Why we love repetition in music - Elizabeth Hellmuth Margulis

Çeviri: Sinem Mustaçoğlu Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

How many times does the chorus repeat in your favorite song?

En sevdiğiniz şarkının nakaratı kaç defa tekrar ediyor?

And, take a moment to think, how many times have you listened to it?

Ve bir düşünün, o nakaratı kaç defa dinlemiş olabilirsiniz?

Chances are you've heard that chorus repeated dozens, if not hundreds, of times,

Bir nakaratı 100'lerce defa duymadıysanız bile onlarca defa duymuş olmanız mümkün

and it's not just popular songs in the West that repeat a lot.

ve bu, Batı'da popüler olan şarkılara özgü bir durum değil.

Tekrarlama, dünyaki farklı kültürlerde üretilen her müziğin ortak özelliğidir.

Repetition is a feature that music from cultures around the world tends to share.

So, why does music rely so heavily on repetition?

Peki, müziğin tekrarlamaya bu denli tabi olmasının sebebi ne?

One part of the answer come from what psychologists call the mere-exposure effect.

Sebebi psikologların "salt maruz kalma etkisi" dedikleri durumdan kaynaklanıyor.

In short, people tend to prefer things they've been exposed to before.

Kısacası insanlar önceden maruz kaldıkları şeyleri tercih etme eğilimindedirler.

Örneğin, radyoda çalan, aslında beğendiğimizi söyleyemeyeceğimiz

For example, a song comes on the radio that we don't particularly like,

bir şarkıyı daha sonra markette, sinemada

but then we hear the song at the grocery store, at the movie theater

and again on the street corner.

ve sokakta tekrar duyarız.

Soon, we are tapping to the beat, singing the words,

Eninde sonunda şarkının ritmine ve sözlerine eşlik eder,

even downloading the track.

hatta şarkıyı indiririz.

This mere-exposure effect doesn't just work for songs.

Salt maruz kalma etkisi sadece şarkılar için geçerli değildir.

It also works for everything from shapes to Super Bowl ads.

Bu etki şekillerden, Super Bowl reklamlarına kadar her şeyde geçerlidir.

So, what makes repetition so uniquely prevalent in music?

Peki, müzikte tekrarın bu denli yaygın olmasının sebebi nedir?

Psikologlar, bu sorunun cevabını araştırmak için insanlardan

To investigate, psychologists asked people to listen to musical compositions

that avoided exact repetition.

tekrarların olmadığı besteleri dinlemelerini istediler.

They heard excerpts from these pieces in either their original form,

Dinleyiciler, bu eserlerin belli kısımlarının orijinal versiyonlarını

or in a version that had been digitally altered to include repetition.

ve tekrarların dijital olarak eklendiği versiyonlarını dinlediler.

Although the original versions had been composed by

Orijinal parçalar 20. yüzyılın

some of the most respected 20th century composers,

en saygın bestekârları tarafından bestelenmiş olsa da

and the repetitive versions had been assembled by brute force audio editing,

ve tekrarlı versiyonlar ses kurgusuyla özensizce bir araya getirilmiş olsa da,

people rated the repetitive versions as more enjoyable, more interesting

dinleyiciler tekrarlı versiyonların daha keyifli, daha ilginç olduğunu

and more likely to have been composed by a human artist.

ve bir sanatçı tarafından bestelenmiş olabileceğini belirttiler.

Müzikteki tekrarlamanın etkisi kaçınılmazdır.

Musical repetition is deeply compelling.

Think about the Muppets classic, "Mahna Mahna."

The Muppets Show klasiği olan "Mahna Mahna"yı bir düşünün.

If you've heard it before,

Daha önce duyduysanız,

it's almost impossible after I sing, "Mahna mahna,"

ben "Manha Manha"yı söylemeye başlayınca bana eşlik etmemeniz,

not to respond, "Do doo do do do."

"Do doo do do do" diyerek devam etmemeniz neredeyse imkânsız.

Repetition connects each bit of music

Tekrarlama, müziğin her parçasını

irresistibly to the next bit of music that follows it.

çok etkili bir biçimde kendisini takip eden parçaya bağlar.

Böylece, birkaç nota duyduğunuzda, devamını aklınızda canlandırırsınız.

So when you hear a few notes, you're already imagining what's coming next.

İçinizden şarkıya eşlik edebilir

Your mind is unconsciously singing along,

and without noticing, you might start humming out loud.

ve farkında olmadan, mırıldanmaya başlayabilirsiniz.

Recent studies have shown that when people hear a segment of music repeated,

Güncel araştırmalara göre, insanlar genellikle müziğin tekrar eden

they are more likely to move or tap along to it.

kısımlarını duyduklarında dans edip ritm tutmaya başlıyorlar.

Repetition invites us into music as imagined participants,

Tekrar, bizi müziğe aktif birer katılımcı olarak davet eder,

rather than as passive listeners.

pasif bir dinleyici olarak değil.

Research has also shown

Araştırmalar aynı zamanda,

that listeners shift their attention across musical repetitions,

dinleyicilerin müzikteki tekrarlamalarda farklı özelliklere dikkat ettiklerini,

focusing on different aspects of the sound on each new listen.

her yeni dinleyişlerinde farklı bir sese odaklandıklarını göstermekte.

You might notice the melody of a phrase the first time,

İlk dinleyişinizde bir cümlenin melodisini fark etmişseniz,

but when it's repeated, your attention shifts to how the guitarist bends a pitch.

cümle tekrarlandığında gitaristin perdeyi nasıl değiştirdiğine dikkat edersiniz.

This also occurs in language, with something called semantic satiation.

Bu, dilde de "anlamsal doyum" denen durum olarak ortaya çıkar.

"Atlas" gibi bir kelimeyi sıkılana kadar tekrar etmek

Repeating a word like atlas ad nauseam

can make you stop thinking about what the word means,

kelimenin anlamı hakkında düşünmeyi bırakıp,

bunun yerine seslere odaklanmanıza yol açar: "L"nin "T"den sonra gelmesi gibi.

and instead focus on the sounds: the odd way the "L" follows the "T."

Böylece, tekrarlama yeni ses dünyalarını keşfetmenizi sağlar,

In this way, repetition can open up new worlds of sound

not accessible on first hearing.

ilk dinleyişte fark edemediklerinizi keşfedebilirsiniz.

The "L" following the "T" might not be aesthetically relevant to "atlas,"

"T"nin ardından gelen "L" estetik olarak "atlas" kelimesine özgü olmayabilir,

ama gitaristin perdeyi değiştirmesinin önemli bir anlamı olabilir.

but the guitarist pitch bending might be of critical expressive importance.

The speech to song illusion captures how simply

Konuşma eyleminden müziğe geçen illüzyon

repeating a sentence a number of times shifts listeners attention

bir cümleyi birkaç defa tekrarladığımızda dinleyicilerin dikkatinin nasıl,

to the pitch and temporal aspects of the sound,

sesin seviyesi, süresi gibi özelliklerine yöneldiğini görmemizi sağlar;

so that the repeated spoken language

yani konuşurken yapılan tekrarlar,

actually begins to sound like it is being sung.

bir süre sonra kulağa şarkı söyleniyormuş gibi gelmeye başlar.

Benzer bir etki de gelişigüzel ses sekanslarında ortaya çıkar.

A similar effect happens with random sequences of sound.

People will rate random sequences they've heard on repeated loop

İnsanlar, tekrarlı döngüler hâlinde dinledikleri gelişigüzel sekansları

as more musical than a random sequence they've only heard once.

bir defa dinledikleri gelişigüzel sekansa göre daha melodik olarak değerlendirirler.

Repetition gives rise to a kind of orientation to sound

Tekrarlama, parça parça müzikler olarak düşündüğümüz seslere

that we think of as distinctively musical, where we're listening along with the sound,

aşina olmamızı, sesleri dinlemeye başlamamızı,

engaging imaginatively with the note about to happen.

bir sonraki nota ile imgesel bir bağ kurmamızı sağlar.

This mode of listening ties in with our susceptibility to musical ear worms,

Bu şekilde dinleme durumu, aklımıza takılan müziklere karşı duyarlılığımızla,

where segments of music burrow into our head,

müziğin belli kısımlarının aklımızde yer etmesi

and play again and again, as if stuck on repeat.

ve bozuk plak gibi tekrar etmesiyle de bağlantılıdır.

Critics are often embarrassed by music's repetitiveness,

Eleştirmenler müzikteki tekrarlardan çoğunlukla utanç duymuş,

finding it childish or regressive,

onu çocuksu ve basit bulmuşlardır,

but repetition, far from an embarrassment, is actually a key feature

ama tekrarlama, utandırıcı olmaktan çok uzaktır, aksine çok önemli bir rolü vardır

that gives rise to the kind of experience we think about as musical.

müziğe dair düşüncelerimize yön veren deneyimlerimizi geliştirir.