutch company,

ve Hollandalı şirkete fikri mülkiyet lisans ücretleri ödüyor,

all for enormous sums.

hepsi de muazzam meblağlar karşılığında.

These costs are deducted from overall profits,

Bu maliyetler, toplam kârdan düşülerek

leaving the amount subject to taxes at a bare minimum.

vergiye tabi tutar minimum düzeyde kalır.

These companies also buy gold on the black market.

Bu şirketler karaborsadan da altın alıyor.

Local, small-scale miners often operate without a license,

Yerel, küçük ölçekli madenciler genellikle lisanssız çalışırlar,

so the government is unaware of how much gold they mine.

bu nedenle hükümet ne kadar altın çıkardıklarının farkında değildir.

Corporations buy gold from these miners,

Şirketler, bu madencilerden altın satın alır,

avoiding the cost of mining the gold themselves,

altını kendileri çıkarma maliyetinden kurtulur

and pay the miners far below market value.

ve madencilere piyasa değerinin çok altında ödeme yapar.

Then they turn around and tell the government

Sonra dönüp hükümete, hiç madencilik

they incurred huge expenses mining gold they didn’t mine at all.

yapmadıkları altın madenciliği için büyük harcamalar yaptıklarını söylüyorlar.

There’s no way for Mali’s revenue authority to verify this information,

Mali’nin gelir otoritesinin bu bilgiyi doğrulamasının hiçbir yolu yok

causing the country to lose even more tax money.

ve bu da ülkenin daha fazla vergi kaybetmesine neden oluyor.

Similarly, corporations pay corrupt government officials

Benzer şekilde, şirketler, yasal kanallardan faaliyet göstermek yerine,

to help them smuggle gold across borders, primarily to the United Arab Emirates,

başta Birleşik Arap Emirlikleri olmak

üzere sınır ötesi altın kaçakçılığı yapmalarına

rather than operating through legal channels.

yardımcı olmaları için yozlaşmış hükümet yetkililerine para ödüyor.

In 2016, Mali reported around $200 million of exported gold,

2016 yılında Mali, yaklaşık 200 milyon dolarlık altın ihraç ettiğini bildirdi,

but the UAE reported receiving slightly over $1.5 billion of imported gold

ancak BAE aynı yıl Mali’den 1,5 milyar doların biraz üzerinde

from Mali that same year.

ithal altın aldığını bildirdi.

The gold is then sold to European, American, and Asian markets from the UAE,

Altın daha sonra BAE’den Avrupa, Amerika ve Asya pazarlarına

with no questions asked about its origins.

kökeni hakkında soru sorulmadan satılmaktadır.

Similar patterns can be seen with gold-rich countries across Africa,

Afrika’daki altın zengini ülkelerde de benzer örüntüler görülebiliyor,

indicating that gold smuggling is happening on a massive scale,

bu da altın kaçakçılığının hiçbir zaman vergiye tabi

without ever being subject to taxes.

olmaksızın büyük çapta gerçekleştiğini gösteriyor.

All of this creates a vicious cycle,

Bütün bunlar bu durumun yaratılmasına yardımcı olan

forcing a continued reliance

şirketlere sürekli olarak

on the corporations that helped create the situation in the first place.

güvenmeye zorlayan bir kısır döngü yaratır.

More than half of Mali’s citizens live below the international poverty line,

Mali vatandaşlarının yarısından fazlası uluslararası yoksulluk sınırının altında

while their nation’s wealth lines the pockets of foreign corporations

yaşarken, ülkelerinin serveti yabancı şirketlerin

and corrupt officials.

ve yozlaşmış yetkililerin ceplerini dolduruyor.