The strangest summer in recorded history - David Biello

Tłumaczenie: Nina Woźniak Korekta: Ola Królikowska

It’s April 10th, 1815, and in just a few moments,

Jest 10 kwietnia 1815 roku i za chwilę

the sun is going to disappear.

Słońce zniknie.

On an island in present-day Indonesia,

Na pewnej wyspie, na terenie dzisiejszej Indonezji,

Mount Tambora erupts with a boom that can be heard over 2,000 kilometers away.

wulkan Tambora wybucha z hukiem słyszalnym na ponad 2000 kilometrów.

Sulfurous plumes of steam and ash billow thousands of meters into the sky,

Siarkowe smugi dymu i pyłu kłębią się tysiące metrów ponad powierzchnią,

forming dark storm clouds of soot and lightning.

formując ciemne chmury sadzy i błyskawice.

This eruption will go down as the largest in recorded history,

Ta erupcja zapisze się jako największa w historii,

but, at this point, its impact is only just beginning.

jednak na razie jej wpływ to dopiero początek.

Ascending high into the atmosphere,

Wzlatując wysoko w atmosferę,

Tambora’s emissions spread across the globe,

emisje wydobywające się z Tambory przemierzają cały glob,

blotting out the sun for almost an entire year.

przesłaniając Słońce na prawie rok.

The hazy skies and cold weather of 1816 wreak havoc on agriculture,

Rok później zamglone niebo i chłód sieją spustoszenie w gospodarce,

leading to famines all across the Northern Hemisphere.

powodując głód na całej półkuli północnej.

Nations struggle with epidemics,

Ludzie cierpią z powodu epidemii,

and artists craft bleak tributes to these seemingly apocalyptic times.

a artyści składają ponure hołdy tym rzekomo apokaliptycznym czasom.

This was the year without summer—

Ten rok bez lata

literally one of the darkest periods in human history.

stał się dosłownie najciemniejszym okresem w dziejach ludzkości.

So why are some modern researchers looking for ways to repeat it?

Dlaczego więc niektórzy współcześni naukowcy chcą to powtórzyć?

Obviously, no one wants to replicate this period’s famine and despair.

Oczywiście nikt nie chce powrotu do czasów głodu i beznadziei.

But some scientists are interested in using sulfurous haze to block out the sun,

Jednak niektórzy naukowcy myślą o użyciu aerozoli siarczanów do zasłonięcia Słońca

and hopefully, slow the effects of global warming.

z nadzieją na spowolnienie efektów globalnego ocieplenia.

This is one of many proposals in the realm of geoengineering—

To jedna z wielu propozycji z zakresu geoinżynierii,

a class of deliberate, large-scale interventions in Earth’s natural systems

czyli celowych i zakrojonych na dużą skalę interwencji w naturalne systemy Ziemi

intended to help restrain climate change.

mających powstrzymać zmiany klimatu.

Different geoengineering schemes intervene in different systems.

Konkretne poczynania geoinżynierii ingerują w różne systemy.

Any plans to cool the planet by blocking the amount of sunlight reaching the earth

Jakiekolwiek plany dotyczące blokowania dopływu światła słonecznego

would fall in the category of solar radiation management.

znajdą się w kategorii kontroli promieniowania słonecznego.

Some of these proposals are massive in scale,

Propozycje na wielką skalę to

such as suggestions to create a helpful version of volcanic plumes

na przykład stworzenie użytecznych emisji wulkanicznych

or build a giant sunshade in Earth’s orbit.

lub zbudowanie ogromnych “kosmicznych żaluzji” na orbicie Ziemi.

Others are more limited, focusing on enhancing natural cooling systems.

Istnieją też takie, które dotyczą poprawy naturalnych systemów chłodzenia,

For example, researchers might enlarge marine clouds

między innymi poprzez wybielanie chmur

or make Earth reflect more sunlight by building huge swaths of white surfaces.

lub tworzenie białych powierzchni i dzięki temu zmianę odbijalności światła.

Many of these plans sound more than a little strange.

Wiele z tych planów może brzmieć dziwnie.

But there’s reason to believe they might work,

Jednak są powody, żeby wierzyć, że mogą działać,

not least because of natural events like the eruption of Tambora.

choćby przez pamięć o efektach klimatycznych po wybuchu wulkanu Tambora.

Scientists know that volcanic eruptions have periodically cooled the climate.

Naukowcy wiedzą, że wybuchy wulkanów na pewien czas ochłodziły klimat.

Both the Pinatubo eruption in 1991

Zarówno erupcja Pinatubo w 1991 roku,

and 1883′s blast of Krakatoa reduced global average temperatures

jak i wybuch wulkanu Krakatau obniżyły średnie globalne temperatury

by at least half-a-degree Celsius for up to a year.

o co najmniej 0,5 stopnia Celsjusza nawet na rok.

These cooling effects are global and fast acting—

Te działania chłodzące są globalne i działają szybko.

but they're also incredibly risky.

Są też jednak mocno ryzykowne.

The Earth is a chaotic system where even the smallest changes

Ziemia jest chaotycznym systemem, gdzie nawet najmniejsza zmiana

może spowodować niezliczenie wiele nieprzewidywalnych efektów ubocznych.

can create countless unpredictable ripple effects.

We know that cooling temperatures impacts precipitation,

Wiemy też, że ochłodzenie klimatu wpływa na opady,

extreme weather, and other climate phenomena,

ekstremalne warunki pogodowe i inne zjawiska klimatyczne,

ale nawet najbardziej zaawansowane modele komputerowe mają problem z przewidywaniem,

but it’s difficult for even the most advanced computer models

to predict how or where these consequences will occur.

jak i kiedy te konsekwencje się pojawią.

One country’s solar radiation management

Zarządzanie promieniowaniem słonecznym jednego kraju

might be another country’s unnatural disaster,

może być katastrofą dla drugiego, powodując ekstremalne zjawiska pogodowe

causing extreme weather or crop failures like those following Tambora’s eruption.

lub klęskę nieurodzaju, jak w przypadku wybuchu wulkanu Tambora.

And even if these schemes did safely cool the planet,

Nawet jeśli zabiegi geoinżynierii bezpiecznie schłodziłyby planetę,

solar radiation management doesn’t address the greenhouse gases

kontrola promieniowania słonecznego nie rozwiązuje kwestii

gazów cieplarnianych, które powodują globalne ocieplenie.

that are causing global warming.

These solutions are just highly experimental band-aids

Te pomysły to tylko bardzo eksperymentalne tymczasowe rozwiązania,

that the world would have to endure for at least a few decades

które musielibyśmy wytrzymać przez co najmniej kilka dekad,

while we work on actually removing CO2 from the air.

jednocześnie pracując nad usunięciem CO2 z powietrza.

And if we pulled that band-aid off prematurely,

Jeśli przedwcześnie z nich zrezygnujemy,

global temperatures could rapidly rebound,

globalne ocieplenie szybko wróci,

causing a period of intense super warming.

powodując okres intensywnych upałów.

For these reasons and more solar radiation management is risky.

Z tego i innych powodów kontrola promieniowania słonecznego jest ryzykowna.

Today, researchers are running small-scale experiments,

Dzisiaj naukowcy prowadzą eksperymenty na małą skalę,

such as enhancing marine clouds to protect the Great Barrier Reef

takie jak wybielanie chmur, by chronić Wielką Rafę Koralową

przed dalszym blaknięciem i nagrzewaniem się.

from further heating and bleaching.

And most scientists agree that we should pursue ways to cut emissions

Większość badaczy zgadza się, że przede wszystkim powinniśmy

and remove atmospheric CO2 first and foremost.

skupić się na usunięciu CO2 z atmosfery.

However, there are reasons to keep studying these more aggressive approaches.

Jednak są powody, dla których warto studiować te bardziej radykalne sposoby.

Desperate times call for desperate measures, and in the future,

Trudne czasy wymagają podejmowania trudnych decyzji, a w przyszłości

geoengineering might be civilization’s last resort.

geoinżynieria może okazać się naszą ostatnią deską ratunku.

Furthermore, some of these plans would be shockingly easy to execute

Co więcej, niektóre z tych planów byłyby zadziwiająco łatwe do wdrożenia w życie

by some rogue actor with enough cash.

przez jakiegoś niegodziwca z wystarczającą sumą na koncie.

So we’ll want to be prepared if someone starts geoengineering

Dlatego też chcemy być przygotowani na wypadek, gdyby ktoś zaczął zajmować się

without governmental approval.

geoinżynierią bez rządowej zgody.

But perhaps the most important reason to investigate the impacts of geoengineering

Jednak chyba najważniejszym powodem, by badać wpływ geoinżynierii

is that people are already making large scale interventions in the atmosphere.

jest fakt, że ludzie już teraz ingerują w atmosferę w dużym stopniu.

In many ways, climate change is an unintended geoengineering project

Pod wieloma względami zmiany klimatyczne są niezamierzonym

projektem geoinżynieryjnym, przez wieki napędzanym

fueled by the emissions

generated from centuries of burning fossil fuels.

przez spalanie paliw kopalnych.

And unless we take action to curb emissions

Jeśli nie podejmiemy kroków, by zahamować emisje

and draw CO2 out of the atmosphere soon,

i usunąć CO2 z atmosfery,

summer may never be the same again.

możemy pożegnać się z latem, jakie znamy.