Is fire a solid, a liquid, or a gas? - Elizabeth Cox

2,505,435 views ・ 2018-11-05

TED-Ed


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Yannick Vandevenne Nagekeken door: Bieke Van Gelder
00:07
Sitting around a campfire, you can feel its heat,
0
7017
2940
Wanneer je bij een kampvuur zit, voel je de hitte,
00:09
smell the woody smoke, and hear it crackle.
1
9957
3210
ruik je de houtige rook en hoor je het geknetter.
Als je te dicht komt,
00:13
If you get too close,
2
13167
1270
00:14
it burns your eyes and stings your nostrils.
3
14437
2670
branden je ogen en prikt je neus.
Je zou voor eeuwig naar de felle vlammen kunnen staren
00:17
You could stare at the bright flames forever
4
17107
2571
00:19
as they twist and flicker in endless incarnations.
5
19678
4050
terwijl ze dansen en flikkeren in eindeloze incarnaties.
00:23
But what exactly are you looking at?
6
23728
2210
Maar waar kijk je precies naar?
00:25
The flames are obviously not solid,
7
25938
2620
De vlammen zijn duidelijk niet vast,
00:28
nor are they liquid.
8
28558
1420
noch zijn ze vloeibaar.
00:29
Mingling with the air, they’re more like a gas,
9
29978
3090
Gemengd met de lucht, zijn ze eerder een gas,
00:33
but more visible--and more fleeting.
10
33068
2350
maar zichtbaarder -- en vluchtiger.
00:35
And on a scientific level, fire differs from gas
11
35418
4000
Wetenschappelijk gezien verschilt vuur van gas,
00:39
because gases can exist in the same state indefinitely
12
39418
4000
omdat gassen voor een onbepaalde tijd in dezelfde staat kunnen blijven,
00:43
while fires always burn out eventually.
13
43418
3950
terwijl vuur uiteindelijk altijd uitbrandt.
00:47
One misconception is that fire is a plasma,
14
47368
3270
Een misvatting is dat vuur een plasma is,
00:50
the fourth state of matter in which atoms
15
50638
2800
de vierde aggregatietoestand,
waarin atomen hun elektronen kwijtraken.
00:53
are stripped of their electrons.
16
53438
2550
00:55
Like fire and unlike the other kinds of matter,
17
55988
3010
Zoals vuur en in tegenstelling tot andere soorten materie,
00:58
plasmas don’t exist in a stable state on earth.
18
58998
4420
bestaan plasma's niet in een stabiele toestand op aarde.
01:03
They only form when gas is exposed to an electric field or superheated
19
63418
5140
Ze ontstaan alleen wanneer gas blootgesteld wordt
aan een elektrisch veld
of opgewarmd wordt tot duizenden of tienduizenden graden.
01:08
to temperatures of thousands or tens of thousands of degrees.
20
68558
4820
01:13
By contrast, fuels like wood and paper burn
21
73378
3210
Ter vergelijking:
brandstoffen zoals hout en papier ontbranden bij een paar honderd graden --
01:16
at a few hundred degrees —far below the
22
76588
2640
ver onder de drempel van wat doorgaans als plasma beschouwd wordt.
01:19
threshold of what's usually considered a plasma.
23
79228
4990
Als vuur geen vaste stof, vloeistof, gas of een plasma is,
01:24
So if fire isn’t a solid, liquid, gas,
24
84218
3140
01:27
or a plasma, what does that leave?
25
87358
2710
wat is het dan wel?
01:30
It turns out fire isn’t actually matter at all.
26
90068
3510
Blijkbaar is vuur helemaal geen materie.
01:33
Instead, it’s our sensory experience of a chemical reaction called combustion.
27
93578
6080
Het is onze zintuiglijke ervaring van de chemische reactie 'verbranding'.
01:39
In a way, fire is like the leaves changing color in fall,
28
99658
4058
Vuur is een beetje zoals de blaadjes die van kleur veranderen in de herfst,
01:43
the smell of fruit as it ripens,
29
103716
2730
de geur van fruit wanneer het rijpt,
01:46
or a firefly’s blinking light.
30
106446
2440
of het blinkende licht van een vuurvlieg.
01:48
All of these are sensory clues that a
31
108886
2350
Dit zijn allemaal zintuiglijke hints
01:51
chemical reaction is taking place.
32
111236
3080
dat er een chemische reactie plaatsvindt.
01:54
What differs about fire is that it engages a lot of
33
114316
3110
Vuur is anders,
omdat het veel zintuigen tegelijk betrekt,
01:57
our senses at the same time, creating the kind of vivid
34
117426
3470
wat het soort levendige ervaring creëert die we verwachten van een fysiek iets.
02:00
experience we expect to come from a physical thing.
35
120896
4620
02:05
Combustion creates that sensory experience
36
125516
2710
Verbranding creëert die zintuiglijke ervaring
02:08
using fuel, heat, and oxygen.
37
128226
3620
met brandstof, hitte en zuurstof.
02:11
In a campfire, when the logs are heated to their ignition temperature,
38
131846
3853
Wanneer de blokken in een kampvuur hun ontbrandingstemperatuur bereiken,
02:15
the walls of their cells decompose,
39
135699
2370
ontbinden de muren van hun cellen,
02:18
releasing sugars and other molecules into the air.
40
138069
4170
waardoor suikers en andere moleculen vrijkomen in de lucht.
02:22
These molecules then react with airborne oxygen
41
142239
2780
Deze moleculen reageren dan met de zuurstof in de lucht,
02:25
to create carbon dioxide and water.
42
145019
2770
waardoor koolzuurgas en water ontstaan.
02:27
At the same time, any trapped water in the logs
43
147789
3751
Op hetzelfde moment zal al het water dat gevangen zit in de houtblokken,
02:31
vaporizes, expands, ruptures the wood around it,
44
151540
4060
verdampen, uitzetten, het hout rondom openbreken
02:35
and escapes with a satisfying crackle.
45
155600
3510
en ontsnappen met een bevredigend geknetter.
02:39
As the fire heats up, the carbon dioxide and water vapor
46
159110
4000
Terwijl het vuur opwarmt,
zetten het koolzuurgas en de waterdamp die door de verbranding ontstonden uit.
02:43
created by combustion expand.
47
163110
2740
02:45
Now that they’re less dense, they rise in a thinning column.
48
165850
4740
Nu ze minder compact zijn,
kringelen ze omhoog in een uitdunnende sliert.
02:50
Gravity causes this expansion and rising, which gives
49
170590
3260
De zwaartekracht veroorzaakt dit uitzetten en stijgen
02:53
flames their characteristic taper.
50
173850
2590
dat vlammen hun kenmerkende spitse vorm geeft.
02:56
Without gravity, molecules don’t separate
51
176440
3280
Zonder zwaartekracht verdelen de moleculen niet op dichtheid
02:59
by density and the flames have a totally different shape.
52
179720
4490
en hebben de vlammen een volledig andere vorm.
03:04
We can see all of this because combustion
53
184210
2310
Wij kunnen dit zien
omdat verbranding ook licht genereert.
03:06
also generates light.
54
186520
1820
03:08
Molecules emit light when heated,
55
188340
2840
Moleculen stralen licht uit wanneer ze opwarmen
03:11
and the color of the light depends
56
191180
1770
en de kleur van het licht hangt af van de temperatuur van de moleculen.
03:12
on the temperature of the molecules.
57
192950
1910
03:14
The hottest flames are white or blue.
58
194860
3370
De heetste vlammen zijn wit of blauw.
03:18
The type of molecules in a fire can
59
198230
2110
Het soort moleculen in een vuur kan ook de kleur van de vlam beïnvloeden.
03:20
also influence flame color.
60
200340
2130
03:22
For instance, any unreacted carbon atoms from the logs
61
202470
4000
Bijvoorbeeld: reactieve koolstofatomen van de houtblokken
03:26
form little clumps of soot that rise
62
206470
2890
vormen kleine clusters roet die in de vlammen opstijgen
03:29
into the flames and emit the yellow-orange
63
209360
2730
en het geel-oranje licht uitstralen dat we associëren met een kampvuur.
03:32
light we associate with a campfire.
64
212090
3060
03:35
Substances like copper, calcium chloride,
65
215150
3080
Substanties zoals koper, calciumchloride en kaliumchloride
03:38
and potassium chloride can add their
66
218230
2000
kunnen hun eigen karakteristieke tinten toevoegen aan de mix.
03:40
own characteristic hues to the mix.
67
220230
3380
03:43
Besides colorful flames,
68
223610
2000
Naast kleurrijke vlammen,
03:45
fire also continues to generate heat as it burns.
69
225610
3740
blijft vuur ook hitte genereren terwijl het brandt.
03:49
This heat sustains the flames by keeping
70
229350
2670
Deze hitte handhaaft de vlammen
door de brandstof op of boven de ontstekingstemperatuur te houden.
03:52
the fuel at or above ignition temperature.
71
232020
3940
03:55
Eventually, though, even the hottest fires
72
235960
2640
Maar uiteindelijk komen zelfs de heetste vuren
03:58
run out of fuel or oxygen.
73
238600
2440
zonder brandstof of zuurstof te zitten.
04:01
Then, those twisting flames give a final hiss
74
241040
3370
Dan geven de dansende vlammen een laatste sis
04:04
and disappear with a wisp of smoke
75
244410
2450
en verdwijnen ze met een krul rook
04:06
as if they were never there at all.
76
246860
2350
alsof ze daar nooit geweest zijn.
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7