What really happened during the Salem Witch Trials - Brian A. Pavlac

7,008,057 views ・ 2020-05-04

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Agnieszka Fijałkowska Korekta: Ola Królikowska
00:06
You’ve been accused of a crime you did not commit.
0
6931
3600
Oskarżono was o przestępstwo, którego nie popełniliście.
00:10
It’s impossible to prove your innocence.
1
10531
2520
Nie da się udowodnić waszej niewinności.
00:13
If you insist that you’re innocent anyway,
2
13055
2550
Jeśli powiecie, że jesteście niewinni,
00:15
you’ll likely be found guilty and executed.
3
15605
3090
i tak uznają was za winnych i stracą.
00:18
But if you confess, apologize, and implicate others for good measure,
4
18695
5094
Ale jeśli się przyznacie, przeprosicie i wrobicie innych,
00:23
you’ll go free.
5
23789
1460
będziecie wolni.
00:25
Do you give a false confession— or risk a public hanging?
6
25249
4429
Złożycie fałszywe zeznanie czy zaryzykujecie publiczną egzekucję?
00:29
This was the choice facing those accused of witchcraft
7
29678
3420
Przed takim wyborem stanęło kilku oskarżonych o czarnoksięstwo mieszkańców
00:33
in the village of Salem, Massachusetts between February 1692 and May 1693.
8
33098
6817
wioski Salem w stanie Massachusetts między lutym 1692 roku a majem 1693 roku.
00:39
They were the victims of paranoia about the supernatural,
9
39915
3445
Byli ofiarami paranoi
wynikającej z wypaczonych poglądów religijnych
00:43
misdirected religious fervor—
10
43360
2421
00:45
and a justice system that valued repentance over truth.
11
45781
4550
i systemu sprawiedliwości, który wolał skruchę od prawdy.
00:50
Salem was settled in 1626 by Puritans, a group of English protestants.
12
50331
5919
Salem zasiedlili w 1626 roku Purytanie, grupa angielskich protestantów.
00:56
Life was strict and isolated for the people of Salem.
13
56250
3214
Odizolowani mieszkańcy Salem wiedli trudne życie.
00:59
Battles with their Native American neighbors
14
59464
2181
Sprzeczki z rdzennymi Amerykanami
01:01
and groups of French settlers were commonplace.
15
61645
3127
i francuskimi osadnikami były codziennością.
01:04
People feared starvation and disease,
16
64772
2706
Ludzie bali się głodu i chorób,
01:07
and relations between villagers were strained.
17
67478
2630
a stosunki między mieszkańcami wsi były napięte.
01:10
To make matters worse, 1692 brought one of the coldest winters on record.
18
70108
5684
Co gorsza, rok 1692 przyniósł jedną z najmroźniejszych zim w historii.
01:15
That winter, two cousins,
19
75792
1930
Tamtej zimy dwie kuzynki,
01:17
9 year old Betty Parris and 11 year old Abigail Williams
20
77722
3770
9-letnia Betty Parris i 11-letnia Abigail Williams,
01:21
started behaving very strangely.
21
81492
3354
zaczęły zachowywać się bardzo dziwnie.
01:24
A physician found nothing physically wrong —
22
84846
3030
Lekarz nie stwierdził żadnych fizycznych dolegliwości,
01:27
but diagnosed the girls as under “an evil hand.”
23
87876
4933
ale zdiagnozował u dziewczynek wpływy "sił zła".
01:32
Puritans believed that the Devil wreaked havoc in the world through human agents,
24
92809
4931
Purytanie wierzyli, że diabeł sieje spustoszenie przez ludzi
01:37
or witches, who blighted nature, conjured fiendish apparitions,
25
97740
4636
albo czarownice, które niszczą przyrodę, wyczarowują diabelskie wizje
01:42
and tormented children.
26
102376
2400
i dręczą dzieci.
01:44
As news swept through the village, the symptoms appeared to spread.
27
104776
4786
Po rozejściu się wieści w wiosce ludzi z objawami zaczęło przybywać.
01:49
Accounts describe 12 so-called “afflicted” girls contorting their bodies,
28
109562
5301
Raport opisuje 12 "strapionych" dziewcząt z powykręcanymi ciałami,
01:54
having fits, and complaining of prickling skin.
29
114863
3753
napadami drgawek i uczuciem kłucia pod skórą.
01:58
Four of the girls soon accused three local women of tormenting them.
30
118616
5580
Cztery z nich wkrótce oskarżyły trzy miejscowe kobiety o dręczenie.
02:04
All three of the accused were considered outsiders in some way.
31
124196
4126
Wszystkie oskarżone uważano za osoby z zewnątrz.
02:08
On February 29th, the authorities arrested Sarah Good,
32
128322
3760
29 lutego władze aresztowały Sarę Good,
02:12
a poor pregnant mother of a young daughter,
33
132082
2500
biedną ciężarną matkę małej córki,
02:14
Sarah Osbourne, who had long been absent from church
34
134582
3690
Sarę Osbourne, której od dawna nie widziano w kościele
02:18
and was suing the family of one of her accusers,
35
138272
2950
i która pozwała rodzinę jednej z oskarżonych,
02:21
and Tituba, an enslaved woman in Betty Parris’s home
36
141222
3673
oraz znaną tylko z imiena Titubę, niewolnicę z domu Betty Parris.
02:24
known by her first name only.
37
144895
2730
02:27
Tituba denied harming the girls at first.
38
147625
3400
Tituba na początku zaprzeczyła, że skrzywdziła dziewczynki.
02:31
But then she confessed to practicing witchcraft on the Devil’s orders,
39
151025
4549
Ale potem przyznała się do praktykowania czarów z rozkazu diabła,
02:35
and charged Good and Osbourne with having forced her.
40
155574
3880
a o zmuszanie jej do tego oskarżyła Good i Osbourne.
02:39
Osbourne and Good both maintained their innocence.
41
159454
3540
Osbourne i Good twierdziły, że są niewinne.
02:42
Osbourne died in prison, while Good’s husband turned against her in court,
42
162994
5360
Osbourne umarła w więzieniu, a mąż Good zeznawał przeciwko niej.
02:48
testifying that she "was a witch or would be one very quickly."
43
168354
4467
Twierdził, że "była czarownicą albo niedługo nią zostanie".
02:52
Good’s 4 year old daughter was imprisoned
44
172821
2328
4-letnia córka Good została uwięziona
02:55
and eventually gave testimony against her mother.
45
175149
3440
i ostatecznie zeznawała przeciwko matce.
02:58
Meanwhile, Good gave birth in jail.
46
178589
2390
W międzyczasie Good urodziła w więzieniu.
03:00
Her baby died, and she was convicted and hanged shortly thereafter.
47
180979
4891
Jej dziecko zmarło, a wkrótce potem została skazana i powieszona.
03:05
Tituba was held in custody until May, and then released.
48
185870
4693
Titubę trzymano w areszcie do maja, a następnie uwolniono.
03:10
These three victims were just the beginning.
49
190563
2980
Te trzy ofiary to tylko początek.
03:13
As accusations multiplied, others, like Tituba,
50
193543
3510
Oskarżeń było coraz więcej, a inni, jak Tituba,
03:17
made false confession to save themselves.
51
197053
3341
składali fałszywe zeznania, żeby się ratować.
03:20
The authorities even reportedly told one accused witch
52
200394
3420
Władze podobno nawet powiedziały jednej z oskarżonych,
03:23
that she would be hanged if she did not confess, and freed if she did.
53
203814
5061
że powieszą ją, jeśli się nie przyzna, i uwolnią, jeśli się przyzna.
03:28
They were not particularly interested in thoroughly investigating the charges—
54
208875
4524
Władze nie były szczególnie zainteresowane dokładnym zbadaniem zarzutów.
03:33
in keeping with their Church’s teachings, they preferred that the accused confessed,
55
213399
4575
Zgodnie z nauką Kościoła wolały, żeby oskarżeni się przyznali,
03:37
asked for forgiveness, and promised not to engage in more witchcraft.
56
217974
4849
poprosili o przebaczenie i obiecali, że nie będzie więcej czarów.
03:42
The court accepted all kinds of dubious evidence,
57
222823
3350
Sąd akceptował wszelkie wątpliwe dowody,
03:46
including so-called “spectral evidence”
58
226173
3170
w tym "dowody widmo",
03:49
in which the girls began raving when supposedly touched by invisible ghosts.
59
229343
5982
w których dziewczęta zaczynały szaleć po rzekomym opętaniu przez duchy.
03:55
Complicating matters further, many of the jurors in the trials
60
235325
4000
Sprawę komplikował fakt, że wielu ławników w procesach
03:59
were relatives of the accusers, compromising their objectivity.
61
239325
5111
było krewnymi oskarżonych, co kwestionowało ich obiektywność.
04:04
Those who dared to speak out, such as Judge Nathanial Saltonstall,
62
244436
4781
Ci, którzy odważyli się zabrać głos, jak sędzia Nathanial Saltonstall,
04:09
came under suspicion.
63
249217
1800
sami stali się podejrzani.
04:11
By the spring of 1693, over a hundred people had been imprisoned,
64
251017
4445
Do wiosny 1693 roku uwięziono ponad sto osób,
04:15
and 14 women and 6 men had been executed.
65
255462
3940
a stracono 14 kobiet i 6 mężczyzn.
04:19
By this time, accusations were starting to spread beyond Salem
66
259402
4077
Oskarżenia rozprzestrzeniły się poza Salem na sąsiednie społeczności,
04:23
to neighboring communities, and even the most powerful figures were targets.
67
263479
4969
gdzie nawet najbardziej wpływowe osoby były podejrzane.
04:28
When his own wife was accused,
68
268448
1930
Kiedy oskarżono żonę gubernatora Massachusetts,
04:30
the governor of Massachusetts colony suspended the trials.
69
270378
3720
ten zawiesił procesy.
04:34
Sentences were amended, prisoners released, and arrests stopped.
70
274098
4590
Wyroki zmieniono, więźniów zwolniono, a aresztowania wstrzymano.
04:38
Some have speculated that the girls were suffering from hallucinations
71
278688
3547
Niektórzy spekulują, że dziewczęta miały halucynacje
04:42
caused by fungus;
72
282235
1510
spowodowane grzybem albo chorobą,
04:43
or a condition that caused swelling of the brain.
73
283745
2610
która spowodowała obrzęk mózgu.
04:46
But ultimately, the reason for their behavior is unknown.
74
286355
4459
Prawdziwy powód ich zachowania pozostaje nieznany.
04:50
What we do know is that adults accepted wild accusations by children
75
290814
5266
Wiadomo, że dorośli uznali szalone oskarżenia dzieci
04:56
as hard evidence.
76
296080
2163
za twarde dowody.
04:58
Today, the Salem Witch Trials remain a cautionary tale
77
298243
3767
Dziś proces czarownic z Salem pozostaje przestrogą
05:02
of the dangers of groupthink and scapegoating,
78
302010
2960
przed syndromem grupowego myślenia, szukaniem kozłów ofiarnych
05:04
and the power of fear to manipulate human perception.
79
304970
3940
i strachem mogącym manipulować ludzką percepcją.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7