Vampires: Folklore, fantasy and fact - Michael Molina

Vertaald door: Desiree Kramer Nagekeken door: Feike Laffeber

Good evening!

Goedenavond!

What's the matter?

Wat is er?

Are you afraid of vampires?

Ben je bang voor vampieren?

He he, no need to worry,

Maak je geen zorgen.

I'm not staying for dinner.

Ik blijf niet eten.

(Laughter)

Haha.

I'm here to guide you through a brief history of vampires,

Ik zal je in het kort iets vertellen

over de geschiedenis van vampieren,

illustrating how our image has changed

en te laten zien hoe ons beeld is veranderd

from a shambling corpse

van een waggelend lijk

to the dapper gentleman you see before you.

tot de knappe jongeman die je hier ziet.

Vampires are nearly as old as you humans.

Vampieren zijn bijna zo oud als de mensheid.

Stories about us, revenants,

Verhalen over ons, ondoden,

verschijnen in culturen

appear in cultures extending as far back as prehistoric times.

en gaan zelfs terug tot in de prehistorie.

But we weren't called vampires back then

Maar toen werden we geen vampieren genoemd

and most of us did not look the way we imagine vampires today.

en zagen we er niet uit

zoals vampieren er vandaag de dag uitzien,

Ha, far from it!

helemaal niet!

For example, the Mesopotamian Lamashtu

De Mesopotamische Lamashtu bijvoorbeeld

was a creature with the head of a lion and the body of the donkey,

was een schepsel met een leeuwenkop

en het lichaam van een ezel,

and the ancient Greek striges

en de oude Griekse striges

were simply described as bloodthirsty birds.

werden eenvoudigweg als bloeddorstige vogels omschreven.

Others were even stranger.

Sommigen waren nog vreemder.

The Philippine manananggal would sever her upper torso

De Filipijnse manananggal scheidde haar bovenlichaam van elkaar

and sprout huge, bat-like wings to fly.

en enorme, vleermuis-achtige vleugels ontsproten uit haar lichaam.

The Malaysian penanggalan was a flying female head

De Maleisische penanggalan was een vrouwelijk mensenhoofd

with dangling entrails.

met daaraan bungelende ingewanden.

(Laughter)

Haha.

And the Australian Yara-ma-yha-who

En de Australische yara-ma-yha-who

was a little red guy with a big head,

was een klein rood wezen met een grote kop,

a large mouth,

een grote mond,

and bloodsuckers on his hands and feet.

en bloedzuigers op zijn handen en voeten.

Oh, and let's not forget the Caribbean's soucouyant,

En laten we niet vergeten de Caraïbische sukuyan,

the West African obayifo,

de West-Afrikaanse obayifo

and the Mexican Tlahuelpuchi.

en de Mexicaanse Thahuelpuchi.

(Laughter)

Charmant, vind je niet?

Charming, aren't they?

Though they may look vastly different,

Hoewel ze heel verschillend lijken

all of these beings have one common characteristic:

hebben al deze wezens toch een gemeenschappelijk kenmerk:

They sustain themselves by consuming the life force of a living creature.

ze houden zichzelf in leven door de levenskracht

van een levend wezen te consumeren.

This shared trait is what defines a vampire --

Deze gedeelde eigenschap definieert een vampier--

all the other attributes change with the tides.

alle andere eigenschappen veranderen met de getijden.

So, how do we arrive

Hoe komen we nu

at the reanimated fellow you see before you?

bij die gereanimeerde kerel die je nu voor je ziet?

Our modern ideal emerges in 18th-century Eastern Europe.

Ons moderne ideaal rijst op

in het 18e eeuwse Oost-Europa.

With the dramatic increase of vampire superstitions,

Door de dramatische toename van het bijgeloof in vampieren,

stories of bloodsucking, shadowy creatures

worden verhalen over bloedzuigers, schimmige wezens

become nightly bedside terrors.

complete nachtmerries.

And popular folklore,

En populaire folklore,

like the moroi among the Romani people

zoals de moroi bij het Roma-volk

and the lugat in Albania,

en de lugat in Albanië,

provide the most common vampire traits known today,

bepalen de meest gebruikelijke vampierenkenmerken van vandaag,

such as vampires being undead

zoals vampieren die ondood zijn,

and nocturnal and shape-shifting.

nachtwezens en die van gedaantes verwisselen.

You see, Eastern Europe in the 18th century

Zie je, Oost-Europa was in de 18e eeuw

was a pretty grim place

een vrij duister gebied

with many deaths occurring from unknown diseases and plagues.

waar veel mensen doodgingen

aan onbekende ziektes en plagen.

Without medical explanations, people searched for supernatural causes

Zonder medische verklaringen

zochten mensen naar bovennatuurlijke oorzaken

and found what looked like evidence in the corpses of the victims.

en ze vonden wat leek op bewijs

in de lichamen van de slachtoffers.

When villagers dug up bodies

Als dorpelingen lichamen opgroeven

to discern the cause of the mysterious deaths,

om de oorzaken van een mysterieuze dood te bespeuren,

they would often find the cadavers

vonden ze vaak de kadavers

looking very much alive --

die nog levend leken --

longer hair and fingernails,

langer haar en langere vingernagels,

bloated bellies,

opgeblazen buiken,

and blood at the corners of mouths.

en bloed in de mondhoeken.

(Laughter)

He, deze mensen waren duidelijk niet echt dood.

Clearly, these people were not really dead.

Heh, they were vampires!

Dit waren vampieren!

And they had been leaving their graves

En ze verlieten hun graven

om te genieten van de levenden.

to feast on the living.

(Grunt)

The terrified villagers would quickly enact

De doodsbange dorpelingen zouden snel

a ritual to kill the undead.

een ritueel uitvoeren om de ondoden te vermoorden.

The practices varied across the region,

De gebruiken verschilden per gebied,

but usually included beheadings,

maar omvatten vaak onthoofdingen,

burnings, and staking the body to the coffin

verbrandingen,

en het vastpinnen van het lichaam aan de grafkist,

to prevent it from getting up.

zodat het niet meer kon opstaan.

(Laughter)

Grizzly stuff!

Griezelig niet?

But what the villagers interpreted as unholy reanimation

Maar wat de dorpelingen interpreteerden als goddeloze reanimatie,

were actually normal symptoms of death.

waren eigenlijk de normale symptomen van de dood.

When a body decomposes, the skin dehydrates,

Als het lichaam zich ontbindt,

ontwatert de huid,

causing the hair and fingernails to extend.

en dat zorgt ervoor dat haar en vingernagels verlengen.

Bacteria in the stomach creates gases

Bacteriën in de maag zorgen voor gassen

that fill the belly,

waarmee de buik wordt gevuld,

which force out blood and matter through the mouth.

dat weer zorgt voor bloed en spul uit de mond.

Unfortunately, this science was not yet known,

Helaas was men toen nog niet op de hoogte van deze wetenschap

so the villagers kept digging.

en de dorpelingen bleven graven.

In fact, so many bodies were dug up

In feite werden zoveel lichamen opgegraven

that the Empress of Austria

dat de keizerin van Oostenrijk

sent her physician around to disprove the vampire stories,

haar arts erop afstuurde om de vampierenverhalen te weerleggen.

and she even established a law prohibiting grave tampering.

Ze bracht zelfs een wet tot stand

die geknoei aan graven verbood.

Still, even after the vampire hunts had died down,

Zelfs nadat de jacht op vampieren afnam,

the stories of legends survived in local superstition.

overwonnen de legendes

in het lokale bijgeloof.

This led to works of literature, such as Polidori's "The Vampyre,"

Dit leidde tot literaire werken

zoals 'De vampier' van Polidori,

the Gothic novel "Carmilla,"

de Gotische roman 'Carmilla'

and, most famously, Bram Stoker's "Dracula."

en het beroemde 'Dracula' van Bram Stoker.

Although Stoker incorporated historical material,

Hoewel Stoker historisch materiaal gebruikte

like Elizabeth Báthory's virgin blood baths

zoals de maagdelijke bloedbaden van Elizabeth Bathory

and the brutal executions of Vlad Dracul,

en de brute executies door Vlad Dracul,

it was these local myths

waren het deze lokale mythen

that inspired the main elements of his story:

die de hoofdelementen van het verhaal inspireerden:

the Transylvanian setting,

De omgeving in Transsylvanië,

using garlic to defend oneself,

het gebruik van knoflook ter verdediging,

and the staking of the heart.

en het doorsteken van het hart.

While these attributes are certainly familiar to us,

Terwijl deze eigenschappen ons zeker bekend klinken,

elements he invented himself have also lasted over the years:

kennen wij ook nog

de elementen die hij zelf verzonnen heeft:

fear of crucifixes,

de angst voor kruizen,

weakness in sunlight,

zwakte in zonlicht,

and the vampire's inability to see their reflection.

en het onvermogen van de vampier

om zijn eigen weerspiegeling te kunnen zien.

By inventing new traits,

Door deze nieuwe karaktertrekken

Stoker perfectly enacted the age-old tradition

maakte Stoker perfect gebruik van de eeuwenoude traditie

of elaborating upon and expanding the myth of vampires.

om voort te bouwen op en het uitbreiden van

de vampierenmythes.

As we saw, maybe you met my relatives,

Zoals we al zagen,

misschien ontmoette je mijn familie,

a huge of variety of creatures stalked the night before Dracula,

is er een enorme variëteit aan wezens die je 's nachts belaagt

vóór Dracula,

and many more will continue to creep through our nightmares.

en veel meer nog zullen

door je nachtmerries blijven sluipen.

Yet, so long as they subsist off a living being's life force,

Zo lang als ze blijven bestaan

uit de levenskracht van een levend wezen,

they are part of my tribe.

zijn ze deel van mijn stam.

Even sparkling vampires can be included.

Zelfs sprankelende vampieren horen daarbij.

After all, it's the continued storytelling and reimagining of the vampire legend

Het telkens vertellen van verhalen

en het opnieuw fantaseren over de vampierenlegende

that allows us to truly live

stelt ons tenslotte in staat om echt door te leven,

forever.

voor altijd.

(Ominous laughter)

Haha!