The strangest summer in recorded history - David Biello

551,787 views ・ 2023-05-16

TED-Ed


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Dick Stada
00:06
It’s April 10th, 1815, and in just a few moments,
0
6961
4171
Het is 10 april 1815 en over enkele ogenblikken
00:11
the sun is going to disappear.
1
11132
2544
gaat de zon verdwijnen.
00:14
On an island in present-day Indonesia,
2
14010
2836
Op een eiland in het huidige Indonesië
00:16
Mount Tambora erupts with a boom that can be heard over 2,000 kilometers away.
3
16846
6256
barst Mount Tambora uit met een knal die op meer dan 2.000 kilometer wordt gehoord.
00:23
Sulfurous plumes of steam and ash billow thousands of meters into the sky,
4
23436
5964
Zwavelachtige stoom- en aspluimen bereiken een hoogte van duizenden meters,
00:29
forming dark storm clouds of soot and lightning.
5
29734
3587
en vormen donkere onweerswolken van roet en bliksem.
00:33
This eruption will go down as the largest in recorded history,
6
33529
4421
Deze uitbarsting zal bekend worden als de grootste in de geschiedenis,
00:37
but, at this point, its impact is only just beginning.
7
37950
3629
maar de knal is nog maar het begin.
00:42
Ascending high into the atmosphere,
8
42038
2335
De hoog opstijgende uitstoot van de Tambora
00:44
Tambora’s emissions spread across the globe,
9
44373
3587
verspreidt zich over de aarde,
00:47
blotting out the sun for almost an entire year.
10
47960
3671
en verduistert bijna een jaar lang de zon.
00:52
The hazy skies and cold weather of 1816 wreak havoc on agriculture,
11
52048
6506
De wazige lucht en het koude weer van 1816 richten grote schade aan aan de landbouw,
00:58
leading to famines all across the Northern Hemisphere.
12
58679
3546
wat leidt tot hongersnood overal op het noordelijk halfrond.
01:02
Nations struggle with epidemics,
13
62517
2377
Landen worstelen met epidemieën
01:04
and artists craft bleak tributes to these seemingly apocalyptic times.
14
64894
5672
en kunstenaars maken sombere eerbetonen aan deze apocalyptische tijden.
01:10
This was the year without summer—
15
70858
2628
Dit was het jaar zonder zomer.
01:13
literally one of the darkest periods in human history.
16
73486
3795
Letterlijk een van de donkerste periodes in de geschiedenis van de mens.
01:17
So why are some modern researchers looking for ways to repeat it?
17
77573
4838
Waarom zoeken moderne onderzoekers dan manieren om dat kunnen herhalen?
01:23
Obviously, no one wants to replicate this period’s famine and despair.
18
83204
4421
Niemand wil natuurlijk nog een keer die tijd van hongersnood en ellende.
01:27
But some scientists are interested in using sulfurous haze to block out the sun,
19
87625
6340
Maar er zijn wetenschappers
die de zon willen verduisteren met zwavelwolken,
01:33
and hopefully, slow the effects of global warming.
20
93965
3670
en hopen daarmee de gevolgen van de opwarming van de aarde af te remmen.
01:38
This is one of many proposals in the realm of geoengineering—
21
98344
4254
Dat is een van de vele ideeën op het gebied van geo-engineering,
01:42
a class of deliberate, large-scale interventions in Earth’s natural systems
22
102598
5548
opzettelijke grootschalige beïnvloeding van de natuurlijke systemen van de aarde
01:48
intended to help restrain climate change.
23
108146
3003
bedoeld om te klimaatverandering tegen te gaan.
01:51
Different geoengineering schemes intervene in different systems.
24
111399
4129
Diverse geo-engineeringsplannen grijpen in in verschillende systemen.
01:55
Any plans to cool the planet by blocking the amount of sunlight reaching the earth
25
115653
4880
Plannen die de aarde moeten afkoelen door het zonlicht te blokkeren
02:00
would fall in the category of solar radiation management.
26
120533
4129
vallen in de categorie zonnestralingsbeheer.
02:04
Some of these proposals are massive in scale,
27
124871
2919
Sommige voorstellen zijn enorm grootschalig,
02:07
such as suggestions to create a helpful version of volcanic plumes
28
127790
4797
zoals het idee om een nuttige versie van de vulkaanwolken te maken
02:12
or build a giant sunshade in Earth’s orbit.
29
132587
3795
of het maken van een enorm zonnescherm rond de aarde.
02:17
Others are more limited, focusing on enhancing natural cooling systems.
30
137008
4588
Bescheidener ideeën richten zich op verbeterde natuurlijke koelsystemen.
02:21
For example, researchers might enlarge marine clouds
31
141762
3879
Onderzoekers vergroten bijvoorbeeld de wolken van zee
02:25
or make Earth reflect more sunlight by building huge swaths of white surfaces.
32
145641
5798
of maken grote delen van de aarde wit om zonlicht te reflecteren.
02:33
Many of these plans sound more than a little strange.
33
153024
3461
Veel van die plannen lijken wat gek.
02:36
But there’s reason to believe they might work,
34
156485
2503
Maar het zou wel eens kunnen gaan werken,
02:38
not least because of natural events like the eruption of Tambora.
35
158988
4046
ook al door natuurlijke verschijnselen zoals de uitbarsting van de Tambora.
02:43
Scientists know that volcanic eruptions have periodically cooled the climate.
36
163201
4921
Men weet dat vulkaanuitbarstingen het klimaat af en toe afkoelden.
02:48
Both the Pinatubo eruption in 1991
37
168331
3211
Zowel de uitbarsting van de Pinatubo in 1991
02:51
and 1883′s blast of Krakatoa reduced global average temperatures
38
171542
5506
en de ontploffing van de Krakatoa in 1883 verlaagden de gemiddelde temperatuur
02:57
by at least half-a-degree Celsius for up to a year.
39
177048
3795
minstens een jaar lang met anderhalve graad.
03:01
These cooling effects are global and fast acting—
40
181260
3462
Deze afkoelende werking is wereldwijd en snel,
03:04
but they're also incredibly risky.
41
184722
2252
maar ze zijn ook ongelooflijk riskant.
03:07
The Earth is a chaotic system where even the smallest changes
42
187141
4088
De aarde is een chaotisch systeem waar zelfs de kleinste veranderingen
03:11
can create countless unpredictable ripple effects.
43
191229
3128
talloze onvoorspelbare rimpeleffecten kunnen veroorzaken.
03:14
We know that cooling temperatures impacts precipitation,
44
194440
3545
We weten dat afkoelen kan zorgen voor neerslag,
03:17
extreme weather, and other climate phenomena,
45
197985
2962
extreem weer en andere klimaatverschijnselen,
03:21
but it’s difficult for even the most advanced computer models
46
201030
3295
maar het is zelfs voor de meest geavanceerde weermodellen moeilijk
03:24
to predict how or where these consequences will occur.
47
204325
3879
om te voorspellen hoe en of die gevolgen zullen plaatsvinden.
03:28
One country’s solar radiation management
48
208871
2669
Het beïnvloeden van de zonnestraling in het ene land,
03:31
might be another country’s unnatural disaster,
49
211540
2962
kan leiden tot een ramp in een ander land,
03:34
causing extreme weather or crop failures like those following Tambora’s eruption.
50
214502
5672
door extreem weer of misoogsten zoals na de Tambora-uitbarsting gebeurde.
03:41
And even if these schemes did safely cool the planet,
51
221092
3587
En zelfs al zou het de aarde veilig afkoelen,
03:44
solar radiation management doesn’t address the greenhouse gases
52
224679
3878
dan nog vermindert dat het broeikasgas niet
03:48
that are causing global warming.
53
228557
1794
dat de opwarming veroorzaakt.
03:50
These solutions are just highly experimental band-aids
54
230351
3962
Deze oplossingen zijn alleen experimentele pleisters
03:54
that the world would have to endure for at least a few decades
55
234313
3295
waar de wereld doorheen moet gedurende minstens tientallen jaren,
03:57
while we work on actually removing CO2 from the air.
56
237608
3545
terwijl we proberen de CO2 in de lucht te verminderen.
04:01
And if we pulled that band-aid off prematurely,
57
241404
3420
En als we de pleister te vroeg weghalen,
04:04
global temperatures could rapidly rebound,
58
244824
3003
kan de temperatuur wereldwijd weer snel oplopen,
04:07
causing a period of intense super warming.
59
247827
3295
en weer een superhete periode veroorzaken.
04:12
For these reasons and more solar radiation management is risky.
60
252206
4630
Vandaar dat het beïnvloeden van zonnestraling erg riskant is.
04:17
Today, researchers are running small-scale experiments,
61
257378
3587
Tegenwoordig doen onderzoekers kleine experimenten,
04:20
such as enhancing marine clouds to protect the Great Barrier Reef
62
260965
4087
zoals meer bewolking maken boven zee om het Grote Barriërerif te beschermen
04:25
from further heating and bleaching.
63
265052
2086
tegen verdere opwarming en verbleking.
04:27
And most scientists agree that we should pursue ways to cut emissions
64
267305
4295
De meeste wetenschappers vinden dat we de uitstoot moeten verminderen
04:31
and remove atmospheric CO2 first and foremost.
65
271600
3546
en voor alles de CO2 in de atmosfeer moeten verlagen.
04:35
However, there are reasons to keep studying these more aggressive approaches.
66
275354
4296
Toch is het goed om deze aggressievere methodes te blijven bestuderen.
04:39
Desperate times call for desperate measures, and in the future,
67
279734
3712
Wanhopige tijden vragen om wanhopige maatregelen,
en in de toekomst kan geo-engineering onze laatste strohalm zijn.
04:43
geoengineering might be civilization’s last resort.
68
283446
3795
04:47
Furthermore, some of these plans would be shockingly easy to execute
69
287616
4130
Bovendien zijn sommige van deze plannen schokkend eenvoudig uit te voeren
04:51
by some rogue actor with enough cash.
70
291746
2669
door een of andere vage acteur met genoeg geld.
04:54
So we’ll want to be prepared if someone starts geoengineering
71
294540
4046
We willen voorbereid zijn als iemand geo-engineering gaat toepassen
04:58
without governmental approval.
72
298586
1710
zonder overheidsgoedkeuren.
05:00
But perhaps the most important reason to investigate the impacts of geoengineering
73
300338
4838
Maar de wellicht belangrijkste reden
om de gevolgen van geo-engineering te onderzoeken
05:05
is that people are already making large scale interventions in the atmosphere.
74
305176
5380
is dat de mens al grootschalige uitvindingen doet in de atmosfeer.
05:10
In many ways, climate change is an unintended geoengineering project
75
310639
5047
Klimaatverandering is onbedoeld ook een geo-engineeringsproject
05:15
fueled by the emissions
76
315895
1334
vanwege de uitstoot
05:17
generated from centuries of burning fossil fuels.
77
317229
3629
door eeuwenlange verbranding van fossiele brandstof.
05:21
And unless we take action to curb emissions
78
321150
2794
En als we geen actie ondernemen om de uitstoot te stoppen,
05:23
and draw CO2 out of the atmosphere soon,
79
323944
3504
en we niet snel CO2 weghalen uit de atmosfeer,
05:27
summer may never be the same again.
80
327448
2920
dan zal de zomer misschien nooit meer hetzelfde zijn.
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7