Why should you read “Kafka on the Shore”? - Iseult Gillespie

Tłumaczenie: Mateusz Sieminski Korekta: Ola Królikowska

“W pewnych przypadkach los przypomina burzę piaskową o niewielkim zasięgu,

“Sometimes fate is like a small sandstorm that keeps changing directions.

która nieustannie zmienia kierunek.

You change direction but the sandstorm chases you.

Chcąc przed nią uciec, ruszasz w inną stronę.

You turn again, but the storm adjusts.

Jeszcze raz zmieniasz kierunek. Burza ponownie idzie twoim śladem.

Over and over you play this out,

Powtarza się to wiele, wiele razy,

like some ominous dance with death just before dawn.

jak złowróżbny taniec ze śmiercią przed świtem.

Why?

A to dlatego,

Because this storm isn't something that blew in from far away…

że ta burza nie pojawiła się nie wiadomo skąd, nie jest czymś oderwanym od ciebie.

This storm is you. Something inside of you.”

Ona po prostu jest tobą. Masz ją w sobie”.

This quote,

Cytat z pierwszego rozdziału książki Murakamiego “Kafka nad morzem”

from the first chapter of Haruki Murakami’s "Kafka on the Shore,"

captures the teenage protagonist's turmoil.

obrazuje nieład w życiu nastoletniego bohatera.

Desperate to escape his tyrannical father

Zdesperowany, żeby uciec od ojca tyrana

and the family curse he feels doomed to repeat,

i rodzinnej klątwy, która ma się ponownie wypełnić,

he renames himself Kafka after his favorite author

przyjmuje imię Kafka po ulubionym pisarzu

and runs away from home.

i ucieka z domu.

But memories of a missing mother,

Jednak wspomnienia utraconej matki

along with dreams that haunt his waking life,

i sny, które nawiedzają go za dnia,

prove more difficult to outrun.

okazują się trudniejsze do pokonania.

Opublikowana w języku japońskim w 2002 roku

Published in Japanese in 2002

and translated into English three years later,

i przetłumaczona na angielski trzy lata później

"Kafka on the Shore" is an epic literary puzzle

książka “Kafka nad morzem” jest epicką układanką literacką,

filled with time travel, hidden histories, and magical underworlds.

która zawiera podróże w czasie, tajemnice i opowieści z zaświatów.

Readers delight in discovering how the mind-bending imagery,

Czytelnicy zachwycają się niewyobrażalną metaforyką,

whimsical characters and eerie coincidences fit together.

niesamowitymi bohaterami i dziwacznymi zbiegami okoliczności.

Kafka narrates every second chapter,

Kafka przejmuje rolę narratora w co drugim rozdziale.

with the rest centering on an old man named Satoru Nakata.

Pozostałe rozdziały skupiają się na staruszku o imieniu Satoru Nakata.

After awakening from a coma he went into during the Second World War,

Po obudzeniu się ze śpiączki, w której był od II wojny światowej,

Nakata loses the ability to read and write–

Nakata nie umie czytać ani pisać,

but gains a mysterious knack for talking to cats.

ale zdobywa tajemniczą umiejętność komunikowania się z kotami.

When he’s asked to tail a missing pet,

Poproszony o odnalezienie zagubionego pupila

he’s thrown onto a dangerous path that runs parallel to Kafka’s.

trafia na niebezpieczną ścieżkę, na której znajduje się też Kafka.

Soon prophecies come true, portals to different dimensions open up–

Wkrótce przypowieści spełniają się,

a portale do innych wymiarów się otwierają,

and fish and leeches begin raining from the sky.

co sprawia, że z nieba zaczynają spadać ryby i pijawki.

But what ties these two characters together–

Ale co łączy tych dwóch bohaterów?

and is it a force either one of them can control?

Czy mają nad tym jakąś kontrolę?

The collision of different worlds is a common thread

Kolizja różnych światów to częsty temat

in Haruki Murakami’s work.

poruszany w dziełach Harukiego Murakamiego.

His novels and short stories often forge fantastic connections

Jego powieści i opowiadania często tworzą wspaniałe powiązania

between personal experience,

między osobistymi doświadczeniami

supernatural possibilities, and Japanese history.

a nadprzyrodzonymi siłami i japońską historią.

Born in Kyoto in 1949,

Urodzony w Kioto w 1949 roku

Murakami grew up during the post-World War II

Murakami dorastał w czasach amerykańskiej okupacji Japonii

American occupation of Japan.

po II wojnie światowej.

The shadow of war hung over his life as it does his fiction;

Wojna miała znaczny wpływ na jego życie i twórczość.

"Kafka on the Shore" features biological attacks,

W “Kafka nad morzem” znajdziemy ataki bronią biologiczną,

military ghosts and shady conspiracies.

duchy żołnierzy i podejrzane spiski.

Murakami’s work blurs historical periods

Dzieła Murakamiego łączą epoki historyczne

and draws from multiple cultural traditions.

i nawiązują do wielu różnych tradycji.

References to Western society and Japanese customs

Następuje mieszanie się tradycji Zachodu

i japońskich obyczajów

tumble over each other,

from literature and fashion to food and ghost stories.

od literatury i mody po jedzenie i opowieści o duchach.

He has a penchant for musical references, too,

Autor lubi też nawiązywać do muzyki,

especially in "Kafka on the Shore."

zwłaszcza w “Kafka nad morzem”.

As the runaway Kafka wanders the streets of a strange city,

Błąkającemu się po ulicach dziwnego miasta Kafce

Led Zeppelin and Prince keep him company.

towarzyszą Led Zeppelin oraz Prince.

Soon, he takes refuge in an exquisite private library.

Później Kafka znajduje schronienie w znakomitej bibliotece prywatnej.

While he spends his days poring over old books

Dni spędza, wertując stare książki

and contemplating a strange painting and the library’s mysterious owner,

oraz rozmyślając nad dziwacznym obrazem i tajemniczym właścicielem bibliotek.

he also befriends the librarian–

Zaprzyjaźnia się też z bibliotekarzem,

who introduces him to classical music like Schubert.

który wprowadza go w świat muzyki klasycznej takiej jak Schubert.

This musical sensibility makes Murakami’s work

Odniesienia do muzyki wprowadzają hipnotyczny nastrój

all the more hypnotic.

w dziełach Murakamiego.

He frequently bends the line between reality and a world of dreams,

Autor często przesuwa granicę między rzeczywistością a fikcją,

and is considered a master of magic lurking in the mundane.

dlatego jest uznawany za mistrza tworzenia magii w nieoczywisty sposób.

This is a key feature of magical realism.

A to kluczowa cecha realizmu magicznego.

In contrast to fantasy,

W przeciwieństwie do fantastyki

magic in this sort of writing rarely offers a way out of a problem.

magia w tego rodzaju literaturze rzadko pomaga w rozwiązaniu problemu.

Instead, it becomes just one more thing that complicates life.

Za to staje się kolejną rzeczą, która komplikuje losy bohaterów.

In "Kafka on the Shore,"

W “Kafka nad morzem”

characters are faced with endless otherworldly distractions,

bohaterowie muszą stawiać czoła różnym dziwacznym wyzwaniom

from a love sick ghost to a flute made from cat souls.

od chorych z miłości duchów po skrzypce zrobione z kocich dusz.

Nie ma łatwego sposobu na pokonanie tych wyzwań.

These challenges offer no easy answers.

Instead, they leave us marveling at the resourcefulness

Ale możemy zachwycać się pomysłowością bohaterów,

of the human spirit to deal with the unexpected.

którzy muszą poradzić sobie z nieoczekiwanymi wydarzeniami.

While Kafka often seems suspended in strangeness,

Kafka często wydaje się przytłoczony tą dziwnością,

there’s a tenderness and integrity at the heart of his mission

ale przez cały czas kieruje się czułością i uczciwością,

that keeps him moving forward.

co pozwala mu iść do przodu.

Gradually he comes to accept his inner confusion.

Z czasem godzi się z tym wewnętrznym nieładem.

In the end, his experience echoes the reader’s:

Jego doświadczenia odbijają się na czytelnikach,

the deeper you go, the more you find.

bo im dalej w las, tym więcej drzew.